Reize in de binnen-landen van Zuid-Africa

[21 Mei 1803]

ZATURDAG den 21e MEY. De legging van ons camp en de inrichting van het zelve is dit maal merkelyk schooner dan onze vorige. De oevers van de Zondags Rivier zyn zeer verheven, waarlyk een verrukkelyk gezigt om de zelve met afwisselende kronkelingen in de diepte en tusschen rotsen te zien heenen bruisschen; ons camp heeft het front naar de rivier terwyl de Hollandsche vlag van voor des Gouverneurs tent wapperde, voor welke behoorlyk een jager wacht gesteld is. De train staat naar vereischt agter het front: alles zamen genomen, gelykenend naar een klein leger.³³⁹

De Gouverneur had heden een lang mondgesprek met Rensburgh om deeze, welke kundig met het Kafferland is zyne bedoelingen te openbaren: zyn Edele gaf hem eenige inlichtingen omtrend de middelen welke hy wilde gebruiken, om eerst vrede met deze natie te maken, en dan, ware het mogelyk, rust, ordre en geluk voor het inwendige der Colonie daar te stellen. Het scheen dat deze burger de voornemens van den Gouverneur zeer bevielen; zyne betuigingen van oprechte vreugde, doen ons wenschen dat zoowel hy, als de nu bygekomene menigte, het hunne, tot het volbrengen dezer gewichtige taak door eensgezinde poogingen zullen ondersteunen. By deze gelegenheid leide Rensburg den gouverneur eene Lyst over, bevattende de naam en het getal der plaatzen, welke by den inval der Kaffers zyn verbrand en vernield geworden.³⁴⁰

339 Daar is geen aanduiding dat Paravicini die toneel geskets het nie hoewel Godée Molsbergen in 'n voetnoot (G.M. IV, p. 145) na die plate in Ludwig Alberti se album verwys asof die kamptoneel daarin voorkom. Dit is nie die geval nie; die kamptoneel in die album is van die ontmoeting met Gaika aan die Katrivier (Sien infra voetn. 471).

340 Agterin band B.R. 93 afgeskryf (nr. 48). Van Reenen het 'n nog vollediger weergawe van die lys in sy joernaal opgeneem (V.R.V. 18, pp. 144-152), 'n nuttige bron vir die uitkenning van sommige persone wat verderop vermeld word.

[p. 85]

De Kapitein Stuurman kwam heden met een groot getal zyner Kraal, zoo mans, vrouwen als kinderen den Gouverneur een welkomst bezoek geven; eenige handen vol tabak aan deze dames deed hen alle vergenoegd weder vertrekken. Ook kwam den Kaffer Heemraad Nacabanée welke de nacht aan zyne Kraal had doorgebragt weder te voorschyn, by zich hebbende twee andere Kaffers en een bastard Hottentot, Philip Buis genaamd, welke voor den Kapitein t'Congo tot waarteeken van vredelievenheid een flesch wyn en brandewyn, benevens eenige kleinigheden kwam vragen. Wy gaven hem dit alles en daar en boven een stuk papier met het cachet³⁴¹ van den Gouverneur. Zy verzekerde ons dat t'Congo al zederd daags te vooren aan de overzyde der Rivier was geweest, wachtende na de andere Kapiteins om als dan te zamen herwaarts te komen: wy lieten hen overtrekken met de bovengezegde waarborgen.³⁴²

341 Lakafdruk van die goewerneur se seël.

342 Volgens die amptelike joernaal (G.M. IV, p. 146) het op hierdie dag ook by die goewerneur gekom die burger J.C. Greyling, met 'n klagte wat genoteer is, en die burger Johannes Hendrik Bosch met 'n versoek. (In die memo. (van Maynier?) word die Greylings gunstig vermeld, maar dieselfde Bosch as ‘een zeer groote schurk’ aangemerk. G.M. IV, p. 215).