Prozawerken in Maastrichtsch dialect

Zate bermertichheid.

- ‘Alloh daan, de geröstige! Maakt mer gaw, tot geer toes komt. Wat 'n verandering van weer. Veer zouwe nog kinne snie kriege. Et is nog neet zomer. Slaot uuch te kraag mier op. Et is nog 'n hiel wandeling nao St. Pieter. Nach, Bonneke!’

En mèt 'n hand en nog ins 'n hand woort door de familie Hanze aofsjeid genómme van hunne gooje vrund Bonneke, dee bij hun in de Alexander Battalaon waor komme d'n aovend passeere. Et hierke sloog z'n han deep in de tesse van zenen euverjas, trok zene kop tösse z'n sjouwers en mèt 'n veers aongestoke sigaar, die gleujde-n-in d'n duuster, zat heer ene gooje pas t'rin, teminste in zoe veerre es em dat z'n korte beinekes touleete.

Et waor e rond, vèt bölke van e mensje mèt enen dikke, gezonne kop, e flink buukske mèt twie bein onder. Es heer op ene stool zaot, waor er zoe groet es enen andere, mer es er opstónt bleef er eve groet. Mèt ziene lange nuijen euverjas aon had er wel get eweeg van ene sniemaan op rölkes, dee door de stad sjuivde.

[p. 175]

De frisse loch doop em good. Et waor werrem bij de Hanzes en plezeerig. Ze hadde Sint Zjozef gevierd en wie! E stevig glaas wien waor gedronke en e paar soliede slaopmötskes t'reuver gesjonke. Heer voolt et in zene kop, noe er boete kwaom, en ouch e bitteke-n-in z'n bein. Zoe zonder et te wèlle maakde-n-er van tied tot tied al ins ene sjuiver, mer et waor haaf twie, niemes mie op straot en tamelek duuster - et kós gei koed. Poepzaat waor er neet, mer ouch neet mie gans neuchter. En plezeer had er gehad, köstelek! Heer had nog lol in z'n eige. In gein jaore had er zoe gelache......

Op t'n hook van de Keesmerret versjrok heer ziech, wie er opins strie-kenteere langs 'n kaanjel leep en eve mèt zene mouw bleef haoke, want heer had ene nuijen demie aon en waor erreg proper op z'n kleijer. Me kós em altied door e ringske hoole. Ie heer nao bèd góng woort eeder stök, dat er oetdoog, in de vawwe-n-en plukes gedoon, of et in ene kinskörref mós gelag weurde.

Ron 'n lanteerie beloerde-n-er ins good zene mouw, of heer gein vijf t'rin had, mer wie er zaog, tot er good te langs waor gekomme, mónterde heer weer op en stabde door. Wel heel er noe mie et middel van de straot. Es er dan ouch al ins get oet et loed góng, kós er toch gei koed mie.

Zoe had er al de Pieterspoort achter de rök. Nog e klein indsje en er kós in zene körref kroepe.

Ene kliemerige nievel laog euver et Villaparek. De Zuid-Westewind sloog van de Berreg aof. - ‘Es iech mer gein bui d'rop krijg’, dach Bonneke, ‘dat waor jaommer van mene nuijen euverjas. Es er good naat weurd is te ier al dadelek tevan aof’. Er begós ziech te spooje.

In d'n duuster van 'n partij struuk aon de ron fontein zaog heer opins e pak liGGe. - ‘Wat lik heij’, dach heer en bókde ziech. - ‘E manspersoon, werechtig! En in dat naat graas, zoe mer op te grond. Iemes, dee neet good gewoorde-n-is? Mesjien ouch eine mèt e stök in?’ Bonneke mós et zijnt tevan höbbe.

- ‘Höllah! slaopder? Zeedeler neet good? Heij, weur ins wakker!’ Heer sjöddelde aon de maan en eindelek kwaom beweging d'rin en geluid t'roet, teminste heer knorde zoe get van: ‘Laot miech mèt rös, ruk-op, wat mooste toch?’ Mer Bonneke bewèrrekde-n-em zoelang, tot er em mèt leid en meujte euverind had.

Bonneke kraog in de gater, tot heer mèt ene zate sjappie te doen had, mer et waor toch ene mins. - ‘De kós em toch zoe mer neet wie ene tómmel langs te weeg laote liGGe. Es et regene of snieje góng, waor et mesjien z'n doed.’ - Leet er em los, dan lag er ziech weer. Bonneke doop ze good hart ope. Heer mós toch ene lotgenoot hellepe en heer besloot hiel kompassieus, d'n ongelökkige lap nao z'n hoes te bringe.

- ‘Boe mooste zien? Biste van St. Pieter? Boe woenste örreges?’, vroog Bonneke en nao lang vraoge-n-en plaoge kwaom et t'roet: ‘op Hoeg-Frankriek!’

- ‘In Godsnaom dan mer’, zögde-n-et dikzekske, pakde d'n andere, dee laank en slap waor, stevig onder d'n errem en zat em in beweging nao de stad. Mèt te nudige emmekes sukkelde ze zoe stèllekes veuroet.

[p. 176]

Bonneke, nog altied in de plezeerige stumming van et Mei-viere, vertèlde honderd oet. D'n andere zawwelde al mer zoe get t'ronder door; dee had wienig benöl mie en leet ziech mer veuroetsleipe. In et Viefhieringesträötsje bleef er opins stoon en vroog tösse twie hikke-n-in aon Bonneke:

- ‘Noe zèk miech ins, bis tiech ouch getrouwd?’ - ‘Iech bin al lang wedemaan’, antwoorde dee. - ‘Gelökkig!’, zögde d'n andere en ze zokde weer door. Op te Merret kraoge ze de ruimte en woort et lestig, de riechting te hawe. D'n eine strukelde dèks euver d'n andere en tege-n-et hèk van Minkeleers móste ze ziech allebei get röste. Dao begóste ze zwoer te riddeneere. - ‘Et kós zoe neet blieve doore mèt t'n ‘erreme wèrrekmaan’, beweerde de zate van Hoeg-Frankriek, ‘ze zoken em ze zweit en blood oet’. En Bonneke, dee ouch liever e patrijzekneukske oetzook es zweit en blood, waor et volkomme mèt em eins: - ‘Zoe get mós ouch verbooje zien!’ - ‘Dan zien veer kammeraote’, vont te sjappie en wouw Bonneke aon z'n hart drökke, mer brande-n-em allein ze geziech mèt te sigaar, die heer d'rop plat duijde, boe-op eus dikzekske begós te moppere, mer wie heer in de veerte enen deender zaog aonkomme, dee op et gepraot aofkwaom, pakde heer zene lange kompeer weer vas en laveerde mèt em de Ballekestraot in.

In et Oetbeldersträötsje wouw de lange zate opins neet wijer. Heer begós ziech te weere, mer Bonneke, dee köpsig waor es er get gedronke had, leet em neet los. Zoe kort bij hoes en cm daan weer aon ze lot euverlaote, dat gong toch neet. - ‘Gaank noe mèt, jong, kom noe nao d'n vrouw tou!’, bepraodde heer em, mer d'n andere vroog weer: ‘Bistiech wel getrouwd?’ - ‘Dat wètste noe wel’, mopperde heer, mer de lange, dee ziech eeder kier los wouw riete, bleef mer aonhawe: ‘Nein, zèk miech noe ins, bistiech ouch getrouwd?’ - ‘Jao!!’, loog noe Bonneke, um 'n ind t'raon te make, ‘en m'n vrouw wach op miech. Kom noe mer door. Die van diech zal ouch wel ongerös zien. Et mins zal neet wete, boeste zoelang blijfs. Alloh, veer zien haos toes’. D'n andere leet ziech bepraote en Bonneke, dee meuj begós te weurde van et sleipe-n-en stiepe, waor heimelek blij, toen ze eindelek op Hoeg-Frankriek aongeland waore en zene besjerremeling veur et huiske stoon bleef, boe heer beduijde tot heer woende.

Bonneke wouw toch wel e wäördsje van daank höbbe van de vrouw, die häöre maan in zoenen toustand nog zoe preuperkes toes gebrach kraog. Had heer anders neet doed-kraank kinne weurde of in han van de poliessie valle? Heer klobde stèllekes op te straotdeur en wie alles binne röstig bleef klobde-n-er nog ins flink opnuijts. Dao góng bove-n-em e vinsterke ope en hiel gaw kwaom eve ene kop kieke.

- ‘Vrouwke, doot inser op, heij is eure maan’, reep Bonneke mèt ingehawe stum nao bove, mer in, tot heer dat zoe zag, pladzjde ene nate stroum op em neer en op t'n ‘erreme wèrrekmaan’ neve-n-em. Oere, neus, mond en ouge had er inins vol. Mès naat voolt er ziech weurde. Ouch hoort er zoe get keeke en wie er ziech oetgesjöddeld had wie enen hond, dee oet te kenaal kump, begós er te verstoon, wat tao geroope woort: - ‘Deh, zwijnjakke, smerige zaatlep! Gaot noe, boe-t geer de hiel nach gelege höt! Smeerbuize! Vuillakke!’ Bonneke loerde rond, um

[p. 177]

door zene kammeraot gehollepe te weurde, mer dee stónt et voch van z'n errem aof te sloon.

- ‘Iech höb et kinne dinke’, zag tee, ‘de moos mer getrouwd zien! Noe kaan ze miech veur good gestole weurde. Dat serpent zal miech zoe gaw neet mie zien!’ - En heer verdween in de riechting van de Werreke.

- ‘Zèkt inser, vrouwke’...... reep Bonneke noe weer nao bove, mer et ‘vrouwke’ kwaom weer in et vinsterke en leet em neet oetspreke.

- ‘Gemeine vètlap, däögeneet!’, sjriewde ze, ‘diech bis zeker sjöld tevan, tot heer weer aon de zwier gegange-n-is. Maak, toste vórt kumps, of te krijs nog zoe'n poorsie op tene zielzak, lielek sjendaol! ongelök van d'n hoeshawe!’

Bonneke kós z'n oere neet geluive. Mer, wat kwaom noe nog tebij?...... Mèt onzètting en tegezin mèrrekde heer op, tot ene vreiseleke reuk oet z'n nate kleijer opkwaom. Mèt of zonder permissie, er stonk wie 'n hóp. Nein, dat waor geine pommaad, boe em 'n twiede bezending van te wachte stónt. Zene sjoene nuijen euverjas, zene goojen bood, ze zuver lievend, alles plakde es er d'raon kwaom. Zoe gaw es er mèt z'n korte beinekes loupe kós, maakde heer ziech oet te riezer.‘

Foj, foj, foj, wat e gemein wief, wat 'n kanaalje’! En daan nog teen hiele weeg, dee heer zoe geparfumeerd make mós. Noe begreep er de belangstèllende vraog van d'n andere: ‘bistiech ouch getrouwd?’ - Dee wis, tot er 'n vrouw had en wat veur ein! Zoe'n preij, zoe'n helleveeg! Heer zou et neet zoe laote. Er zou et bij de poliessie goon aongeve.

Stief van de gif leep er al et Staotesträötsje op, mer dao kwaome-n-em twie nachraove tege en wie ze langs waore hoort er eine zjus zèGGe: ‘Jazzes, ze zien heij örreges zeker aon 't veege’.

Dat doog em d'raon dinke, dat er ziech zoe neet op te buroo van poliessie kós komme vertuine. ‘En wat zouwe z'n vrun later devan zèGGe? Ze zouwe-n-em mer oetlache op t'n houp tou. Et bèste zou mer zien, de zaak blouw-blouw te laote.’ - Zoe riddeneerde Bonneke en gespelde mer bubbelenteere et Vriethof euver. Wie er al leep veele-n-em de dröppele oet z'n kleijer. Et waor, of tao 'n nachkaar gevare had, die leekde...... Ach taog te nao hónge z'n oetgewasse spölle nog in z'n häöfke oet te lochte en dat had er ziech hèllig veurgenómme: - ‘Naets, noets mie brach heer ene zate nao hoes’.