Princeliicke deuiisen

[p. 98]

XXXVIII. Vltorem vlciscitur vltor.

Die niet wel hooren wil nae den ten-besten-spreeker,
Doet dick sich selven quaet, den vvreeker vvreekt den vvreeker.

O Princelick gemoet, wilt toch om wraeck te doen,
Eer ghij de saeck wel kent, niet wesen al te coen.
Weegt toch, eer ghij begint, bey de geschillen tsamen,
En wilt het meeste recht eerst rijpelick beramen.

[p. 99]

 

Somtijts het groot ghelijck comt laetste voor den dach:

 

En dick die wreeken wouw, en niet wraeckt-waerdich sach,

 

Dee wraeck, maer over wie? in stee van quaet te wreken

 

Heeft hij sijn eygen selfs in meerder quaet gesteken.

Mits dat Karel, den sesten van dien naem, Coninck van Vranckrijck, al te seer verherdt was om te wreken het geschil dat Olivier van Clisson, sijnen Conestabel, hadde tegen Pieter van Craon; daerom en isset hem oock niet wel vergaen: gelijcket dickwijls ghebeurt, als men door al te groote wraeckgiericheyt het geschil van een ander voor sijn eygen ongelijck aenvaerden ende verdedigen wil. Want hebbende desen Coninck sich selven te velde begheven, met grooter macht treckende tegen den Hertog van Bretannien (diemen opgeleydt hadde dat hij den voorseyden Craon in bewaernis ghenomen hadde, oft ten minsten wtten wege gemaect) soo isset gebeurt in het Bossch bij Mans, dat een onbekent arm man, sich seluen tusschen twee boomen stellende, ende den Coninck vast houdende, mits dat hij sijn paerd met den toom vatte, hem seyde met luyder stemme, Coninck, en rijdt niet voorder maer keert wederom: want ghij zijt verraden. Waer door den Coninck soo wonderlijcken seer verbaest wiert, dat hij heel bestierf, (in al sijn bloet veranderende,) ende gantsch van vreesen beefde ende tsittterde: beneffens dat hij noch een ionck man was, weeck genoech van gestaltenis, ende niet volkomen genesen van sijn tortsen. Niettemin dien raet van desen

[p. 100]

ouden man versmaet ende verworpen zijnde door de Princen die bij hem waren: in voegen dat sij altijt voorts trocken met den Coninck: soo isset gebeurt, met dat sij buyten het Bossch quamen, dat den Coninck, die te paerde was, ende in de Sonne reedt, op het heetste van den dach, achter hem hadde rijdende twee paegien, d'een naer d'ander volgende: vande welcke den voorsten op sijn hooft droech den Timber oft helmet vanden Coninck, ende den achtersten sijn Lancie, met het scherp ijser om hooch. Alsoo nu desen achtersten paegie slaperich wierdt, soo is hem des Conincx lancie wt sijn hant ontgaen: ende dese lancie vallende, sloech met het ijser op den helm, die den paegie die voor reedt, op't hooft hadde: soo dat door het geclinck van de voorseyde lancie op't helmet vallende, den Coninck seer haestelijcken (gelijc hij noch vol gedachten was, ende fantaseerde oft mimerde op de woorden met de welcke hem den bovenvermelden onbekenden man gewaerschouwt had) begost met sulcken verbaestheyt ende rijeling op te rijsen ende te schudden, dat hij heel buyten sich seluen wordende, sijn swaert wt de scheede trock, om aen alle canten te slaen, als een dul ende rasende mensch, sonder iemanden aen te sien oft te kennen: ende meenende te wesen in't midden van sijne vijanden inden slach, bestont te roepen, Voort, voort: slaeter op, op dese verraders. Door welcken roep de paegien heur seluen wtten wege makende, heur verre van daer versagen ende bergden: Niettemin soo was den Hertog van Orleans des Coninks broeder, wesende seer nae bij

[p. 101]

hem, soo dapper van den Coninck vervolgt, die met sijn paerd rende alsoo veel alsset loopen mocht, met sijn swaert in de vuyst; in voegen dat den Hertog, en had hij sich selven met geen groote haest van daer gemaect, ende ontvloden, door sijn wttermaten snel rijden, in seer grooten noot ende gevaer was van sijn leven. Ten laetsten, den Coninck wercte ende woelde soo veel, dat hij eenen tijt daer nae heel vermoeyt zijnde, (gelijck oock dede sijn paerd, datse niet meer voort en mochten) vast gehouden wierdt van een van sijn Ridder-heeren, ende daer nae soetelijckskens wederom geleydt binnen Mans, soo wtnemende flau ende slap, dat niemant en soude hebben connen oft derren versekeren, oft hij daer van op staen soude, ofte niet. Waer door den voorgenomen aenslach belett, ende de reyse opgeschort zijnde, ende het crijgsvolck afgedanct, verspreydt ende vertrocken: bleef den Coninck daer nae al den tijt sijns levens oft ydelsinnicheyt, die hem altemets verliet, dattet jammer ende een claeglijcke sake was, niet alleen om sijn eygen persoons wille, maer oock om de qualijckvaert van sijn arm lant: het welck door oorsaeck van den voorseyden aenslach ende voornemen noch hedensdaegs eenich ongeval ende ellende is gevoelende.