Prozawerken in Maastrichtsch dialect

XIV. Het stadhuis.

Es me de trappe van eus Stadhoes opgeit, kump me in de groete hal, die de Mastreechteneers ‘et plein’ heite. Et plein waos et middelpunt van et börregerleve. Dao woorte al de hoeg lui ontfange, die eus stad mèt 'n offisieel bezeuk verierde. Et gemeintebestuur gaof tao vreuger bals enn ekspoziessies woorte d'rop gehawwe, wie ein van Limburgse nijverheid en versjeije van ‘tuin- en landbouw’, of spesiaol van blomme. Ouch had tao de jaorelekse prijsoetdeiling van de teikensjaol plaots. Nog altied deit et plein deens bij groete resepsies van vorsteleke personazjes, kongreslede, iervol bekroende vereiniginge of sósjeteite, die deil komme numme aon wedstrijde of fèstivals. Op et plein weurd altied te gooj reputaassie, die eus stad heet es gasvrij, hoeg gehawe.

Rontelum et impozant plein liGGe: de prinsekamer mèt häör prachtige Breuselse ‘gobelins’, boe-op te gesjiedenis van Mozes is veurgestèld en boe-op al 100.000 gölde zeleve gebooje is; de börregemeisterskamer mèt Japans goudleer bekleid, de raodzaol en de sekretarie, ouch weer behange mèt groete antieke ‘gobelins’, boe-op landsjappe gewèrrek zien, en 'n kommissiekamer mèt versjeije sjoen sjèlderije van aw en nuij meisters en wijer einige buroo's.

In eeder kamer, zaol maag we wel zèGGe, zuut me monumentaal sjouwe, van malleber of stukadoorswerrek, ouch weer mèt olieverrefsjèlderije en sjoen gewèrrekde tegels. Vreuger brande ze groete houtvure in die sjouwe.

De plafongs zien oet te hand geboetseerd en zoe kunstig, dat ene plekker van allewijl proper ze mötske deveur aofdeit en neet begrip, wie zoe get mèt minnehand te make waos van kallek en witte kies.

Antieke kaste of taofels zien nörreges te vinde, mer zedeleere en steul genóg.

Es te Mastreechteneers op ander plaotse zien, dan goon ze zoe get allemaol bekieke, mer d'n doezendste heet, jaommer genóg, de riekdom en sjoenigheid van z'n eige stadhoes noets anders besjouwd es van boete of op te buroo van de börregerleke stand, es heer trouwe góng of e keend aongeve of enen doeje.

Bove, rontelum de twiede staassie, löp 'n balustraod mèt bronze balusters, allemaol destieds gesjonke door Mastreechter families, en noe vertèlle de aw lui, dat in de Fransen tied tie balusters allemaol mèt 'n laog semint waore bedèk gewoorde en daodoor bewaord gebleve, anders waos et taomèt gegange wie mèt versjeije klokke, die vergote zien gewoorde tot kanonne.

Op te twiede staassie laog te stadsbiblioteek, die iers nao de Pieterstraot en noe nao et Vriethof verhuis is. Nao d'n dinee, dee bij et ierste bezeuk

[p. 38]

van de keuningin dao-in voort gegeve en woebij de zaol sjoen opgeknap waos, woort heer de keuninginnezaol geheite, later de börregemeistersgalerij nao al de konterfeitsels van aw en nuij börregemeisters, die d'rin opgehange zien, en allewijl is et te raodzaol.

Van de twiede staassie kump me op zolder en daan in d'n tore. Iers zuut me dao de stadsklok van achtere. Jaore geleije sloop ze ins op ene Zondagmiddag 136. Aon de väörkant is te glaze wijzerplaat, die saoves wie enen twiede maon in de loch steit. Vreuger woort tao 'n keers achter gebrand en later ene zwalleberstart. Dan kroop eederen aovend enen deender alle die trappe-n-op um mèt e zweegelke et leech aon te steke. Wie et gaas waos woort et wel van ondere mèt e kraäönsje oetgeidrejd en hoovde heer neet mie nao bove te kretse um et oet te blooze.

Bove de klok lik te ‘carillon’ of, wie veer zèGGe, de kerrelejong. Tot veur d'n oorlog woort tao alle Saoterdags van 12 tot 1 en bij fiesteleke gelegenhede op gespäöld, wie bij de keuningsverjaordaag of op te verjaordaag van de keuningin of te prinse. Op tee van prins Frederik, ‘broeder des Konings’, späölde heer ouch, mer op tee van de ‘tante des Konings’ hoovde-n-et neet. Te zèGGe, ze hèdde dat ‘speule’, mer et waos mie ‘sloon’, want te klokkenis klobde mèt z'n vuus op et klavier of et stokvès waos en dee ein oor kerrelejong ‘späölde’, mós al gooj kweerte aon z'n han höbbe. Mer, um trök te komme op et ‘plein’ (allewijl hèt me dat te ‘vèstibule’ of te ‘salle des pas perdus’), en op te sjoen zaole, die d'rum liGGe, dao-in zetelt euze börregemeister mèt eus sjepes, euze raod, d'n direktör van publieke werreke, de klerreke en de baoje.

In de lèsten tied zien versjeije administraassieburoo's, die iers bove laoge, nao ondere verhuis. Et gedeilte, wat geliekvloers lik, is me geweend, onder et stadhoes te neume. Dao rezideerde tot veur korten tied te poliessie en d'n ontfenger. Ouch laoge dao de keemerkes, die de lui de gelegenheid gaove, ‘Mastreechs börreger’ te weurde, mer die miejer bekind waore onder de naom van ‘de spekkamer’. Dee al ins t'rin gezete heet, zal wel wete, wie et t'rin oetzaog, en väöl te vertèlle vèlt neet van veer mör, 'n gemetselde brits en e gemetseld brèlke, boe-onder e soort kookepan stónt, die van boete onder dat brèlke gesjuif woort. Leech of loch kwaom neet tebinne. Ze zien noe aofgebroke, mer gans onder in de kelder liGGe nog e stök of veer kasjotte, boe me in kump es me door e gewellef van e paar meter dik krup. Dao-in woorte vreuger de erregste misdiedigers gezat en me kós wel zèGGe, datse dao levetig begraove waore achter eike deure van ene spaan dik.