Ierusalems verwoestingh door Nabuchodonosor
(1635)–Guilliam van Nieuwelandt–
AuteursrechtvrijDerde deel, Eerste Wtcomen.
Zedechias, Gedalia, Jeremias.
Zedech.
‘Recht als het wreedt Tempeest den grondeloosen vloedt,
Door syn onsichtbaer cracht, onrustigh rasen doet,
Waer door syn schuymich nat, wort hoogh en leegh gedreven,
Soo drijft het dwaes geval ons ongestadigh leven.
Sot is hy die te seer, op het geluck betrouwt,
Hy slacht den dwasen mensch die op den zandt-grondt bouwt,
Doorsiet de Werelt wel, ô! Stervelijcke menschen,
't Schijnt als sy maer en lacht, dat ghy vercrijght u wenschen.
De bloem van hare vreught draeght vruchten van verdriet,
Haer schijnsel glinstert wel, doch sy beloont met niet,’
| |
[Folio E2r]
| |
‘Haer gaven syn vol moeyt, waer henen wy ons wenden,
Haer aengenaemste rust, is droefheyt en ellenden.
Den mensch in syn geboort bethoont door zijn geween,
Dat hy den tegenspoet met ander heeft gemeen.
't Waer beter voor den mensch dat hy noyt waer geboren,
Of dat hy in syn wiegh het leven had verloren.
Aen niemant treft het leedt, so seer als aen den Vorst,
Om dat den hooghen staet altijdt naer grootheyt dorst.
Door dat hy hooger klimt, als ymant van hun allen,
Doet hy den leeghsten val, als hy begint te vallen.
Dat ymant overdocht, de swaerte van de Kroon,
En wat al moeyt, en sorgh, hanght boven onsen throon,
Of wat het Purper cost, dat wy so prachtigh draghen,
'k Weet seecker niemant sou, naer dees ons hoogheyt vragen.
Geluckigh is den mensch, die leeft in kleynen staet,
De Conincklijcke macht, en is noyt sonder haet.
De mogentheyt baert nijdt, geluckigh syn de menschen,
Die nedrich syn van geest, en geenen staet en wenschen.
Doen David Herder was, en wert hy niet benijdt,
Den haet, en het geluck, creegh hy op eenen tijdt.
Recht als den Blixem slaet, op d' alderhooghste bergen,
Soo sien wy door den haet, de grootste Vorsten tergen.’
Gedalia
‘Die Conincklijk verdraeght, den grootsten tegenspoet,
Die thoont in syn verdriet, een onbevreest gemoet.’
Zedech.
‘De vreese wort met ons, tot onse straf geboren,
Al dat den mensch verliest, wort door de vrees verloren.’
Gedalia
‘Die met een vroom gemoet de vrees' verwinnen kan,
Die thoont syn edel heyt, als een grootmoedigh man.’
Zedech.
De Godtheyt is alleen, dit hooghste goet gegeven,
Al dat geschapen is, leeft een vreesachtig leven,
Den mensch moet sijn gequelt, met dit oneyndigh quaet,
‘De vreese leert den mensch te volgen goeden raedt.’
Gedalia
Den raedt van den Propheet veroorsaeckt ons verderven,
Die 't volck oneenigh maeckt die moest-men al doen sterven,
Soo hem u mogentheyt, soo niet geseggen liet,
Syn wel-verdiende straf, die waer nu al geschiet.
Zedechias
'k En wil des Heeren haet, op mijnen hals niet halen,
Den Vorst die moet de schult, voor syn gemeynt' betalen.
Noyt mach-men soo een saeck, lichtveerdighlijck bestaen,
Misschien sal ick daer door, Godts toornigheyt ontgaen.
'k En wil den dwasen Vorst, Rehabeam niet slachten:
Maer wil den ouden raedt, meer als den jongen achten.
Al het Volck binnen.
Gaet haelt my den Propheet, vertreckt ghy al te mael,
Laet my hier wat alleen, verwacht my op de Zael.
Ick hoop dat hem den Heer sal over ons ontfermen,
Syn Vaderlijcke sorgh, can ons alleen beschermen.
| |
[Folio E2v]
| |
‘Het leven van den Vorst, is edel dienstbaerheyt,
Den algemeyne dienst, die wort hem opgeleydt,
Syn aensien en gewelt, schijnt wel vol heerlijckheden.
Doch onder desen schijn, schuylt syn ellendigheden
Ons macht, en heerschappy, is als een grousaem beest
Dat om syn trotsch gelaet, van yder wort gevreest
Veel schouders syn te swack, om sulcken last te dragen,
Den quaden om zijn macht, die sien wy machtigh plaghen.
Die soberlijck met maet, syn macht gebruycken kan,
Maeckt dat hy langer tijdt, blijft Coninck of Tyran,
Veel Conincklijcker is 't dat wy ons laten raden,’
Ieremias wt en knielt.
‘Als dat wy onsen raedt, onweerdig sien versmaden.’
Daer sien ick den Propheet, ick gaen hem te gemoet.
Staet op, 't en voeght u niet, dat ghy my valt te voet.
Ieremias
Danckbarigh buygh ick my, voor u ter aerden neder,
Dat ick door uwe deught 't licht mach aenschouwen weder.
Zedech.
Is daer oock eenigh woort, van Godt den Heer geschiet?
Geeft antwoort, lieve seght, verberght doch voor my niet.
Ieremias
Soo ick de waerheyt segt, soo doet ghy my vermooren,
En geef ick eenen raedt, so wilt ghy my niet hooren.
Zedech.
Ick sweyr by Iacobs Godt, den Godt die eeuwigh leeft,
Die ons dees schoone siel, naer wensch geschapen heeft,
Dat ick u niet en sal, doen dooden noch doen sterven,
Noch geven aen de geen, die soecken u verderven.
Ieremias
Hoort dan des Heeren woort, en Goddelijck bevel
Want also spreeckt den Heer, den Godt van Israel.
Soo ghy vrywilligh gaet, u selven overgeven,
Soo sult ghy, en u volck, voorseker blijven leven.
Aen u, en aen u Stadt, en sal geen leedt geschien,
Soo ghy maer selver cont, het ongeluck ontvlien,
Daer teghen soo ghy niet en gaet tot u Vyanden,
Soo sullen de Chaldeen, u Stadt met vier verbranden.
Al dat noch levend' is, wordt in haer macht ghestelt,
Noch ghy en sult oock niet, ontcomen haer gewelt.
Zedech.
Ick sorghe datmen my, mocht geven aen de Ioden,
Die tot Chaldea syn, om eenigh quaet ghevloden,
En datmen dan met my onweerdigh spotten sou,
Als met een die door vrees, hem self is ongetrouw'.
Ieremias
Zijt seecker ghy en sult niet in haer handen comen,
Lieve doet dat ick segh, soo hebt ghy niet te schromen,
Weest doch des Heeren stem, en willen onderdaen,
Soo sal het u in als, naer uwen wensch vergaen.
Bedrieght u ziele niet doet dat ick heb geraden,
Den Heer verlaet de geen die syn Gebodt versmaden.
Want soo ghy niet en gaet en u tot haer begeeft,
Soo is dit dan het woort dat Godt gesproken heeft,
| |
[Folio E3r]
| |
De Vrouwen die noch syn in 's Conincx Huys gebleven,
Die sal ick al te saem, den Vorst tot Babel geven,
Daer salmen seggen dan, wanneer ghy wort beschreyt
Dijn troosters hebben u, verwonnen en verleydt.
Sy hebben u verleyt door hare valsche reden,
En hebben in den dreck, u voeten laten treden.
En als haer valsch bedrogh en dwaesheyt was geleert,
Soo syn sy sonder vrees, weer achterwaerts gekeert.
Bedenckt grootmoedigh Vorst, wat wegh ghy wilt verkiesen,
't Is beter maer de Stadt als alles te verliesen.
Houdt seecker en gewis, soo ghy niet uyt en gaet,
Dat u hertneckigheyt is oorsaeck van ons quaet.
Dat ghy wel haest sult sien, u Kinders, en u Wijven,
In het Chaldeesche Landt, gevangen henen drijven.
Den Tempel en de Stadt, gewonnen en verbrandt,
En datmen u geboeyt sal voeren in haer Landt.
Zedech.
Dat ghy dees reden toch, de Vorsten houdt verborgen,
Siet toe, want wistensy 't, sy souden u verworghen.
De menscheyt is soo broos dat hy het geen veracht,
Dat hy naer syn verstandt, onredelijcken acht.
Of ymant by u quam en vraeghde naer ons reden,
Soo seght haer dat ghy my, ootmoedigh hebt gebeden.
Dat ghy niet meer in 't huys van Ionathan soudt gaen,
Daer ghy voor uwen tijdt ellendigh soudt vergaen;
En dat ick heb belooft dat ick aen haer sal schrijven,
Dat ghy gevanckelijck sult in den Voor-hof blijven.
Ieremias
Ick wensch dat ghy soo wel volbracht den wil van Godt,
Zedech.
Mijn Vader ick sal my noch op dit stuck beraden,
Seer qualijck kan ick doen, dat ghy my hebt gheraden.
Gaet henen bidt den Heer, in u gebedt voor my,
Dat hy my niet soo straf, maer meer genadigh sy.
Ieremias binnen.
‘Fortuyn verheft ons wel, maer doet ons vreesich leven,
't Verganckelijck geluck, en kan sy ons maer geven,
Haer ongestadigheyt die vliegt ons boven 't hooft,
Den schijn van haer geluck, ons recht geluck berooft.
Die om den voorspoet denckt, als hy hem siet verdrucken,
Proeft haer onseecker cracht, door al syn ongelucken.
't Schijnt als sy maer en lacht, dat ons dan groeyt het hert,
Den wijsten van verstant, door haer bedroghen wert.’
|
|