Cesare Ripa's Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants

Vita Humana. Het Menschlijck Leven.

Een Vrouwe in 't groen gekleet, met een krans van Semper vive, of altijd-groen, waer op een Phoenix staet, houdende in de rechter hand een Liere met een strijckstock, hebbende in de slincker een schaele, waer uyt zy een kindeken te drincken geeft.

't Geene de Latijnen in den Mensche het leven noemen, dat heetmen in de planten en kruyden het groeyen of bloeyen, en dieselve gelijckheyt dieder is tusschen de woorden, isser oock tusschen de beteykende saecke; want het leven des Menschen is anders niet als een groenicheyd, die de warmte, de beweginge en alles watter schoon en goed in den Mensch is, doet aenwassen en onderhouden, en de groenigheyt in de planten is anders niet als een leven, 't welck ontbrekende, soo ontbreeckt oock het voedsel, de warmte, de bloosigheyd en de schoonheyd. Daerom heet oock het kruyd 't welck zy op 't hoofd heeft Semper-vive, en 't gesonde leven des Menschen wort groeyende geheeten, nae het latijns woort Virere, waer van oock de Mannen Viri geheeten zijn. Waer over dees Vrouwe met voordacht aldus gekroont is.

Van gelijcken vertoont mede het groene kleet: en dewijl van 't kruyd niet anders als de groenigheyd wort verstaen, also is oock in den Mensche, menschlijcker wijse te spreecken, geen goed, dat voor de deughd selve is te stellen.

De fabel van de Phenix wort voor de gedurigheyd en voor 't langh leven genomen.

[p. 291]

Mette rechterhand hout zy de Liere en den strijkstok, waer door Pierius verstaet de ordre van 't Menschelijcke leven. Want van eenigen is bevonden dat de Liere heeft seven verscheyden toonen, die op den Mensch gepast zijnde, wort verstaen, dat de Mensche oock door dieselve veranderingen wort gedreven. Want in seven weecken is de geboorte een kinds volkomen gebeeld in 's Moeders licchaem. Seven uyren nae de geboorte, geeft het blijcklijcke teykenen van 't leven of van de dood. Seven dagen daer nae, wort de Navel vast en gestrengelt. Tweemael seven dagen daer nae, geeft het een klaer teyken van 't gesicht, daer nae seven mael seven daegen krijght het vasticheyd van zijn gesicht en oock kennisse. En nae de seven Maenden begint het zijn tanden te krijgen, en tweemael seven daer nae, begint het vastelijck te sitten, en driemael seven daer nae begint het te spreken, en viermael seven daernae, begint het te gaen, en vijfmael seven daernae, begint het de Melck wars te worden. Nae seven Iaeren verwisselt het zijn eerste tanden, wort stercker en krijght zijne stemme vast. Nae twee seven Iaeren begint hy manlijck te worden, en bequaem totte voorttelinge. Nae driemael seven Iaeren komt zijn baert voor den dagh, en hy hout op van wassen. Nae viermael seven Iaeren, komt de volheyt van leeden en sterckheyt, en nae vijfmael seven Iaeren, is de volkomene sterckheyd en kracht, soo veel een yder sal verkrijgen, en die tijd, waer in Plato stelde, datmen trouwen mochte. Nae ses-mael seven Iaeren bewaert hy zijn sterckheyd en verkregen dapperheyd. Nae seven-mael seven Iaren, voelt hy verswackinge van krachten, maer een volkomen aenwas van reeden en verstand. Waer over de Soldaten in dese tijd vry wilden wesen van den Oorlogh, en een Vry-roede hebben, om dat zy nu mochten in den Raed, of tot 's Lands diensten gebruyckt werden; waer over Horatius aen Maecenas schreef, dat hy de Vry-roede al hadde verkregen, om dat hy alreede hadde geleeft, viermael elf Decembres, dat is, dat hy nae het sevenmael sevende jaer toegingh. In het achtste sevende Iaer konde men de volkomentheyt der Reeden en des verstands sien. Het negenmael sevende Iaer, bracht beleeftheyt en sachtmoedicheyt mede. Het tiende seven Iaer verlanghden meerendeels nae de dood, waer over oock Solon het menschlijcke leven seer aerdigh afmaelt, dat in 't 70^ste Iaer alle de lieflijcke stemmen van zijne Liere, te gelijck met het leven des Menschen, ophiel: en alsmen 't selve voorby was, soo scheen het dat de Menschen suff wierden, en dan van d'een dan van d'andere snaere afdoolden.

Het kindeken 't welck drinckt, bediet dat des Menschen leven door 't voetsel en door de welgesteltheyt, wort onderhouden. Het voetsel maeckt het selve welvaerende, en wort door den mond genutticht, of door het opperste deel, en de welgesteltheyt bewaert het in goeden stant, en die moet wesen in 't geheele lichaem, als in de teedere kinderkens die daer wassen en toenemen. Gelijck oock elders is geseyt.