Bouck der bloemen

Van der xvijster ende een goede bloem geheiten. Ghestadicheit

Lustelijker blomen waren vele in deser mannen die ic aen den groven gardeniere vant ende onder die ansere soe vant ic een scoen blauwe blome die geheiten was ghestadicheit. Goede ghestadicheit is een eerbaer doecht. ende wankelheit van sinnen en is nerghent noch in gheenen saken te prijsen. Van deser gestadigher doecht wil ich hier wat besceyts inbrenghen waer omme sij seer te loven is ende ommer vast inder hertten te houden.

Isidorus bescrijft ons dat ghestadicheit eene vaste sekerheit is daer bij een minsche gestadelijc blijft in synre meyninghen. Mer een yeghelijc sie wel toe dat hij soe vaste opt sijne niet en blive dat die ghestadicheit verkert werde ende ghewandelt in herdicheit. want die so vaste mit eene maniere van hartnackicheit bij hoerre meyninghe bliven weder het goet of quaet sij. Die heiten stugghe ende onwillighe luyde ende niet ghestadich men sal die doecht altoes toe gheven. Als tullius seit soe en is ter werelt gheen lovelijker dinck noch scoenre doecht dan ghestadicheit. Als een wijslijck ende vromelijck bij sijnen op sette te bliven dat op goeder maten ende doechden staet.

Deze ghestadicheit ghelijct men bij eenen voeghel gheheiten fenix die altoes enich ende sonder gheselscap van sijnen geslechte leeft inder werelt den tijt van .ccc. jaren. Als dese voghel ghevult dat hij beghint te ouden te traghen ende te crancken ende die tijt allensken ghenaict dat hij sterven sal soe hij dat bij natueren weet. Dan vliecht hij omme al daer caneel bome ende ander wel rukende bome staen ende hij gadert vanden dorren ende droghen rijsken. ende voertse allen op eenen den hoechsten berch dien hij weet dar die sonne alre heets is. Ende maect daer af een vuer mitten slaen van sijnen vloeghelen teghen der sonnen hitten die daer seer groet ende bernende is. Soe datter een vuer vander sonnen ontsteken wort aen die heite droge rijser. Daer werpt hij hem dan selve int vuer ende blijvet daer mit groter ghestadicheit in soe hij wel weet dat hij vernuwen sal. Daer verbernt hij tot aschen ende van dier aschen compt een wormpken bijden hiemelschen douwe ghevoet. Ende wort een fenix dat een scoen voghel is mit eenre caste op sijn hoeft ghelijck den pauwe. Mer hij is van verwen meest purper grauwe ende gheel ende heeft aen somighen vederen spieghelkens wit ende swart. alsoe der pau heeft grauwe ende blauwe.

Die ghene en sijn niet alleen te prijsen die een ghestadich leven aen neemen. mer vele meer die daer ghestadich en dueren. Hoe vele hinders ende wederstoets dat neemias leet doe hij jherusalem weder tymmeren soude hij en liet daer om niet aff ende bleef ghestadelijck in sijn werck totter tijt toe dat die muere al omme was ghemact.

Doen die oude thobias blint gheworden was vander swaluen die in sijn oghe ghesmettet hadde. soe bleef hij nochtan gestadich ende vast gheduerich inder wet gods ende daer om wort hij ghenesen. Want als sijn soen wt babilonien quam mit sijnen knape soe vingen sij enen visch dien sy thuys brachten. Ende mitter gallen van dien vische worden hem sijn ogen besmeert ende hij wart weder siende.

[p. 55]

Hoerre vele lopen bij wijlen om een juweel mer die stadelijc geduert int loepen wint den danc. men seit ghemeynlijck die gestadighe jagher vinget wilt. Geen ongestadich man is luttel eeren wert een ongestadich wijf is vele men te prijsen. want vander vrouwen onghestadicheit coempt menich quaet ende menighe lastelijke onlede scade ende scande. Of u becoringhe van geesten off van minschen voer coempt soe blijft ghestadich in uw goeder meninghen. Ende en laet u mit gheenen dreighen noch scoene beloeften daer wt brenghen. op dat ghij niet en heit ongestadich te wesen. Het is wel menschelijck van pijnen oft van dreighen vervart te wesen mer het is godlijc ende eerlijck ghestadich te wesen ende blijven ende den syn daer om niet veranderen.

Niemant en sal hem in voerspoet alst hem wel gaet verheffen ende in wederspoet en sal hij hem niet verdrucken. Mer alsoe wij inder vasticheit des gheloven ghevesticht sijn soe en laet ons niet verstoert noch beroert werden [bij verkeringhe of] bij wissel der vergancklijker dinghen. Mer ommer ghestadich blijven als thobyas dede doen hij blint gheworden was als is voers. Ende oec als daniel dede onder den leuwen ende sijn ghesellen die inden heiten oven gheworpen worden want sij bleven ghestadich in hoerre ewe ende seiden den coninc nabugodonosor dat sij sijn gode niet aenbeden en wouden. Het hebben lude van gode veroren gheweest die nochtan in heilighen leven ontfanghen die pijne ende tormente die zij nochtan leden. Soe dat sij namelijc ende in eenre tijt waren vervart ende gestadich waren inder doecht. Seneca seit eer ende scampte die dij lude eenen minsche doen die staen allen in een twevoudich strick. Een mensche en sal hem om dat een niet verblijden noch om dander niet bedroeven. mer sal mit eenen ghestadighen sijnne op eenen voet blijven ende laten alle dinck lijden ende hoeren ganck gaen. Die in eene goede meyninghe ghestelt is die salre in blijven ghestadich ende wachten hem van lichtheide der hertten ende wanckelheide van sijnnen.

Merct hoe ghestadich die lieve susanna in hoerre renicheit bleef soe sij der papen wille niet doen en woude. Ho wael sij nochtan wiste wel dat sij daer om sterven soude wart dat sij des niet en dede. Die torttelduve is soe ghestadich inder liefte die sij tot hoeren gadekijn hevet ende hij tot haerre hoe wel dattet domme voghelkijn sijn. Als wanneer den eenen sterft soe en vernuwet dander haer gheselscap niet mer blijft voert an in ghestadigher eenicheit. Ende ghestadighe dinghen [blijven geduerich ende wanckel dinghen] blijven haest ende werden verganclijc.

Vander ghestadicheit leestmen inden ouden gesten hoe dat in griecken was een coninck die altoes ghestadich was in allen dinghen. Ende also hij op eene tijt den volke rechten ende koeren gheset hadde daer sij recht nae doen souden eenen yeghelijken. Doe clachden sij datse hen te scerp ende te strenghe waren begherende dat hijse saechter setten woude. Doen bedacht hij hem dat hij niet onghestadich wesen en woude ende en wist dat recht oec niet te verbeteren. Ende soe hij wel sach ende vernam dat die ghemeynte ernstich worde soe sprack hij hen toe mit soeten worden. MIjn goede ghetruwe lude neempt dese loy om mijnen wille ende richt daer wt ter tijt toe dat ic weder come Ic wil gaen trecken tot onsen god diese mij inghegeven hevet ende sien hoe mense best veranderen sal alst alre nuetste is. Doen waren sij te vreden ende riepen allen als die dulle ghemeynte ghewoen is. Doe sprack hij soe willic dat ghij mij swert alle gaeder bij uwen ede dat ghij

[p. 56]

alsoe doen sult. Dat deden sij. Ende die goede coninc tholomeus toch mit allen sijnen stucken verre van dan in een ander lant ende en quam daer nye weder. Ende om dat men ommer sijn doode lijff al daer niet brengen en soede soe beval hij sijn lijf te bernen in pulver ende die pulver inden zee te werpen. Die hadde die grote heer liever te sterven in vremden lande ende sijn rijc achter te laten dan dat hij in onghestadicheit sijnen syn verkert ende vernuwet soude hebben. [Dydo die goede coninghinne van carthageen bleef soe ghestadigh inder liefte ende mynne die sij an eneam gheleet hadde dat hijse tot eenen ghetruweden wijve genomen soude hebben. Ende als hij van haere tot in ytalien toech daer hij ierst romen began te stichten. Soe en woude sij haer doch niet vernuwen noch haer mynne veranderen hoe wel een lans vrouwe was. Ende dede een groet vuer maken op enen hoghen torn daer sij hem nae sach. alsoe langhe als sij die seylen sien mochte. Ende nam ten leesten een swert dat hij haer ghelaten hadde ende viel dat doer haer lijf ende voert int vuer ende verbernde haer.]

West ghestadich in gods mynne.
Ende dienet mit ghestadighen sinne.
Want wie ten ende gheduerich staet.
Hij blijft behouden hoe dat gaet.