Reize in de binnen-landen van Zuid-Africa

[20 April 1803]

WOENSDAG den 20e APRIL,¹⁵⁵ namen wy de reize weder aan en passeerde over een gedeeltelyk klipachtig en gedeeltelyk door moerassige weg de Ruigte Valey langs welke wy na twee uuren ryden den oever van de Groene Valey bereikte;¹⁵⁶ dit meir van zoet water, dat zeer vischryk is, word blotelyks van

155 Lees: Donderdag, 21 April.

156 Van Weijers was die ou pad gevaarlik en diep, 'n halfuur ver na Ruigtevallei (Von Bouchenroeder, p. 162) en vandaar oor die drif van die Karatara en Klein-Homtini, skuins af nader aan die kus op die oewer van Groenvallei (Vgl. o.a. Barrow, I, pp. 341-342). Dit is hier waar Paravicini sy volgende skets gemaak het wat by die handskrif gevoeg is (na p. 36) met die onderskrif: ‘Groene Valley aan de Gankoma (sic).’

[p. 37]

de zee gescheiden door een smalle strook zeer hooge bergen; de oevers zyn afwisselend met dikke boomen en met riet begroeid; duizende eendvogels, flamingo's, en ander watergevogelte, overdekken het meer; wy vermaakte ons de geheele ochtend met de jagt op dezelve met dat gevolg, dat ieder van ons met buit overladen was en wy blyde waren op de plaats van de halte by Wessel Voslow¹⁵⁷ aantekomen; hier werd het middagmaal gereed gemaakt, na het welke wy de drift der Gaukoma¹⁵⁸ passeerde cours nemende over de lommerryke heuvelen der Ganze Valey; in de verte ontdekte wy de plaats Buffels Vermaak. De bewoonder, P. ter Blanche,¹⁵⁹ kwam ons te gemoet ryden en verzogt instantelyk dat wy zyne wooning niet onbezogt voorby wilde ryden hetgeen zonder onvriendelyk te schynen niet kon geweigerd worden; weldra waren wy aangekomen, zyne famille had ons by voorbaat ten tweede maal eeten bereid, en hoe wy ook protesteerde reeds gespysd te hebben, moesten wy tog aanzitten en gedogen dat de twee dochters dat knappe engelachtige meisjes¹⁶⁰ zyn, onze borden torens hoogte oplade; hoe het kwam weet ik niet, maar al protesteerende werd er nog smakelyk gegeeten, en voor my, ik had er niets tegen gehad om hier de dag reize te eindigen, maar de Gouverneur vond goed nog vier uuren voort te ryden tot aan de drift van de Nysna alwaar wy laat in den avond aankwamen, juist op een ogenblik dat de vloed op desselvs grootste hoogte was en dienvolgens onmogelyk om de drift te passeeren. Het was te laat om terug te keeren, er waren geen plaatsen in de nabyheid; dus werd besloten een groot vuur aanteleggen en by het zelve den ochtend aftewagten; het heldere goede weder maakte ons lot draaglyk, maar ik had al de tyd om vergelykingen te trekken tusschen een nagtverblyf by Terblanche en dat wat ons te beurt gevallen was, dog dank zy de lieve dochters, wy gevoelde het gemis van de avondmaaltyd niet: onze bedden waren niet aantrekkelyk

157 Waarskynlik Wessel Vosloo (ged. 5.6.1740). Hy is getr. op 25.3.1764 met Maria Meyer (G.R. III, P-Z, p. 534). Die plaas Ganse Valley gelegen agter in 't houte(n)iqua aan deeze zijde van de goucama word in 1775 vir hom aangeteken (R.L.R. 42, p. 820).

158 Reg oos na die diep drif deur Goukammarivier. Die oewers was dig bebos en die plaas van Terblanche was 'n halfuur ver aan die oorkant. (Von Bouchenroeder, p. 162).
Die opstal was oos van Goukamma se stasiegeboue en die ou pad het 'n wyer draai oos gemaak as die huidige nasionale pad wat oorkant Goukammarivier noord swaai na Phantom en Westford se hoogte. Die ou pad raak die nasionale pad weer ongeveer regoor die Barringtonpad. (Besoek 4.1.1960).

159 Het Buffels Vermaak gel: agter het houteniqualand over de goukamma, lê 2 myl van die kus en is in 1771 aangeteken vir Cornelis Johannes Muller wat blykbaar op 22.1.1773 oorlede is (R.L.R. 43, p. 29). In 1774 word dit aangeteken vir Pieter Terblanche, die jongere. (R.L.R. 42, p. 79.) Die plaas grens oos aan Uitzigt (nou Belvidere) aan die Knysna-lagune. Die plaas is ook deur die Kôsa geplunder, maar die woonhuis is nie beskadig nie. (G.M. IV, p. 117).
Pieter Terblanche (ged. 27.2.1752) was die tweede kind en tweede seun van die weduwee Terblanche van Rheeboksfontein. (Vgl. supra, voetn. 124). Hy is op 19.4.1772 getr. met Maria Magdalena Haarhoff. (G.R. III, P-Z, p. 402). Hy was op dié plaas tydens Van Plettenberg se besoek (G.M. IV, p. 55). Von Bouchenroeder (p. 162) vertel dat Terblanche en sy seuns - daar was vier - 'n groot jagtersfamilie was in die ‘Woeste Zitzikamma’.

160 Daar is vyf dogters gedoop van 1780 tot 1792. (G.R. III, P-Z, p. 403).

[p. 38]

genoeg om langer te blyven leggen als hoog nodig was, ook brak de dag pas aan toen wy opreezen en