|
| |
L.
| |
| |
lajar,
Mal. id. = zeil, in het Europeesch taalgebruik overgegaan in de beteekenis
van: 1. zonnezeil, 2. schutdoek van een dos-à-dos, enz.
| |
lakoe,
Mal. id., in de beteekenis van: gewild, getapt, door de Europeanen véél
gebruikt, zelfs van meisjes die al of niet makkelijk aan den man komen.
| |
laksa,
Mal. id. uit het Skr. lâksâ volgens Prof. Kern's opstel De Skr. woorden in het Telaga. In de beteekenis van
‘vermicelli’ is het woord echter in Indische bronnen nog niet gevonden. In
het | |
| |
Skr. beteekent laksa: het wormpje, dat
de (roode) kleurstof oplevert. Het is dus mogelijk dat zich die beteekenis
gewijzigd heeft tot die van: vermicelli wormpje(s).
| |
| |
| |
larong,
Jav. laron met aangehechte g als in orang
oetan(g).
| |
| |
lebaran,
Jav. lebar: afgeloopen + an, dus: het
ophouden (van de poewasa-maand).
| |
legen,
Jav. id. van legi: zoet + an, dus
eigenlijk: het zoete. De versmelting van i + a tot e zagen wij reeds bij kaboepaten.
| |
leguaan
van het Spaansche iguana, de Caraïbische naam van een
zekere kamhagedis. Al vroeg is dit woord naar O.-Indië overgebracht en op de
hier voorkomende hagedissoorten toegepast Leguaan zal wel
een verbastering zijn van dit iguana. Vermoedelijk hebben
de Duitschers hun Leguan van ons.
| |
lelang
van 't Port. leilao, dat afkomstig is van 't Arabische i'lam (al-i'lam) beteekenende: proclamatie, aankondiging
(Hobson-Jobson).
| |
| |
| |
| |
limmetje
verkleinwoord van het Portugeesche lima, dat weer teruggaat
tot het Arabische lima. Vgl. het Fransche limette.
| |
liplap,
thans weinig of niet meer gebruikt, is, zegt Prof. Veth, uit geen bekende
taal te verklaren, of men moest er het Bataksche lilip in
vinden, wat echter gewoonlijk beteekent: iemand als zijn bloedverwant
verloochenen, omdat men zijn schulden niet wil betalen. Maar dat is
natuurlijk geheel onaannemelijk. Prof. Veth ziet er een komisch, willekeurig
gevormd woord in, een spotwoord dat, eenigszins geluidnabootsend, op de
hoogst gebrekkige en belachelijke taal dezer klasse van kleurlingen wijst.
Verder geeft hij nog een stukje van de geschiedenis van dit woord, de plaats
bij de Graaff (Oost-Indische Spiegel), waar deze zegt, wat
men onder Liblabs verstond omstreeks 1720. In het
Hollandsch (Prof. Veth citeert uit de Fransche vertaling) luidt de passage:
‘bij d'Oost-Indise [vrouwtjes verstaan wij] Hollandse, die in Oost-Indien
van een Hollandsche vader en Moeder zijn geboren; en die gemeenlijk met de
naam van Liblabs-kinderen genoemd worden; vermids 't
meerendeel (gelijk men seid) een slag van de Meulen heeft’. Ofschoon Prof.
Veth dit niet begrijpt, is het volmaakt in over-eenstemming met een
beteekenis van het woord Liblab in het Duitsch, die ook in
Nederland bekend kan zijn geweest, nl. ‘thörichter Mensch’ (Grimm), dus
iemand die wat ‘tropenkolder’ in den kop heeft. Overigens is de Graaff de
eenigste niet, die den naam liplap toepast op kinderen van
Europeesche ouders in Indië geboren. In Hobson-Jobson
vindt men de volgende aanhaling uit Stavorinus (1768-1771): ‘Kinderen in
Indië geboren krijgen den spotnaam liplaps van de
Europeanen, al mogen de ouders | |
| |
beide uit Europa gekomen zijn’.
Dit wijst reeds op een uitbreiding der beteekenis, die het mogelijk maakt
den minachtenden naam van de Europeesche kinderen over te dragen op die van
gemengd ras, vooral onder inwerking van het reeds in gebruik zijnde lips, dat we mede bij de Graaf vinden op pag. 10 van zijn
O.I. Spiegel. Daar spreekt hij van de Indische
kinderen, die hun ‘redenen’ vermengen met een lipse
tyolise of ‘bastaard-Portugesen’ taal. Hiermee is de zaak evenwel nog
niet uit, om niet eens te spreken van de conjecturen van H. Schuchardt in
zijne Kreolische Studien. Immers liblab
beteekende omstreeks het eind der zeventiende eeuw: ‘der etwa einen halben
Finger dicken Milchrahm der an der inwendigen Schale der jungen Kokosnüsse
hängt, nachdem man das Wasser ausgetrunken (G. Meister, Der
Orientalisch-Indianische Kunst- und Lustgärtner, 1692).
Overdrachtelijk zal hiernaar genoemd zijn het kostje, dat men beschreven
vindt in Innigo de Biervillas' Voyage, II, p. 37 ed. 1736:
les Matelots et les Soldats sont nourris ordinairement dans cet Hôpital, de
ris à l'eau, et de quelques morceaux de boeuf salé et de vieux lard jaune,
avec une écuellée de lippelape tous les matins. Cette
sorte de potage se fait avec des herbes hachées et mêlées avec du ris, ce
qui ressemble assez à la patée qu'on donne aux dindons qu'on veut élever’.
Zouden we èn bij Meister die in zijn verklaring van het woord geheel
overeenstemt met wat Rumphius zegt in bk. I, hoofdst. 1, èn bij de
Biervillas te doen hebben met het Hollandsche liflaf in
den Maleischen mond, d.w.z. met de f = p, daar het
Maleisch de f niet heeft? Eigenaardig is het zeker, dat
het woord op het oogenblik véél meer voorkomt in de practijk der inlanders
dan in de Europeesche en Indo-Europeesche maatschappij. In de beteekenis van
‘kleurling’ is het zelfs opgenomen in Rigg's Dict. of the Sunda
language, waar liplap omschreven wordt als volgt:
‘a person whose parents are one of them European and the other native.
Mostly born of a native mother by an European father’. Hoe rijmt dit alles
te saam, kan men wel vragen en in hoeverre blijft de afleiding: persoon met
lapachtig groote omgekrulde lippen, ‘lipper’, te handhaven?
| |
| |
lodji
van het Nederlandsche loge = factorij.
| |
| |
| |
loerah,
Jav. id. (opper) hoofd.
| |
loeri,
van het Hollandsche loeris = pummel, botterik?
| |
| |
loewak,
Jav. id. = palmmarter.
| |
lontar
metathesis van ron-tal, letterlijk blad-tal, op de kust van Malacca pohun tar genoemd.
| |
lorie
vermoedelijk afkomstig uit een der talen van de Moluksche en Papoesche
eilanden. Klanknabootsend? Zeker is het een bijvorm van noeri. Dit laatste heeft men volgens Hobson-Jobson
in verband | |
| |
gebracht met het Port. nur =
licht. In 1430 reeds omschrijft Conti nori met brilliant, als vertaling van Poggio's: ‘quos Noros appellant hoc est lucidos.’
| |
lorrie,
het Eng. lorry, welks afleiding niet opgehelderd is.
| |
lustre
van 't Fransche lustrine, dat men misschien voor een adj.
heeft aangezien (Salverda de Grave, Franse Woorden).
|
|
Auteursrecht onbekend