De staat van bedrog

[p. 124]

7 juli 1997

Vandaag zouden de rechters B.C. Punt, M.D.J. van Reenen-Stroebel en P.A. Koppen, bijgestaan door griffier C.F. Mewe, de pleidooien aanhoren voorafgaand aan de uitspraak inzake de mogelijke toekenning van een voorschot. De show ving aan om 13.30 uur.¹³³ Het zou een gedenkwaardige middag worden, waar je uit te voorschijn komt met het gevoel of je in een modderbad hebt gezeten. Nicolaï en Plasman legden zichzelf beperkingen op, zetten zakelijk de argumenten uiteen en waren samen ongeveer de helft van de tijd aan het woord vergeleken bij Den Hertog alleen. Wat deze man, als steeds gesouffleerd door Van Velzen, te berde bracht tart iedere beschrijving. Beide heren weten kennelijk niets van mijn leven, nul komma nul. Ze zijn hun eigen leugenachtige rapporten over mij als waarheid gaan zien. Den Hertog en Van Velzen schilderden andermaal een emotionele fabel over mijn leven welke niets met de waarheid te maken had. Hun zogenaamde bronnen van informatie bevatten hallucinaties, fantasieën, en specifieke karakterologische kwaadaardigheid waarvan de oorsprong moeilijk te achterhalen is. ‘Delusional speech is a form of intentional thought that requires decoding and sensivity to complex emotional logics. Delusion is the tyrant inside the Self’, schreef dr. James Glass, hoogleraar politieke theorie aan de Universiteit van Chicago.¹³⁴ Wat is mijn proces anders dan een politiek proces, waar schijnbaar alle politici van Madurodam doorheen slapen.

Na afloop vatte Peter Nicolaï de tirades van Den Hertog samen als ‘ratterig geklets’. Ook Ellen Pasman was ontdaan over wat de rattenvangers van Kok en Van Mierlo hadden geprobeerd te bereiken bij de drie rechters. De heer Punt hakt al vijf jaar met dit bijltje en moet de portee van mijn klacht tegen de Staat zo langzamerhand inzien. Maar de andere twee zaten er voor het eerst bij. Zij luisterden naar vier à vijf uur kletsen van drie heren en een dame. Hoe konden zij zich in godsnaam een voldoende oordeel vormen over de veertig jaar waarom het gaat?

Een hoogtepunt vanmiddag werd voor mij bereikt toen Den Hertog refereerde aan een bepaald stuk uit de pleitnota van professor Nicolaï, dat onlangs was opgedoken uit mijn geheime bvd-dossier, een dossier dat aanvankelijk volgens Docters niet bestond.¹³⁵

Professor Nicolaï had er in zijn pleidooi naar verwezen als voorbeeld van de lasterlijke onzin die door de Staat over mij was opgeslagen in haar

133 De tientallen pagina's pleitnotities van beide zijden zijn een studie waard, maar het zou te ver voeren ze hier op te nemen.

134 Dr. James Glass, Delusion, University of Chicago (1985).

135 Zie bijlage 59.

[p. 125]

geheime dossiers. Toen tot overmaat van ramp Den Hertog op dit bvd-stuk terugkwam en het aan de rechters presenteerde als bonafide stuk, kon ik wel schreeuwen van woede. Maar ik werd verondersteld mijn mond te houden. Ik verwachtte dat Nicolaï en Pasman erop terug zouden komen en deze verdachtmakerij meteen zouden corrigeren.¹³⁶

Om 18.25 uur was Den Hertog uitgesproken, en rechter Punt voegde mijn advocaten toe: ‘Wilt u in een paar minuten reageren?’ Waarmee hij wilde zeggen: Ik wil naar huis. Hoe was dit mogelijk? Den Hertog had net een filibuster van anderhalf uur afgestoken. Mevrouw Pasman bepaalde zich tot de opmerking dat zij zoveel leugens en onzin uit de mond van Den Hertog had gehoord dat deze niet in enkele minuten konden worden gerepareerd. De zitting werd gesloten en iedereen ging opgelucht naar huis.

Ik was de wanhoop nabij. De zaak van de gevangenis in 1962 in Amerika was onaangeroerd blijven liggen. Mijn voorgevoel was juist. Den Hertog zou later liegen, ook tegen de media, dat hij over dat bvd-document met geen woord had gerept. De rechter liet het niet opnemen in het proces-verbaal, dus zonder getuigen konden we de landsadvocaat, die we anders bij de ballen hadden gehad, niet aanklagen wegens laster. De advocaten Nicolaï en Pasman hadden op het moment dat Den Hertog hierover sprak moeten vragen: ‘Wilt u dat herhalen?’ En vervolgens tegen Punt moeten zeggen: ‘Wilt u zorgen dat dit in het proces-verbaal komt?’ Dan was dit het einde geweest van Den Hertog in deze procedure, want ik zou onherroepelijk Gerard Spong gevraagd hebben een klacht op gang te brengen tegen die keurige meneer van Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn.

Den Hertog is een typische mythomaan. Hij babbelde bijvoorbeeld over hoe ik in Zuid-Afrika gezellig piano zou hebben gespeeld met zaakgelastigde Hans Sondaal, een man van wie mij onbekend is dat hij muziek maakte. Het is waar dat Nederlandse diplomaten in mijn flat in Johannesburg dineerden, maar ik werd nooit teruggevraagd. De Nederlandse ambassadeur P.A. van Buuren wenste mij in de maanden voor mijn uitzetting niet te ontvangen; hij beantwoordde ook geen enkel verzoek om hulp en deed of ik niet bestond.¹³⁷ Maar in de rechtszaal probeert Den Hertog het beeld te schetsen dat ik mij in mijn latere kritiek op Sondaal en anderen onheus zou hebben gedragen - we speelden immers samen piano...

136 Mevrouw Pasman zou dit later per brief alsnog doen.

137 Zie ook mijn Notities uit apartheidsland Jan Mets, Amsterdam (1993).