Cesare Ripa's Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants

Vita Humana. Het Menschlijck Leven.

Een Vrouwe die haere Voeten tusschen een rad heeft, daer ses dwersstocken in komen, op een ronde voetstal, konnende sich noch ter rechter noch ter slincker sijde bewegen, houdende in d'eene hand de Sonne en in d'ander de Maene.

Daer zijn soo veele en menigerhande toevallen in 't menschlijcke leven, datse door de menichte self in de pennen van die 't schrijven, en in de verstanden, die daer over verhael doen, verwarringe aen brengen, schijnende onmogelijck, datmen tot soodanige menichte van onverdeelijcke dingen soude geraecken, die door veele gelijck-vormige werckingen, een kennisse voor sich selven konden baeren: nochtans soo kanmen van alle dese dingen een besluyt maecken, van dat het leven onseker en vluchtigh is: En daerom worden door de Sonne en Maene de bovenste noodwendighe oorsaecken vertoont, en door het Rad de benedenste toevallen. En alhoewel het Lott of de Fortuyne geen saecke heeft buyten de voorvallen, die selden gebeuren, en dat buyten de meeninge van den wercker, niet te min, heeft ons gemoed, door al te grooten geloof in 't selve te stellen, waer in het sich vont verkort of beledight, lichtlijck plaetse van besondere heerschappye, in sich selve gegeven, tot dese ingebeelde Godheyt, van die din-

[p. 292]

gen, waer van men geen oorsaecke weet aen te wijsen, noch aen de Fortuyne, noch aen de straffe, noch aen 't loff. En wy sullen seggen, dat het Rad bediet de geschiedenissen, die toevallige en benedenste oorsaecken hebben, te weeten van de Fortuyne, die van de Oude, met een Rad wort afgeschildert, als die geene, die de Staeten en hoogheeden, nae haer welgevallen, drayt en keert.