|
| |
| |
| |
Een aendachtig leerling van den Heere Jesus self geleert.
Kapittel I.
ZEer gelukzalig zyn die Christenen, die van de Heere Iesus selfs geleert worden door de onderwyzinge van zyn Geest sonder hulpe van menschen.
Die hebben een uitnemende leermeester: waer is een leermeester als hy? alle leermeesters van de werelt en hebben by hem niet. Al hadden zy ook al haer leven lank by haer ter schoole gegaen, en al hadden zy ook noch zoo wel geleert, men zoude bekennen dat die niet weerdig waren zyne schoenen hem na te dragen.
Hy is de wysheit Gods, en alle schatten der wysheit en der kennisse zyn in hem verborgen. Al wat hy leert dat haelt hy uit zyn eigen schatkamer, daar andere Leeraers het hare altemael gedurig van hem moeten halen.
Hy kan alleen in een oogenblik en met een woortje onvergelykelyk meer leeren, als zy alle met malkanderen al haer leve dage met al haer woorden te samen konnen doen. Want hy leert als macht hebbende.
| |
| |
't Is enkel waerheit, enkel geestelykheit, enkel zuiverheit, enkel leven en kracht, al wat 'er van hem voortkomt. Ook tot het minste woortje toe. In hem is de fonteine des levens, en in zyn licht zien wy het licht, hy is onzes levens kracht.
Hy doet wandelen op den weg der gerechtigheit, en in het midden van de paden des rechts, op dat hy zyne liefhebbers doe be-erven dat bestendig is, en hy zal hare schatkameren vervullen. Die hem maer tot haer leermeester hebben mogen, die vorderen verre weg best: hy kan haer zyne leeringen doen verstaen, doen begrypen, doen vatten, doen willen, doen doen, en doen wel doen, ja op het beste doen: ook leert hy zyne leerlingen altyt vruchtbaerlyk en nooit vergeefs. Want hy leert zeer ernstig als hy maer ter dege begint. Hy zetter 'er op, dat ze wys moeten worden, der Goddelyker nature moeten deelachtig worden, kracht van Godzaligheit krygen, en alzoo voortgaen van deugt tot deugt, van heerlykheit tot heerlykheit, tot datze eens voor God verschynen zullen in Sion:
Die hem maer tot een leermeester hebben mag, en houden mag, die heeft zyne leve dage, zoo lang als hem dit geluk gebeuren mag, geen ander leermeester van nooden: ook zal hy als dan geen anderen benevens deze begeren, hy vint hier al wat hem van nooden is, en al wat hy wenschen of bedenken of begeren kan. De Heere Iesus Christus kan 't altemaal heel wel af, en verre weg best af, al wat 'er te leeren staet.
Hoewel zyne wysheit zomtyts, ja ordinaris, ook goet vindt behulpers in zijn dienst te gebruiken, by zonderlyk ontrent die gene die nog eerst bekeert worden en zyne schoole nog niet gewent | |
| |
zyn: dog daer van en wouden wy nu niet mediteren. Maer van dat voordeel dat sommige van zyne gunstgenoten op sommige tyden genieten. Namentlyk van zyne inmediate onderwyzingen. Van dat leeren, dat hy zelfs door zyn geest doet aen de zielen zyner discipelen, van dat leeren dat niemant hooren nog verstaen kan, 't en zy hy hebbe een hoorende oore, en een verstandig herte. Van dat leeren daer de Heere eenmael spreekt, en daer men tweemael hoort, eens hoort men het wanneer hy 't zeit, en eens wanneer men het doet. Ia zalig zyn zy die zoo hooren, en onbedenkelyk is het geluk van die alzoo geleert worden.
Deze hebben zulken wyzen, en zulken verstandigen leermeester, hy ziet en kent en verstaet alle dingen deur en weer deur tot de gront toe, ook het alderverborgenste dat 'er is, zelfs het diep Herte, ende nieren doorgront hy, hy verstaet onze gedachten van verre, en alsser nog geen woort op onze tonge is, ziet hy weet 'et al voor henen, zoo verre strekt zig zyne wetenschap uit, daer en is geen schepzel onzigtbaar voor hem, en alle dingen zyn naekt en geopent voor zyne oogen: zyne oogen zyn als vlammen viers, en zoude dat niet een bequame en wenschelyke leermeester zyn, die zoo veel kennisse heeft?
Ook is hy zelve het verstant, en de alleen wyze God, en zynen name is Raat, en zoude men dan niet met alle reden zig ten hoogsten gelukkig achten, als men al zulk een uitstekende leermeester tot zyn onderwyzer en raetsman hebben mocht? Salomons wysheit die op aerden geen weerga gehad en heeft, en mag by deze wysheit niet zoo veel gerekent worden als een dropjen by alle de zeën in de heele werelt; want dat is eindig, maer | |
| |
deze wysheit is oneindig, gelyk hy zelve is.
Door deze zyne wysheit bestiert hy alle zyn bestel en dien volgende ook zyne leeringen.
Konden wy die zien zoo alsse zyn, wy zouden ons zelve verliezen in verwonderinge, en daer en zoude geen geest meer in ons over blyven. Doch door zyne goetheit laet hy 'er ons al iets af zien. Hoewel wy der minder van zien by dat het is, als of wy 't licht der keerze bezagen en ons inbeelden dat het de zonne was. En nog zien wy minder als wy zien mochten, immers wil hy ons zien laten oneindigmael meer als wy begrypen konnen. Wat is die kennisse wonderbaer! men en kan der niet by.
Wat heb ik dan begonnen en onderleit van deze leermeester en van zyne leringe te mediteren? dog ik beooge alleen om myne liefde tot de zelve op te wekken, en de genegentheden van myn herte daer toe gaende te maken. Op dat alle myne krachten mochten t'zamen spannen om dit overgroote geluk van by de Heere Iesus zelfs ter schoole te gaen met alle ernst en onvermoeide vlyt te zoeken.
Maer waer zal ik dit lezen beginnen, die het a.b. van deze letters nog niet en ken? ga al evenwel voort, myne ziele: veel licht gunt zyne goetheit u dat voordeel, dat ghy al cyfferende over de letters met een wat lezen leert dezen aengaende. Verstaet gy my wel, myn ziele, dat woude ik tot uwe opwekkinge zeggen, het konde gebeuren dat gy trachtende by kleine beginzeltjes te leeren hoe die Heere de zyne leert, gewaer wiert dat uw geluk onder de hant vermeerderde, en dat gy geheele zinnen van zyne leeringen mogt leeren verstaen.
Schrander u dan lustig op, en hout u oog niet | |
| |
min in op zyne goetheit, als op zyne wysheit, zy zyn beide oneindig, en door die oneindige goetheit zal hy u al wat van die oneindige wysheit, en hoe men van die geleert wort, leeren: begin vry met a, b, c, schaamt u dat niet, van de eerste trap moet men beginnen, als men hooger klimmen wil. Deze wyze leermeester vindt het altyt geraden dat zyne discipelen by graden leeren. Schik u daer na in te zien hoe hy leert, en hoe men tot hem komen moet om van hem geleert te worden, en bevint gy dan nog in 't leeren u groote domheit, schaemt u daer over, dog ga al evenwel voort in 't leeren, al isset dan met schande.
Ook wil ik u dit wel tot waerschouwinge voorzeggen, dat hoe gy verder zult raken in dit leren, hoe gy uwe onwetenheit klaerder zien zult: en ook dit, dat gy in deze schoole zoo lang zult moeten leren tot dat gy in een oogenblik eens volkomen mannen verstant krygt, na de mate der groote der volheit Christi.
Onder en tussen acht u geluk zeer hoog en verblyt u grootelyx, indien u al vast een plaetsje in deze schoole, en onder deze groote leermeester vergunt wort: en zoude 't niet? zie eens hoe hy door die zyne wysheit, waer van gy een half woortje pas half gehoort hebt, leert. Nu ga maar voort, waer wacht gy na? wilt gy der nu nog uitscheiden? zoo leer u nog eerst wat meer verlogenen, of gy zult moeite vergeefs doen, of gy zult niet krygen, of gy zult 'er niet mede vergenoegt wezen.
Krygt gy maer een brokje gy krygt nog veel meer als gy weerdig bent: en waer wilt gy dan dog hene om wys te worden, als gy hier van daen gaet? tot gebrokene bakken die geen water en houden? zie eens hoe dwaes dat gy nog bent, | |
| |
en schei der derhalven voor al niet uit, eer gy ondervonden hebt of het de Heere Iesus behaegt u te leeren, hoe dat hy leert, en hoe gy tot hem komen, en u houden moet, op dat hy u dan daer na verder lere. Wilt gy nog al u onttrekken myne ziele? schaemt u wat. Wilt gy u dan niet gaende maken door u eigen geluk, zoo maekt u immers gaende door de eere en hoogheit die uwe Iesus heeft, en tracht die dan te kennen, op dat die u voortaen tot alle u bedryf gaende make: hy is weerdig te ontfangen alle eere en heerlykheit nu en in alle eeuwigheit, amen:
En kan u dit nog niet bewegen, zoo laet u bewegen die liefde tot hem, die hy in u herte gegeven heeft. Laet zyne liefde u dringen, om ook door dezen weg eens regt te beginnen niet u zelven te leven, maer hem die voor u is gesturven en opgewekt, en u heeft lief gehad met een eeuwige liefde, en lief hebben zal in alle eeuwigheit: och kond' ik wat onderzoeken en uit drukken, waer door ik myne liefde tot hem kon doen dienen dat ik hem nader kennen leerde, en met meerder eerbiedigheit en ootmoedigheit door de liefde voor hem wandelde!
Maer waer zal ik beginnen te bedenken en uit te drukken dit oneindig leeren van die lieve Iesus? wel myn ziele, dat oneindig is, waer wilt gy daer een begin van zoeken, daer gy u gezigt aen zetten zoudet? gy behoeft geen begin te zien. Begin maer daer gy 't ziet, en daer 't licht u voorkomt, wanneer zult gy eens leeren rezoluit worden? en wanneer zult gy eens leeren eenvoudiger worden? zwygt nu stil, en ga maer voort.
Dat ik dan dog al voortgaende leere, en al leerende voortga: vertrouwt dat, want dien Leer- | |
| |
raer ter gerechtigheit die u belooft is, en die gy zoekt, die leert alzoo, en dat mooght gy derhalven, ja dat moet gy van hem verwachten, och dat ik dan niet anders bedachte, nog sprak van zyn leren als dat, dat hy my leerde zien dat de zuivere en eenvoudige waerheit was! en mocht ik het zoo zien, dat ik des zelfs kracht tot veranderinge niet minder genote als het gezigte! nu dit wil ik hopende en uitziende verwachten.
|
|
Auteursrechtvrij