Cesare Ripa's Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants

Ingordiglia. Slocklust, Vraetigheyt.

Een Vrouwe, hebbende in de hand een tack vol Eekelen, daer van zy met haer rechter hand eene aen 't Vercken heeft gegeven, die d'Eyckel in den mond houdende, met opgerechten hoofde en oogen, op de tacke loert. Dese beeldenisse vertoont de gulsigheyt, door het Vercken uytgebeeld, 't welck d'eene Eyckel niet heeft, of het siet wederom nae d'ander. Volgende daer in de maniere der gulsigaerts, gelijck Alceus seght:

Het Swijn met d' Eyckel in den mond,
Nae d' ander Eyckel janckt terstont.

Het Swijn wort voor d'inswelgende Slocklust genomen, om dat dit Dier den gantschen dagh niet anders doet als eeten en slocken, van 't geene hem voorkomt. Waer van dit spreeckwoord is gekomen: hy slockt en scheert als een Vercken. Horatius willende Album Tibullium raeden, hoe hy lustigh soude leven en vet worden, seyt op 't einde van zijnen brief aldus:

Wanneer u 't lachen lust, my suldy glat van leen,
Een Epicuri Swijn, sien als een Pampsack treen.

Daerom wordense Verckens van de kudde Epicuri geheeten. En de Beotiers in Arcadien wierden Swijnen genaemt, om datse sulcke slempers en balgers waeren: want men leest in de spreeckwoorden, Hy leeft een Verckens leven, dat is een gulsigh en swelgers leven: en die geene die also slordigh leven, worden plompers, grovers en botte Menschen, als Verckens, geheeten. Maer alhoewel in dese beeldenisse alleen de Slocklust der Pampsacken en Slampampers vertoont wordt, soo kan men dieselve oock trecken tot alle andere saecken diemen begeert, oock tot het inslocken der goederen. Want gelijck het Vercken gedreven wordt, door de onversaedlijcke Slocklust, wroetende altijd met zijne snuyt en pooten in der aerde om vet te worden, also worden de Menschen mede getrocken, door een onversaedelijcke gierigheyt van de aerdsche dingen, soeckende geld en goed, op en onder de aerde, stekende dickwijls haere hoofden in eens anders kasse, en mengen 't een onder 't ander, werckende alsoo met handen en voeten, alleene om haere onversaedlijcke geldlust te blusschen, en dat door allerleye schelmsche en ongeoorloofde we-

[p. 472]

gen: Iae naulijx hebben zy de rijpe vruchten van haere woeckerije getrocken, of zy jancken terstont nae de onrijpe: soo seer zijnse totte Slocklust genegen. Alceus vergeleeck de begeerige tocht-lust, die hy over een Maeghdeken hadde, by een Vraet of Slemper: Want, seyt hy, de Sogh heeft wel d'eene Eyckel in den mond, maer strax gaeptse nae een ander, alsoo heb' ick oock wel een schoon Maeghdeken, maer ick verlange terstont wederom nae een ander.