Volledige werken. Deel 25. Nagekomen brieven en dokumenten uit de jaren 1871-1886 en registers

[p. 85]

[februari 1875
Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

februari 1875

Brief van Multatuli aan C. Vosmaer. Enkel en half velletje postpapier, verknipt, geheel beschreven. (A.R.A., Vosmaer-archief, Den Haag; fotokopie M.M.)

(....)

in 'n brief die weg is?)-

Je oom? Je beminnelyke oom?^1. En wanneer, of door wie die aandoenlyke vestiges van z'n verblyf aan de Vosmaersbaai gevonden zyn? Laat U in de bibliotheek (of by 't ministerie van marine) geven het (door Anemaet geschreven) werk van den Koll V.D. Hart, betreffende z'n tournee langs^2. de kusten van Celebes in - ah, ziehier den juisten titel:

‘Reize rondom het eiland Celebes en naar eenige der Moluksche eilanden, gedaan in den jare 1850’, en (volgens C. d. Gr.) in '53 uitgegeven door het Koninklyk instituut voor de Taal- Land- & Volkskunde van Ned. Indie.-

Die expeditie bestond uit de Korvet Argo en 't Stoomschip Bromo. Die heeren toefden eenige dagen te Menado, waar ik toen was en m'n beste Tine! Zelfs bracht ik 'n paar dagen op de

1. oom: Jacques N. Vosmaer (1803-1836), Nederlands zeeofficier en ontdekkingsreiziger, adelborst sinds 1823, doorkruiste na 1826 de wateren om Celebes (Sulawesi) en ontdekte op de Z.O. kust een mooie baai, de Kendari-baai, sindsdien genoemd de Vosmaersbaai.

2. langs: oorspr. stond er op.

[p. 86]

Bromo door, en wel tot Amoerang. Aan boord van dat schoon stoomschip werd ik allerliefst behandeld, en ik heb steeds 'n prettige herinnering aan dat reisje. Informeer eens of de toenmalige luitenants t/z^3. De Haas en Van der (de?) Velde Erdbrink (nu zyn ze al lang kolonels, misschien S. b. nachts)^4. of die wel eens in den Haag komen. Zoo ja, zoek ze op en doe hen m'n groet! Zy zullen U misschien nog wat kunnen zeggen over de Vosmaersbaai, en zeker over Menado. 't Waren beste kerels. Het doet me leed en 't verwondert my dat ik in m'n decadentie (naar den mensche gesproken) nooit iets van hen hoorde. Zeker hadden ze vernomen dat ik zoo'n byzonder gemeene kerel was geworden, 't geen hun toch had moeten bevreemden, als allen die my in Indie gekend hebben. ('t Is me 'n raadsel hoe dàt praatje ingang vinden kon. Brest van Kempen (Slymering) zei 't niet!)-

De carrière van je oom treft me als iets^5. dat my persoonlyk aangaat. Je kistje met die brieven en de Japansche kopjes had ik (bezig met verhuizen) van 't Zollamt direct in de toen nieuwe en leege woning laten brengen, en ik heb daar, voor er meubels waren, uren op den grond gezeten die brieven te lezen. Maar onlangs las ik ze allen weer, en telkens had ik 'n gevoel alsof-i... over my spreken zou, als z'n vriend. (Nota, ik was nog geen 4 jaar oud toen-i al verliefd was te Valparaiso en Lima!) Nu dan, 't was of ik er by hoorde. Jammer, jammer dat je papa^6. zooveel ouder, byna z'n vader, en waarschynlyk te deftig was om depositaire te zyn van intiemer vertrouwelykheidjes! Ik wou dat er kans was de brieven te krygen die je oom aan de Staringhs schreef, en aan anderen. (Verbeelje^7. ik en m'n broers mochten aan m'n vader niet anders schryven dan met: UE. Hy vond het zeer ongepast dat m'n broer die al in god studeerde, hem eens ‘gy’ genoemd had! Nu, je papa wàs iets als 'n vader voor je oom.)-

(....)

werken blyven altyd de voegen zichtbaar.-

Van Mina Kruseman in eenige weken al, geen brief. Ik zal haar weer schryven. Als ze maar niet boos is omdat ik haar ‘Kritiek & K^11. niet mooi vind! Ook heb ik haar geplaagd met 'r 16 tafreelen. Wat trekt ze hartelyk party voor me! Maar dat het praatje over 'n huwelyk met my, oorzaak zou kunnen zyn van 't niet-spelen van Vorstenschool, of dat die opvoering zou wachten op m'n trou-

3. t.z.: ter zee.

4. S.b. nachts: Schout bij nachts.

5. iets: oorspr. gevolgd door pers.

6. papa: de vader van Carel Vosmaer, Gualtherus V., directeur der Algemeene Landsdrukkerij in Den Haag, was in 1784 geboren en dus bijna 20 jaar ouder dan Jacques Nicolaas V.

7. Verbeelje: oorspr. gevolgd door toen-ik

11. Kritiek & K: een voordracht van Mina Kruseman, ‘Kritiek en Kunst’ werd uitgegeven als Meesterkritiek. Geen roman of novelle, maar een satire. (1874).

[p. 87]

wen^8. met Mimi, me passe!^9. Gut, we hebben zoo'n hekel aan dat trouwen! 't Is unbedingt^10. vastgesteld, maar... we zien er tegen op. Als we geld hadden, deden we't niet.

8. trouwen: het huwelijk zou op 1 april 1875 in Rotterdam worden voltrokken; Vosmaer was een der getuigen.

9. me passe: gaat mijn verstand te boven (fr.)

10. unbedingt: definitief (du.)