De zeventiende en achttiende eeuwsche notarisboeken en wat zij ons omtrent ons oude notariaat leeren

[p. 315]

[Bijlagen]

Bijlage A.

Plakkaat van 21 maart 1524.

Kaerle by der Gratie Godts, ghekoozen Roomsch Keyser, etc. Onsen lieven en ghetrouwen die Stadthouder, President ende Luyden van onsen Rade in Hollant, saluyt ende dilectie. Alsoo tot onser kennisse ghekomen is, dat binnen onsen Lande ende Graefschappe van Hollant, groote menichte van Notarisen zyn, die hem onderwinden alle manieren van Contracten, Testamenten, Legaten ende andere 't ontfangen: Ende dat overmits de simpelheyt ende onabelheyt van de voorsz. Notarisen, of fraude die eenige van hen daar inne gebruycken, ook dat sommige geen Registeren, Noten ende Prothocollen en houden, ende te duchten is, dat zy in heuren Instrumenten Getuygen gestelt zoude mogen hebben, die tot dien tyde doot waren, waer uyt diversche abuysen dagelycx geschieden, en de vele twisten ende processen tusschen onsen Ondersaten gebeuren, tot heurder grooten verdriete, schade ende achterdeele. Soo ist, dat Wy begeerende hier inne te voorsien tot ontlastinge van onsen Ondersaten, ende seeckerheyt van den Partijen Contrahenten, hebben by goede ende rype reliberatie van Rade gheordonneert, ende ordonneeren by desen: Dat van nu voortaan binnen onsen voorsz. Landen van Hollant, een seecker getal van Notarisen wesen sal, Te weten, in elcke stede van dien alsoo veele als de Burgemeesters ende Schepenen aldaer adviseren, noemen, ende dezelve u presenteeren sullen, omme by u of uwe Gecommitteerden geexamineert ende ge-eedt, ende in de Griffie van onsen Rade geregisteert te werden. Willende en ordonnerende voorts allen Wethouders ons voorsz. Lants van Hollant, dat zy gheen reguard en hebben, noch Wet ende Justitie en doen op ten Instrumenten of Contracten, ontfangen ende gepasseert nae date vande Publicatie van desen voor andere Notarisen, van wien die gecreëert mogen wesen, dewelke by de voorsz. Wethouders u niet gepresenteert, gheadmitteert, ge-eedt ende geregistreert zullen wesen in de manieren voorsz. Des te doen gheven wy u ende den selven Wethouders volkomen macht, bevel ende u luyden ende hen, mitsgaders allen anderen onsen Justicieren ende Ondersaten wien dit aangaat, de onse Ordonnantie onverbreeckelyk te onderhouden ende achtervolgen, ende deselve te

[p. 316]

condigen alomme daer 't van noode wert, want ons alsoo belieft. Ghegeven in onze Stede van Mechelen, den een en twintigsten dach van Meerte in 't jaar onses Heeren duyst vyf hondert ende vier en twintich. Ende van onsen Rijcken, te weten, van den Roomschen ende Hongrie etc. 't sevenste, ende van Spangien ende andere, etc. 't negenste. Aldus onderschreven, By den Keyser in synen Raede. Onderteyckent, L. de Zoete.

Plakkaat van 7 october 1531.

Art. 4. Ende om te voorsien op de ghebrecken, fouten, ende abusen, die in onsen voorsz. Landen gecommitteert worden, by den Notarisen, ofte Tabellioenen: by eenighe uyt simpelheyt, ende ignorantie, ende by den anderen met propooste ende opsetten wille, tot grooten intereste van onsen Ondersaten en van der gemeynder welvaert: hebben wy gestatueert ende statueeren, Dat van nu voortaen niemant totten voorsz. State geadimitteert en sal worden, dan vermaerde ende wel gefameerde Luyden, ende de geene die by examinatie ende ondersoeck van den Hooft ende Luyden van onsen Raeden, ende Provincialen Rechteren in elck Lant besonder bevonden sullen worden daar toe expert, ende daer af blycke bij Acte van den voorsz. Raden, ende Provincialen Rechteren etc. Ende verbieden allen anderen niet gheexamineert, ende totten voorsz. staet van Notaris of Tabellioen inder manieren voorsz. gheadmitteert, ende geen Acte hebbende uyt de Greffien van onsen Raden, etc. op de peyne van arbitrale Boete, ende van inhabiliteyt, de voorsz. Officie, noch andere nimmer meer te mogen exerceren. Gegeven in onser Stadt van Brussel etc.

[p. 317]

Plakkaat van 4 october 1540.

Art. 9. Dat alle Notarissen geadmitteert ende geapprobeert sullen gehouden wesen te maken goedt ende rechtveerdig Registre ende Prothocolle, van allen Contracten, Testamenten ende ander Acten die sy passeren ende ontfangen sullen, ende de selve Registreren by ordene dat sy die ontfangen sullen hebben ende gepasseert: ende in 't hende van elk Contract, Testament, oft ander Acten teekenen 't voorseyde Register, ende 't selve wel bewaren om daer toe recours t'hebben wanneer dat van noode wesen sal: op de pene gepriveert te wesen van den voorseyden Staet, en de verklaert inhabil nimmermeer te mogen exerceren Officie, ende boven dien arbitralijken gecorrigeert. Ende verbieden den voorschreven Notarissen te ontfangen, ofte passeren eenige Obligatien, Geloften ofte lesten Wille, van Persoonen hem-lieden onbekent: ten sy dat de Getuygen (gestelt in de voorschreven Obligatien oft ander Acten voorschreven) Lieden van Eeren, weerdig van geloove bekent zijn den voorschreven Notarissen: ende dat sy affirmeren dat de Persoonen sulk zijn als sy hem-lieden baptiseren ende noemen. Ende tot desen hende sullen de voornoemde Notarissen gehouden wesen 't selve te verklaren in haer Instrument, seggende: In de tegenwoordigheyt van sulke ende sulke Getuygen, die geaffirmeert hebben, etc. Wy willen dat de voorschreven Notarissen in haer-lieder Instrument inschryven sullen, de plaetse van de Domicilie ofte Woonstede van de Persoonen, die eenige Acte voor hemlieden passeren sullen: alles op de pene van arbitralijken gecorrigeert te worden.