Rymen ende Zangen over het Hooge-Lied Salomons

[p. 70]

Den Inhout van dit volgende Capittel.

Den Brudegom Christus prijst syne Kercke, van wegens hare schoonheyt. En sy verheugt haer in hem, en nodicht hem om t' samen de particuliere Kercken, te gaen besoecken.

Het Sevende Capittel.

Op de wijse vanden 100. Psalm.
Ghy Volckeren des Aertrijkx al, &c.

Den Brudegom ofte Christus spreeckt tot sijne Bruyt.

PRinces,¹ hoe schoon is uwen gang,
Wanneer ghy gaet, vry van bedwang,
De Weg der deugden; Godes Geeft
Dijn² Heup verciert, dan alden meest.

1 (Princes) Dese Bruyt ofte Kercke wort oock genoemt Ps. 45.14. Eenes Konings Dochter; want Godt, haren Heer en Vader, een groot Koninck is.

2 (Heup) Ofte gordel, waer by verstaen kan werden den Gordel der waerheyt, des Evangelij daer Paulus van spreeckt. Eph. 6.14.

[p. 71]

2.

U Lichaem, is gelijck een¹ Kelck

 

Die noyt verdroogt, waer uyt, dat elck.

 

Die dorstich is, en die het lust,

 

Zijn dorst, in haest' kan sien geblust.

 

 

3.

Gelijcks' eertijts een Tarwen-hoop,

 

Wanneermen die eerst bracht te Koop,

 

Met Kransen, en een foete Blom,

 

De straten droegen om en om;

 

 

4.

Soo sijt ghy oock met uwe Vrucht,

 

En hier, en over-al berucht,

 

Ia soo gekroont, dat yder een,

 

Verlangt, om² oock daer aen te reen'.

1 (Een Kelck die noyt verdroogt) Hier door werden verstaen, de gaven des H. Geestes, die by een Kelck die niet uyt en drooght vergheleken werden, overmits wy door de weder-geboorte, ontfangen den Geest der aenneminge tot kintschap, die vande uytverkoorne noyt en wijckt, Ios. 14.16. Maer in haer wert een springende Fonteyne ten Eeuwigen leven. Ioh. 4.14.

2 (Verlangt daer aen te reen) Dat is, wenscht en verlangt, part en Deel daer aen te hebben, en oock met die verciert en versien te wesen.

[p. 72]

5.

U¹ Hals, [u Hoop, en Lijdsaemheyt,]

 

Een Tooren is in vasticheyt,

 

Waer door ghy, inde woeste Zee,

 

Gemacklick Rijt, als op een Ree.

 

 

6.

U Oogen, [u verlicht verstant,]

 

Sijn² Hesbons Vivers, die het Lant

 

Rontom vercierden, als het Oog

 

Den Mensch verciert, en treckt om hoog.

1 (U Hals) Andere verstaen door den Hals, de kragt en Heerlijckheyt vande Kercke Iesu Christi.

2 (Hesbons Vivers) Hesbon, was een Stadt gelegen inde Stamme Ruben, in een Vet en schoon Landt, Num. 32.3.4.5. Alwaer den Koning Zihon, der Ammoriten Koning wel eer sijn Hof hiel, als Num. 21.26 te sien is. Waer in het schijnt dat schoone Vivers geweest sijn, die deselve Stadt seer vercierden, gelijck de Oogen het Lichaem vercieren.

[p. 73]

7.

U Neus, [dat is, u trouwe wacht,]

 

Dien¹ Tooren is, daer inder nacht,

 

Ontrent Damascus wert verspiet

 

Den Dief; en Lib'nons-Tooren hiet.

1 (Dien Tooren ontrent Damascus &c.) Damascus was in die tyden de vermaerste Stadt in Zyrien. Es. 7.8. Noort-waerts vanden Berg Libanon gelegen, een seer schoone Stadt, hebbende een Wacht-Tooren, staende of binnen, of buyten de Stad, diese den Tooren Libanons, vanden Bergh Libanon noemden.

Het I. Deel.

U Hooft, is² Karmel in wijsheyt,
Een Berg, rontom met Vrucht bespreyt.
Den Bandt uws Hoofts als purper, wis
Een Beelt van mijn Bloet storten is.

2 (Karmel) Dit was een Berg gelegen inde Stamme Isaschar, by de Midlansche Zee, Ios. 19.26. seer hoog, en wel bewassen met allerley Boomen, ende wel-rieckende kruyden, en seer Vruchtbaer, Siet Ios. 15.25. Op desen Berg hebben de Propheten Elias, en Eliseus haer onthouden, als te sien is. 1. Reg. 18.19, 2. Reg. 4. vers. 25.

[p. 74]

9.

Wanneer de¹ Koning, u dus siet

 

In synen Hof, in sijn Gebiet,

 

[Ick meen' sijn Kercke] soo wert Hy

 

Gebonden² aende Galery.

 

 

10.

[Dat is, hy soo op u verlieft.

 

En u in alles soo belieft,

 

Gelijck een trouwe Minnaer doet,

 

Aen die, wiens Liefd' hem altijt voet.]

 

 

11.

U brave³ Lengt', en u Postuur,

 

Wert by my nu, en 't aller uur,

1 (de Koningh)Verstaet Christum.

2 (Gebonden aende Galery) Verstaet, door banden der Liefde, waer door hy hem gewillich en uyt enckele Barmherticheyt, laet binden aende Galery, dat is sijn Kerck, alwaer sijn Volck als op een Galery sit en by een vergadert is, om sijn Woort en bevel te hooren, en hem te loven en te dancken.

3 (u brave lengt' en u postuur &c.) Verstaet hier door, haren gestadigen voortgang inden wech van Gods geboden en der deugden, waer in datse overvloedich is in tijdt van voorspoet en teghenspoet, waerom de Gelovigen dies wegen by Palmen, en soodanige Boomen vergeleken werden, die altijt groeyẽ en vruchten dragen, geplant aende Water-stroomen siet Ps. 1.3. Ier. 17.8. en elders.

[p. 75]

 

Geleken by den Pallem-boom,

 

Geplant ontrent een Water-Stroom,

 

 

12.

Een Boom, die 's Winters, Somers, leeft,

 

En aengename Vruchten geeft,

 

Een altijt-bloeyend groen gewas,

 

Veel groender als het groene Gras.

 

 

13

U¹ Boesem, by een Druyven Tros,

 

Waer op men siet een soeten blos;

 

Waer uyt men tapt soodanich nat,

 

Als² niet en is in eenich Vat.

 

 

14.

't Gehemelt van u Rooden Mondt,

 

[Dat is, de Leere die ick vondt

 

Dat in u Huys gepredickt wier:

 

En soeter klonck als eenen Lier]

1 (U Boesem) Verstaet hier door, de Werckinghen en gaven des H. Geestes, ontrent ende inde Kercke.

2 (Als niet en is in eenich Vat) Dat is, u leere is de Zielen der geloovigen soo soet en Lieflijck, als geen Wijn of kost'lijcken Drank is voor 't Lichaem, waer, en in wat fles sy oock mocht gevonden werden.

[p. 76]

15.

My wel soo soet, ja soeter was,

 

Als genen Wijn, in eenich glas:

 

Een leer', waer door een slapend' Man¹

 

Geweckt wort, en haest op staen kan.

16.

Hoe schoon, (ô Liefd'!) is u gelaet,

 

En uwen Konincklijcken staet!

 

Soo schoon, dat een² Godsalich Mensch,

 

Daer in geniet sijns Herten-wensch.

1 (Een slapend' Man) Dat is, een die inde Sonden slaept.

2 (Dat een Godsalich Mensch daer in &c.) Dat is, dat een Godtsalich Mensch, en alle die u Lief hebben, haer met u kunnen verheugen, ende sich verblyden in uwen schoonen en Heerlijcken stant, gelijck Es. 66.10.11. gepropheteert en voorseyt is, dat geschieden soude, soeckt en leest de plaets.

Het II. Deel.
De Bruyt en Kercke spreeckt, tot Christum.

Mijn weerden³ Brudegom is Myn',
Soo ben ick wederom de Syn'

3 (Mijn Brudegom is mijn) Soo spreeckt de Bruyt alhier, na datse haer vervult heeft gevonden met den Wijn der genade, ende des Troostes, welcke sy van haren Brudegom ontfangen hadde. Sy betuygt en belijdt door den Gelove, datse haren Brudegom sekerlijck toebehoort. Siet Gal. 3.29.

[p. 77]

 

Sijn lust en sijn genegentheyt,

 

Is over my heel uytgebreyt.

 

 

18.

Komt Liefste, laet ons henen gaen,

 

Waer toe dus lang hier stil gestaen?

 

Ey! laet ons¹ gaen in 't groene Velt;

 

En sien hoe 't daer mag sijn gestelt.

 

 

19.

Ey! laet ons voor den Dagen-raat,

 

Eer dat de Wacht den Trommel slaat

 

Gaen sien, hoe dat den Wijngert staet,

 

Als oock, den Appel van Granaet;

1 (laet ons gaen in 't Velt) Dit betekent, de groote sorge en Liefde Christi, en sijner Ghemeente, tot voortplantinge des H. Evangely, ende wasdom der Kercke door de gansche Werelt, (Want het Velt of den Acker is de Werelt Mat. 13.38.) Ghelijck Christus selve inde dagen sijnes Vlesches is gegaen in alle Steden ende Vlecken, predikende het H. Euangelium, Mat. 9.35. Marci. 6.6. Alsoo sijn oock alle de Apostelen uitgesonden te Prediken allen Volcken der Werelt, Mat. 28.29.

[p. 78]

20.

En, of den soeten Wijnstock groeyt,

 

En sich tot Bott', en Baaren spoeyt,

 

En of den Vygenboom noch leeft,

 

En hare Ionge Vijgskens geeft.

 

 

21.

Den¹ Dudaim, een soete lucht,

 

Daer geven sal; en sulcken vrucht

 

Van² Out en Nieuw, dat genen Man,

 

Oyt ed'ler Vruchten Eten kan.

1 (Den Dudaim) De rechte betekenis van dit woort is onbekent, hier betekent het een Lieflijcke Vrugt, of Bloem. seer aengenaem van Reuck; Soo en wert oock dit Woort inde H: Schrifture nergens gevonden als hier, ende Gen. 30.14. alwaer van Ruben geseyt wert, dat hy inde dagen vanden Tarwen Oegst, op 't Velt, Dudaim vont, en die aen sijn Moeder Lea bragt.

2 (Vrucht out en Nieuw) By de Oude Vrugten verstaet hier, de eerste gaven ende wercken diese van te vooren ontfangen hadde, Apoc. 2.5. By de nieuwe vrugten kanmen verstaen, de verscheyden gaven, die sy eerst korts ontfangen hadde. Want die de gaven der wedergeboorte wel gebruyckt, die salder door Gods genade, noch meer ontfangen. Mat. 25.29. Apoc. 2.19. Sommige verstaen hier door, dobbele Vrugten, Oude, dat is Rijpe en afgaende; Nieuwe, dat is Onrijpe, en aencomende, als aenden Orangien-Boomen, en andere gesien wort.

[p. 79]

22.

Daer sal ick u, mijn lieven Vrient,

 

(Ghy hebt het doch aen my verdient)

 

Daer sal ick u ten dienste staen,

 

En altijts aen u¹ Zyde gaen.

 

 

23.

Daer sal ick lacchen met de pracht,

 

En spotten met des Werelts dracht,

 

En alles wat de Werelt heeft,

 

En haren dwasen Minnaer geeft.

1 (Aen u Zyde gaen) Dat is, nader gemeenschap met u hebben, als ick hier op de Werelt heb door den geloove.

[p. 80]

24.

Daer sal ick, buyten schroom en pijn,

 

In uwe¹ Sauvegarde sijn;

 

Daer sal ick singen, laet en vroeg,

 

Nu ick u heb', heb ick genoeg.

EYNDE

Van 't sevende Capittel.

1 (Sauvegarde) Bescherming, en bewaringe.