De geschiedenis van de 'Nederlandse' Antillen. Historia di Antia

[p. 46]

ontwikkelingshulp / ayudo pa desaroyo

De ontwikkelingshulp die na de massaontslagen in de olie-industrie op gang kwam, was bedoeld om meer werkgelegenheid te scheppen. Hij komt echter hoofdzakelijk het buitenlands bedrijfsleven ten goede. De werkloosheid bedraagt ondanks de Nederlandse en EEG ontwikkelingsgelden 25%. Een schandaal veroorzaakte de met ontwikkelingshulp gebouwde brug over de Annabaai op Curaçao, uitgevoerd door het Italiaanse bedrijf Eneca. Reeds bij aanbouw stortte deze NA ƒ 50 miljoen kostende brug in door materiaal- en konstruktiefouten. Nadat de brug gereed was, bleek een pijler van een oprit zo wankel te zijn, dat er instortingsgevaar ontstond, juist boven een drukke straat. De exploitatiekosten voor dit dure projekt zijn geschat op 200.000 tot 300.000 Antilliaanse gulden per jaar. De brug, die gebouwd was om een goede doorvaart voor de schepen te verkrijgen, had daarvoor geen enkele zin, omdat de opritten voor de fietsers en voetgangers te steil waren en daarom de lage pontonbrug gehandhaafd moest blijven.

[Papiamentu]

Despues di e retironan na kantidat den industria petrolero a kuminsá drenta ayudo pa desaroyo ku tabatin komo intenshon kreamento di mas trabou. Esaki sinembargo a benefisiá prinsipalmente industria stranhero. A pesar di e plaka pa ayudo di Hulanda i EEG e porsentahe di desempleo ta 25%. E brùg riba Annabaai na Kòrsou ku a wòrdu konstruí, ku plaka di ayudo pa desaroyo, dor di e empresa italiano Eneca a kousa un skandal. Fo'i kuminsamento kaba e brùg aki, ku ta kosta 50 mion florin antiano, a basha den otro dor di fayonan den material i den konstrukshon.

Despues ku e brùg tabata kla a resultá ku un di e pilarnan na subida tabata asina wayangá ku tabata eksistí peliger pa e basha den otro nèt riba un kaya ku hopi tráfiko. Gastonan pa mantenshon di e proyekto karu aki ta wòrdu kalkulá na un suma entre 200.000 i 300.000 florin antiano pa aña. E brùg aki, ku a wòrdu trahá pa fasilitá nabegashon di e bapornan dor di St. Annabaai no tin ningún sentido, pasobra e subidanan ta mucho stret pa e bisikletanan i pa e hendenan na pia, i p'esei nan mester a mantené e brùg bieu.

[p. 47]

Als ontwikkelingsprojekt geldt ook het toerisme. Het Amerikaanse toerisme had zich, na het wegvallen van Cuba, op de ‘Nederlandse’ Antillen gericht. Er verrezen hotels van Hilton, Holiday Inn, Arthur Frommer, Sheraton e.a., die profiteerden van grote belastingvoordelen. Miljoenen aan ontwikkelingsgeld werden besteed aan wegen, water, elektriciteit, modernisering van de luchthavens, aanleg van schone stranden. Tax-free shops met luxe artikelen moeten de Amerikaanse toerist verlokken tot een verblijf op de ‘Nederlandse’ Antillen. De winsten verdwijnen echter naar het buitenland, naar de bouwbedrijven zoals Pakhoed en Nederhorst, naar de Algemene Bank Nederland, naar de Amerikaanse hotelkoncerns. Maar wat levert deze florerende toeristenindustrie de bevolking op? Het leidinggevend personeel in de hotels is Amerikaans, de lagere funkties zijn voor de Antillianen, die tegen een minimumloon moeten werken en na het seizoen weer naar huis gestuurd worden. De prachtige zandstranden zijn in partikuliere handen en voor de bevolking niet toegankelijk, vanwege de hoge toegangsprijzen. De plaatselijke vissers zien door het speervissen van de toeristen de visstand achteruit gaan. Stakingen van het hotelpersoneel en de woede-ontlading op de tax-free shops bij de opstand van '69 laten zien, dat de bevolking haar gerechtvaardigde deel van de winsten van de toeristenindustrie opeist.

[Papiamentu]

Turismo tambe ta konta pa un proyekto pa desaroyo. Despues ku Kuba a sera su portanan, e turismo merikano a baha pa Antia. Aki nan a traha hotèlnan manera por ehèmpel Hilton, Holiday Inn, Arthur Frommer i Sheraton, ku ta probechá di e bentahanan di belasting. Miones di plaka di ayudo pa desaroyo a wòrdu gastá na trahament'i kaminda, planta di awa, elektrisidat i modèrnisashon di e airopuertonan. E tiendanan Tax-Free ku artíkulonan di luho meste atraé e turistanan merikano pa un estadia na Antia. E ganashinan sinembargo ta desaparesé den eksterior. Nan ta bai pa kompanianan di konstrukshon manera Pakhoed i Nederhorst, pa Algemene Bank Nederland i pa e kompanianan di hotel merikano. Pero kiko pueblo ta gana ku e industria di turista aki? E trabounan haltu den e hotèlnan ta den man di e merikanonan i e trabounan menos importante ta pa e antianonan ku meste traha pa un salario mínimo i hopi di nan ta keda sin trabou despues ku e temporada di turista pasa. Dor ku e turistanan ta piska ku harpun e piskadónan lokal ta kohe menos piská. Welganan di e personal di e hotèlnan i e rabia ku e trahadónan a baha riba e tiendanan Tax-Free na mei 1969, ta mustra ku pueblo ta eksigí su parti hustifiká di e ganashinan di e industria di turista.