Bouck der bloemen

Vander xxiister ende een snoede bloem gheheiten. Ontrouwe

Eyn vuyl oncruyt vant ic bij deser trouwe liggen inden corve dat was die ontrouwe die veel valt inder werelt onder den luden. Ende grote regnacie heeft mit haren susteren alse valscheit ende boesheit daer alle minsche van allen staten seer mede besmet sijn. Alsoe wael heren ende vrouwen als die ghemeyn luyde [ende namelic boven al die gheestelijke staet daer ons hoeft aen staet daer wt coempt alle boesheit ende ontrouwe ende boverie diemen ter werelt hantieren mach. Want die grote clergie en subtilheit der sinnen die sij ghebruyken en wil niet lijden dat sij simpel sijn mer vol alre loesheit ende cloecheit ende listicheit].

Ontrouwe is een geveisde vrientscap ghecleet van buyten mit eenen doechdelijken ghebare daer niet goets in en is. Ontrouwe heeft veel blader aen haer bloem dat sijn loesheit ongestadicheit loegen bedrieghenis valscheit ende verraderie. van al desen is ontrouwe een hoeft ende oec een vrouwe dat machmen mercken. want niemant en mach den anderen verscalcken noch bedrieghen noch verraden dan die men wel betrouwet. Eest dan dattu enen volcomelijken betruwes ende oec meynes dat hij die getrouwe is sonder falgeeren doet hij dij dan ontrouwe is dat dan niet en recht verreder. Als judas die onser heer god sijnen meester custe. als een ghetrouwe vrient ende verrieten ter doot.

Voer eenen verrader en mach hem niemant wachten daer en is oec gheen houde voer te dragen. want hij schijnt van buyten ghetruwe ende van binnen is hij ontrouwe ende valsch. Daer en is gheen beter hoede tegen dan salomon in sijnen parabolen. Du en sulst ghenen vrient soe vast aentrecken du en sulte hoede dragen ende altijt dencken dat hij dijn viant werden mach. Mer laet die sceldinghe altoes wt eenen anderen comen op dattu mit den name der ontrouwen niet besmet en wordes. Ende sprect stadelijke goede worde wt goeder meyningen. want soe die trouwe ende vrientscap ierst vort coempt [wt goeden worden so coemt] die viantscap oec wt quaet spreken.

Ghedencke vrijlijc dat tusschen man ende wijf geen ongonst comen en soude en dede quaet spreken daer om salment ernstelijc scuwen ende rustelijck leven. want waer sij in ongonste leven soe doet die een den anderen allen die valscheit ende ontrouwe dij hij mach. Sinte ambrosius seit. waer onvrienscap is tusschen den luden daer valt twedracht waer twedracht is daer arbeit een ygelijken om den anderen te bescadinghen ende te hinderen. ende waert soe is. daer wort valscheit volmact Des bosen minschen gedachte is altoes in arbeide ende en heeft nummermeer ruste want sij

[p. 71]

arbeit allen wegen om quaet dat sij yemant doen mach off sij ducht altijt dat hoer van enen anderen quaet gheschien mach.

Dus machmen die loesheit bijden aep ghelijken die onghetrouwe ende valsch is allen minschen. Ten is niemant hem alsoe goeden of soe ghetrouwen vrient sij en souden bedrieghen mocht sijt doen. Ende wanneer sij quaet doen soe sijn sij vrolijc ende tot alre quaetheit is hem lieve. Och sijn sij scalc boven ander dieren ende die meest ghelijc hebben naden minsche. Ende sijn oec haestelijck op hoer hoede als die loes die niemant en betruwet ende waent altoes ghehoent te wesen. Ende wie selve ontrouwe is die en betrouwen niemande.

Doen die heilige anna samuels moder inden tempel gode aen bat ende die priester sach dat sij die luppen rorde ende geen geluyt en maecte. Soe wande hij dat sij droncken gheweest hadde ende ghetrouwede niet dat haer meyninge goet was ende bespottese daer om mit smadelijken worden. Laban hadde quaet betruwen tot jacob sijnen neve ende dede alle jacobs huysraet omme soeken menende dat hij sijn goede ghestoelen hadde. Men seit die twiefelt denct misselijck ende daer ghelove cranck is daer salmen omme sien. Een natuurlijc verrader meent dat alle die luyde loes sijn. want wes een minsche meest inden sin heeft dat getrouwet hij op ten anderen. die selve inden oven gheweest heeft die suct gherne den anderen daer in.

Inder loesheit scuylen noch twee ander ghesellen die volnae vanden selven gheslechte sijn alse geveysheit ende smekerie. Vanden gheveisden luyden alse dese ypocriten ende lollarden [ende susteren die heilich schijnen van buyten] daer af seg ic dat sij boeser sijn dan venijn te weten die niet en sijn inden daden soe haer ghebaer schijnt van buyten daer alte veel ghebrex in valt. want sij haerre vele eens wolfs herte draghen onder een lamshuyt [als decke ondervonden is dat sij heymelic des vrijdaghes vleesch aten ende vuyle oncuysche vergaderinghe plaghen te hebben mitten susteren ende beghijnen].

Sinte gregorius seit daer af die ypocriten trecken aen hem dat lof der gherechter luyde so sij een gherechtich leven schijnen te hebben. Mer dat sij draghen seit hij dats hem vreemde. of hij seggen woude. dat sij schijnen dat en sijn sij niet. Voert seit hij allen ypocriten als sij der goeder lude leven in schijne aen neemen soe hebben sij een vervolch van heilich ghesichte. mer die waerheit der heiligher wercken en is in hem niet. Noch seit hij sij sijn mit rechte onder die ypocriten te tellen die wter gheveistheit van leeringhe den dienste van horen regemeent in een ghewoente van heerscappien hebben. Hij meent die vele inder werelt sijn ende tot ghene hoghe dinghen comen en connen die werden dan ende neemen aen een manier van heilighen leven. Om datmen hem te bat betruwen sal ende verheven moghen werden tot heerlijken ampte. Ende dus gheven sij hem in valschen schijne wter werelt om weder mit allen daer in te comen. Hebt altoes liever heilich te wesen dan heilich te schijnen. want datmen op u vermoet ende niet en sijt dat en baet u niet ter sielen. Ende niet te hebben datmen waent ende in schijn te hebben datmen niet en heeft dats een sonde van dobbelder laeste. Een openbaer viant is beter dan een gheveyst vrient. Want alsmen enen viant kent soe machmen hoede voer hem draghen. Mer die vrient schient ende viant is die mach mit cloecheit veel quaets doen. want daer en can hem niemant voer hoeden.

Van ontrouwe ende valscheit lesen wij inden ouden jesten hoe dat die coninck minos van creten een veede ende viantscap hadde teghen den coninck

[p. 72]

van tebeen ende was gheheiten nisus. Ende hadde een schoene doechter die hij minde ende ghetrouwede voer allen minschen als redelijck was. Ende soe dese coninck van creten seer mogende ende rijck was soe toech hij mit groten volke voer theba ende belach die stad al omme. Op een tijt alsmen sprake hauden soude binnen eenen vreede van .iij. daghen soe cijerden hem die heeren van buyten als sij alre costelijcste mochten alsoe sij rijck ende moghende waren. Ende als die vrouwen van binnen om die mueren ghinghen oec gecyert mit haeren besten ghewaeden om die heren van buyten te sien. Soe was daer silla des conincs doechter enighe van thebeen ende sach den coninck mynos mit sulken ogen aen ende hij haer weder dat sij ontsinnich worden woude. Ende om dat sij ommer bij hem wesen woude soe ghinck sij heymelijck bij nachte alsoe sij des wel gheloeft was te gaen in des vaders camer. ende sneet haeren vader sijn hoft af daer hij slapende in sijn bedde lach. Des anderen daghes soe sende sij den coninck mynos dat hoeft ende ontboet hem dat sij mit hem trecken woude in sijnen lande. Ende als deze coninc mynos dat sach doen gruwede hem daer af ende docht om die groete ontrouwe ende boesheit die dij maeche ghedaen hadde. Ende meynde des sij hoeren vader ghedaen hadde mocht sij hem oec mede doen soe dat hijse daer om versmade ende dede doen ghereescap maken om thuys wert te trecken. Als silla sach dat sij te scepe ghinghen soe haeste sij seer ende quam tot int water ende hinc aen sijn scep ende woude bijden touwen in clymmen. Ende die coninc die haer seer ontsach om der lelijker daet en woudse niet hebben ende dede haer hande af slaen doen viel sij inder see ende verdranck soe creech sij loen van haerre quader ontrouwen.

Van ontrouwe ende van boeser daet.
Wacht u mijn vriende het is mijn raet.
Hout ghij ontrouwe in uwer hertte.
Het vergaet u tot groeter smerten.