Princeliicke deuiisen

[p. 442]

CCVII. Ingenium superat vires.

Vernuft en geest Is waerdt om achten,
Die aldermeest Gaet boven crachten.

Met lauter cracht bestaen hoochloffelicke dingen,
Is somtijen mogelick: maer om die te volbringen

En is de cracht alleen voorwaer niet heel bequaem.

Des die volenden wil iet groots heel nae betaem,

Moet eerst met rijp beraet de saecken wel aenmercken;
Want dat can dickwijls meer dan alle crachten wercken

Den Voetboog toont dit wel, die met de const ghestelt,

Veel sterckelijcker werct dan s'menschen arms ghewelt.

[p. 443]

 

Een Overste des Velts moet dese saeck onthouwen,

 

En sich niet al te seer op sijne macht betrouwen:

 

Want dickwijls sal't geschien, dat sijnen vijants list

 

Hem haestich overvalt, daer hij het minst van wist:

 

Ook moet hij al sijn volck nae sijn vermogen sparen,

 

Heur aller leven gantsch gelijck het sijn bewaren:

 

Dan sal hij toonen recht met sijn seer cloeck verstant,

 

Dat hij behouder is, iae vader van sijn lant.

Anders.

Een Vorst sal bruycken eer verstant en coele sinnen,
Dan onbesuyst gewelt, om svijants heyr te winnen:

Can hij verwinner zijn, heel sonder slach oft stoot,

Hij sal niet laten toe dat iemant blijve doot.

DEn Capiteyn oft Groote Velt-overste Consalvo Fernando, ghedurende de laetste oorloge van Napels, was een seer stout, maer noch voorsichtiger, scherpsinnich, loos man: door welcke middel hij veel ende verscheyden veltslagen gewonnen heeft: Ende wel begheerende datmen wist dat hij sich beholp met practijcken ende spitsvindicheyt, nam voor sijn Devijs eenen Voetboog oft Cruysboog, diemen met een windaes ende coorden op windt: met de volgende woorden daer bij: Ingenium superat vires, dat is, De geesticheyt oft het verstant gaet de crachten verr te boven: oft in't cort, List verwint tgewelt.