Reize in de binnen-landen van Zuid-Africa

[24 Juli 1803]

ZONDAG den 24e JULY. Genoodzaakt zynde, na het ter dezer plaatse gecommandeerde versch voorspanossen te wagten, was het wel tien uren alvorens wy opbraken. Wy togen over een spruitje van de Zeekoey Rivier, en zette nog cours naar het zuyden ten westen. De grond brengt hier niets voort dan kleine lage boschjes, en word uit dien hoofde Caroogrond⁶⁵⁰ genoemd; de weg was zeer vlak, zoo dat wy na drie uuren rydens aan de plaats van Philip Potgieter⁶⁵¹ de Gordonsfonteyn⁶⁵² genaamd, aankwamen. Gedurende de kleine halte die wy maakten, bragt Andries Venter⁶⁵³ een deserteur by ons, welke voorgaf een Engelsche te zyn en eene pass verlangde. Verscheide

650 Vgl. oor vindplase Karoo = droog, die lemma ‘droog I’ by Nienaber, pp. 252-253.

651 Philip Potgieter (Jacobusseun), ged. 12.11.1758, oorlede 7.8.1819; getr. op 14.8.1786 met Gerbrecht Vosloo, wed. van Hendrik Willem Alberts (G.R. III, P-Z, p. 50; Doodregister, Graaff-Reinet 8/1, N.G. Kerkargief, Kaapstad, en M.O.O.C. 7/80 fol. 60: testament, geregistreer 1.11.1819). Hy was 'n oom van die Voortrekkerleier, Andries Hendrik Potgieter (wie se vader 'n jonger broer van Philip was) en 'n welgestelde man wat tot ses plase op sy naam gehad het (R.L.R. 78^a).

652 Die geskiedkundige Gordonsfontein by de Poort (tans HAN 1.9), wat van kol. R.J. Gordon se besoek in 1778 sy naam gekry het; geleë aan 'n tak van Seekoeirivier. Dit was een van Philip Potgieter se plase waarvan hy die opstal kort tevore (op 1.5.1803) van die vk. Jacob Venter vir 400 skape gekoop het (Vgl. briefie van Venter in G.R. 13/3). Verder Barrow I, p. 253, waar dit beskryf word as toneel van ‘the last Christian habitation, towards this quarter, in the colony’, en A.P. Smit, Ons Mooi Erfenis. Hanover, 1856-1956, Hanover, 1956, p. 3, met foto van die woonhuis.

653 Nie uitgeken nie; waarskynlik een van die twee neefs van vk. Jacob Venter: Andries (ged. 11.12.1775) of Andries (ged. 19.9.1773). Vgl. G.R. III, P-Z, pp. 464 en 465.

[p. 179]

omstandigheden deden ons echter voorkomen dat het een Bataafsche Jager was, zoo dat ik best oordeelde dezen nader te ondervragen, en dus mede te voeren; de visitatie zyner goederen en kledings stukken sterkte ons in dit voornemen en hy vertrok onder ons geleide na den eeten.

Wy zagen onderwegen een groote trop gnous; vergeefsch werd op deze jagt gemaakt, zy waren te gezwind: het gelukte de jagers beter jagt te maken op eene ontelbare menigte springbokken, van welke eenige werden geveld, al het welk ik zeer mistroostig uit myn hangkast moest aanzien. Tegens vyf uuren in de nademiddag kwamen wy aan de Bokfonteyn⁶⁵⁴ zynde eene verlatene plaats van Petrus Ernst Krieger⁶⁵⁵ thans aan Louw gehorende: wy sloegen hier onze tenten. Ons gezelschap minderde heden sterk. By Potgieter verlieten ons de landlieden aan Rhenosterbergen t'huis horende⁶⁵⁶ en welke de Gouverneur begeleide: de commandanten Linde en Human waren nu met hunne jonge lieden onze eenige geleiders.

654 Die reis het oor die teenswoordige Oudekraal (COL 5.12) gegaan, dan wes oor die Seekoeirivier, oor Drie Koppen (HAN 2.4) na Bokfontein (tans COL 5.55) aan die Elandskloofrivier, 36 myl reg oos van Richmond en 22 myl suid van Hanover.

655 Petrus Ernst Kruger (P.-seun) ged. 19.12.1758 en getr. op 5.11.1780 met Anna Catharina van Aswegen. Bekende veldwagmeester en heemraad van Graaff-Reinet. Oorlede 1810 (Vgl. Mossop, pp. 288-290 en infra voetn. 657 en 717).

656 Jacob Venter se manskappe wat op 14 Julie aangesluit het.