Ydelheyt des werelts

Aenspraeck.

PHilothea, dat is claer, die Godt heeft in het herte, den schoonen hemel in sijn ooghen, die sal de vuyle aerde haest hebben onder de voeten. Daerom beminnen wy noch het ellendigh ballinghschap, om dat wy ons gheluckigh Vaderlandt niet en kennen, ghelijck de Valcken, die met het huyfken de ooghen hebben over-trocken, blijven op den erm vanden Wey-man sitten sonder eens ghe-

[p. 3]

negentheyt te toonen om iet boven in de locht te jaeghen; soo schijnt ons belemmert verstandt in eene blinde duysternisse te steken sonder ghewelt te doen met den Apostel Paulus, die begheerde ont-bonden te zijn, ende met Christo te wesen. Och oft wy ten minsten met den H. Ignatius by nachten klommen op een verheven plaetse, daermen met een vry ghesicht den heelen hemel af kan meten, ende daer saghen de schoone sterren, ende glinsterende planeten! wy souden roepen: Hoe vuyl dunckt my d'aerde te wesen, als ick die met den Hemel vergelijcke. als ick verghelijck de lichten met dese duysterheden, de palleysen met dese speloncken, dat leven met dit sterven. O leven, dat Godt bereydt heeft voor de ghene, die ⁺ hem beminnen! levendigh leven, saligh leven, gherust leven, vreedsamigh leven, suyver leven, schoon leven, leven sonder doot, leven sonder droefheydt, leven sonder vleck, sonder pijnen, sonder benauwtheydt, sonder bederffenisse, sonder stooringhe, sonder onghestadigheydt, leven vol van ghenuchten, en lieflijckheydt, waer dat is een volmaeckte liefde, gheen vreese, eenen eeuwighen dagh, daer-men Godt siet aenschijn aen aenschijn. O leven, ghy doet my sterven! Naer dat leven moeten wy verlanghen, derwaerts is't, beminde Philothea, dat wy ons ghesicht moeten stieren. Onse twee ooghen moeten ons dienen voor Iosue ende Caleb, van Moyses af-ghesonden om het landt van Beloften, het saligh eewigh Vaderlandt te bespieden. O! dat wy eens saghen, hoe soete en vruchtbare wijnstocken daer groeyen op de eeuwighe berghen, terwijle wy hier kruypen in de valleyen der tranen! Wisten wy alsoo wel wat daer boven is, als wy ghevoelen (eylaes!) 't ghene is hier onder, wy souden sien dat daer is overvloedigheydt sonder ghebreck, hier ghebreck sonder overvloedigheydt;

+ August. l. med. c. 22.

[p. 4]

daer peys sonder oorlogh, hier oorlogh sonder peys; daer blijschap sonder droefheydt, hier droefheydt sonder blijschap; daer alle goet sonder eenigh quaet, ende hier alle quaedt sonder eenigh goedt: en zijn wy noch verwondert dat soo menigh jongh, eel, maeghdelijck hert wellusten, eer, goedt, en rijdommen, dat is, de droeve, ende onstandtvastighe aerde heeft willen verliesen, om den blijden ende eeuwighen hemel te winnen! Och hoe hoogh souden wy wesen, dat wy de werelt met haren pracht eens onder de voeten hadden ligghen, ende daer boven opstonden! soo dat wel seyde de Marquise van Montferrat aen haer soontjen den S. Aloysius. Sy toonde hem het beelt van Alexander de Groot, en seyde: Lief soon, desen heet Alexander de Groot, om dat hy de werelt met wapenen heeft overwonnen; maer veel grooter soud' hy wesen hadt hy de wereldt versmaedt, ende onder de voeten ghetreden. Daer is de eyghen plaetse, beminde Philothea, daer-se behoort te ligghen, ende ondertusschen wat en doen wy niet om haren't wille? De wereldt die vlucht, ende wy loopen haer nae; sy valt, ⁺ ende wy blijven daer aen vast houden; het wanckelbaer eynde gheeft ghetuyghenisse van hare gheveynsde standtvastigheydt. Over-peyst dit wel, ende wilt voortaen vast in de eeuwigheydt u hert gaen hechten: want

Al light de aerde soo vast ghegrondt,
Wie is't die daer standtvastigh stondt?
In u, ô Hemel, waert ghy mijn,
Schoon ghy nu loopt, sal ruste zijn.

Ende dit was de beweegh-reden van Iacoponus, die in d'ydelheydt des wereldts al te gronde was ghegaen maer door de onverwachte doot van sijn huys-vrouw (die in een schouw-spel door ongheluck versmachte ende een scherp hayren kleedt over haer teer lichaem,

+ Gregor. tom. 3. ho. 28. in Eu.

[p. 5]

buyten sijnen weet doen aen hadde) door d'onverwachte doot, seggh' ick, noch eens boven komende, heeft ghevat het kruys Christi, ende is voorts inde religie boven ghebleven. Hy dan sittende op den vasten oever van een gheestelijck leven, plach vande ongestadighe en voor-by-loopende werelt soo te spreken:

WIe dat de werelt dient, en stoft op edelheydt,
Die is met haer verblindt, en vol van ydelheydt;

Want allen haer ghenucht en voorspoedt, eer en pracht,

Die breken onder u als ijs van eenen nacht.

Eer suldy met een pen sien in een snellen vloet
Gheschreven blijven staen den sin van u ghemoet:

Maer hier en staet niet stil, 't gheluck heeft sijnen keer;

Fortuyn doet wat-se wil, en past op Prins, noch Heer.

'T is min als eenen droom daer ghy u in verheught,
Al wat daer wort verbeelt, en is gheen vaste vreught.

Siet eens als ghy ontwaeckt, en u vindt in den hoeck,

Wat hebt ghy in u handt als eenen lijnen doeck?

De Vorsten van het landt, de Princen van het hof,
De cloeckste die-men vandt en zijn maer asch en stof.

Y! seght eens, wat is't al? een bloem, wat schuyms, een bel;

Iae eenen grooten Niet, besietmen 't eynde wel.

Waer is nu u palleys, ô Koningh Salomon?
Waer is den jonghen Prins den soeten Absalon?

Waer is het aerdigh beelt, waer sijn schoon goutgeel hooft?

Eylaes de bleecke doodt die hevet al gherooft.

Waer is den rijcken Vreck die hier santëen dronck?
Waer is nu Cesars throon die van ghesteenten blonck?

En waer is Cicero, de tongh' van't Roomsche landt?

Waer Aristoteles, dat spits en cloeck verstandt?

Sy zijn al langh ver-rot, sy zijn al stof, en slijck,
Den Koningh, en de slaef die ligghen nu ghelijck;

Soo gaet des werelts loop, 't is een blij-treurigh spel,

Daerom seght eens in tijts: Vaert werelt eeuwigh wel.