Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 6

Tweede kapittel.
Van het Geloof in God.^(d)

1. HEt Geloof in God bestaat dan in waarlyk met het herte te kennen en met den mond te belyden, dat 'er een God is, Almagtig, Alderhoogst, Waaragtig, bestendig, eerste en eeuwig Weezen, zonder ooit begin te hebben gehad, en zonder ooit einde te zullen hebben.

2. Dat 'er in hem is, nog beeltenis, nog uiterlyke gedaante, nog plaats, nog tyd, nog beweeging, nog verandering, nog overzetting, nog afscheiding, nog verdeeling, nog verbreeking, nog verzwakking, nog mangel van kragten.

3. Dat hy zonder gelyk en zonder weerga is.^(e)

4. Dat hy volmaakt zuiver is; dat hy een is, dat hy eeuwig is, dat hy leevend' is, dat hy alles doedt, dat hy Almagtig is en een onafhankelyk Heer van zynen wille; dat hy alles hoord en alles ziet, dat hy

(d) * Kap. II. God word beschreven door de Arabiërs, gelyk wy hem meede beschryven, een Weezen dat noodzaakelyk bestaat, en door zig zelf. Aangaande Allah, 't geen den naam Gods is in Arabië, denzelven komt overeen met Jebova, als een eigen en weezentlyken naam aan de Godheid. Zy geeven aan God negen en negentig benaamingen, welke zy verdeelen in drie Clafsen: de eerste is van zulke naamen die betrekkelyk zyn op het weezen Gods zelfs, 't welk geheel en al in het woord Allah is; de tweede is van zulke naamen die betrekkinge hebben op zyne Majesteit en op zyne Glorie; en de derde bevat in zich de Eigenschappen, welke in het algemeen betrekkelyk zyn op zyne schepselen. Zie Hotting. Hist. Orient: Bladz. 389.

(e) Den Abt Maracci in zynen Voorlooper Bladz. 87. berispt deeze voorstellinge met deeze woorden: Overmits God in Genesis Kap. 1. zegt, laat ons menschen maaken naar onzen beelde, en naar onze gelykenisse, zoo moet deeze voorstelling gehouden worden voor volslagen valsch. Dog het is volstrekt waar, dat niets naar God gelykend, en schoon wy in ons een gedeelte van het beeld Gods hebben, kan egter dat geen, dat eindig en dat geschaapen is, niet gelykenen naar het oneindig en het ongeschaapen.

[p. 125]

spreekt, dat hy doedt, dat hy schept, dat hy onderhoud, dat hy voortbrengt (met eene konst die onnavolgelyk is) dat hy doedt leeven, en dat hy doedt sterven, dat hy aan alle dingen het begin geeft, en alle (menschen)^(a) doedt wederkeeren, wanneer 't hem behaagd; dat hy oordeeld, dat hy besluit, dat hy bestierd, dat hy gebied, dat hy verbied, dat hy begeleid op den regten weg, en dat hy opleid^(b) tot dwaalingen, dat hy vergeldinge doedt, en vereffening geeft, dat hy straft, goedertieren is, en de overwinninge geeft.

5. Alle deeze eeuwige eigenschappen zyn besloten in zyn Wezen, en bestaan in hem van Eeuwigheid tot Eeuwigheid, zonder verdeeling en zonder verandering. Men kan niet zeggen dat deeze eigenschappen God zelf zyn, en egter kan men al zoo min zeggen, dat zy verscheiden zyn van zyn wezen. Elk eene deezer eigenschappen is verknogt met de andere, gelyk als het leeven zulks is met de kennisse, en de kennisse met de magt enz.

6. Dog deeze eigenschappen, zoo als wy zoo even gezegt hebben, zyn het leeven, de kennisse, de magt, de wil, 't gehoor, 't gezigt, de Eeuwigheid, 't zy de voorste (dat is te zeggen zonder begin) 't zy de agterste (dat is te zeggen zonder einde) de werking, de schepping, de onderhouding, de^(c) voortbrenging, de^(d) behendigheid (of konstige schikking) de levendigmaaking, en de verderving, de eerste Vorming (of liever de Schepping) der dingen, en de wederroepinge derzelver tot zig^(e), de wysheid, het besluit, de bestiering ten goede en de verleiding^(f) ten kwaade, de vergelding, de vereffening, de kastyding, de goedgunstigheid en d'overwinning.

7. Deeze zyn de groote en onwaardeerlyke volmaaktheden des Alderhoogsten Gods, by welke hy gekent en aangebeden word door de waare Geloovigen. Al wie die alle te zaamen durft ontkennen, of wie dezelve voor een gedeelte ontkent, ofte ook al wie dezelve in twyfel trekt, is gewisselyk een ongeloovige.

ô God bewaar ons voor ongeloovigheid!

(a) * Dat is te zeggen die weder opwekt, volgens het Origineel, in 't welk men eene uitdrukking van den Alcoran navolgd, die de wederopstanding eene ontmoeting (occursus Dei) noemd; Kap. 6. vers. 30.

(b) Dit is uitgelegt in het VIIde Kapit. 't geen ziet op de Besluiten Gods.

(c) * Producere in goed Latyn beteikend verlengen. Gevolglyk zou men konnen vertaalen Verlenging.

(d) * Artificium; het had aan den Vertaaler behaagt voor Productio, artificium, over te zetten voortbrenging met konst. Mogelyk las hy productio artificiosa.

(e) * Reducere beteekenende wederroepen, en reductio wederroeping of wederkeering, moet men reductio niet vertaalen vernieuwing, zoo als M. D**. had gedaan.

(f) Zie meer naar onder Kapit. VII. en op de aanteekening alwaar deeze uitdrukkinge gebragt word in haaren regten zin.