|
| |
| |
| |
Kapittel XXXIII.
JA maer men mocht over al ongevoelig zyn? Datze dan met haer
oordeel werke, en daer in zie wat zaken datter in consideratie komen, en wat al voor
omstandigheden: en of de zaek genoegzaem is om de omstandigheden by zich te eischen: en of de
omstandigheden genoeg zyn om de geheele zaek te beletten, en is het tusschen twee zaken, zie
welke overweegt, in opzichte van des zelf einden, en uwe bewegingen, en kont gy 't niet wel
doorzien, let wat beiderzyts in consideratie komt, en overweegt het eene tegen 't ander. Bidt uwe Heer om overtuigend' licht, zoekt een verl[...]hend hert, een wil, die al wil wat uwe Heer behaegt: ja die 'er op gezet is om dat welbehagen uwes Heeren maer te weten om het te doen: en resolveert dan na uwe overtuiginge, die uit zulken gront komt, die tot zulken einde gaet, die zulke beweegreden by zich heeft, en die zulke beletzelen weghwerpt: rezolveert dan daer na.
Doch hier moet gy verstandig werken: na alles dat gy in consideratie neemt moet uw' overleg zyn, en ook daer na uwe concluzie: en derhalven uwe resolutie moet op en in 't geene, dat in consideratie quam, rusten, en zoo verre vast staen als die considerabele en geconsidereerde fondamenten blyven.
Maer als die veranderen zoo laet uwe conscientie in geen strik blyven, maer geeftze weer vryheit; te weten zoo verre als dat zich onttrekt dat haer vast bonde, en dat haer de pael stelde; want zoo gy dit geen acht en slaet, kanze veel | |
| |
licht ging en weer geslingert worden, namentlyk, als die geconsidereerde omstandigheden veranderen.
En om in dezen verstandig te handelen, zoo neemt niet in consideratie, veel min bouwt uwe
resolutie op iets dat of gissingen, of onsekerheden, of suspicien zyn, dat zoude u naderhant
veel moeyte konnen mak[en], en groote ongerustigheden veroorzaken, wane dat op zoo een onzeker fondament gebouwt was zoude immers door de minste tegenstand waggelen, die twyfelachtige gront zoude u omslingeren, en gy zoud niet weten of 't u vry stond te veranderen of niet, in een zake zoo rontom bezien, en daer op gerezolveert.
Doch eenige twyfelachtigheden en onwissigheden in consideratie geweest zynde, [ma]ekt, en met reden, de gansche concluzie suspect, en daerom, al wat gy in consideratie neemt om Gods raet te verstaen, dat moeten wissigheden, en klaere ongetwyffelde waerheden zyn, en overweeght die als dan op de voorschrevene wyze, en als dan maekt besluit van uwes Heeren raet, op en na die gronden; en houdt die raet zoo lang tot uwe verplichtinge, als die gronden leggen blyven: doch veranderen die fondamenten, worden die los, zoo wort uw' gebouw van zelfs los, en uwe conscientie wort weer vry van haer resolutie.
Als men nu over een zake zoo op een goede wyze, tot een goet einden en door goede beweegreden bewoogen, raet gevraegt en raet verstaen hadde, en gerezolveert was om die raet, die men als Christi raet verstondt en aennam, en alzoo rezolveerde te doen, en alles daer hene te schik- | |
| |
ken, en ziet het gemoet krygt ongerustheden, of andere bewegingen, zoude het dan goet zyn al weer op nieuw over 't zelve geval te gaen vragen, of zoude dat quaet zyn?
Men most considereren waer uit deze ongerustheit sproot, ofze reden by zich hadde, en wat voor reden, en of die reden genoeg waren om zoodanig genome rezolutie weer in twyffel te trekken aengaende Christi raet? hier en kan niets van genoegzame gewigte zyn ten zy veranderinge van die zaken, of eenige dier zaken, waer op het fondament gebouwt was, en als alle die dingen de zelve bleven, zoud ik denken, dat het al wederom vragen gevaerlyk was, en te myden: want de Heere hadde zyn werk gedaen, het mochte een beproevinge des geloofs, en der stantvastigheit, of der verloocheninge zyn, of een tentatie en quellinge des Satans: zoude men om dat die zoo verwissede waerheit weer in twyfel trekken?
Maer ook konde deze ongerustheit komen uit vergetentheit, of uit zwakgeloovigheit, dat het geen eigen zin waer, die d'omslingeringen maekte, maer nieuwe bekommeringen of men zoo doende al best doen zouw, of men des Heeren raet al wel verstaet en al wel gevat hadde, of ons oordeel al mis gink, en het herte bleef in zyn oprechtigheit van enkel te willen als Godt wil, en om Godts wil te doen al het zyne te verloochenen.
Doch het gemoet twyfelde of het Godts raet al wis gevat hadde? in zulken geval zoude onze Goede Heere niet alleen die zwakheit wel overzien, maer ook op nieuw zyn antwoort gereedt vinden laten, en het tweede zoude 't eerste wel gelyken, of het zelve zyn.
| |
| |
Maer indien die ziele door achteloosheit en zorgeloosheit haere twyfelingen al stilletjes toe gaf en opvolgde, daer ze nochtans overtuigt was geweest, en daer op gerezolveert hadde, dan zoudeze in groot gevaer konnen raken om van wegen hare achteloosheit slagen te krygen, en eens een byzondere misslagh te begaen: byzonder, indien zy tot dit wederom en wederom vragen gaende wierde, om datze een popje van eigen zin hadde, daerze op gezet was, en daer na zy Gods antwoort hoopte te verkrygen, dan mocht zy wel aen een verkeerden zin overgegeven worden, en dwaesheden begaen.
Want zy begonk een groote fout, want onder schyn of inbeeldinge van Gods raet te zoeken, om die te doen, zoo zochtze dat Godt haren raet verstonde, om die te doen: dat is een groote dwaesheit, en verdient slagen: en daerom moet men wis vragen, 't antwoort wis verstaen, en daer by blyven zoo lang als door Godts voorzienigheit geen veranderingen voor en vallen die haer fondament omstooten.
Zoude men dan nooit vryheit hebben om weer te veranderen van voornemen en rezolutie, wanneermen de raet des Heeren wel gevraegt en wel verstaen hadde?
Die raet, weten wy, is een raet Gods alsdan, en dat heeft hy ons doen weten, dat is dan niet alleen aen te merken als het best voor ons, maer ook als een wille Godts, en mogen wy over de wille Gods die hy ons als zyn wil geopenbaert heeft, disponeeren na ons welgevallen? immers neen: maer, gelyk ik zeide, als die zaken of maer eenige dier zaken of der omstandigheden, daer op de conclusie gevest waer, ver- | |
| |
anderen, zoo valt haer gebouw ook zoo verre van zelfs.
't gebouw rust immers op Godts goetvinden en raet? ja 't is zoo, doch Gods raet voor zoo verre die weerslag heeft op die middelen en op die wegh, het rust op Gods geopenbaerde raet, zyn verborgen aengaende, dat ontdekt de tydt, en dat zal de uitslag best leeren.
Maer moetmen Gods raet dan zoo vast houden, zoo dientmen dezelve immers eerst wis te weten, ter dege te verstaen?
Hier woudet gy noch wel wat klaerder licht hebben, myn ziele: ziet dit moet gy weten, het overtuigend licht kont gy maer by yder voorval genieten in de tyt der raetvraginge, en der bekommeringe, en der ontfanginge van antwoort: maer om u noch wat te helpen, dat gy het antwoort wel kennen mooght zoo onthoudet dit.
Als uwe Heere, die zoo goet en zoo weldadig is, u op uwe extraordinare begeerten iets raet, of leert, zoo zeit hy 't u niet alleen dat het zoo goet en best is, en laet u dan voorts alleen staen en gaen, en eigen dingen verrichten, neen, maer hy is zoo goet, en zoo vriendelyk, en zoo behulpzaem aen de gene die hem kennen, en zyn raet oprechtelyk zoeken om de zelve te doen, dat hy haer door die Geest die haer leert, dan met eenen geleit op den wegh die zy gaen moeten: ik ben de Heere uwe Godt die u leert wat nut is en die u leit op dien wegh die gy gaen moet: zoo leit hy haer dan met eene, en aen 't ondervinden van dat geleiden op haere raetvragingen kanze ook zyn raet verstaen, en haer daer van vergewissen.
| |
| |
Wat is die leidinge des Geestes, na den raet Gods?
Het is na die overtuigende leeringe Christi in de ziele, (die altyt de steun van haere vastigheit halen kan uit en in de geopenbaerde waerheit) niet alleen gerezolveert te blyven by die rezolutie die genomen is, (te weten, indien men in 't geloove blyft) maer ook als dan terstont te rezolveeren tot het gebruik der bequaemste middelen, waer door die zake zoude mogen en best konnen uitgewerkt worden.
Daer toe leert haer die Geest door zyne leidinge dan niet alleen praktizeren en overlegginge maken, maer hy beweegt haer en hy maekt haer bequaem om die middelen by de hant te nemen, om dat te doen dat hy haer leerde: en hier probeert de Heere de oprechtigheit van de ziele, of zy 't al meende niet alleen, maer ook of zy zyn raet wel dienen wil in 't gebruik der middelen, die tot haer voorgestelt einde dienen konnen: en door zyn goetheit verlicht hy zyne oprechte niet alleen in dezen, leitze niet alleen, beweegtze niet alleen, maer hy versterkt haer in die weg, door zyn medegaende licht, en door overtuiginge dat dat middel goet is, en door vertroostinge in de ziele van dat hem dat middel behaagt, en zoo wortze al gaende gesterkt, en ziet, en tast, en gevoelt wel zonder eenige twyfelinge, dat de Heere haer gehoort, geleert, en geleit hadde door zyn Geest, ziende dat, en in de weg, en in de finale uitslach: des Geestes geleidinge gelykt altyt des Geestes raet.
|
|
Auteursrechtvrij