Heyligh hof vanden keyser Theodosius
(1696)–Adriaen Poirters–
Auteursrechtvrij
[pagina t.o. 77]
| |
De eerste opvoedingh der jonge kinders moet soodanich syn, alsmense wilt hun leven lanck hebben.
Henri Causé sculp. Van loijbos delin.
Men moetse boogen,
Eer datse droogen.
| |
[pagina 77]
| |
Breedere uytlegginge van het hier staende sinnebeeldt.
GY die voor mynen winckel staet,
En u gesicht daer binnen slaet,
En op myn handtwerck staet en kyckt,
Siet hoe u plicht myn konst gelyckt.
Het werck dat ick heb voor handt,
Dat geeft dry lessen aen 't verstandt,
Voor een die kleye kinders leert,
En met de jonckheyt veel verkeert.
Voor eerst, siet wat den leerknecht doet
Met dit versch afgesneden goet:
Hy blootse van haer sachte schel,
Hy schiet haer uyt het jeudigh vel,
Hy blecktse vanden groenen bast,
Eer't vaster aen malkander wast;
Eer dat sy drooght, en worde straf,
Want dan en gaet sy geensints af.
Dit werck soo gy het wil verstaen,
Dat wyst u op de kinders aen.
Terwyl sy groen syn en vol sap,
En niet en eten schier als pap;
Soo snoeyt hun af dat niet en dient,
Voor een wel opgetrocken kindt:
Soo strooptse af den rouwen aerdt,
Eer dat hy straf wort en verjaert.
| |
[pagina 78]
| |
Dan sullen 't kinders syn met schick:
En doet dan voorts gelyck als ick,
Terwyl die teer syn ende swack,
Vleght ick die hier naer myn gemack,
Want als sy jonck syn en gedwee,
Dan doetmer allen dingen mee.
Ick buygh', ick kromse hondert fout,
Oft 't nestels waeren en geen hout.
O dese groen gevoechsaemheyt,
Wort sonder moeyten omgeleyt.
En siet nu eens, wat werck van eer
Ick maeck, van teentiens swack en teer.
'K en ken geen joffrouw inde stadt,
Of sy en heeft myn werck gehadt;
Want 't is gerief, en 't is cieraet;
En kleynen kost, die heerlyk staet.
Siet, kinders diemen wel bestiert,
En syn van jonx af gemaniert,
Die houd' ick oock naer mynen sin,
Den schoonsten pandt van't huysgesin.
Maer op dat sulcx u lucken magh,
Soo booghtse vanden eersten dagh;
Eer sy verherten in verstandt;
En setse jeugdich naer u handt.
Het derde dat ick leeren sal,
Is't principaelste noch van al:
Want al de schaed', of al de vrucht,
Komt van de eerste kindertucht.
En dese saecke is soo klaer,
Dat een die sonder oogen waer,
| |
[pagina 79]
| |
Die sou het vatten door 't verstandt,
En 't is een less' voor heel het landt.
Neemt eens, bidt ick, een ooghemerck,
En let wel op oudt mandewerck,
Dat van een jaer is vier of vyf,
Soo dat het nu is vast, en styf.
Gaet en ontdoet eens elcke teen,
Ontvlecht dees wissen een voor een;
Gy sult bevinden metter daet,
Dat elck vol slimme kroken staet;
Die sy ontfangen swack en groen,
En niet meer uyt en syn te doen.
De eerste plooy, als die verstyft;
Dat is een plooy, die altyt blyft,
Soo dat niet eenen teen of wis,
Tot ander vorm gebruycksaem is,
Dat aen een stuyckmand' was vermaeckt,
En naer het bier noch rieckt en smaeckt,
Dat en is nergens meer toe goet.
Siet nu eens wat gewoonte doet.
Want die van jonx sat aende kan,
Wanneer wiert dat een sober man?
Maer al wat aen fyn korfkens was,
(Waer in men soete bloemen las;
Als roosen, of de tulipandt,
Of het granaetie dat soo brandt)
Dat blyft oock soo gevlochten staen,
Gelyck 't daer eerst was aengedaen.
Soo oock als ymandt van syn jeught,
Geoeffent wort tot eer en deught,
| |
[pagina 80]
| |
Gelyck dit Prinsken in het hof;
Dat is een werck van roem en lof.
Men snoeyt, men buyght hem dagh voor dagh;
Hy leert wat dat hy leeren magh:
Men geeft hem menigh hofschen wronck,
Terwyl hy swack is, teer en jonck.
Druckt dit, ô vrindt, in u verstandt,
En koopt een korfjen van myn handt;
Neemt dat daer voor staet op de banck,
U vouw sal 't dueren jaeren lanck.
En als gy weder t'huyswaert keert,
Peyst wat het korfjen u dan leert;
Het spreckt u aen, al hoordet niet,
Op dat gy naer de jonckheyt siet:
En die tot Godtsdienst, en tot deught,
Soudt boogen van hun eerste jeught.
Soo wiskens syn, syn kinders oock,
Sy houden bey den eersten kroock
Dus syt besorght van jonx af aen,
Dat sy in een goet plooyken staen.
|
|