Een aendachtig leerling van den Heere Jezus, door Hem zelf geleert, zonder hulp van menschen

Kapittel II.

DE Heere Iesus leert ons door zyn Geest, dat gaet vast, en zonder zyn Geest en leert hy niemant nog nimmermeer. En door die zynen Geest leert hy onzen nieuwen geest, ons alderinnigste: en dat anders niet als geestelyke, heilige, hemelsche en bovennatuurlyke dingen: dingen die alle konnen dienstig zyn, en op dat zy zouden dienstig zyn aen de verheerlykinge van Gods naem: en derhalven alle die verlichtingen die niet bequaem en zyn tot verbreidinge van Gods eere door onze heiligmakinge, die zyn te suspecteren, ja te veroordeelen, dat 'et geen leeringen Christi en zyn. Te weten niet van deze leeringen die zyne gunstgenoten en ware discipelen alleen genieten.

Deze geestelyke dingen leert de Heere Iesus door zyn Geest zoo geestelyk, dat het niet uit te drukken is: nog 't uitgedrukte van niemant recht kan verstaen worden, als van die des zelfs waerheit en kracht ondervinden, en dan best, wanneer zy 't ondervinden: hy leert haer zyn zin verstaen, en zoo verstaen, dat hare zin met de zyne vereenigt wort. Dat dit geen twee zinnen zyn,

[p. 8]

maer dat het een zin wort, wie kan dat inwendig, innerlyk, verstaen, als die het ondervint?

Als Christus een ziele leert, zoo verstaet zy 't zoo als Christus 't verstaet: Te weten in waerheit, niet in trap of mate, dat weet yeder wel, zoo wederom, zy wil 't alzoo als Christus 't wil, Christi wille is haer wille, en haer wille is met Christi wille vereenigt, ja die wille te doen is het leven van haer gemoet: in wat gedaente de Heere Iesus haer ziele voorkomt, wanneer hy de zelve leert, daer na wort zy verandert, en daer mede vereenigt zy haer, zoo lief heeft zy dat, om dathet een uitdrukzel is van Christi nature, en van zyne maniere van onderwyzinge.

By exempel, leert de Heere Iesus haer dat ze de eere hares Gods behertigen en verbreiden zal, en al haer bestel daer na schikken, zoo ziet zy dat hy dat zelve doet in haer dat te leeren, want hy leert in waerheit, en dat uitdrukzel dat ze dan daer in van zyne nature ziet, daer op verlieft zy, en zoo vereenigt zy haer eerst met hem, en zoo wort zyne onderwyzinge aen haer een met haer, en zy dien volgende wort in de kracht van dien overgezet en daer na verandert; dan doet zy niet liever als God verheerlyken, want zy ziet dat het de Heere Iesus haer leerende zelfs doet, en zoo verandert zy in zyne leere te doen na zyn nature, dies is haer geluk dobbel, en zoo in alle dingen waer in hy haer een voorbeelt is, in al dat hare heiligmakinge vorderen kan, en Gods beelt in haer volmaken, en dat drukt hy haer zoo diep in, dat het 'er niet weer uit en komt, en zoo wort zy overgezet in de forme van zyn leere, en wandelt waerlyk in de waerheit.

Zoo komt dan al haer bedryf, dat zy van hem

[p. 9]

geleert heeft, uit een inwendig beginzel, uit dien geest des gemoets, waer in Iesus leert en leeft: alle myne fonteinen zullen binnen in u zyn. Christus woont in haer herte.

Deze geestelyke dingen leert hy niet allen zoo geestelyk, maer ook zoo wys, daer is zulken oneindigen wysheit in zyne leeringe alsser een oneindigheit is in zyn oneindige nature, door welkers Geest hy de zielen leert, het is een onnaspeurrelyke wysheit, wat zal men daer van zeggen! yeder woortjen weegt onbedenkelyk zwaer, zulken diepen en wyt uitgestrekten zin isser in, en met een woort zeit hy veel zaken te gelyk: als hy een ding leert, zoo leert hy met een veel dingen; want zyne leeringen hangen al aen malkanderen.

By exempel, zeit hy, verlogen u zelve, zoo leert hy ons al onze natuurlyke verdurventheden aen een zyde zetten, overstappen, daer tegen stryden, geen gemeinschap daer mede houden, die niet kennen als het onze, die dooden en overwinnen, en wat is hier een afgront om te onderzoeken aen vast? welke kracht des geestes, welke zuiverheit des herten, welke onverzoenelykheit tegen dien ouden mensche! &c.

Zoo wederom, zeit onze Heere volgt my, dan zeit hy al weer zoo onbedenkelyk veel, want behalven dat, daer toe behoort de gront van verlogeningen, zoo isser aen vast datmen Iesus leere kennen, datmen Iesus in 't oog houde, datmen op Iesu leven acht slae: datmen de werelt en al het wereltze daer late, datmen uitmunte in de werelt als een licht in de duisternisse, zoo dat de werelt niet met ons zal ophebben: dat onze gank hemelwaerd zy, dat wy in alles willen gelyk God wil, hoe zeer 't onze nature

[p. 10]

mocht tegen zyn, en zoo oneindigmael meer.

Nog eens, zeit de Heere, myn zoon geeft my u herte, zoo zeit hy geef my al wat in u is, al u principaelste, u kostelykste, uwe ziele, uw' verstant, uwe overlegginge &c. Laet dat geheel voor my zyn, en dat gewillig, uit liefde, geef het my, my zelve, hebt my om myn zelfs wille lief, doet al u inwendigheden zig na my strekken en my uit liefde dienen, en zoo voort.

In al wat hy leert, daer in is zulken onnaspeurlyken wysheit en zulken oneindigen kracht en uitgestrektheit, dat'et onbedenkelyk en onuitdrukkelyk is: evenwel behaegtet hem door deze zyne wysheit de zyne te leren, en dat moeten zy weten, en daer op denken, of ze konnen onmogelyk niet van hem leren.

Dit is nog niet genoeg, maer in dat alles is noch een andere zin verborgen, diemen ook nootzakelyk moet leren verstaen, of men kan niets van die dingen recht vatten, en dat is, dat geestelyke daer al het leren Christi op staet, och dat wy die recht vatten konden, hoe wel en hoe veel zoude wy leren! Die zin Christi is dat verborgene in Christus daer al zyne leeringen van daen komen, namentlyk, zyne liefde tot ons tydelik en eeuwig heil, en zyne beoogingen van onze heiligmakinge tot vorderinge van dat zyn einde, dat is die aldergeestelykste zin Christi, die in al zyne leeringen verborgen leit, zeit hy dan verlochen u, volgt my, hebt my lief, &c. in alles beoogt hy ons goet, ons eeuwig heil en gelukzaligheid, en daer toe beweegt hem zyne liefde tot ons. Als wy dezen zin wel leren vatten, dan zullen wy zyne leeringen eerst recht leren verstaen, en wys worden.

[p. 11]

Maer noch isser yets te leren, aengaende die inwendige onderwyzingen Christi in de ziele, waer van wy nu eigentlyk wouden mediteren, en dat is, als de Heere Iesus in een stille en devote ziele, op hare begeerten van hem haer ontdekt wat zyn zin haer ten goede is, niet alleen tot haer tydelik en eeuwig best: maer wat in die tyt, en in die zake, en tot dat particuliere einde, voor haer best is: Wat hy haer in dat geval raet, hoe zy haer in die zaken haer te dragen leert, hoe zy daer in hare liefde en gehoorzaemheit aen hem best zullen betoonen, en zyn en haer vader verheerlyken, die in de Hemelen is: en zoo, na dat hare verzoeken zyn, daer na is zyn onderwyzinge, door zyn Geest, en na zyn geopenbaerde waerheit, aen haer zielen: dat doet hy haer zien, verstaen, goetkeuren, liefhebben, en daer mede vergenoegt zyn, en wekt daer door altyt op hare liefde tot hem, en hare lust tot ware godzaligheit: dit leren doet hy niet altyt even baerblykelik en even gereet, maer daer in handelt hy veeltyts na de zuiverheit en ernst van haer gemoet in 't vragen, en na dat zy dichte of dichter by hem is.