Rymen ende Zangen over het Hooge-Lied Salomons

[p. 81]

Den Inhout van dit volgende Capittel.

De Bruyt en Kercke des Ouden Testaments, wenscht dat den Brudegom inde vleésche verschynen wilde, hare Nature aen nemen, en by haer woonen, oock datse nader versegelinge van sijne Liefde mocht hebben. Daer na spreecktse van hare Ionge Suster, dat is, de gemeente der Heydenen, waer op haer geantwoort, en sy te Vrede gestelt wert, oock verlangtse na sijne spoedige komste, en hare verlossinge uyt dese Werelt.

Het achste, en laetste Capittel.

Op de wijse vanden 128. Psalm. Zalich is hy bevonden, &c.
Ofte op de wijse vanden 130. Psalm. Uyt den diepten ô Heere, &c.

De Bruyt spreeckt van haren Brudegom, als volgt.

OCh! of ghy my een¹ Broeder,

En van mijn Maegschap waert!

1 (Och of ghy my een Broeder, en &c.) Dat is, ô! dat ghy mijne Menschlijcke nature aengenomen hadt, en Mensch geworden waert, waer na de geloovigen des Ouden Testaments soo seer verlangden, als staet. Mat. 13.17. Ioh. 8.56. Heb. 11.13.

[p. 82]

 

En¹ Borsten myner Moeder,

 

Van die my heeft gebaert,

 

Gesint waert om te suygë,

 

En ick op straet u vont,

 

(Des Godt is mijn getuyge!)

 

Ick² kust' u met mijn Mont.

1 (De Borsten van myn Moeder, van &c.) Verstaet dit aldus, datse wenscht dat hy met haer de selve Borsten mocht Suygen, dat is, die Sacramenten gebruycken, die de geloovighen tot harer verstercking in't Ouwe en Nieuwe Testament, gesogen hebben. Te weten, de Besnydenis, het Pascha, en den Doop, en Avontmael, gelijck hy die inder tijt oock onderhouden, ingestelt, en gebruyckt heeft.

2 (Ick kuste u) Dat is, ick soude u tekenen van mijn Liefde en affectie bewysen, ook mijne gehoorsaemheyt.

[p. 83]

2.

Soo kan ick oock niet dencken,

 

Dat yemant¹ vande Liên,

 

My daerom soude krencken,

 

Al had hy 't al gesien;

 

Want, Liefde toe te dragen

 

Sijn eygen² Bloet, en Hert;

 

Gaet immers sonder vragen,

 

En seer gepresen wert.

 

 

3.

Ick soud' u spoedich leyden

 

In mynes³ Moeders huys,

 

Daer wouwd' ick dan verbeyden,

 

Gelijck een⁴ Open-Sluys;

1 (Yemant vande Liên) Dat is, yemant onder 't Volck.

2 (Syn eygen Bloet en Hert) Dit wert van Christo geseyt, om dat hy der selver nature en des selfden Vleeschs en Bloets, met ons deelachtich is geworden. Heb. 2.14.

3 (In Mijns Moeders Huys) Dat is, inde versamemelingen der Geloovigen, die Gods Huys en Tempelen zijn. 2. Cor. 6.16. Heb. 3.6.

4 (Gelijck een open Sluys) Dat is, met een groot verlangen des Herten.

[p. 84]

 

De Vruchten van u Lippen,

 

De Stroomen van u Woort,

 

En niet een laten glippen,

 

Van 't geen ick had gehoort.

 

 

4.

Daer sal ick u in schincken;

 

Een delikaten Wijn,

 

Daer sal, dat ghy sult drincken,

 

't Sap van¹ Granaten sijn,

 

Daer sal ick Vruchten dragen,

 

Soo velen in getal,

 

Waer uyt een wel behagen

 

Een yeder scheppen sal.

 

 

5.

Och! wilt my doch omvangen;

 

U² Slinkx, en Rechter-hant,

 

(Och! och! ick wort soo bange!)

 

Sy my, tot onderstant:

1 (Granaten) Verstaet hier door, de Vrugten en wercken der Godsalicheyt, die de Roeping en Bekeringe weerdig sijn.

2 (U Slinkx en Rechter-hant) Verstaet hier door, zijn Godlijcke hulpe en bystant.

[p. 85]

 

Ierusalems Vriendinnen,

 

Speel-noten, hout u stil,

 

En¹ weckt, diẽ wy beminnen,

 

Niet eer, voor dat hy wil.

1 Siet Cap. 2.7. en 3.5.

Het I. deel.
De Kercke des Ouden Testaments verwondert over den aenwas vande Kercke des Nieuwen Testaments, steunende op de Bescherminge van haren Brudegom, vraegt, als volgt.

Wie sie ick door de Boomen?

Wie sie ick die daer steunt?

Wien sie ick gins op komen,

Die op haer² Liefste leunt?

Vraegt ghy wie 't is? 't is myne,

Mijn Dochter, die ick vont

2 (Liefste) Verstaet Christum.

[p. 86]

 

Bebloet in de¹ Woestyne,

 

En jammerlick gewont.

 

 

7.

Ick trocks' uyt haer ellende,

 

Ick trocks' uyt de Woestijn',

 

En seyd', hier sal het eynde

 

Van al u droefheyt sijn;

 

Met smert is sy gedragen;

 

Haer² Moeder heeft met kracht,

 

Met Ween', en sware vlagen,

 

Haer in mijn Huys gebracht.

1 (Woestyne) Verstaet de Woestyne deses Werelts, waer in hy sijn Kercke vont in haren Bloede, en vuyle Sonden liggen, gelijck breder te sien is. Es. 16.5.6. &c.

2 (Haer Moeder) Verstaet de ware Kercke, waer in sy door veel arbeyts en moeytens van onderwijsinge is ter Werelt gebracht, gelijck sulcx by het Baren van een Vrouw, ende hare Ween, wert vergeleken. Siet Gal. 4.19. Apoc: 12.2. 2. Cor. 6.4. 1. Cor. 4.15. &c.

[p. 87]

De Kercke des Nieuwen Testaments spreeckt, tot haren Brudegom, als volgt.
Het II. deel.

Ick bids u wilt my drucken,

Op¹ 't Hert, en op den Arm,

Dat² Zegel, en die krucken,

Waerom ick altijt karm;

Het Pant van myne Erve,

Dijn grooten Heyl'gen Geest;

Eer dat ick kom te sterven,

Soo blijf ick onbevreest.

Wat is de Doodt oock machtich!

Wat is de Doot oock sterck!

Wat is de Doodt oock krachtich!

S'is als een Bolle-werck:

1 (Hert en Arm) Verstaet door 't Hert sijne inwendige, en door den Arm, sijne uytwendige Liefde.

2 (Dat Zegel) Verstaet hier door, den H. Geest, die 't onderpant en Zegel onser Erfenis wert genaemt. Eph. 1.13.14.

[p. 88]

 

De Liefd' is meer: haer vlammen

 

Sijn stercke¹ vlammen Gods,

 

Die Toorens, dijcken, dammen,

 

Vergruysen met een² Bods.

 

 

10.

Al quamen al de³ Stroomen,

 

En wateren by een;

 

Al wierde wegh genomen

 

De werelt in 't gemeen;

 

Soo sal de Liefde blyven,

 

Soo salse vrolijck zijn,

1 (Vlammen Gods) Dat is, of geweldige en stercke Vlammen, of sulcke die van Godt selve ontsteken werden, waer by wy verstaen moeten de Brandende Liefde Christi, en des H. Geestes in onse Herten.

2 (Met een Bods) Dat is, met eenen slach, en sonder arbeyt en moeyte.

3 (Stroomen) Hier door werden verstaen, de tegenspoeden, vervolgingen ende aenvechtingen, door welcke het Geloove, de Liefde, en Patientie sijner Kinderen, geoeffent ende beproeft werden. Siet Ps. 42.8. Es. 8.7.8. &c.

[p. 89]

 

Soo salse vast beklyven,

 

Gelijck¹ de Sonne-schijn.

 

 

11.

Of yemant wouw verkopen

 

Sijn Huys, en al sijn goet,

 

En daer mé henen loopen

 

Na desen Liefden-gloet,

 

Om hare gunst te pachten,

 

Gelijck dien² Simon³ doet;

 

Sy souwd' het al verachten,

 

En stooten met de Voet.

1 (Gelijck de Sonne-schijn) Dat is, gelijck geen Wint noch Stormen beletten konnen het schynen en Licht vande Son, alsoo konnen geen Tempeesten van vervolginghe dese Liefde wederhouden, datse niet en schyne, en brande inde Herten der gelovigen en Kinderen Gods.

2 (Simon) Dit siet op Simon den Toovenaer Act. 8.20. En die gene die met hem van gevoele sijn dat den H. Geest, en sijne gaven, door Gelt te koopen sijn, welcke Sonde na sijnen Naem Simonie wert genaemt.

3 (Doet) Dat is, hy gedaen heeft, en sijn gebroetsel noch doet.

[p. 90]

Het III. Deel.
De Kercke des Ouden Testaments, spreeckt vande Kercke des Nieuwen Testaments.

Wy hebben eene¹ Suster,

Die noch is ongetrouwt,

Dan, 't waer haer Lief, en 't luster

Met u te sijn gehouwt.

Hoe salmen van haer spreken,

En haren vasten staet,

Wanneerse door het preken,

Voorspoedelijck² voort gaet?

1 (een Suster) Verstaet hier by, de Kercke der Heydenen en des Nieuwe Testaments, niet, om datse jonger en minder is in getal der geloovigen, maer ten aensien vanden tijt, om datse later tot de kennisse Christi geroepen is, namenlijck inde volheydt des tijts als Paulus seyt. Eph. 1.10. Gal. 4.4.

2 (Voorspoedichlick voort gaet) Dat is, als hare bekeringe tot Christum klaer salgesien worden.

[p. 91]

Hier op Antwoort Christus, als volgt.

13.

Wy sullen op haer stouwen,

 

Van¹ Silver een Palleys,

 

Wy sullen op haer bouwen,

 

Een Wooning na den eys:

 

Soo sy een Muur sal wesen,

 

Vast, trouw, hegt, stijf, en sterck,

 

Wy sullen sonder vresen

 

Ons Vesten op haer Kerck.

 

 

14.

(Ick spreke vande Gronden

 

Daer op se staet geheyt,

 

En die ick door mijn wonden,

 

Alleenlick heb geleyt.)

 

Indiens' een² Devr sal wesen,

1 (Van silver een Palleys) Dit betekent, de suyverheydt ende schoonheydt van dit Palleys en Kercke Christi, verciert met de gaven van Gods Woort en Geest, op welcke sy gebouwt soude worden, tot een Woonstede Gods. Eph. 2.22.

2 (een Deur &c.) Dat is, soose bequaem sal wesen om door haer, tot Christum en de Zalicheyt te geraken, soo sullen de Gelovigen haer in hare gemeenschap en vergaderingen laten vinden.

[p. 92]

 

Bequaem om door te gaen,

 

Men sal dan sonder vresen,

 

Op hare¹ plancken staen.

Ick ben een² Muur, en Tooren,

Wel hegt, en vast geset;

En 't komt me van het hooren

Na Godes Woort, en Wet,

Doen was ick in sijn Oogen,

Als een die³ Vrede vint

1 (Plancken) Dat is, Plaveytsel, en wert hier genomen voor de plaetsen daer de Gelovigen by een komen, 't sy dat die met plancken of Sarcken beleydt sijn.

2 (Ick ben een Muur en Tooren) Dat is, ick ben opgewassen en sterck gheworden, in't Gelove ende Liefde aen Christum.

3 (Die Vrede vint) Dat is, ick vond door hem myner Zielen Vrede, en was met hem ten vollen verghenoecht, als inden welcken ick alles vont wat my ter Zalicheyt van noden was. 1. Cor. 1.30. Ioh. 14.6.

[p. 93]

 

Soo hadt hy oock med'ogen,

 

Met my, zijn Liefste Kint.

Daer waren Wijngert-rancken,

In Salomonis Hof,

Van welckers soete drancken,

En aengenamen Lof,

Gegeven wiert den¹ Hoeders,

Die in des Heeren Kerck,

Als trouwe Zielen-Voeders,

Vast stonden op haer werck.

Dan, Salomon den Koning

Gegeven wiert veel meer,

Als die, die in sijn Wooning

Hem dienden,² haren Heer;

1 (den Hoeders) Verstaet hier door, de Propheten en getrouwe Herders des Ouden Testaments, die haer trouw'lijck droeghen inden Bouw van 't Huys vanden Geestelijcken Salomon, dat is, Christi Kerck.

2 (hem haren Heer) Dat is, hem die haren Koning en Heere was.

[p. 94]

 

Soo sal het mede wesen,

 

Met¹ onsen Salomon,

 

Want, sijnen glans, na desen

 

Sal vol sijn² als de Zon:

 

 

18.

Soo ver, de Son in klaerheyt,

 

De Sterren boven staet;

 

Soo ist oock inder waerheyt

 

Dat zyne, d'ons' ontgaet;

 

Wy sullen alle schynen

 

Gelijck der Sterren-krans,

 

Maer by³ hem sal verdwynen,

 

Ons'⁴ licht, en onsen glans.

1 (Onsen Salomon) Dat is, Christus wiens Voorbeelt dat Salomon was.

2 (Vol als de Zon) Dat is, soo vol van glans datter geen grooter glans en kan bedacht werden, siet 1. Cor. 15.41.

3 (Hem) Te weten Christo.

4 (Ons licht en glans) Dat is, onse Glorie en Heerlijckheyt.

[p. 95]

Christus spreeckt tot de Bruyt.

19.

Bewoonster¹ vande Hoven,

 

Van buyten swart en slecht,

 

U² Speel'genoots u³ loven

 

En hooren wat ghy segt.

Gelijck ick plag te roepen,

Soo doen ick wederom,

Oock alle⁴ Heyl'ge Troepen,

ô Brudegom, kom! kom!

Komt haestelick gevlogen

Gelijck de⁵ Hinden doen.

1 (Bewoonster vande Hoven) Dat is, die u onthout inde plaetsen, Landen, en Steden, daer Kercken geplant sijn.

2 (Speelgenoots) Dat is, uwe met-gesellinnen, die even dierbaer geloof hebben ontfangen 2. Pet. 1.1.

3 (U Loven) Dat is, verblyden sich in uwen goeden stant, en de vasticheyt uwes geloofs.

4 (Alle Heylige Troepen) Dat is, alle geloovigen.

5 (Als de Hinden) Dat is, schielijck en veerdich, gelijck dan Christus ten dien opsicht, in dit Hoogliet by de Herten, Rheen, ende hinnen, vergeleken wert.

[p. 96]

 

Komt, droogt ons' tranen-Oogen

 

En wilt u komste spoen;

 

Dan sullen wy tot loven

 

Te rechte sijn bereyt,

 

En singen in u¹ Hoven,

 

Tot inder Eeuwicheyt.

EYNDE

Van het Achtste, en laetste Capittel.

V sy ô Heer! ,,Alleen de Eer.

1 (In u Hoven) Dat is, uwen schonen Hemel, daer vele Woningen en Hoven sijn. Ioh. 14.2.