Reize in de binnen-landen van Zuid-Africa

[28 Juli 1803]

DONDERDAG den 28e JULY, onze togt tegens acht uuren voortzetten. De gantsche voorledene nacht hadden wy zware regen, die een gedeelte van den dag voortduurde en ons by een felle weste wind zeer koel toescheen. Een uur van ons nachtverblyf deden wy een afgebrande woonplaats aan van Van Heerden,⁶⁸² en twee uuren later de plaats van Piet Van Asweegen,⁶⁸³ daar wy voeder aan de paarden gaven, en toen verder reden. Onze schoft was zeer lang, als leggende het Carrubosch daar wy meenden te overnachten tien uuren ossewagen van ons vorige quartier.⁶⁸⁴ Het land is zeer bergachtig en de weg met klipbanken doorvloerd, zoodat men in de wagens een sterk gevoel van de rit hadden.

682 Vermoedelik nog 'n plaashuis van C.J. van Heerden.

683 Dit is van hierdie punt duidelik dat daar in die handskrif en ook in die joernaal van D.G. van Reenen 'n klaarblyklike verwarring van volgorde voorkom wat al van 26 Julie begin (V.R.V. 18 (Van Reenen) p. 240 e.v.).
Die plaas van Van Aswegen was (volgens Van Reenen, ibid., p. 242) ‘aan de Zoute Rivier’, by die huidige Nelspoort. Maar daar was in 1803 geen Piet van Aswegen in die lewe nie.
Klaarblyklik word verwys na Jonathan Jacob van Aswegen, ged. 8.4.1776 (G.R. I, A-J, p. 16) wat op sy naam gehad het De Tooverfontein gel: in de koup over de Buffelsvalij (G.R. 14/16 en R.L.R. 78, p. 141). Dit was egter die reedsvermelde plaas oos van Buffelsrivier waar die geselskap reeds volgens die handskrif op 27 Julie verby moes getrek het. (Vgl. B.H.D. III, p. 175 en V.R.V. 11 (Lichtenstein) pp. 25-27).

684 Die berekening van die afstand is nie duidelik nie; as die vorige verblyf by Van Heerden was, was dit baie naby die enigste identifiseerbare Kareebos nl. die op die huidige plaas Kareebosch (MU 1.30) waar die pad van Murraysburg na Nelspoort oor die Buffelsrivier (Kariega) gaan, 25 myl wes van Murraysburg.

[p. 185]

Tegens half zes uuren des avonds, kwamen wy weder aan een spruit van de Buffels Rivier, welke door het Carrubosch aan de voet van rotsachtige gebergtens loopt en zich met de andere spruit meer zuidwaards in de Caroo vereenigd. Het Carrubosch⁶⁸⁵ is aldus genaamd naar de menigte boomen van die naam, welke ter dezer plaatse groeyen; de mimosa is hier niet minder menigvuldig. Men zegd ons dat zich veele t' Coudou's⁶⁸⁶ in dit hout ophouden, en zyn zeer nieuwsgierig deze schoone antilope te zien; men beloofd de heeren jagers op de zelve een ruim veld voor hun liefhebbery. Wy campeerde aan de overzyde der rivier en hadden weder eene aanhoudende regen.

685 Van 1778 word Carrubosch (Careebosch) al as stilhouplek aan Buffelsrivier genoem, o.a. deur Kol. R.J. Gordon gebruik en in 1804 deur De Mist (Vgl. Forbes I, p. 298, B.H.D. III, p. 175 en V.R.V. 11 (Lichtenstein) pp. 27-28).

686 Koedoes, Antilope (Capra) Strepsiceros, Pallas. Oor die vindplase vir die Hottentotse naam kudu in geskrifte sedert 1761, sien Nienaber, pp. 344-345.