De verraders

4.

Men stond in Indonesie 1957 aan de vooravond van nieuwe verkiezingen. In een toespraak tot studenten zei Soekarno die dagen: ‘Vanavond droom ik van een samenkomen van alle politieke partijen, die zouden besluiten hun politieke organisaties te begraven.’ Na de opheffing van alle organisaties zou men alsnog kunnen besluiten tot één partijstelsel, een massabeweging of een meer partijenstelsel. ‘Ik heb de ziel van een democratisch liberalist’, riep hij uit, ‘maar ik wens voor ons land een geleide

[p. 94]

democratie!’

Het hoge woord was er uit. Geleide democratie. Niemand wist precies wat de grote Boeng bedoelde. ‘Wil onze Soekarno een dictator worden?’ schreef het gematigd Islamitsche blad Abadi. Het nationalistisch Merdeka vroeg zich af; ‘Wil Soekarno een Egyptisch systeem, een Sovjet systeem of een Joegoslavisch systeem?’ De journalist Adinegoro, die Soekarno's reis naar de Sovjet Unie en China 1956 had meegemaakt schreef, ‘Ik heb de indruk gekregen, dat Soekarno er van is overtuigd geraakt, dat het westerse kapitalistische systeem voor ons geen toekomst heeft. Hij wil in Indonesie een socialistische samenleving invoeren’. Er was dus in mei 1957 in Indonesie een nationale discussie op gang gebracht over de voor- en nadelen van de westerse vorm van democratie voor een land midden in een historisch revolutionaire omwenteling als Indonesie.