Bouck der bloemen

Vander xxxvister ende een snode bloem geheiten Scalckheit

Eyn quaet cruyt heb ic hier nae ghevonden dat een quade bloem draecht. daer wel menich goet ende ghetrouwe minsche dicwijl bij ghehoent ende

[p. 103]

bedrogen is gheweest. Tot sijnre grote verdeffenisse ende onverwinlijken scade ende bij wijlen mit groeter scaempte. dat is gheheiten in latijn nequicia ende is in duytsche te seggen scalcheit Die poeten seggen die scalcke en can niet ghelaten waer hij is hij en moet sijn scalcheit toenen over al so dats een yeghelijc gheware werde. Ende een heilich wijs man sal hem wel daer vore hoeden mer die goede slechte en konnen hem voer sijnre loesheit ende behendicheit niet wachten. want sij en hebben gheen quaet in. ende die gheen quaet in en heeft die en denct op niemants quaet. Mer om behoren allen goede minschen die simpel ende onnosel sijn wel toe te sien ende hem te wachten voer die scalcken. want die scalcke leet in allen weghen sijn stricken ende netten om den onnoselen te vanghen ende te verscalcken tot sijns selfs bate. Recht als die duvel inder werelt over al is om den minsche in sonden te brengen om sijn geselscap groet te maken inder hellen.

Dus machmen die scalcheit ende loesheit ghelijken bijden vos. want men inder naturen van hem scrijft dat gheen scalcker dier en is. wanneer dat hij hongher heeft ende niet en vint te roeven soe verneemt hij waar veel crayen ende exteren sijn ende dier ghelijke. Daer sticket hij hem heymelijken onder die boeme ende strect hem eer sijt sien recht of hij al doot waer. Hij ghehenget oec van rechter loesheit dat sij bij hem comen ende picken aen sijnen stert of aen sien been Ende dan als sij wanen dat hij doet is ende sij allen neder comen ende staen op sijn hoeft. ende op sijn lijf. Dan snauwet hij lichtelijken omme ende vangher een die hem gadelijcste is te crighen. Alsoe werden die onnosele voghelen ghevanghen.

Waer die vos oic vergaderinghe hoert van jaghers ende honden al waert om een hertte of wolf of ander dier hij waent altoes dattet om hem is. Alsoe ist mitten onnoselen niet hij en heeft gheen achter dencken in hem. mer die bose waer hij lude te samen hoert spreken van enighen dinghen Soe want hij altoes dat van hem is want hij heeft altijt anxt dat die lude van sijnre boesheit weten.

Die scalcke poget altijt den anderen sijn eer af te trecken ende hem te verminderen van sijnen goede ende dat aen hem te trecken. want ghij sult selden enen scalcken sijn hij en sal ghierich wesen ende al sijn vlijt keeren om goet te vercrighen. Die scalcke beroempt hem sijnre behendicheit dat voer goede sonde ende scande is. Dit compt toe overmits datmen nu inder tijt scalcheit wijsheit heit. Dus is die werelt seer verkeert dat men scalcheit voer wijsheit leert.

Scalcheit heeft veel doechteren die sij voert bij wijsheit ghewonnen heeft alse valscheit daer die waerheit bij achter ghesteken wort Item smeykerie daer yemande tsijne mede af ghesmeect wort met sconen worden alsoe die flatterers ondercruypers ende pluymstrikers doen. Item bedriechnis als datmen den luden ander worde toe sprict datmen niet en meynt of ondoecht doet daer men doecht betrouwet. Item geveystheit alse dese ypocriten sijn die heilich van buten schijnen ende gaen in slechten clederen. ende in gods kinderen ghewade. Ende in hebben niet anders in horen sinnen dan ghiericheit ende wille te verwerven inder werelt. Dat is des duvels saet ende en hebben mit gode niet te scaffen dan van buten int ghelaet. Alsoe waren die valsche phariseen die goet ende eerbaer schenen van buten inden habijt mer sij waren die ghene die den soen gods hulpen doemen ende ter doot bren\ghen.

[p. 104]

Wat soecht die coninck pharao list ende valsche vonde dat hij dat volck van israel gherne ghehouden hadde in ewighen dienste ende in eyghendomme. Die scalcke tholomeus bedroech oec die goede boecia ende brocht haer bootscap ende versierde valsche vonde. Dat paschalis hor goede man die coninck was in grieken een ander wijf aen ghenoemen ende hoer af gheset hadde ende broechtse daer toe mit sijnen bedriechlijken worden dat sij hoeren goeden man daer omme vergaff mit venijn dat sij hem gaf te drincken. ende hij was der daet doech onschuldich die tholomeus booslijck van hem haer aen ghebrocht hadde.Daer op seit sinte gregorius Die andere lude mit slacheit ende mit liste tot quaetheit ende tot sonden trect die nemen hem des duvels dienst aen want sulke toestokinghe behoeren des duvels toe.

Sinte ambrosius seit waer valsche smekinghe is daer en is gheen warachtighe vrintscap. Salomon seit. men vint lude die mit scalcheit hem oetmoedich maken Mer dat inghewant hoerre hertten is vol alre loesheit.

Die van gabaon en waren niet verre gheseten vanden lande dat josue wan over die jordane. Mer doen sij vernamen dat hij allen die landen ende steden wan doen senden sij hoer boden tot hem mit ouden clederen ende versleten scoene haer broet was seer ghescymmelt ende seiden josue wij comen wt vremden landen dese clederen ende scoene waren nuwe ende dit broot was niewelijck ghebacken doen wij wt togen. Die meere gaet verre van dijnre vromicheit ende wonder dattu met dijnen volke bedriefs wij begheren mitti paes ende vrede ende mit dij te leven in broderlijken verbande ende dat ons van dij ende van dijnen volke niet en meschie. Josue overdroech mit hem luden bij rade vanden besten ende wijsen van israel ende namse in vrintscap want hij meende nummermeer te comen daer sij woenden. Ende in .ij. of .iij. daghen daer nae quam hij voer die stat van gabaon doen bedacht hijt dat hij verscalct was. Doch datter ghesproken was moest ghesproken blijven ende oec ghehouden wesen.

Sulke vonde waren niet te mesprijsen want sij daden hem selven goet daer mede ende den luden van israel gheen quaet. Mer die den anderen sijn erve mit scalcheit of sijn goet te ontrecken of ontamelijck den anderen van sijnen sonden te straffen ende te berespen dat verbieden die heilighe doctores ale seer ernstelijck. Ysidorus seit men sal den misdadighen sijn eer niet ontrecken mit berespinge mer men salre mede doghen. Ende dat een minsche den anderen daer in wil bescamen des sal hij dencken dattet hem selve mochte ghevallen ende soe hadde hij ommer veel bat ghesweghen. Daer omme want wij alle menschelijc sijn ende gheen gode ende dat wij tseghen dat eyschen van onser tijt in onsen jonghen daghen gheladen worden ende sonden. Soe is best ende eerlijck dat wij onse vrienden als wise sien misdoen Int openbaer castien in hoerre teghenwordicheit dat dat wij achter hoeren rugghe gaen bijten ende clappen ende hoer eer verminderen.

Dese aftreckinghe der eeren of verscaminghe is properlijck in latijn gheheiten detractio ende is soe ancelmus seit. Wanneer yemant vanden anderen yet seit mit alsulcker meyninghen alse om dat hij daer af te mijn ghemint worde ende van mynre waerheiden gheheiten. Ten sal niemant horen nae den anderen die eenen minsche soe sijn eer ontrect hoe wel dat menich quaet scalck gherne daer nae hoert Daer hij sonder twivel alsoe

[p. 105]

sondich mede wort als diet seit. Want also die duvel dat toe stokende serpent even wten paradyse dede vedriven Soe verliest die aftrecken [l. aftrecker] niet alleen sijn siel mer mede des ghenen die nae hem hoert.

Vander scalcheit en is niet goeds te seggen van wien sij coempt ende namelijck soe salomon seit. soe en ghaet gheen scalcheit boven der wijven scalcheit daer staet ghescreven inden boec der wijsheit ten is gheen hoeft scalcker dan der slangen hoeft ende ten gaet gheen toirn boven der wiven toirn Want sonder twivel dat een scalc wijf niet doen en darre dat en sal gheen man doen. Salomon hadde liever te wonen mit enen lewe oft drake dat mit enen scalcken bedriechlijken wive. want alle scalcheit is cort bijder boosheit eens scalcken wives een wel ghetonget wijf is eenen scamelen man al soe rustelijck alse cleyne ghebroken kieselinghe in sijn scone als hij gaen sal over wech. Een wijf die eenen heymelijken boel heeft boven haren man. die is horen man in allen saken teghen ende straffet hem in allen sijnen worden ende wercken. Een loes wijf maect horen man een drovich aensien.

Sara abrahams wijf scympte heymelijck mitten engel gods doen hij haer seide dat sij kint crighen soude. Loths .ij. doechteren wouden mit horen vader te scicken hebben. Ende doen sijs daer niet toe brengen en conden mit smeken ende mit soeten worden ende wercken. Doen maecten sij hem droncken ende voldeden doen hoer quade ghenoechte mit hem Ende die wijve van moab bedroghen die mannen van israel ende brochtense daer toe dat sij mit hem misdeden. Dalida sampsons wijf brochten mit hoerre boser smekerie daer toe dat hij hoer sijn heymelijcheit seide dair hij mede ter doot quam. Silla des conincs minos doechter van achayen mynde den coninc van creten die hoers vaders viant was ende om hoeren boel te voldoen ende te behaghen so sloch sij horen vader sijn hoeft af. Medea omdat sij jason te bat volgen soude soe staec sij hoeren jonghen broeder die kele af om dat hijs niet seggen en soude Ende daer nae als sij versmaet wart van jason doen doede sij twee kinderkijn die sij bij hem hadde van boeser quaetheit ende sij dranck van hoerre beider bloot Hie mede is ghenoch gheseit vander scalcheit der boser wijven. die goede en treckens hem niet aen.

Scuwet scalcheit ende mynt doecht.
Ende weest onnosel inder joocht.
Ende houtse vast in uwen jaren.
So suldij ter ewiger vrouden varen.