Af-beeldinghe van d'eerste eeuwe der Societeyt Iesu

[p. 479]

Het sevenste capitel.
Van 'tgheluck en voor-deel der ghener die inde Societeyt steruen.

DE moeyten ende onghevallen onses leuens, dat wy⁺daghelijcks door den arbeydt ende swaere diensten der Societeyt (die noch met een gheduerigh afsteruen onser sinnen vergheselschapt worden) soo verkorten, datter in gheen' Orden der H. Kercke, hoe strengh die oock zy, min ouderlinghen, als by ons, immers hier te lande, te vinden en zijn; wordt met het gheluck, dat wy in d'ure onser doodt allegader ghenieten, ghenoeghsaem, iae ouervloedighlijck ende ten hooghsten vergolden. Het voordeel der Societeyt, daer wy de goedertierenheyt Godts noyt ten vollen konnen af bedancken, is, dat alle die Iesuit steruen, van Iesvs ontmoet en onthaelt worden. De H. Teresia⁺was op eenen sekeren tijdt nae de Communie te Cordoua in Spaignen inden gheest opgetrocken, alsse sagh, datter vele sielkens uyt het vaghe-vier met groote blijdschap opwaerts nae den hemel klommen: de welcke allegader van eene blinckende (die als leydts-man voorghingh) aenghevoerdt wierden, ende dese wierdt met eene sonderlijcke ionste van Christvs Iesvs in't gheselschap der Enghelen ontmoet, omhelst, en inghehaelt. Waer ouer soose keurigh was om te weten, wat dit voor sielen, ende in't besonder welcke sy was die d'andere voor uyt leyde;⁺ heeft haer verstout eene vanden hoop onder de laetste aen te gaen, ende daer van t'ondervraeghen: de welcke voor andwoorde gaf: Onsen leydts-man is eenen Broeder vande Societeyt Iesv, met den welcken wy ons altemael verblijden,

+ 'tKort leuen van d'onse vvordt met eene salighe doodt vergolden.

+ Iesvs ontmoet aen ons alle nae de doodt, ghelijck S. Teresia ghesien heeft.

+ Ex relatione R. P. Chrisoelli an. 1616. 13. Ian.

[p. 480]

om dat wy heden door sijne ghebeden ende verdiensten verlost zijn. Maer 'tghene ghy siet van onsen Saligh-maker, hoe hy dien ontmoet ende ontfanght, en is noch vremdt, noch nieuw: dit is doch het priuilegie vande kinderen der Societeyt Iesv: wat Iesuit datter sterft, die wordt van Iesvs ontmoet ende ontfanghen. Op den seluen ooghen-blick als Teresia dit visioen sagh, was salighlijck inde selue stadt onsen sacristaen oft koster ouerleden, die den tijdt van dertigh iaeren langh met sulck' eene ghestichtigheyt ende waer-nemen sijner sinnen dit ampt bedient hadde, dat hy vande vier hondert Gheestelijcke dochters die de kercke hanteerden, niet eene van aensicht, hoe wel allegader van aensprake ende stemme, en kende.

⁺Dit soo onverghelijckelijck en onweerdeerlijck gheluck en is ons van heden oft ghisteren niet t'huys ghekomen, 'theeft sijne beghinselen met de Societeyt selue: in wiens op-gangh den H. Ignatius d'eerstelinghen van sijne doodt, Hosium ende Ioannem Codurium, in glorie ghesien heeft ten hemel klimmen. Nae der handt is dit priuilegie⁺ noch met andere openbaeringhen eenpaerlijck bevestight gheweest. Als dien heylighen man P. Balthasar Aluares sijne klaghten eens aen Godt ouer de slappigheyt ende onvolmaecktheyt van sommighe sijn' ondersaeten dede, wierdt hy vanden seluen vertroost, ende versekert, datter euen-wel niet eenen van alle die verloren en soude gaen.

⁺Veel ruymer is geweest de gratie die aen Alphonsus Rodrigues, dien grooten dienaer van Onse L. Vrouwe vertoont wierdt. Hy ghevoelde datter in hem eene wondere begheerte opstondt van alle sijne mede-ghesellen, met de welcke hy doen inde Societeyt leefde, inden staet te sien diese inder eeuwigheyt souden besitten: ter wijle sijn ghemoedt hier van tusschen hope en vreese, al wanckelende,

+ S. Ignatius siet Hosium en Codurium ten hemel gaen.

+ P. Aluares ondersaeten allegader saligh.
In eius Vitâ c. 23

+ Alle die inde Societeyt met Alphonsus Rodrigues geleeft en volherdt hebben, saligh.

[p. 481]

speelde, heeft hy gheduerende een' opghetoghentheydt des gheests (die hem ouer quam) ghesien, dat alle die doen ter tijdt, te weten in October van't iaer 1599. inde Societeyt met hem leefden (welverstaende indiense volherdigh bleuen) d'eeuwighe saligheyt souden ghenieten. Welck visioen Pater Gabriel Aluares, Rectoor van Mallorca altoos plagh te ghebruycken, als hy eenighe wanckelbare gheesten in hunnen roep wilde verstercken. Maer soo 'tselue aen P. Didacus⁺Monterus, die Praepositus van't Profes-huys te Lisbona was, by gheval vertelt wierdt, heeft dien gheandwoordt, dat hy noch iemandt anders wiste, die verschere openbaringhe daer van hadde: den welcken men meynt, om sijn' uytnemende volmaecktheydt, ende verscheyden ouerganghen des gheests die hy plagh te lijden, den man selue was.

Troostelijcker noch als het voorgaende, is de ghetuyghenisse⁺ vanden Salighen P. Franciscus Borgia: den welcken als Marcus sijnen ghetrouwen mede-ghesel op eenen tijdt met een' onghewoonelijcke blijdschap en lieffelijcke tranen ouergoten sagh; en heeft niet opghehouden van hem met gheduerigh bidden en smeecken nae de reden te vraghen, tot dat hy ten laetsten de waerheydt met dese woorden beleedt: VVeet, lieuen broeder Marce, dat Godt onse Societeyt ten hooghsten bemint, ende aen dese de selue weldaet ghegunt⁺ heeft die hy wel eertijdts aen d'Orden vanden H. Benedictus gaf, te weten, datter in d'eerste dry hondert iaeren niemandt van alle die'r tot de doodt toe in volherdt, verdoemt sal worden.

Doch, soo ons schier alle dese ghetuyghenissen maer eenen bepaelden tijdt aen en dienen, sullender voor 'tlaetste, d'aldertroostelijckste byvoeghen, die sonder vernijpinghe voor altoos dit priuilegie versekert. Ter wijle Pater Matrez biecht-vader vanden Vice-roy van Barcelona, den Hertoghe de Monte-leon, sich in een van onse Italiaensche Colle-

+ Dierghelijcke openbaringhe aen eenen anderen.

+ Visioen vanden Salighen Borgia,

+ datter d'eerste 300. iaeren niemandt vande Societeyt steruende sal verloren gaen.

[p. 482]

gien hiel, is hy van een seker Religieus uyt een' andere strenghe ende ghereformeerde Orden gheroepen gheweest, die met grooten roem van heyligheyt nu nae sijn' uyterste ghingh, om van dese wereldt te scheyden. Nauwelijck was hy in sijne celle ghetreden, daer desen nu bykans lagh en siel-braeckte, als den siecken sijne stemme met een bly⁺ghelaet tot hem opheft en seydt: O gheluckighen Pater, wien van Godt ghegunt is een lidtmaet van die Religie te zijn, in de welcke niemandt en sterft, of hy en wordt saligh. Dit heeft my Godt op staenden voet veropenbaert, ende belast dat ick't opentlijck soude uytspreken: voeghende met een versucht daer by, Van mijn Orden, al worter vele saligh, nochtans gaender oock al eenighe verloren. Waer op soo onsen Pater met behoorlijcke heuscheyt dese verghelijckinghe wilde versoeten, ende de ruyme voorstellinghe van onsen't weghen (die hem al te rijf dochte te wesen) een weynigh besnijden, heeft hy anderwerf gheseydt: 'tIs soo ick v segghe, Pater, Godt heeft my beuolen dit t'openbaeren, ende om dese reden alleen hebbe ick v hier doen by my roepen. Korts nae dese verklaringhe gaf hy sijnen gheest, dies te dieper vreughdt in't herte van P. Matrez en van alle d'onse laetende, hoe men sekerder uyt de faem van sijne heyligheyt magh betrouwen, dat in sulcke gheleghentheyt (want hy op sijn steruen lagh) anders niet als de lautere waerheyt uyt sijnen mondt ghekomen en is.

Laet vry nu ons dit leuen door arbeydt en lijden kort vallen, het eeuwigh, dat wy (menschelijcker-wijse te spreken) seker zijn, en sal maer te vroegher beghinnen, ende te langher dueren.

+ Alle die inde Societeyt steruen zijn saligh.