Prozawerken in Maastrichtsch dialect

Verdeende oetstamping.

‘Dá-ag, dá-ag!’ En mèt e slap hendsje, dag-dag winkenteere, wie de klein kinderkes doen, naom e nuijerwèts ‘mevruiwke’ aofsjeid van häöre maan, dee neve häör op geloupe had mèt te fiets aon z'n hand, totse aon de winkel waor gekomme, boe ze zien mos. Menier, in e sjiek kostuum mèt witte slópkouse-n-aon, wibde op ze keerke, sjoot te straot aof en leet t'n iemeujetige muskusreuk van ene goojekoupe ‘parfum’ achter ziech nao.

Et ‘mevruiwke’, hiel'bleik en hiel spits, trippelde de winkel binne en woort in de gawwigheid door de klante-n-en winkeldöchter opgenómme. Et waor ouch in de puntsjes. Veur häör ‘toilèt’ waor et titelblaad van ‘Weldon's Journal’ gekopieerd. Allein kós van bove-n-en van ondere geere e paar viedel stof mie d'raon gebruuk zien gewoorde.

Ze knikde-n-e paar medamme goojen daag, boevan de ein, 'n degelek börreger mins, bij häör onder woende en de ander, 'n zwoer wèrrekmansvrouw, die gemeekelek e paar bökkemekörref veur korsèt kós gebruke, bij häör bove op te twiede staassie woende.

Die van ondere zag vruntelek te goojen daag trök, die van bove knikde allein mer ins impassant mèt häör uigskes en góng door mèt häör inkuip, want et waor zjus häören toer um gereef te weurde. Ze gaof gaondeweeg aon de winkeldochter op, watse nudig had en de grijs tute ranzjeerde ziech tot ene flinken houp veur häör op te winkelbaank.

- ‘Anders niks mie?’, imformeerde ziech te winkeldochter.

- ‘Gef nog zès eijer’, zag te dikke.

- ‘Wat koste de eijer?’, vroog et ‘mevruiwke’.

- ‘Vieftien sent, medam’.

- ‘Mevrouw, ezzebleef’.

- ‘Vieftien sent, mevrouw’, verbeterde et meitske.

- ‘Da's väöl’, mèrrekde de ander op. ‘Iech höb e Vriedag nog veer viedel gekoch aon veertien’.

- ‘Veer viedel!’, herhaolde de dikke, ‘dan zölt geer t'ers vandaog nog wel euver höbbe’.

[p. 196]

- ‘Jao’, verklaorde-n-et ‘mevruiwke’, ‘iech höb per daag ach rouw eijer nudig veur m'n gezondheid’ - en ze gaabde-n-ins.

- ‘Dat sjik nog al’, meinde de medam van onder en begós op häören toer te bestèlle enen have kilo koffie...... 'n duuske koffiesjroep...... 'n ons geruik vleis.

Wie et geruik vleis in frisse roef lepkes onder de masjien oetsjölleverde, mèrrekde ‘mevrouw’ op, tot aon geruik vleis eigelek neet väöl aon waor. Et is zjus klatspapier tösse d'n botram en me wèt neet, of et wel rindsvleis of peerdsvleis is. Mèt doog ze 'n hejs oet en duijde-n-ins mèt te punt van häöre vinger op e paar rommedoekes. Et onderzeuk voldoop häör neet, want ze trok 'n erreg veis geziech.

- ‘Wat kos t'n Hollandse kies?’, vroog ze.

- ‘Twintig sent te ons’.

- ‘Alweer opgeslage!’, reep te medam van onder.

- ‘Aoch’, zag ‘mevrouw’, ‘die paar sent onder of bove kaan de zaak neet make, waor er nog mer good, mer heer is zoe druug wie lapleer. Höbder ouch zallem in de bös, juffrouw?’

- ‘Neint, medam, iech wèl zèGGe mevrouw. En ouch gein sardienjes. Geer höbt iegistere nog ins tenao gevraog gehad, mer veer höbbe ze nog neet gekrege; wel tong in zjelei.’

- ‘Tong, merci!’, en et ‘mevruiwke’ staok häör eige tong, laank en spits, oet.

- ‘Getruuffeerde leverpastei kint geer wel kriege’.

- ‘Iech vin, die smaak zoe nao bleek’, kuimde ‘mevrouw’ en ze loerde rond in de aofdeiling kommestibels, of ze nao get anders keek. Ondertösse gaabde ze weer.

- ‘Geer zeet flaaw, geluif iech’, spraok häör de medam van onder aon. - ‘Jeh, dat zal iech uuch zèGGe’, waor et antwoord, ‘dat kump van die nuij greuntes. Iech meinde miene maan en m'n eige vanmiddag ins te trakteere op nuij eereppelkes. Ze koste wel sestig sent te kilo, mer dao is nog niks aon, et is nog niks es water. Me gaap ziech doed tevan’. En ze gaabde noe zoe erreg, tot van de weerumstuut te twie winkeldöchter en de medam van onder ouch ins gaabde.

- ‘Wat zal et tan zien, meerouw?’, vroog te winkeldochter, die väöraon wouw make mèt gereeve.

- ‘Gef taan mer 'n ons Hollandse kies. Iech zeen et al, et spit miech, mer geer höbt neet wat iech geere had en me kaan toch neet ene winkel oetloupe zonder get te koupe. Snijjt em miech get dun, ezzebleef; van die hompe haw iech neet van.’

De kies veel wie roezebleedsjes onder et mets oet, woort propel in e wit papèrke gevawwe en aon ‘mevrouw’ euvergereik.

Mer et minske naom em neet aon. Verweze bleef ze de winkeldochter get aonkieke, drejde ins rond mèt häör ouge en zakde-n-opins veur de winkelbaank inein.

In hun verbouwereerdheid zatte ze häör met häör liech kostuumke op e leeg olievaat. Ein van de juffrouwe doog gaw ene sjeut azien op häöre zakdook en leet häör ins opsnouve.

- ‘Zeker 'n flajte’, meinde de medam van onder. Et zien jonggetrouwde lui. Miech tochs, totse zoenen trèk op get had. Zou mesjien get?’

[p. 197]

- ‘Gaot eweg’, onderbraok häör kallem de dikke vrouw van bove, ‘dao moote ze niks van höbbe‘.

- ‘Laot häör ins get konjak drinke, es der dee in hoes höbt’, raojde de medam van onder aon.

Mer noe góng de vrouw van de twiede staassie häöre mond ope. ‘Gef häör liever 'n botram, of gef häör liever niks, totse in häör hoes is, dan vèlt ze op 'n ander neet van de zokke. Iech zaog et weer aonkomme. Ze lik zoe dèks toes veur mirakel. D'n ierste kier, totse ‘m dat flikde, laog ze op ene mörrege op et pertaol, wie iech aofkwaom, en iech, stom Liebe, had miech nog zoe versjrik. Iech had häör gaw ene bak koffie aofgehaold en e paar mikke beutremkes, mer e paar daog tenao laog ze weer euveroup wie ene sjotelsplak en toen weer ins. Toen kraog iech häör in de gater. Wel, potverdiesjeme, dach ich, dat zou good oetkomme: zij neet ete en van enen andere z'n drei sent nog profeteere. Val diech mer van de gelouf, dach iech toen, mer de zals van miech gein mikke beutremkes mie kriege’.

- ‘Zou et taan van d'n honger zien?’, vroog te medam van onder en leet ‘mevrouw’ nog ins aon d'n azien ruke.

- ‘Mer nein neet taan!, van wat anders?’ verzekerde de dikke. ‘Zij en häöre maan rammele-n-altied van d'n honger, mer ze dörreve-n-et ziech neet te numme um mer de deftigheid oet te hange. Van dat unske kies ete ze mèt hun twieje 'n ganse week. Allemaol mer veur de groeten optrèk, veur de sjiek. Geluift geer dat van die eijer en van die nuij eerappele? Gaot eweg, opsnijjerij, anders niks. Kaaljakkers! Zoeget trèk nog te neus op veur andere en vèlt zellef van zene sinter van mezeerie!’

Beteuterd stónte de drei andere veur et ‘mevruiwke’, wat tao op et olieveetsje zaot.

- ‘Iech kaan et toch neet good zien’, zag ein van de winkeldöchter en snooj ene flinke lap van e rolsjinkske-n-aof. Wie ze dee onder ‘mevrouw’ häör neus heel, kwaom ze bij. Mèt e kompasjeus wäördsje doop me häör dat nao binne wèrreke en toen herkraog ze ziech gans.

- ‘Et is miech toch get!’, zögde ze, ‘iech sukkel toch allewijl zoe mèt mene maog’.

- ‘Dat zal wel’, zag tie van de twiede staassie, ‘hadder mer get mie debinne, dan zou et gesukkel gaw gedoon zien’.

- ‘Nump uuch nog mer e sjijfke’, nudigde de winkeldochter oet, ‘et deit uuch good’. En ‘mevrouw’ wèrrekde propel et twiede lepke nao binne.

- ‘Geer moot uuch ouch neet zoe te kort doen’, raojde häör medam van onder goodhartig aon, ‘ene mins moot op zienen tied ze naat en z'n druug höbbe’.

- ‘Entans, ie iech oetgóng höb iech miech nog e paar bruudsjes mèt rollaad gegete’, begós ‘mevrouw’ weer.

- ‘Noe sjeit miech in Joezesnaom oet mèt eur rollaad en eure zallem en eur leverpastei’, veel de dikke vrouw oet, ‘geer hoof us niks wies te make. Geer staot altied mèt t'n dikke-n-op um mèt te kleine nao bèd te goon. Iech bin mer de vrouw van ene simpele wèrrekmaan, mer iech höb nog vleis op m'n kake. Iech loup mer in rok en jak en miene maan

[p. 198]

geit neet mèt witte slópkouse nao ze werrek, al verdeent heer es stoker mie es t'n eure, mer iech en miene maan en zès kinder, die iech nao d'n hèlligen doup höb gebrach, veer höbbe-n-et allemaol liever in d'n derrem es um d'n errem. Es miene maan nao ze werrek geit en iech vraog em: Jannes, wat wèlste bij d'n botram?, dan zeet heer neet: doeg miech mer get reuk op mene jas. Dee heet liever e stök Herrense kies op ze broed. En tuien jonge sjik iech liever mèt ene lap op hun brook nao sjaol es totse miech flaaw valle bij de bekker veur de kiekoet. Meh geer! Iech huur uuch smiddags wel rammele mèt te ketele, mer iech ruuk noets gei gekook ete. Laot uuch tat noe inser van miech gezag zien: Geer en eure maan, hankt neet zoe väöl kiksjozerije aon eur lief en numt uuch 'n hartelek bufke, dan valt ger ouch neet mie van de graot. Aon e grummelke broed en e fitselke kies zölder uuch neet vèt maste’.

Et ‘mevruiwke’ had ziech ondertösse weer bijein gesjaard.

- ‘Wat iech eet en drink zien eur zakes neet’, zag ze snippetig en, zeker te gruuts um zoe e ‘getuug’ te woord te stoon, trok et mèt 'n opgezat zeil de deur oet.

- ‘Katsmevrouw! ‘, veel de dikke nog oet häöre mond. ‘Deh, die heet veur vandaog genóg ouch zonder rouw eijer’, lagde ze en, of ze hel op in häör eige spraok, góng ze door: ‘Noe höb iech et gans bij häör verkeke. Wie iech neet mie veerdig stónt mèt te mikke beutremkes, zag ze miech geine goojen daag mie’.

In, totse häören houp tute in e groet nèt pakde, riegde ze ziech weer tot te andere: ‘Jeh, noe zèkt ins zellevers, höb iech geliek of neet?’

En bliekbaar voldoon euver de opluchting sjachelde ze mèt ene griemslach op häör weze de winkel oet, boe de andere stoon bleve en eeder et hunt tevan dachte.