|
| |
| |
| |
Kapittel XXXIV.
ALs men dan de verlichtinge en de geleide des Geestes alzoo ontrent iets bevonde, zoude men dan altyt vast besluiten mogen of konnen, wat zyn raet is, en dat 'er dat, of die uitslag op volgen zal?
Men kan wel besluiten dat dat als dan zoo verre zyn geopenbaerde raet is, en 't geeft veel verwachtinge van 't beoogde en gezochte einde, maer vast te besluiten aengaende des zelfs uitslach eer die daer is, dat is onwisheit en onwysheit: dat raekt de verborgene raet Gods: en die konnen wy eerst ter dege en klaer zien uit de uitslach, na en door 't gebruik der middelen.
Indien men zig een antwoort vast zoude voorstellen aengaende de uitslach, zoo zoude men licht konnen misslaen: God de Heere hout altyt iets voor hem zelven over, gy zult myn achterste deelen zien, zegt de Heere, en daerom als men de Heere raet vraegt, en zig een antwoort Gods voorstelt, dan behoeft men niet licht te zien op het beoogde einde, en zig vast voorstellen dat zal zoo of zoo zyn: maer houden 't oog op het gebruik der middelen, op ons werk, en bevelen God het einde, en vergenoegen ons in dat te verstaen, als 't gebruik van alle middelen dies aengaende geeindigt is.
Men ziet als dan des Heeren raet uit de uitkomst, en zoo lange de zaek, daer over men raet
gevraegt hadde, niet geheel afgedaen is, en uit de gedachten verre kan werden weg gezet, zoo kan
men ook van een uitslag niets | |
| |
zeggen, zomtyts zoude men mogen denken dat des Heeren
raet niet ten vollen verstaen was: en het gene dat 'er van des Heeren raet verstaen was, dat dat
r[eflecti]e moeste houden op die omstandigheden, die als wisse dengen en baerblykelyke waerheden in consideratie quamen, doe men vraegde: op het gebruik der middelen, op ons werk, mach de Heere noch altyt een uitkomst geven na zyn welbehagen, en abzolute vrye macht: hy verplichtede ons aen 't middel, en leerde ons de manier, doch behielde het beleit des uitslachs aen hem: aen 't gebruik der middelen, en aen de maniere, die hy ons als dan leerde, moeten wy ons zoo lange verplicht houden, als zy noch hoope geven tot dat einde het welk wy beoogden, doe wy die middelen als Iesu raet ter hant namen; want wy weten niet wat de Heere daer door doen wil, eer hy ons alle verwachtinge en hoope afsnyt, en dan is het tyt te veranderen van oogemerk.
Maer men moet zeer voorzigtig en zeer omzigtig des Heeren raet inzien, eer men rezolutie en besluit maekt, om de ziele doch buiten strik te houden, op dat 'er niet licht steenen en komen die men niet voorzien en hadde, en daer men dan over valt.
Men moet verzekert zyn dat de zaek goet is, en dat de manier goet is, die wy voor des Heeren raet aennemen, en dat zyn antwoort als dan in onze oogen moet rusten op wisse waerheden, en geenzins op inbeeldingen: zy hebben dan wat schyn van waerheit datze hebben; maer het moeste vast, en bondig, en onbewegelyk zyn daer men op bouwt, te weten, in die tyt als wy rezolveren, maer als dat verandert daer wy op gebouwt had- | |
| |
den, zoo heeft ons gemoet ook die verbintenisse niet, die daer op gefondeert was; en wy hebben de ontfangene raet aen te zien als een raet des bevels voor ons, en in opzigt van 't gebruik dier middelen: doch niet als een raet des besluits voor den Heere, en van de Heere.
Maer indien men gebrekkelyk gevraegt hadde, en op onvaste of wankelbare gronden zig verzekert hadde van Gods raet, die men echter in alle ernst gezocht hadde, en men ontfing en hielt vast het bekomene antwoort als een antwoort Gods, moest men zig dan echter aen dat antwoort verbonden houden als een raet Gods?
Ia; de reden is, om dat de conscientie moet volgen het verstant, en 't verstant verstond' het als Gods raet, name het zoo aen, hielt het zoo, zoo moeste dan de conscientie haer verstant volgen, of 't waer na haer licht Gods raet onweerdelyk verwerpen, te weten, als zy die raet zeer ernstig gezocht, en zeer ernstig aengenomen hadde als waerheit.
Maer alsze weer in twyfel quam of het Gods raet al geweest waer, en of Gods raet niet anders mochte zyn geweest, en zoo twyfelende begonze wat daer van af te wyken, en te vallen in verbysteringe van zinnen, en in die duisternisse mocht zy het contrarie van die raet doen, waer voor zoude dat veranderen te achten zyn?
Dat veranderen is buiten alle twyfel een zwakheit, want zy moeste een ander overtuigent licht van binnen gehadt, en gezien hebben, eer zy veranderen mocht: doeze begon te twyfelen, doe moeste zy verzekeringe gezocht hebben in alle nederige oprechtigheit by haer Heere, wiens | |
| |
raet zy te vooren, anders verstaen hadde, en hadde zy 't zoo niet konnen genoeg bekomen, zoo moeste zy haer geval aen een byzonder vrient van haer Heer ontdekt hebben, haer Heer zoude zyn zin haer wel hebben te weten doen: immers zy mochte in twyfelinge, in verbysteringe van zinnen, in duisternissen van haer gemoet, niet veranderen van een raet die zy zoo extraordinaer by haer Heer gezocht, en bekomen, en zoo wis aengenomen hadde als een raet Gods: zy mocht niet veranderen eer zy verzekert was dat God haer, zaken en omstandigheden verandert zynde, anderz riet.
Evenwel God mochte haer een extraordinaer geval tot haere veranderinge laten voorkomen, dat haer in verbysteringe bracht, en daerze niet doorzien kon: haere genegentheit mocht de zelve blyven om Gods raet te doen, maer aen de uitkomst scheen het Gods raet zoo wis niet als zy meende, te weten, het gene zy daer voor aengenomen hadde, en zoo scheen 't of de Heere zelfs die veranderinge maekte, immers het begon, door zyne ongemeene voorzienigheit, die bestierde 't voorval tot twyfelinge, zeer opmerkelyk:
Zy mochte nochtans niet al twyfelende veranderen, zy moeste eerst verzekert zyn geweest van dat haer Heer haer 't veranderen geboot: en zy volkomene vryheit daer toe hadde: dat het voorige geen raet van Gods besluit, maer van Gods bevel geweest waer: en uitgezocht hebben de oorzaken van haer twyfelen aen die aengenomene en zoo diep ingedrukte raet: het hadde konnen zyn, dat de Heere haer een occazie liet voorkomen tot haere beproevinge, hoe zy | |
| |
staen zoude in geloove op Gods raet (alzoo van haer verstaen) vertrouwen op haers Gods goetheit, liefde, en waerheit, in zelfs verloocheninge etc.
Maer daer de oorzake zig klaerst op dede, die deze twyfelinge, deze verbystertheit, en verduisteringe veroorzaekte, daer is de voorname oorzake van haer val: en na des zelfs nature zyn mocht, is haere afwykinge te toetzen: en ook het achten en aenzien des zelfs min of meer by haer Heer wiens raet niet vast genoeg gehouden waer.
Zoude wel haer goedertierene Heere om zulken val en misslag, zoo uit zwakheit, en in verbysteringe van zinnen geschiet, zyn aengezigte grootelyks van haer verbergen, en laten haer lange alleen? en voorts zelfs haere zaken verrichten, zyn licht en raet, en geleide verbergende en inhoudende lange tyt?
Indien die verberginge van Gods aengezigt terstont daer op volgde zoo mochte zy wel denken dat dat haer dien voorige dwaesheit leeren woude: maer hoe lang? daer in moest ze uitzoeken haere verdere misslagen, de Heer is een geern vergevent God, hy laet zig van zyne oprechten al ras vinden, als zy maer ernstig zoeken; maer indien hy zig lange en verre hene weg verbergen mocht, daer toe konden dan in zoo een geturbeerde ziele verder aenleidinge geven de voorvallen, in welke zy haer door die achteloosheit van haeres Heeren raet gebracht hadde, en welke haer Heere voorziende haer die raet gaf in de eerste opslach des gevals; hoewel nochtans alles geschiet na de raet zyns willens, zyns, verborgen willens.
| |
| |
En dan konde die eerste afradinge aen te merken zyn als een voorzegginge van nakende quaden en zwarigheden, doch God en zoude zyne goedertierentheit over zoo een val uit zwakheit van die ziele niet grootelyks wenden, indien zy maer ras wederkeerde: zoo dat de oorzake van zyn lankdurig en zwaer verbergen niet zoo zeer in 't eerste quaet van vallen, als in het tweede quaet van niet weder opstaen te zoeken zoude zyn.
En dit zal die ziele konnen klaer zien, indien zy haer zettende na wederkeren, haers Gods voorige gunst gereet wederom vindet, en ziet dat hy de zelve gebleven: en dat zoude zy te klaerder konnen zien, indien zy in die voorige duisternissen noch altyt haeren Iesus als staende blyven zag om haer te helpen ook wanneer zy tot hem quam, en gereet om haere minste zucht tot zyn vader noch te brengen: houdende haere hoope noch altyt levendig op zyne genade, en doende 't hert steunen op zyn volkomene gerechtigheit, staende en boven blyvende door 't geloove der rechtveerdigmakinge.
Deze dingen konden haer bewyzen zyn dat Gods lankdurige verberginge niet zoo zeer over die eerste val, als over 't gebrek in weder op staen te zoeken was: te meer, indien de Geest inwendig dikmael aenporde tot wederkeeren en opstaen, en zoeken, en dat onopgevolgt al dikmael hene gink, tot dat 'er een al overwinnende genade quam, en alle tegenstant overwon, om weder te keeren.
Zoude dan zoo een ziele al dat voorledene slechts verre henen uit de gedachten weg zenden, en voorts gerust zyn.
Ia, voor zoo verre 't haer bekommert over | |
| |
Gods gunste, want als ze die weder geniet, zoude zy haer dan moede maken over 't voorledene, als haere Heer het vergeet, waerom zoude zy 't onthouden?
Ia maer als de straffen, door die zonde ontstaen, haer noch al bekommeren mochten, en 't oog na haere schult daer toe trekken?
Datze dan allenthalven zie op de wille van Gods besluit, en haer gedurig onderwerpe aen Gods bestieringe: en zoo veel te overvloediger erkenne de zegen, het goede, het zalige, het overgroote liefde-werk hares Gods, datze all' om bespeuren en ondervinden kan, en haer uitstrekke tot het gene dat vooren is, vergetende dat achter is en dat de Heere vergeeten heeft.
't Staet dan vast dat men altyt Gods raet uit de uitkomst ziet, want die verbergt zig tot dat
menze ondervindende gewaer wort, en in de uitslach ziet, dat wasze, hoe zeer andere dingen Gods raet mochten geleken hebben.
Maer, dat gebeurt wel in extraordinare gevallen dat God de Heere zyne gunstgenoten die dichte by hem zyn, wel op een ongewoone wyze iets openbaert, en met eenen indrukt van 't gene hy voor heeft aengaende de wille zyns besluits, aengaende de uitkomst van een zake: maer als dan zal hy die ziele ordinaris eerst zeer gevoelig maken over en ontrent die zake: en uit diepe bekommeringen en groot gevoelen dikmael tot hem daer over doen zuchten en bidden, 't zy uit bekommeringe over de zaek in zig zelven aengemerkt, in opzigt van eenig goet of quaet, 't zy uit bekommeringe over eigen verplichtinge, om daer ontrent zyn werk als eens Christens werk te doen, immers de | |
| |
ziele wort eerst diep bekommert, en verlegen over die zaken, en dat perst haere zuchten, haere gebeden, en ook wel haere tranen uit: want de liefde tot die zake beweegt haer.
In al zulk geval, van diepe bekommeringe over zeer gewigtige zaken, byzonder indienze de Kerke Gods raken, beurt het wel, (hoewel zelden en aen weinige,) dat de Heere zeer extraordinaris zyne kinderen bekent maekt byzondere ontdekkingen aengaende de wille zyns besluits, van iets dat hy voor heeft te doen, gelyk aen Samuel.
En dat doet de Heere noch zeer ongelyk; zomtyts door gezigte, zomtyts door droomen, zomtyts door stemme, zomtyts door beduidingen in vertrekkingen van zinnen, zoo dat hy haer verstaen doet wat hy meent, en zy gelooft het, zy wort 'er op gerust, zy gaet 'er op aen, zy weet het zal iets byzonders te wege brengen, die zake zal zoodanigen of zoodanigen uitslach hebben: nochtans zy steunt op een extraordinare ontdekkinge die zy verstaet, en ontfing of als een raet, of als een antwoort Gods op haere bekommernisse en zuchten; maer dit gebeurt zelden, en aen zeer weinige, en aen byzondere gunstgenoten des Heeren, en dan als zy haer zuchten byzonder uitgaende zien tot het goede van Christi Koninkryk, en der Kerkes best.
Het ordinare antwoort is, rakende de middelen en des zelfs gebruik: en is alzoo een raet des bevels: houdende de Heere de raet des besluits by hem verborgen; en na die geopenbaerde raet moet men werken, en daer op aengaen, zig daer aen verplicht houden, zoo lange tot dat de Heere van wien die raet aengenomen | |
| |
was: zelfs vertoont, dat dat als noch zyn uiterste wille niet en is, maer zyn doe tegenwoordig goetvinden en raet.
|
|
Auteursrechtvrij