De verraders

Washington

Generaal Douglas Mac Arthur had oorlog in Azie door westerlingen bedreven al jaren geleden als ‘obsolete’ omschreven, maar het schieten op Irian Barat ging voorlopig nog even door. Van tijd tot tijd landden transportvliegtuigen uit Biak met de stoffelijke resten van onze gesneuvelde militairen, die dan in een hangar op Soesterberg werden opgebaard, zodat verloofdes en ouders deze zouden kunnen komen afhalen. In de dagen van Van Heutsz, en diens zoeken naar een rechtvaardige oplossing voor het conflict in Atjeh, zullen onze omgekomen militairen wel op Sumatra zijn gebleven.

Bij terugkeer in de V.S., bleek het geredekavel over het inmiddels geboren Bunker-plan nog voortgang te vinden. Men helde naar een besluit over. Het bestuur over de residentie Irian Barat zou op 1 oktober 1962 door de Verenigde Naties worden overgenomen. Deze tijdelijke administratieve U.N.O. functie zou de naam United Nations Temporary Executive Authority, of U.N.T.E.A., krijgen.

Om 7.37 uur Djakarta tijd, ging Soekarno op 4 mei 1963 op Nieuw Guinea aan land. Oorlogsschepen brachten saluutschoten en eskaders van de luchtmacht vlogen laag over. Hij werd tot grote zoon van Irian, Mahapoetra, benoemd. ‘Niet ik heb de vrijheid aan Irian gebracht’, aldus de president, ‘maar het Trikora commando, dat 19 december 1961 werd opgericht.

Zonder het volk zal ik nooit in staat zijn iets groots te volbrengen. Ik ben niets anders dan de vertegenwoordiger van het Indonesische volk.’

Op 5 mei 1963 bereikte hij tenslotte Merauke. Hij bezocht de graven van Indonesische parachutisten. In New York zei ambas-

[p. 204]

sadeur Zain mij, ‘zonder onze jongens, zonder de parachutisten, zonder onze luchtlandingen en aanvallen ter zee, zouden wij nooit dit Bunker-plan gekregen hebben, zouden wij nooit de souvereiniteit over Irian in handen hebben gekregen.’

Een aantal dorpshoofden boden Soekarno een heilige ketting aan. Eliezer Jan Bonay werd tot gouverneur van het Indonesische Irian benoemd. Soekarno bezocht Boven Digoel en Tanah Merah, de kampen waarin Indonesische vrijheidsstrijders, waaronder Hatta en Sjahrir waren verbannen.

Oe Thant zond een telegram en zei er op te vertrouwen, dat Indonesie het accoord zou nakomen. President Kennedy noemde Soekarno een lichtend voorbeeld van iemand die geschillen vreedzaam wenst op te lossen, Leonid Brezhnev en Chroestjow telegrafeerden om Soekarno eraan te herinneren dat de Sovjet Unie steeds achter Indonesie had gestaan.

Soekarno beloofde intussen, dat de bevolking een vrije keus zou worden gelaten om ex post facto, in 1969 eventueel zelfstandigheid te kunnen opteren. De Papoea's hadden op de valreep nog een eigen vlag gekregen, en een eigen parlement, maar de meeste van hen waren onkundig gebleven van de opgewonden ontmoetingen in Djakarta, Den Haag en Washington of hadden nooit van Jouwe, Kasiepo en Womsiwor zelfs gehoord. Nu het tegen 1969 aanloopt heeft het regime in Djakarta vast de parachutisten generaal Sarwo Edhie naar Soekarnopoera gezonden, om er op toe te zien dat alle lezende en schrijvende Papoea's die zullen gaan stemmen, weten wat zij moeten doen. Ons Snipen Snapwerk, zoals Hofland het heeft genoemd, op Nieuw Guinea was geeindigd. Hoeveel bloemen had men niet op het water getekend? Maar het was dan tenslotte zo ver.