Bellezza. Schoonheyt.
Een Vrouwe die haer hoofd in de Wolcken bedeckt heeft, alleen dat de rest een weinig magh worden gesien, door de glans, dieder rontom is; steeckende d'eene hand buyten den glans, en in d'ander sal zy een Kloot met een Passer hebben.
De Schoonheyt wort met het hoofd tusschen de Wolcken gemaelt, om datter geen saecke is, daer men mette sterflijcke tonge swaerlijcker af kan spreken, en diemen noch mettet Menschlijck verstand kan vatten. Soo veel de Schoonheyt belanght, dieder is in de geschapene dingen, om by gelijcknis te spreecken, is niet anders als een glans dieder door 't licht van 't aenschijn Godes komt afdaelen, gelijck de Platonisten beweeren: om dat de eerste Schoonheyt een sake met God is, welcke Schoonheyt daer nae het beeld of patroon, in eeniger maniere, door zijne goedertierentheyt, aen zijne Schepsels mede-gedeelt zijnde, is oorsaecke dat wy eenighsins verstaen wat Schoonheyt is. Maer gelijck die geene, die sich in den Spiegel beschouwen, terstont haere gedaente vergeten, gelijck S. Iacobus seyt: Alsoo wy oock, staerende op de Schoonheyt der sterflijcke dingen, soo konnen wy ons oock niet seer opheffen ten Hemel, om die suyvere en eenvoudige klaerheydt aen te schouwen, van waer alle klaerheyt haer oorsprongh heeft, gelijck oock Dante verhaelt:
't Geen niet sterft, en 't geen sterven kan,
Is als de glants en 't beeld hier van,
Vyt God soo komt het al van daen.
Zy wort dan in deser maniere afgeschildert, bediedende door de hand, die zy met de Lely uytsteeckt, de Schoonheyt van den omtreck, en van de verwen van een Vrouwlijck beeld; waer in schijnt, dat een groot deel van die kleyne maete van Schoonheyt gestelt is, die de Werreld is mede-gedeelt, en waer in die sich verheught.
In d'ander hand salse een Kloot met een Passer houden, om te vertoonen dat alle schoonheyt bestaet in maete en proportie of evenreedentheyt, diewelcke mette tijd en mette plaets over een komen. De plaetse, bepaelt de Schoonheyt in de stellinge of schickinge van de Landschappen, van de Steden, van de Templen, Markten, van den Mensch, en van alle dingen die 't gesicht van 't oog sijn onderworpen, als mede de verwen die wel onderscheyden zijn, met een gelijckmaetige veelheyt en maete, en met andere gelijcke dingen. Door den Tijd worden bepaelt de eenstemmigheyt, het geluyt, de spraecke, de vertoogen, de woordenstrijd en veel andere dingen, diewelcke door de maete geeffent zijnde, en ons vermaeckende, billijck schoon zijn geheeten. En gelijck de Lelybloem, door de scherpigheyt van haere reuck, de sinnen beweeght, en de Geesten opweckt, alsoo beweeght haer de Schoonheyt van gelijcken mede, en weckt de gemoederen op om te minnen, en met verlangen die te omhelsen, (om de volmaecktheyt aen sich selve te geven) die door hare seer groote Schoonheyt bekent zijnde, waerdigh en van gewichte is om daer op te letten. Hier van heeft een eedel verstand, dese dichten ontworpen, die aldus zijn naegevolght:
De Schoonheyt is een licht, dat in veel duysent straelen,
Komt uyt een grooter glans op dese Werreld daelen.
Terwijl het sich verspreyt en schittert uyte locht,
Soo wort dit aldereerst van 't eeuwigh voortgebrocht.
Nu is 't een helder licht, nu droef, dan min en meerder,
En nae het rijst of daelt, u 't d'eene heind of veerder.
Auteursrechtelijk beschermd