Nauwkeurige Beschrijvingh van Groenland

V. Hoofdstuck. Van Groenlands Verdeelingh: En den Oproer der Groenlanders tegens den Koningh van Noorweegen.

VOorts verhaeld de Deensche Kronijck, dat de Naekomelingen van Erick de Roodkop, sigh vermenighvuldighd hebbende in dit Gewest, haer dieper in 't Land begaven, en tusschen de Geberghten een vrughtbaer Aerdrijck vonden, bestaende in grasrijcke Beemden en goede Beecken. ⁺ Sy hebben derhalven Groenland gedeeld in 't Oostlijck en Westlijck Deel; nae 't Voorbeeld en d'Aenleydingh van Erick, door d'Oprightingh der Gebouwen Oostrebugh en Westrebugh. ⁺ Aen d'Oostsijde rightedense een Stad op, genoemd Garde; waer heenen de Noorweegers yeder haer verscheydene Koopmans Waeren braghten en aen d'Inwooners verkoghten, om haer derwaerts te trecken.

Haere Kinderen sijn noch al verder voortgeruckt, ⁺ en bouwden een andere Stad, welcke sy den naem van Albe gaven. Allenxen nam den yver van deese Nieuwe Christenen toe: ⁺ Derhalven hebbense een Klooster gestight aen den Oever der Zee, ter eeren van den Heyligen Thomas. De Stad Garde is geweest de Bisschoplijcke Sitplaets; en de Nicolai Kerck in deselve de Dom-Kerck van geheel Groenland. Deesen Nicolaus heeft men gesteld tot de Patroon of Beschermer van dit Stight. Hoedanigh de Bisschoppen malkander in orde gevolghd, en hoe veel'er in getal geweest hebben, kanmen naesien in Arngrimi Jonae Specimen Islandicum: Waer in hy van Groenland spreeckt, t'sedert d'eerste Bouwingh of Bevolckingh, tot op 't Iaer 1389. 't Sou ons te langh vallen, de lijst hier in te voegen.

+ Verdeelingh van Groenland, in 't Oostlijck en Westlijck Deel.

+ De Stadt Garde gebouwt.

+ Een andere Stadt Albe.

+ En een Klooster ter eeren van S. Thomas gestight.

[p. 16]

Pontanus, in sijn Geschiedenissen van Deenemarcken, verhaeld, dat in 't gedaghte Iaer 1389. eenen Henrick, Bisschop van Garde, de Standen van Deenemarcken, welcke sigh onthielden te Nieuwburgh in Finnen, langs d'Oever van de Groote Belt, heeft bygestaen. ⁺ Gelijck nu Groenland de Koningh van Deenemarcken in 't Wereldlijck verhief, of ten Hoofd had, alsoo hebben oock haere Bisschoppen de Bisschoppen van Drunthem in Noorweegen in 't Geestlijck verheven. De Bisschoppen van Groenland sijn dickmael tot die van Drunthem overgescheept, om haer raed te vraegen over eenige gewightige voorgevallene saecken.

Groenland heeft geleeft nae de Wetten van Ysland, ⁺ onder Koninghlijcke Stadhouders, door de Koningh van Deenemarcken derwaerts geschickt. De Naemen deeser Gouverneurs, gelijck oock verscheydene groote Daeden der Yslandsche Helden in Groenland gepleeghd, kan de Leeser vinden in Specimen Islandicum; waer in de gedaghte Arngrimus, als een yverigh geboorne Yslander, haerer niet vergeet.

De Deensche Kronijck beright ons, ⁺ dat in 't Iaer 1256. die van Groenland oproerigh wierden tegens Koningh Magnus van Noorweegen, weygerende de Tribuit te betaelen. Derhalven Erick, Koningh van Deenemarcken, op versoeck van Koningh Magnus, die sijne Night ten Houwelijck had genoomen, een Scheeps-vloot toerustede. Als nu de Groenlanders de Deensche Vaenen saegen vliegen, en de blinckende Wapenen op de Scheepen gewaer wierden, soo ontviel haer 't hert, en sy geraeckten in soodaenigh een schrick, datse om genaede schreeuwden, en Vreede begeerden. ⁺

Koningh Erick van Deenemarcken, de zwackheyd des Koninghs van Noorwegen niet tot sijn eygen voordeel willende gebruycken, om alsoo dit Gewest voor sigh selven te behouden, liet dit Land aen hem, uyt toegenegentheyd tot sijne Night en haere Kinderen. Deese Vreede is gemaeckt in 't Iaer 1261. Arngrimus Jonas, oock hier van meldingh doende, steld de naemen der drie voornaemste Inwooners van Groenland, welcke dit Verdragh in Noorweegen hebben onderteeckend. ⁺ Declarantes (seghd hy) suis factum auspiciis, ut Grohnlandi perpetuum tributum Norvego denuo jurâssent. Dat is: Te kennen gevende, dat door haer beleyd te weegh was gebraght, dat de Groenlanders op nieuws aen Noorweegen den geduerigen Tribuit geswooren hadden.

+ Groenlanders onderwerpen sigh in 't Geestlijck en Wereldlijck aen Noorweegen.

+ Leven nae de Wetten van Ysland.

+ Werden tegens den Koningh van Noorweegen oproerigh.

+ Maer wel haest koomt de schrick in haer.

+ En onderwerpen sigh weer.