|
| |
| |
| |
Herders-spraeck tvsschen Corydon en Tyter,
Wenschende de Societeyt eeuwighen voorspoedt en gheluck ouer het menighvuldigh ghebruyck der HH. Sacramenten, ende bevechtinghe der ketterijen: diese door de vette weyen, en woluen-iaght verstaen.
HEt was omtrent den vaelen Herfst,
VVanneer den groenen Somer sterft,
VVanneer den rijm, en kouwen nacht,
Het ieughdigh loof beneemt sijn kracht:
Een droeuen tijdt voor heel het wout,
En voor een die sijn schaepkens stout.
Dat eertijdts was een vette wey
Dat stondt doen als een maegher hey,
Dat stondt doen sonder klaeuer-gras,
En scheen niet als het voormael was.
Soo Corydon dit eens besagh,
Die achter een kleyn haeghjen lagh,
Omtrent een soeten waeter-stroom,
Daer hy in eenen hollen boom
Een viertjen had ghestoockt van hout,
Dat hy gheraept had in het wout;
Maer, Tyter, seyd' hy, lieue vriendt,
VVaer heuet vee dit al verdient?
En wreede woluen op een hey,
En Meertsche buyen inden Mey,
En sneeuw en haghel langhen tijdt,
VVanneer den fellen winter bijt,
| |
| |
Daer staense dan heel maenden langh,
En heel de kudde wordt soo ranck;
Alleen wat uytghedorssen stroy,
Oft wel een handt-vol maeger hoy,
Oft toe-maet als het ouerschiet,
En anders oock en gheeft men niet.
De vischen zijnder beter aen,
Oock die op stille vijuers staen,
Die hebben daer heel iaeren uyt
Tot spijs en voedtsel grondigh kruyt:
Iae isser wel een blinden mol
Die niet kan leuen by sijn hol?
Daer is niet een soo naeckten pier,
Daer is niet een soo kleyne mier,
Of sy en hebben spijs en dranck,
En dat voor heele iaeren langh:
VVie vondter oyt een voghel doodt
Ghestoruen door des honghers noodt?
Sy singhen heel den somer deur,
Het schijnt s'en sorghen nerghens veur,
En eer den winter is in't landt
Soo steken sy haer schuyt van kant,
En vlieghen saemen ouer zee,
En daelen op een groene ree,
En vinden loof, en gras, en lis,
S'en weten niet wat winter is.
Voor my ick wensch mijn schaepkens daer,
Oft dat 'thier altijdt somer waer.
Maer, Corydon, hoe datje praet,
En weetje dan niet hoe het gaet?
Soo was het ouer duysent iaer,
Dit is een saeck doch al te klaer.
| |
| |
Den winter is een maghtigh heldt,
Die 'theele landt in roeren stelt,
De son die doet hy achter gaen,
De snelle stroomen doet hy staen,
De boomgaert rooft hy al haer fruyt,
De velden al haer sappigh kruyt,
De blaeders al haer groen coleur,
De bloemen haeren soeten geur,
De aerde backt hy als een korst,
VVat dunckt v van soo kloecken Vorst?
Maer dat ick v op desen tijdt,
VVanneer de aerd' van koude splijt,
Kond' toonen waer de velden staen
Daer alle daegh noch schaepkens gaen,
En daer noch is soo ieughdigh kruyt
Als inde groene Lenten spruyt,
VVat seghje daer af, lieuen vriendt?
VVaer daer een kermis aen verdient?
O Tyter, siet daer is mijn handt,
'Ken heb niet een soo weerden pandt,
'Ken heb niet een soo fraeyen ram,
'Ken heb niet een soo schoone lam,
'Ken heb niet een soo vette oy,
Niet eenen haemel in mijn koy,
Of kiest hem vry van stonden aen.
Maer seght my waer die velden staen.
O neen, het fluytjen moeter by,
En dan de ruys-pijp van v sy',
En voeght daer toe een gheestigh riet,
Oft anders ick en segghet niet.
Ick ben te vreden, 'tis ghedaen,
Mits ick daer eens magh henen gaen.
| |
| |
Doch seght eens wiese toe behoort,
En of het vee niet wordt ghestoort.
Den Herder, die daer heeft bevel,
O die verstaet sijn saken wel,
Die is gheduerigh inde weyr,
En past noch op wolf, noch op beyr:
My dunckt hy heuet meer ghedaen,
En dickwils in't gheweyr ghestaen.
Nu wilje hooren vol bescheet,
Van waer, en hoe dat ick het weet;
Ick sat eens onder eenen boom
Omtrent den soeten Tiber stroom,
Daer ick doen op den seluen stondt
Het herdertjen Alexis vondt:
Die wiesch sijn schaepkens inden vloet,
Ghelijckmen inden somer doet.
Ter wijl hy staet en wascht, en plast,
En VVachter om het seerste bast;
Soo komt een schipken op ons aen,
En had het seyl ghespannen staen,
Het vlaghjen bouen op den top,
Dat had een naem met straelen op:
En soo 'tvoorby ons henen voer,
Daer sat een achter aen het roer,
Die songh dit in sijn moeders tael,
En 'tklonck ghelijck een nachtegael:
Als voor sijns Coninghs recht
En strijdt voor de laurieren,
Door 'svijandts rouw ghewelt
En wordt op eenen tijdt ghewondt op twee manieren
| |
| |
Want als het lichaem viel
Soo schoot oock Godt sijn siel;
D'een wonde dreyght de doodt,
Hy valt in steruens noodt;
Maer d'ander sonder pijn versekert hem het leuen.
Doch soo het seyld'jen dapper gongh,
Verstond' ick qualijck wat hy songh,
En dan het drillen van het loof
Dat maeckte my schier hallef doof;
En in het waeyen van het riet
Daer bleef de reste van het liet.
Maer hebje't daer by laeten staen,
Oft zijdy met hen voortghegaen?
Ick sal v segghen wat ick dé,
Ick ghingh noch al een poos-je mé:
Nae ick Alexis had ghegroet,
Soo ghingh ick langhs den waeter-vloet,
En hiel my aen den binne-padt
Die braght my voor een groote stadt:
De klocken luyden altemael,
Men loste stucken van metael;
En mits sy in haer berghen lagh,
Soo gaft een harden weder-slagh:
Ick sagh fuseyen inde locht,
Ick peysde wat het wesen moght:
Al had ick aen een pijen rock,
Al droegh ick maer een herders stock,
Nochtans ick ghingher recht op aen,
En derr'de by de ionckers staen,
Iae stelde my wel aen hun sy:
Het gaepen, vrient, is altijdt vry.
| |
| |
Daer sagh ick soo veel koetsen staen,
Soo datme'r qualijck deur kond' gaen:
Daer sagh ick Heeren wonder groot,
En waeren al ghekleedt in't root:
Daer sagh ick menigh vremt ghesandt
Ghekomen uyt een maghtigh landt,
En hadden knechten stijf van gout,
En koetsen van besonder hout;
De peerden pronckten 'kweet niet hoe,
Met maenden tot der aerden toe.
Noch quaemen Switsers aen ghegaen
En hadden groote broecken aen,
Met hellebaerden in hun handt,
En dreuen 'tvolck op eenen kant,
En maeckten haest een open baen
VVaer langhs het Opper-hooft most gaen.
En daer me drongh ick inde kerck,
Een trotsen bouw, een deftigh werck,
Daer't ouer al om 'tseerste blonck,
'tScheen dat ick in een hemel gongh,
VVat dat m'al inde werelt vindt!
Ick sagh my scheef, ick sagh my blindt.
Noch hadder van een vremde kust
Den reuck sijn aenghenaemen lust:
My docht het was soo soeten geur,
Ick gauer Godt mijn siele veur.
Dan stondter noch een gaelery,
Daer sagh ick menigh schildery,
En sinne-beelden af ghemaelt,
K'en weet niet waer't verstandt al haelt.
Hier hongh een rechte boomen-dreef,
Niet een van al en wiesser scheef,
| |
| |
Maer hielen haeren rechten standt
Ghelijck de Orden was gheplant:
En dier-ghelijcke schildery
Sagh ick'er hondert op een ry.
Maer 'tfraeyste noch van altemael
Dat hongh daer in een gulde sael:
Daer was op eenen doeck ghestelt
Een groen, een vet, een vruchtbaer velt,
En tusschen al die ieughdigh kruyt
Daer liepen klaere beken uyt:
Men sagh op al het silu're nat
Oock niet een afghedropen blat,
De Herders speelden onder een,
Het veldt, en kudde was ghemeen:
En soomen daer veel tymis vondt
Soo waeren al de schaepkens rondt,
Behaluen dat haer vachtje fijn
Noch krolde van den roosmarijn:
Daer wies gheen aconiten spruyt,
Men wist daer van gheen ghiftigh kruyt,
Men wist daer van gheen padde-slijm,
Men wist daer van gheen vroeghen rijm,
Men wist daer van gheen mottigh weer,
Men wist daer van gheen hittigh seer,
Men wist daer van gheen kout fenijn,
Het scheen een paradijs te zijn.
Het vee had 'sdaeghs sijn volle lust,
Het vee had 'snachts sijn volle rust.
Ick sagh daer eycke boomen staen,
Daer honghen rondom woluen aen,
Die hadden menigh lam verscheurt,
En menigh schaep van kant ghesleurt,
| |
| |
Ter wijl het vee verlaeten stondt,
En sonder herder, sonder hondt,
Ghingh dwaelen langhs het woeste wout,
Daer niemandt voormaels had ghestout.
Maer siet soo rasch een beter wacht
Heeft opghestelt der woluen iaght,
Met flughsche dogghen by der handt
Vol ijs're pinnen inden brandt,
Soo heeftmen dit bloet-ghierigh dier
Op staenden voet ghelicht van hier:
Nu sit het in sijn hol en huylt,
En sit met vreese noch en schuylt:
VVant al dees Herders onder een
Die zijn van stonden aen te been,
En gheuet sich het minste bloot,
Soo krijgh'et licht een harden stoot.
Sind dien tijdt is het hier soo heet,
Dat niemandt schier van woluen weet,
En al de gheen' die lammers hout,
En al de gheen' die schaepen stout,
En hier is komen met het vee,
Die heeft gheduerigh peys en vree,
Die wordt met eyghen wol ghedost,
En raeckt al lichter aen den kost,
Maeckt keeskens met sijn eyghen handt,
De beste van het heele landt,
En wordt op korten tijdt ghewaer
Dat hy wordt rijcker alle iaer.
Nu schep ick, Tyter, nieuwen moedt,
Ghy gheeft my, Tyter, beter bloedt:
Maer is't dat ick eens wenschen magh,
Soo wensch ick om den blijden dagh,
| |
| |
Als ick mijn schaepkens ouer al
Met hen in't groen eens drijuen sal:
Soo vrees' ick oock de naeste eeuw
Noch wolf, noch beyr, noch fellen leeuw.
Noch wensch ick aen dit heel gheslacht,
Dat soo gheduerigh houdt de wacht,
Oock met perijckel van sijn bloet,
(Al anders als een huerlingh doet)
Dat het gheluckigh blijuen magh
Ghelijck 'tis heden op den dagh.
En daer op singh' ick een nieuw liet,
Dat ghy sult spelen op v riet,
Daerom soo sit een weynigh neer,
De wijse gaet: Les mariniers.
1 Soo langh als bouen door't blaeuw-hemels licht
De sonne rijdt op een vergulden waeghen,
En ons vereert met haer schoon aenghesicht,
En schenckt voor droeuen nacht de blijde daeghen:
2 Soo langh als dwaelen sal een silu're vloet
Door onse groen-gheklaeuerde valleyen:
Soo langh een cristallijnen ader sproet,
En spoelt haer moeder-klip, en rouwe keyen:
3 Soo langh als in een haegh groeyt wilde vlier,
Soo langh den wijngaert-scheut wilt hooger reycken:
Soo langh het groen veyl witten popelier,
En sachte most bekleedt de harde eycken:
4 Soo langh moet desen Herder met sijn vee
Oock inden quaetsten tijdt gheluckigh blijuen,
En brenghen 'tkouwe landt den somer mé,
Om ons verhonghert vee daer langhs te drijuen.
|
|
Auteursrechtvrij