|
| |
Kapittel XXVIII.
HOort, myne ziele, gy moet 'er u eens ernstig na zetten om meer liefde in uw' herte te hebben, en om meer liefde te vertoonen aen uwen naesten, en dat zal u een byzonder middel zyn van vorderinge in de gemeinschap van uw' Heere, en van ondervindinge der kracht zyner liefde tot u, om de uwe daer door levendig en gevoelig te hebben, en oeffenen met hem.
Houdet dan gedurig in uwe geachten dat ernstig voornemen dat gy nu voor uw' Heere neemt op dezen vast- en bede-dach, van het daer meer op en na te zetten, dat gy meer liefde mogt hebben en oeffenen tot uw' naesten: onderscheidetze in geloovige, of geen geloovige, in huisgenoten, of vremden, in die die gy byzonder na haer geestelyke staet kent, of in die, die gy na liefde voor geloovige oordeelen meugt, trachtet haer alle toe te dragen een goet en liefhebbent herte, en trachtet haer alle gestadig minnelyk en vriendelyk te bejegenen.
Is 't dat uw' hert benaeuwt, bedroeft of beklemt is, draegt dat alleen, of uittet het aen een ziel-vrient, maer wachtet u in alle zorgvuldigheit van zoodanigen verdrietigheit of ongenoegen ontrent andere te vertoonen als alsdan door de tegenspoet in uw' herte leggen mocht, wat heeft een ander met uwe verdrietigheit te doen; dat is uw' zonde, zoekt die tot de wortel toe uit te roeien, door nederige onderwerpinge aen Gods uwes Vaders hant aller wegen.
| |
| |
Doch komt het echter in u op, draegt het alleen, en ergert noch bedroeft immers niemant door uwe zonde, die u zelve in zig zelven last genoeg aenbrengt, zalze uwe conscientie noch meer last, van uw' naesten te ergeren, ook toebrengen?
Hoort, myne ziele, dit moet verbetert zyn, indien gy u zetten wilt na liefde, want die verdrietigheit baert steurigheit, en de steurigheit stuit uwes naesten liefde tot u, en zoo verdryft gy uwes naesten liefde van u, en doet hem zondigen, en gy onthout hem de liefde die gy hem schuldig zyt, en zoo zondigt gy dubbel tegen de liefde, ja drie dubbel; want gy verdryft of vermindert met eenen de bewyzen van uwes Heeren liefde tot u, die verbergt zig dan ook, en zoo zondigt gy op het hoogste, namelyk tegen het aldergeestelykste der wet, de liefde, en dat in opzigt van u zelve, van uw' naesten, van uw' Heere; en gy zyt nu met eenen verre gebrekkelyk in de nederigheit die gy ontrent u zelve oeffenen moest, en ontrent uw' Heere, want het is of gy oordeeldet dat u ongelyk geschiede, daer gy doch altyt veel meer tegenheden weerdig zyt, en gy onderwerpt u niet de hant van die groote en machtige Heere, ja van uw' trouwe Vader, en daerom, mynen ziele, zoekt ook door de weg van vergenoeginge en onderwerpinge meer liefde in u te verkrygen, en te bewaren, en te oeffenen tegen uw' naesten, en hoopt vry door die weg klaerder gezigt, en krachtiger gevoel van de liefde uwes Heeren tegens u.
En byzonder trachtet na vermeerderinge van liefde en in 't hert, en in betooninge ontrent de- | |
| |
geloovige, ontrent alle daer gy 't maer van hopen meugt, hoewel gy doch ook onder die de eene liever hebben meugt als de ander, gy behoeft daer over geen schrupul te maken, alleene dat die meerder liefde tot een voorwerp hebbe (na uw oordeel) een meerder trap van genade en geestelykheit, en geestelyk leven.
Maer trachtet alle toe te dragen en te betoonen een innerlyke, een oprechte, een hertelyke en ongeveinsde liefde: en tot dien einde hout in gedachtenisse hoe lieve vrienden datze van uw' Heere zyn, en dat die zoo wel een hert voor haer heeft, als voor u, en datze hem zoo dier staen, als gy hem staet, en dat uw' Heere daer op let, hoe lief dat gy zyne en uwe broederen hebt, om dat hy u dat zoo bevolen heeft, en zyne liefde u daer na te klaerder ontdekken, of te meer achterhouden zal.
Hebbet dan uwe naesten, en byzonder uwe broederen, en zusteren hertelyk lief, en om die uwe liefde tot haer te gemakkelyker, en te yveriger, en te gestadiger te hebben, en te oeffenen, zoo zyt zorgvuldig om ook hare liefde tot u te trekken, en op u te houden, op dat de uwe daer door te levendiger, en te werkzamer blyve tot haer; tot dezen einde gewennet u aen nederigheit, gevoegelykheit, geern vergeventheit, hout u, en toont u altyt de minste, en acht u waerlyk zoo, want zoo veel meer verlichtingen als gy boven die of die hebt, zoo verre behoordet gy boven haer uit te munten, immers dat blyft allerwegen u ten laste, dat gy de liefde, en vrede, en stichtinge moet najagen.
En als gy dit verzuimt, zoo blyft de schult van vervremdinge of gebrek in de liefde t'uwen | |
| |
laste. Ia maer ten laste van de andere ook niet? ja, maer dat raekt u niet, 't is u op dat beding niet bevolen, te weten, als uw' naesten 't zyne doet, zoo doet gy 't uwe, maer ter contratrie, hebt zelfs uwe vyanden lief, en doet goet die u quaet doen, zegentze die u vloeken, op dat gy meugt kinderen zyn van uw' Vader die in de Hemelen is.
Maer by uitnementheit moet gy u trachten te verbeteren in deze liefde en verdraegzaemheit door de
liefde in uw huis[;] ik zal in het midden mynes huizes wandelen in oprechtigheit mynes herten, zeide de man na Gods herte, en daer op dan, wanneer zult gy tot my komen.
Hoort myne ziele hier moet gy 't ernstig na zetten, meent gy dat alhier uwe verdrietigheit meer
vryheit heeft om zig te uiten als elders? of meent gy dat uwe zorge daer ontrent hier minder noodig is als elders; o dat scheelt genoeg, ja 't is contrarie, want na dat gy u in uw' huis gewent, daer na krygt gy een hebbelykheit, en daer van krygt gy een dispositie, en of gyze dan zoo wat meer intoomdet by vremden, daerom is uwe zondigheit niet te minder, en op de gestalte van uw' herte slaet uw' Heere zyn oogen meer als op een uiterlyke daet.
En wees ook zoo dwaes niet, dat gy zout denken, al evenwel het geeft meerder ergernisse dat ontrent vremde geschiet: neen, dat geeft de meeste ergernisse dat in de meeste trein van leven geschiet, ook geeft dat verre weg de meeste stichtinge, want een wyze en oordeelt iemant niet na hy buiten, of by vremden meest is, maer na hy meest in waerheit is, en by | |
| |
hem zelve voor den Heere, en zig alleen, en hoe hy is in zyn huisgezin, en by zyn dagelyks en familjaerst gezelschap, en na die van iemant houdenen oordeelen, daer na is veelzins het oordeel van verstandige, ten zy dat de huisgenoten godloos zyn, dat is wat anders.
En daerom vergetet dit doch niet, myne ziele, bezorgt byzonder de hebbelyke gestalte van uw' herte tot en in deze liefde, en tot dien einde bezorgt ook byzonder de daden van liefde in uw' dagelykze en familjare ommegank, en in uw' huis: tot dien einde hout gedurig in uwe gedachten dat uw' Heere u zoo lief heeft, en u zoo draegt, en verdraegt door zyne liefde, en dat hy byzonder ook de blyken van uwe wederliefde tot hem verwacht, en daer na ziet in uwe hertelyke toegenegentheit tot uw' naesten, en byzonder tot uw' huisgenoten, en volgt uwes Heeren exempel aen u, te weten, dat gy hare liefde tot u trekt, tot u hout, door de oeffeninge van uwe liefde ontrent haer, vergeeft gedurig in alle oprechtigheit en innerlykheit.
Kont gy somtyts de uitwendige betooninge niet continueren, continueert altyt die hertelyke toegenegentheit, en die inwendige bant, hout die vast, verdraegt al wat gy zonder u te bezondigen verdragen kont, en ontroert u over geene dingen als die zonde zyn, die dingen die by gevolge tot zonde konnen gebracht worden, tracht in alle liefde en zachtmoedigheit te verdragen zoo veel 't u verongelykt, en de zonde maer tegen te gaen.
Onder en tusschen wacht u van zonden al te flaeuw of weekhertig voorby te gaen, neen zoo niet weer, maer alleene zoo gy over zonde | |
| |
toornet, het zy een heilige, of haest weer overgaende toorn, hout altyt dat bezadigde gemoet, zoo dat niet uwe passien uw' meester zyn, maer dat gy haer meester zyt, dat gyze uitlaet, en intoomt na uw' heilig oordeel, en de liefde inwendig u leert, maer geenzins dat zy vroeger zyn als u heilig oordeel is, en dat zy sterker zouden zyn als de liefde, dat moet niet wezen, voor al niet, want de liefde moet haer gebieden en regeren, wat deugtzaemheit zouden zy anders by haer hebben.
Doch onder en tusschen zet u tegen de minste zonde in uw' naesten daer gy gemeen mede om gaet, en byzonderlyk in uw' huis, zoo veel 't zyn kan in alle zachtmoedigheit en liefde, en zoo 't ernstig zyn moet, zoo bezorgt echter voor u zelve die bezette stilte van binnen, dat gy tot het minste woortje of gelaet toe weet hoe gy van binnen gestelt zyt, en dan zult gy u van binnen ook niet licht verliezen: onder en tusschen practizeert, en doet allerwegen dat de liefde kan bevestigen, vermeerderen, en levendig houden.
Denkt altyt hoe lief dat uw' Heere u heeft, en erkennet in het alderminste goet dat u toekomt uwes Heeren hert, en hant, op dat uwe liefde tot hem wakker wordende, ook de liefde tot zyn gebot, en dien volgende de liefde tot uw' naesten levendig, en werkzaem worde en blyve.
Och myne ziele, waert gy zoo gelukkig, dat uw' Heere u dit nu door zyn Geest in het herte drukte, en gestadig indachtig maekte! byzonder als de occazien daer zyn, wapent u dan gestadig met die gedachten, dat uwe Heere dat van u begeert, verwacht, en daer na ziet, en zoo ziet, als of hy gestadig met een zeide, myn | |
| |
kint, onthoud doch wel myne hertelyke liefde tegens u, en dat ik met en door de zelve van u begeere gy zoudet doch byzonder trachten de zelve na te volgen in uw' naesten en byzonder uwe broederen weder hertelyk lief te hebben, en te trachten ontrent haer te doen door de liefde, gelyk gy zien meugt dat ik doe door myne liefde tot u, en gedenkt met eenen, dat ik ook daerom u myne liefde tot u, u zoo duydelyk hebbe doen verstaen, om u op te wekken en te bewegen, dat gy om mynent wille, om myne liefde tot u, om myn gebod aen u, de myne zeer hertelyk zoud lief hebben, en dat allerwegen gestadig in alle gelegentheden betoonen.
En tot dien eynde houd vast dat zy u lief hebben, dat uwe Heere dat hare zielen wederom of ook gebiet door zyne liefde tot u, en, schynen zy 't in haer daden eens te vergeten, denkt dadelyk hoe dikmael dat gy het wel vergeten haddet, en dat uw' Heere u misschien dat noch (tot uwe vernederinge en verheerlykinge van zyne goetheyt, die u in dezen verder gebracht heeft) weer alzoo in gedachte brengt, en denkt dan, dat die misslag een diepte van haere elende is, en uwe mededoogentheyt en gebeden voor haer vereyst, en dat nochtans haer herte haeren Heere en uwen Heere lief heeft, en dien volgens ook des Heeren gebod van u lief te hebben hebben.
Doch dat dit is haere onvolmaektheyt en struykelinge, die haer zelve wel meest tot last is, en zoo lange gy met eenige waarschynelykheyt oordeelen kond' van uwes naestens, en broeders of zusters bedryf, dat daer liefde by is, of dat het uyt liefde voortkomt, zoo oordeelt dat, | |
| |
en denkt niet, ik mochte misslaen, als gy dat uyt liefde tot haer, en uyt vertrouwen van haere liefde tot u, zoo vast houdt: gy en zult of zoo heel licht niet misslaen, of geen groote misslag doen, want hoewel dat uw' oordeel mochte misslaen op die daet, het zoude echter rusten op een hebbelyke waerheyt in 't herte en het zoude goet zyn voor zoo verre als het u uyt liefde quam, en op liefde zyn bestel dede rusten, en bequaem was om liefde te versterken en op te wekken.
Onthoud dit doch wel myne ziele, dat gy om de liefde uwes Heeren tot u ook uwe naesten hertelyk
lief hebt, en met zulken liefhebbend herte ontrent haer wandelt, dat uw' oog, uw' oordeel, uwe overleggingen, en al uw' bedryf ontrent haer door deze liefde bestiert, geregeert en onderhouden worden, en dat gestadig: dan zult gy eerst als een Christen betaemt leven, en uw' Heer zal u hoe langer hoe liever krygen, onthoud dat wel.
En op dat gy dit wel meugt onthouden, zoo onthoud wel uwes Heeren hertelyke liefde tot u, door welke hy uw' herte en des zelfs tochten zoo byzonder weer tot hem trekt, dat gy u zelve zomtyts als by na quyt zyt, uyt liefde en innerlyke liefde tot hem, en dat gy niet liever en wout, als uwe hertelyke en krachtige liefde tot hem altyt in u, en in uwe daden zien; op dat hy voor zyne oneyndige groote liefde, de uwe hoe kleyn ze is, om dat hyze nochtans weer begeert, ook weder geniete, en zoo zoud gy de zyne en hy de uwe genietende in onderlinge liefde zoo bevestigt worden, dat niet alleen uwe gemeynschap allenthalven met uw' Heer | |
| |
zeer zoude toenemen, maer ook dat al uwe goede daden die uit deze liefde spruiten zouden, en te heerlyker, en uwen Heer, zyn en uwen Vader, te aengenamer zouden zyn.
Want houdt dat vry voor vast, dat uwe Hemelse Vader geen zoeter reuk van goede werken en bemint, als datze voorkomen uit die onderlinge liefden-bant tusschen zyn Zoone en zyn aengenomene kinderen: daer in kan hy best zyn eigen afbeeltsel zien, als die zyne uitverkoorene zulken hertelyken liefde toedragen, met zynen Zoone in den Geest, dat zy daerom te zamen goet vonden door die liefde, de uitverkorene al haere liefde en goedertierentheit te betoonen, dat zoude dan zyn de Goddelyke nature deelachtigh wezen, waer toe gy immers zulken lust hebt, myn waerde ziele, onthoudt dit dan wel, denkt dit altyt.
Och wat is het een uitnemende genade van Godt en Christus bemint te worden! wat zoude men niet doen om dit eens maer te weten! maer wat dan om dit gestadigh te weten? en om zulke wetenschap waerdig te wandelen? vergeet dit dan niet, houdt vast uwes Heeren liefde tot u; en houdtze ook dan vast als gyze niet en ziet; want het is wel apparent niet alleen, maer ook voor u, myne ziele, niet ongewoons, dat gy uwes Heeren liefde t'uwaerts moet gelooven zonder die juist, of veel daer van te zien.
Maer gy weet het is een eeuwige liefde, en hy heeftze u noch (zo veel u gedenken magh) altyt laten zien in de tochten en trekken van uw' herte na hem, en in dat vergenoegen dat gy in hem haddet, willende met hem alleen u vergenoegen.
| |
| |
Houdt dan altyd vast zyne liefde tot u, 't zy dat gyze meer of min ziet of gevoelt, gelooft ze gestadigh; want het is een onberouwelyke liefde; en wanneer gy door de zwakheit van uw' vleesch, of door de overgeblevene kracht van uw' verdurventheyt in deze liefde en des zelfs vruchten vallen of struikelen mocht, zoo gelooft nochtans, dat uwes Heeren liefde tot u waerlyk en altyt de zelve blyft, als welke geenzins van de uwe dependeert.
Drukt u dat vry in, en vast in, om uw' vertrouwen op zyne onveranderlyke liefde vast te houden, en alzoo telkens op te wekken uwe liefde tot hem, en tot zyne geliefde kinderen.
En doolt alzoo geduurigh om en wederom in deze liefde van uwe Heere tot u, van uwe liefde tot hem, van de liefde daer uit tot uwe en zyne broederen, en alzoo met dit drie-voudigh snoet vast te houden en te zien de liefde des Vaders in en door den Geest; verliest u maer lustigh in deze liefde, zoo zult gy u zelve, en die alle, die gy om en door eene zoo lief hebt, alderbest en alderwist weer vinden, en de onderlinge bandt tusschen alle, maer byzonder tusschen uw' vrient uw' Heere, gestadig vaster en onverbrekelyker maken, en alzoo zich doen in, en aen u vertoonen.
|
|
Auteursrechtvrij