Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 6

§. IV.
Of de Mahometaanen God tot den Auteur der Zonde maaken.

^(c) (GEmeenlyk komen de valsche beschuldigingen niet overeen. Zoo even hebben wy gezien, dat de Mahometaanen eenen God hebben, die enkel lichaamlyk is, en thans hebben zy 'er eenen, die den Auteur der zonde is. Hoe zullen dog die twee vooronderstellingen overeenkomen? Zoo God lichaamlyk is, van welk goed, of van welk kwaad, kan hy den Auteur wezen? En zoo hy besloten is in dien vasten ronden Bol, welken hem Euthymius van der Mahometaanen wege toeschryft, zoodanig, dat hy in die volheid nog zien nog hooren kan, wat het ook zoude mogen wezen, hoe kan hy dan, volgens die zelve Mahometaanen, de oorzaak der zonde zyn? Als 't alles gezegt moet zyn, zoude ik nog meer houden van eenen lichaamlyken God, dan van eenen kwaadaardigen en huichelagtigen God, die eerst het kwaad verbied, daar na zelf dat werkt, en in 't vervolg dat straft.)

Zie hier de Auteuren deezer nieuwe beschuldiging, (hoe weinig ook dezelve met de eerste kan bestaan.) Cedrenus, spreekende van Mahomet, en hem houdende voor eenen vyand Gods en voor een Godloos mensch, verwyt hem, dat hy eenen God heeft gesmeedt,^(d) die den Auteur is, zoo wel van alle kwaad, als van alle goed. Evodius,^(e) de Mahometaanen aanspreekende, berispt hen, dat zy God tot den werkmeester des goeds en des kwaads, der waarheid en der leugen, der geregtigheid en der ongeregtigheid maaken. Zulks doen ook Damascenus in zyn Boek van de Ketteryen; een Schryver zonder naam in de Saraceniana van Sylburgius^(f); Artus Thomas in de Zeegenpraal des Kruisses^(g); Gualter in zyne Tydreekeninge^(h); en verscheide andere. Aangaande den Griekschen Monnik⁽ⁱ⁾ van welken wy gesprooken hebben, die spreekt niet alleen dezelve lastertaal, maar hy tragt dezelve ook goed te maaken uit deeze plaats des Alcorans; Hy, die van God bestiert word, word op den regten weg geleidt, dog welken by in dwaalinge brengt, die is van hem ver-

(c) Deeze gansche Voorreden is van het maaksel des Vertaalers: Het zou een groot verlies zyn, hem de geestige redeneringen, die daar in zyn, te ontfutselen.

(d) In Histor. Compendio, pag. 348.

(e) In zyne Verrigtingen der XLII. Martelaaren, ingevoegt in het VIde Deel der Acta Sanctorum.

(f) Pag. 67.

(g) Pag. 11. en 22.

(h) Pag. 539.

(i) Euthymius Sigabenus in Panoplia Dogmatica.

[p. 155]

laaten.^(a) (Is 'er wel iets meer van nooden om den bedrieger te overtuigen van eene doodlyke kettery?)

Ik bekenne alhier ter goeder trouw, dat deeze plaats in den Alcoran staat; maar volgd daar uit, dat Mahomet God tot den Auteur der zonde maakt? Geenszins, naar myne gedagten: 't is eene (Oostersche) wyze van spreeken, te kennen gevende,^(b) dat de voorzienigheid Gods gaat over het kwaad, gelyk als over het goed.^(c) (Zoodanig, dat 'er niets geschied, zonder zyn toelaaten, en zelfs zonder zyn bestier, alhoewel wy daar de wyze niet van weeten in haare gansche uitgestrektheid.) Aldus zegt ons de Heilige Schriftuur, dat God het kwaad schept,^(d) en dat hy de menschen verhard, dat hy die afwend van den weg des Heils enz. Onze Godgeleerden verklaaren die plaatsen op eene Gode betaamlyke wyze, stellende dat het kwaad der schuld, en het kwaad der straffe, dat is te zeggen het zeedelyk kwaad, en het natuurlyk kwaad, afhangen van de voorzienigheid,^(e) wat ook eenige Leeraaren daar tegen mogen zeggen, welke, 't en zy ze willen ontkennen^(f) de Alwetendheid Gods, en zyne voorzieninge omtrent alle dingen, gelyk andere doen, om hunne beginselen vast te maaken, het met ons moeten eens zyn, dat God van alle eeuwigheid af^(g) heeft aangezien den aard, den tyd, de plaats, de omstandigheden en den val aller boozen; en dat by gevolg derzelver lot onvermydelyk is. En egter deeze zelve Leeraaren^(h) (zegt daarenboven op deeze plaats myn Origineel) doen onze Leere, nopende dit stuk, voor den dag komen, als of dezelve Mahometaansch was, even als of zulks reeden genoeg was, om dezelve haatelyk te maaken, en als of, by voorbeeld, de eeuwigheid en eenigheid Gods geene Godlyke eigenschappen waren, om dat dezelve voor zoodanige bekend staan by de Leeraaren der Arabiërs!

Was het niet beeter, dat wy ons bedienden van onze reeden, en van het ligt der Heilige Schriftuur, om dusdanige manieren van spreeken te verklaaren op eene wyze, betaamlyk aan de Godlyke Majesteit en Heiligheid? In zeeker Arabisch Manuscript (dat zeer raar is) word God genaamt den Schepper des goeds en des kwaads. Wie twyfeld nu daar aan, of door dat goed en dat kwaad moeten worden verstaan het natuurlyk goed en kwaad, vooral, overmits een oogenblik daar na, den⁽ⁱ⁾ Auteur zig zelven verklaard, zeggende, dat God den Schepper is van het Paradys en van de Helle? Het Paradys is het goed, en de Helle het kwaad. Men moet den Mahometaanen dat regt doen, dat zy de heiligheid Gods verheffen zoo veel zy immer konnen, en dat zy uit het denkbeeld daar van verbannen alle soorten van gebrek of onvolmaaktheid. Zy staan wel toe, dat God het kwaad bestierd door zyne Voorzienigheid; dog zy voegen daar wel uitdrukkelyk by, dat hy daar in geen behaagen schept: Zy zeggen nooit, dat hy den Auteur van het kwaad of der zonde is. Zy willen volstrektelyk, dat wy onder de volmaaktheden Gods, welke wy aanbidden, ook zullen erkennen, dat hy in allen deele rein en heilig is. Dit is hunne doorgaande en vastgestelde Leere, welke de billykheid vereischt, dat wy als zoodanige zullen erkennen.^(k) (Zoo zy nu, na dit alles, zig mogten tegenspreeken in het Artikel der Besluiten,^(l) zoo is zulks eene zuivere, en op zyn ergst genoomen, eene wysgeerige dwaaling, welke, gelyk een iegelyk weet, hen niet zeer eigen is.)

(a) Byvoegsel van den Vertaaler.

(b) Hic loquendi modus notat providentiam Dei versari circa mala & bona, zegt het Origineel.

(c) Byvoegsel des Vertaalers.

(d) Isaïas XLV:7. en Amos III:6. Rom. IX. en Jerem. IV:10. psalm LXXXI:13.

(e) 't Was beeter geweest aldus over te zetten, wat ook de vyanden onzer Leere ons mogen verwyten. Deeze Leere is het Besluit.

(f) Omniscientiam, dit is 't woord in het Origineel.

(g) Men had moeten zeggen grondig heeft voorzien. enz. In plaats van te zeggen heeft aangezien, 't geen een ongezouten woord is, en 't geen egter zeer behaagd aan M. D***, want hy dat dikwils herhaald in zyne overzettinge.

(h) Byvoegsel des Vertaalers.

(i) In het Origineel staat, den Auteur voegd 'er by, spreekende van God, dat by enz.

(k) Een byvoegsel van den Vertaaler, in plaats van 't welk 'er staat: men lasterd hen overzulks ten onregte; dog zy hebben daar in het zelve lot met de Voorstanders der volstrekte voorzienigheid Gods. enz.

(l) Zie boven in 't Uittreksel hunner Godgeleerhdheid Kap. VII.