Een aendachtig leerling van den Heere Jezus, door Hem zelf geleert, zonder hulp van menschen

Kapittel VI.

KAn een ziele, die dichte by de Heere Iesus is, en van hem leert, ook wel vergeten haere ingetogenheit, en geestelyke of Christelyke plichten, en haer zelven als verliezen?

In die tyt, en oogenblik, als de Heere Iesus werkzaem is om haer te leeren, en te ver-

[p. 29]

anderen: en zo lange zy dan tusschen hem en haer alleen blyft, heeftze van uitwendige aftrekzels zoo geen verzoekingen, en kan derhalven niet alleen wel ingetogen blyven, maer blyft 'et ook: hoewel 'er in die ingetoogenheit groote vergetingen of afwykingen van gedachten zig tot haer letzel en quellingen konnen opmaken: maer van uitwendige zonden heeft zy dan zoo licht geen noot, die inwendige genade is zoo sterk, dat zy dat uitwendige, dat als dan plaetze hebben kan, wel overwint.

Maer alsse van dat bezette leeren moet afgaen, en in de dingen van de weerelt haer moeyen, zoo kan zy niet alleen verrukt worden, maer zy wort het dikmael eer zy 'er om denkt: want haere geestelyke vyanden en slapen dan geenzins, maer zyn en wakker en werkzaem om haere ziele dat geluk, dat zy geniet, weder te ontnemen, of te verminderen, en haer onrustig te maken, dies maken zy al op wat zy konnen om steenen van aenstoot in de weg te leggen, daer die Christen wandelen moet, op dat hy zig doch stoote, zoo niet aen d'een, dan aen d'ander, zy zyn 'er zoo gauw by als de Christen daer ontrent komt, dat het niet te zeggen is.

En begint die ziele dan een weinig te vergeten van dat zy by de Heer geleert hadde als dan haer plicht te zyn, zoo worden zy moediger en werkzamer, en die arme ziele stoot haer wel, struikelt wel, ja valt wel van de eene steen op de ander, van de eene zonde in de ander, want zy vergat haere ingetoogenheit, haer waken, haere lydzaemheit, en verdraegzaemheit, haer blyven by Christus en in Christus, en daerom viel zy wel zeer: doch de Heere die ryk is in barm-

[p. 30]

hertigheit en altyt de zelve blyft in liefde en getrouwigheit, die vat dan haere rechterhant en helpt haer terstont weder op: alsse maer weder by hem komt om expres van hem te leeren, zoo leert hy haer eerst die haere dwaesheit en vergetenheit, en vernedert haer daer over, en leert haer haer zelve vernederen, meer of min na de val of struikelinge grooter of kleinder was.

Doch door zyne goetheit doet hy haer niet rusten eer zy weder dichte by hem is, en hem ziet als te vooren haer leerende, en dan leert hy haer eerst dat zy bedachtzamer zy over haer zelven, dat zy zorgvuldiger zy om zyne leeringen en zyne gemeinschap in achtinge te houden, op dat zy 't niet wel weder en meer bezuure, en hy blyft en toond zig te blyven die getrouwe, die goede, die lankmoedige leermeester voor haer, alzoo wel als ofse geen misslag gehad hadde, en zoo leeft zy door zyne goedertierentheit, die alle morgen nieuw is, en het leven van haere ziele.

Dan zet zy 't der noch anders op als te vooren om heiliger te worden, Gods nature meer deelachtig te worden, geestelyker te worden, ingetoogener te leven, de stille ziele te bezorgen, des geestes bewegingen meer acht te slaen, haer de uitwendige dingen zoo niet aen te trekken, allen alles te –worden, met het wereltze en vergankelyke niet op te hebben, haere gedachten en innige zuchten meer by Iesus te houden, dichter by hem, ja beter in hem te blyven. 't Hert meer na booven, 't oog meer na binnen te houden, veel liefde te oeffenen; de conscientie altyt raet te vragen, of te hooren, en stil tussen den Heere en haer te treuren over haere onvolmaektheit, waer door zy niet beter noch

[p. 31]

niet bezetter by hem blyven kan, zuchtende na dat volmaekte daer God zal zyn alles in allen.

Dan wekt de Heere Iesus haere liefde al weder op tot hem, en haeren yver om van hem geleert te worden, haere lust om zyne leeringen acht te slaen, en hy leert al weder, volgens zyne gwoonte, hem het herte te geven, en noch al anders te geven, volveerdiger, volkomener, volmaekter, dat herte beter te bewaren, ja boven al te bewaren, al zorgvuldiger als te vooren: hy leert haer haer zelven al beter kennen, al veerdiger zien, en de strikken des vyands meer suspecteren, de steenen des aenstoots rasser gewaer worden, in somma, hy leert haer dan zien hoe hy licht schept uit de duisternisse, en hoe men met vreeze moet wandelen den tyt zyner inwooninge, en zyne onderwyzingen wel ter dege hoog achten, in 't herte diep en vast indrukken, daer aen gestadig denken, en eenvoudig in 't oog houden waerom wy by hem komen, op dat hy ons leere: op dat wy door dat te beoogen alle beletzels te lichter overzien en overstappen, maer voortgaende en jagende na dat wit dat wy beoogden doe wy zyne onderwyzinge voor onze ziele verzochten.

Deze dingen leert hy de ziele dan nader door zyne getrouwigheit, maer hy laet haer ten eersten juist zyn vriendelyk aengezigt niet weder zien, noch die voorige ruimte van het herte genieten: hy leert haer door die tuchtinge haere dwaesheit wat ter dege onthouden, op dat zy daer na zyn vrindelyk aengezigte hooger achte en meer ontzie: hy laet haer wel zien dat hy haer leert, en weten dat hy by haer is, maer zy ziet hem terstont zoo niet alsse hem te vooren zach, doch

[p. 32]

dit leert hy haer dan in alle onderwerpinge opnemen, en haer noch over gelukkig achten, dat zy maer weder en verder van hem leeren mach, en onder en tussen op zyne goetheit hopen, door welke zy hem toevertrouwt dat hy wel wederom zig vriendelyker aen haer vertoonen zal, als hy de proeven van haer oprecht voornemen zal hebben gezien, en haer zelve doen zien dat zy 't meende, en door haer vallen voorzigtiger gaen geleert heeft, dan zal hy haer niet in gebreke blyven met zig zelve weder aen haer te vertoonen, ja hy zal daer toe dan niet alleen die tyt nemen, die hy by zig zelve best oordeelt, maer hy zal ook haer doen zien, dat hy de beste tyt voor haer daer toe neemt, en alzoo haere liefde tot hem, en haere begeerte om hem al nader en klaerder te zien, opwekken en levendig maken, haer doende verlangen en uitziende wachten na die tyt.

Dan ontsteekt hy in haer ziele een geheel ander of een veel klaerder licht alsser tot noch toe geweest is, die dingen die zy te vooren met haer verstant verstaen en gevat hadde datze waerheit waren, die ziet zy nu inwendig dat waerheit zyn: dat zy te vooren begrypen kon, dat weet zy nu, haere oogen vallen meerder en klaerder op dat ware, dat wezentlyke, dat eeuwige, zy ziet nu waer de kracht van de waerheit en van de godzaligheit leit, wat dat inwendige, dat onzigtbare, dat verborgen is, en dat alleen estimeert zy.

Al dat uitwendig is zonder dit en rekent zy niet: zy heeft te vooren van de waerheit gehoort, nu ziet zy wat de waerheit is: zy heeft te vooren van den geest gehoort, nu ziet zy wat de geest is: zy heeft te voren gehoort dat 'er een God is, nu

[p. 33]

siet zy hoedanig die God is: zy heeft van Gods goetheit gesproken, nu ziet zy wat die goetheit is: zy heeft van mortifiseren, van verlochenen gesproken, nu ziet zy wat het is: zy heeft van God te verheerlyken gesproken, nu ziet zy wat het is: die waerheden die zy te vooren wiste, die ziet zy en die doet zy nu: en heeft zy 't gezien en gedacht, zy ziet en zy doet het nu verder als te vooren.

Zy ziet dat zy duisterheden in de ziele heeft, zy ziet dat haer veel ontbreekt in de kennisse Gods, in de liefde, in des Geestes vruchten, zy ziet dat 'er een ander licht moet wezen als in het verstant is: en al dat zy met die inwendige oogen der ziele niet en ziet, dat estimeert zy niet, of zy vertrouwt 'et niet, immers ten kan haer noch vergenoegen, noch vermaken:

Zy ziet al uit na dat inwendige licht, want zy siet dat 'er haer noch zoo veel van ontbreekt, en zy weet nu dat moet wat groots te zeggen wezen, in uw licht zien wy het licht, en wederom, zy zullen in het licht uwes aenschyns wandelen: en wat zy hier ook van krygen mocht, zy ziet daer moet noch al wat anders wezen, ja want zy heeft dat licht in 't oog dat zonder duisternisse is, en daer na is de innige zucht van haere ziele, dat begeert zy zoo hertelyk.

De duisterheit is haer zoo in de weg, en zy ziet dat zy die noch niet quyt worden kan, zy zoude wel veele goede dingen staen laten om dat zy haer zoo vol duisterheit ziet om de zelve te doen: zy ziet dat de zondigheit in haer sterk is, en dat zy die niet overwinnen kan, noch ook des zelfs vruchten: zy ziet dat die wet der leven haer gevangen hout onder de wet der zonden en gestadig

[p. 34]

stryt tegen de wet Gods: zy ziet het moet van binnen heel anders wezen, zal zy een rechtschapen Christen zyn, en waerlik der Goddelyker nature deelachtig: zy ziet dat het boven haer macht is 't zelve te verkrygen, en dat 'er een al overwinnende genade en kracht van nooden is: zy ziet dat zy niets en is, en dat, indien der iets goets in haer is, het allenthalve genade is: zy ziet dat die haer zoo verre gebracht heeft, en dat die algenoegzaem is voor al haer gebrek: zy ziet dat die genade haer ten goede is, ook daer zy die noch niet en geniet, zy ziet dat in Christus een overvloedige volheit is voor al haer gebrek, zy ziet dat de Heere Iesus die volheit haer ten goede heeft, en uit die haer wel helpen wil, ja helpen zal: zy ziet dat zy al wat anders heeft, als de weerelt, en dat zy al meerder heeft als doe zy eerst geloofde, of als doe zy haer eerst inwendig beschoude: zy ziet dat zy noch al vordert in genade en in dat inwendige verborgene geestelyke leven: zy ziet dat de Heere zyn hant noch al aen haer hout, en zyn oog noch al over haer hout, en in dat licht verquikt zy haer noch inwendig: zy ziet meer als zy begrypen of uitdrukken kan, en zy wacht noch al heel ander licht, klaerder, zuiverder, inniger, heerlikker, volmaekter, onuitsprekelyker, Goddelyker, op dat zy daer in leve, en daer door, daer mede, daer na wandele door de woestyne van deze weerelt, in de nacht van tegenspoet, en in de dach van voorspoet, tot dat zy kome in dat beloofde lant, dat zy nu van verre ziet, en daer zy onuitsprekelyk anders zien zal, als de Geest door zyn licht haer aldaer zal hebben gebracht: onder en tusschen ziet zy al vast alhier haer licht, als of het by na

[p. 35]

enkele duisterheit waer, en daer onder zucht zy, en hoopt dageliks na vermeerderinge.