Proef-stukken van heilige sinne-beelden. Deel 1

VII. Afdeeling.
Waar in verklaart word, wat in het geestelyke de vrugt van desen Appelboom beteikent.

DUs sagen wy wat het letterlyke deser woorden in heeft. Wat het geestelyke belangt; Den Appelboom hebbenwe gesien dat Jesus is. De schaduwe van den Appelboom, hebbenwe gesien te zyn 1. Iesu geregtigheid. II. Heerschappy. III. Bescherming. Wat sal nu de vrugt zyn? Daar onder konnenwe begrypen, dat alles, dat uit Christus voortkomt, dat van hem afvloeid voor de geloovige; en dat als van tusschen syne geregtigheid en heerschappye en onder syne kragtdadige bescherming genoten word van syne gunstgenooten tot hun voedsel, verkwikking en versterking.

⁺Dogh om wat meer bysonder te gaan. Wy konnen door de vrugt Christi verstaan

⁺I. Sulke persoonen, die Christus dagelyks geestelyker wyse voortbrengt; die uit hem geboren worden, en die haar leven, wasdom en rypheid uit hem hebben, die door de bewerkinge des Heiligen Geestes tot volkomenheid gebragt worden, dat is, ware geloovige, die haar oorsprong en geestelyke geboorte hebben uit Iesus, die met hem vereenigd zyn, die van hem afhangen, die al haar geestelyken wasdom van hem erlangen, die hem tot cieraad en heerlykheid zyn. Soodanige konnen met regt als de vrugt van Christus den Appelboom aangemerkt worden. Sy zyn ranken uit hem den wynstok; ja ook syne vrugten; syn zaad. Jes. LXXX. Zie Ezech. XVII. 23. Hy sal takken voortbrengen en vrugt dragen. En Jes. XI. 1. Daar sal een rysken voortkomen uit den afgehouwenen tronk Isai, ende een scheute uit syne wortelen sal vrugt voortbrengen.

⁺II. Dogh voornamelyk moetenwe door dese vrugt des Appelbooms

+ De vrugt Christi zyn

+ I. De kinderen, die geestelyker wyse uit hem geboren worden.

+ II. Alles dat van Christus afvloeid.

[p. 141]

sekere saken verstaan, die van Christus voortvloejen, uit hem voortkomen, en die van hem genoten worden. Hier toe brengenwe

A. Het woord en de leere Iesu Christi. Want indien Salomo kon⁺ seggen: Spr. XXV. 11: Een rede op syn pas gesprooken, is als gouwdene appelen in silvere gebeelde schalen; Soo mag men sulx wel ten regten seggen van de woorden Gods ende Christi. Want die zyn alle woorden op haar tyd en pas gesproken. Want gelyk de Heere alles schoon maakt op syn tyd, soo heeft hy ook alles gesproken op syn tyd. Heb. I. 1. De vrugt van een boom word syne spyse genaamd; maar het woord Gods en Christi is een spyse, die hy geeft te genieten aan den uitverkoren sondaar. Soo worden iemands redenen de vrugt synes monds genaamt. Spr. XII. 14. En de belydenis des monds, word de vrugt der lippen genaamt. Hebr. XIII. 15. Met regt dan verstaanwe door de vrugt Christi, ook syne woorden, die hy gesproken heeft, en die van Hem syn voortgevloeid. En sulx moetenwe verstaan

א.	Van het gantsche woord Gods. Want dat is het woord Christi. Col. III. 16.
	a. Om dat Hy deselve God is met den Vader en Heiligen Geest. b. Om dat Hy van den aanbeginne heeft gesproken. Jes. XLVIII. 16. Act. VII. 1 Petr. I. 11. c. Om dat de gantsche Schrift van Christi spreekt. Psal. XL. 8. Openb. XIX. 10. 1 Petr. I. 10.
ב.	In het bysonder is de vrugt Christi de leere des Euangeliums, welke gevloeid is
	a. uit syn eigen mond, in de dagen synes vleesches. Jes. LXI. 1-3. Gen. XLIX. 21. Psal. XLV. 3. Soo dat hy konde seggen: Myn vrugt is beter dan uitgegraven gouwd. Spr. VIII. 19. Vergelyk Spr. III. 14. Gewisselyk, wanner Hy syne woorden, soo vol wysheid, kragt, aangenaamheid, genade en heerlykheid voortbragt, stond hy in het midden van de Joden, als een Appelboom met overvloedige vrugten beladen. b. Uit den mond syner Apostolen. Want die hebben niet anders als in Christi name, en door syn Geest en ingeving gesproken. En daarom moet het gerekend worden als of Christus selfs in en door haar sprak. Want sonder hem kondense niet doen. De Heere heeft gegeven te spreken. Psal. LXVIII. 2. Zie 2 Cor. IV. 5, 6, 7. Gal. I. 1. Dit Euangelium was de vrugt der lippen, waar van Jes. LVII. 19. Ik scheppe de vrugt der lippen, vrede, vrede den genen die verre zyn, ende den genen die naby zyn, seyt de Heere, ende ik salse genesen. Want komende heeft Hy door het Euangelium vrede verkondigt u die verre waart, ende dien die naby waren Ephes. II. 17.

B. Wy brengen tot de vrugt van desen Appelboom ook syne werken,⁺ die hy gedaan heeft in de dagen van syn vleesch, en die van hem

+ A. Syn woord en leere des Euangeliums.

+ B. Syne werken.

[p. 142]

syn voorgevloeit. Want de goede werken der geloovige worden hunne vrugten genaamd: Psal. I. 3. Matth. III. 8. Joh. XV. 4-8. Matth. XIII. 23. welke vrugten der geregtigheid ende des Geestes genaamd worden. Soo mag men ook tot de vrugt van Christus brengen, syne werken, en wel

א.	Syne wonderwerken, welke hy niet door geleende, maar door eigen kragt gedaan heeft. Soo dat het met nadruk syne werken waren; welke hy deed. a. Tot bewys van syn Godheid. b. Tot bewys van syn Messiasschap. c. Tot bevestiging van syn leere.
ב.	Syn geduurige werksaamheid in het goede, syn heilig levensbedryf, syn prysweerdig exempel, in het vertoonen van alle deugden, waar door hy ons een patroon heeft nagelaten. 1 Petr. II.

⁺III. Door de vrugt Christi verstaanwe voornamelyk alles, het gene uit Christus en syne verdiensten herkomt en voortvloeit voor de ware geloovige. En hier onder begrypenwe voornamelyk den Heiligen Geest, die de Geest Christi genaamd word; dien wy egter hier niet soo seer in syn persoon willen aangemerkt hebben, (schoon hy als soodanig uitgegaan is ook van den Zone) maar in opsigt van syn gaven en werkingen; want als soodanig vloeit hy uit de verdiensten Christi. Zie Joh. VII. Joh. I. 16. Joh. XVI. Dese gaven en werkingen zyn

α.	Extraordinare, in het begin des Nieuwen Testaments.
β.	Ordinare, in opsigt van welke de Heilige Geest word aangemerkt
	a. Als heiligende, wedervarende en de geloovige bewerkende tot alle goed werk en deugd. Wat de vrugten des Geestes zyn, zie Gal. V. 22. Namelyk liefde, blydschap, vrede, lankmoedigheid, goedertierenheid, goedheid, geloove, sagtmoedigheid, matigheid. En deselve zyn te gelyk Christi vrugten, want men heeft den Geest van en uit Christus. Psal. LXVIII. 19. Geen deugd nog goed werk kan regt geoefent worden, als in en door Christus. Het moet een vrugt van syne geregtigheid zyn, en men moet'er kragt toe halen uit hem. Dus word Hy ons tot heiligmakinge, 1 Cor. I. 30. en worden wy vervuld met vrugten der geregtigheid, die door Jesum Christum syn tot heerlykheid en prys Gods. Phil. I. 11.
	b. Als versekerende en versegelende. Zie Rom. VIII. 16. Deselve Geest getuigt met onsen geest dat wy kinderen Gods zyn. 2 Cor. I. 21. V. 5. Ephes. I. 13. IV. 30.
	c. Als vertroostende Zie Hand. IX. 31. en blydschap verwekkende. Rom. XIV. 17. In desen opsigt is hy ook een vrugt Christi. Joh. XIV. 16-26. 2 Cor. I. 5. Phil. II. 1.

⁺IV. Door de vrugt deses Appelbooms verstaan wy alle de geestelyke

+ III. Synen Geest, als een gevolg van syne verdiensten.

+ IV. Syne weldaden.

[p. 143]

en boven-hemelsche weldaden, die afvloejen van de Heer Iesus, die hy aanbied in het Euangelium, en den genen, die hem aannemen, door het geloove te genieten geeft. Waar van Psal. XXXI. 20. Eph. I. 3. en hier verstaanwe wel alle de goederen des genadenverbonds in het gemeen; als, de vergeving der sonden en de versekering daar van, het regt ten leven, de heiligmaking, de aanneming tot kinderen, het geestelyk huwelyk en de versekering en versegeling des Heiligen Geestes, ja selfs ook de voorsmaak des eeuwigen levens: Maar in het bysonder verstaan wy'er door de weldaden des Nieuwen Testaments, die voortvloejen uit de aangebragte geregtigheid Christi, uit syn verhooging tot Koning, ende syne heerschappye over syn kerk. Welke weldaden wy tot dese hoofden brengen.

I.	De volle vergeving der sonden. Jer. XXXI. Hand. XIII. 38, 39. en de versekering daar van. Jes. XL. 1, 2.
II.	De meerder mate van kennis en wysheid. Jer. XXXI. 1 Cor. I. 39. 2 Cor. III. 18.
III.	De meerder mate van heiligmaking, en alsoo overvloedige vrugten en werkingen des Heiligen Geestes in de geloovige. Ps. XLV. Psal. CX. 3. XCIII. 5.
IV.	De geestelyke vrede. Rom. XIV. 17. a. met God. Rom. V. 1. b. met de Conscientie. c. Tusschen Ioden en Heidenen. Eph. II. Jes. LIV. 13.
V.	Blydschap. Rom. XIV. 17. Jes. LXI. 1-3. Phil. IV. 4.
VI.	Vrymoedigheid. Ephes. III. 12. Hebr. III. 6 IV. 16. X. 19, 35.
VII.	Geestelyke en redelyke godsdienst. Rom. XII. 1. Joh. IV. 23, 34.
VIII.	Regt tot alles. Psal. XXIV. 2. 1 Cor. X. 1 Cor. III. 21.
IX.	Vryheid. 2 Cor. III. 17. Gal. V. 1.
X.	Kindschap by uitnementheid. 1 Joh. III. 2. en den geest der aanneminge. Rom. III. 15.
XI.	Het geestelyk huwelyk.
XII.	De voorsmaak en hope der heerlykheid. 2 Tim. I. 10, 12. Rom. I. 2. VIII. 24. Phil. I. 2 Cor. V. Alle dese weldaden zyn vrugten Christi. I. Hy heeftse verdiend en verworden. II. Hy heeftse door het Euangelium eerst aangekondigd en aangeboden. III. Sy worden niet anders genoten als in syne gemeenschap. IV. Hy eigentse toe en schenktse door synen Geest, die syn geest is, niet alleen om dat hy uit hem ook uitgaat, maar om dat hy den selven heeft verdient. Dus word'er gesegt: Uit syne volheid ontfangen wy genade voor genade. Joh. I.

Wie roept nu niet uit over de grootheid van alle dese weldaden! Psal. XXXVI. 8, 9, 10. Wat wonder dan, dat de Bruid'er van getuigt, dat syne vrugt haar gehemelte soete is?