Prozawerken in Maastrichtsch dialect

XLII. Groenten.

Veldvröchte en et gemeus kint t'n Treechteneer beter. Veural reube sjijne zene gaoj te zien. Hèt heer zellefs neet tenao? Zinge ze neet:

Reubeslikkers, reubeslikkers zien de Mastreechteneers,
Worteletikkers, worteletikkers zien de Wiekeneers?

Dus te Wiekeneers hawe spesiaal mie van wortele. Es te Wiekerbrónk oetgóng woort altied wortelevlaoj gebakke en datse de wortele daoveur mesjien vreuger redzde, waar zeker umdat et spreekwoord zeet: gestole good smaak good. In eeder geval, reubesop is e köstelek ete, mer:

Es et Keerskènneke is gehore
Höbbe de reube de smaak verlore.

Dan zien ze bool. Dat weurde de wortele op te langen doer ouch, prónt wie de rammenasse en de radijze en mie ander veldvröchte. De eerappele weurde glazetig. Et greun moos is sjoen gelleps of versloejerd en et fruit weurd mörreg en dan kwebsj of rot.

Vröchte van de buim heite veer fruit, mer de graone zien vröchte. Bijnao alles, wat t'n Hollender ‘kool’ hèt, neume veer moos; de res zien greuntes. Zoe höbbe veer witmoos, roedmoos, bontmoos, kapmoos, zoermoos en sókkermoos. ‘Boerenkool’ neume veer kuul, kulerabe zien koolrapen en spruutsjes weurde hoegerop es Brusselsche kooltjes gegete. De kop neume veer 'n höd en de steel ene strunkel. Jong plante zien kabótse en d'n umtrèk van Bilse is et kabótseland, wie Sint-Pieter de bèste blomkuul lievers en ouch te fijnste asperrejes, die bekind zien.

[p. 105]

In et naome geve aon de greuntes make veer ouch versjèl bij sommige soorte. Kèllever sjeelt neet väöl, mer wel kinne veer heij kèllever van d'n ierste sneij. Sprik t'n eine van zuring, dan zeet t'n andere serel. ‘Bieten’ zien bij us krote. ‘Uien’ of ‘ajuinen’ zien bij us unne; ‘augurkjes’ blieve komkummerkes; ‘doperwtjes’ zeet t'n eine en paolertsjes t'n andere; de peule heite veer luite en ‘doppen’ is paole. ‘Raapstelen’ heite veer kortweg steel en eus fameus reube neume ze in Holland ‘knollen’; kulerabe zien dao koolrapen. Wöllewentsjes is e soort boene, wat me ziech door ‘wollen handschoentjes’ zou kinne vertaole. ‘Een bos preij’ hèt heij 'n bössel poor. En zoe is et ins gebäörd, wie in Holland te poor hiel deur waor, tot ene masjinis van d'n trein van heij oet e paar bussele poor had mètgenómme, um dao te verkoupe, mer tot heer saoves onverrichter zake trök kwaom, naodat heer gans Amsterdam had plat geloupe um in alle greuntewinkels te goon vraoge, of ze neet ‘wat mooie bussele peur’ kóste gebruke en niemes tao wis, wat tat veur kos waor.

Kardongs en tomate is get van lateren inveur en boe ze vandan gekomme zien kaan me wel van hunne naom aofleije. Artisjokke weurde heij neet mie getrokke en es ze dat vreuger neet väöl gedoon hadde, dan zouw d'n awwe Mastreechter allemenak ziech neet altied te meujte getruus höbbe um aon te geve, wienie ze geplant méste weurde.