Volledige werken. Deel 23. Brieven en dokumenten uit de jaren 1884-1886

[12 juli 1884
Konceptbrief van J.B.H. Bremer aan Mimi]

Omstreeks 12 juli 1884

Koncept voor een brief van J.B.H. Bremer aan Mimi. Drie stukken kladpapier, geheel beschreven. (M.M.)

Hooggeache Mevrouw Dekker

Zeer geschokt en onmogelyk myne beweging in te houden heb ik voor altyd Uw huis moeten verlaten^1., want na de ondubbelzinnige uitdrukkingen van Dekker is natuurlyk alle verkeer verder door hem afgesneden. Ik begryp volstrekt niet wat hem zoo op Chr. kon vertoornen dat hy myne vrouw zoo woedend aanviel, tot voorwendsel nemende het verscheuren van een lapje van 3 a 4 centimeters. Een toornig mensch vergeet gewoonlyk alles, zelfs wat men eene vrouw, en een genoodigde gast verschuldigd is. Na Dekkers theorie over het duel zoo hevig door hem aan tafel uitgebragt en waarby hy Chr. reeds zoo mishandelde bleef ons niets over dan ons te retireren. Ik was het toen niet met hem eens maar zweeg, omdat de man niet kalm en ongeschikt tot diskussie was. Ik heb zulke scenes nu reeds meermalen bygewoond, ik meende echter dat hy zyne beste, oprechtste vrienden daarvan zou kunnen verschoonen. Hy schynt zich echter niet te kunnen beheerschen. Hy schynt het geestverwantschap op te vatten als eene onbepaalde onderworpenheid aan zyne opinien, als een geesttirannie waarin zich een denkend mensch niet kan schikken. Ik rangschik my dus met smart onder de velen die hy zyn deur gewezen heeft, hetgeen onder deze omstandigheden geen schande is. Ik heb teveel aan hem te danken voor myne verlichting,

1. Met vele doorhalingen en korrekties.

[p. 185]

voor myn zelfstandig denken, voor de logische ontwikkeling van myn denkkracht, om zyn beeld anders dan met erkentelykheid in myn hart te bewaren; geen gevoel van haat vervult my; doch na zyne ruwe handelwys met de vrouw die ik het meest op aarde bemin moet ik my treurig van hem afwenden, want voldoening kan ik niet vorderen van een zenuwlyder. Ik had hem dit zelf willen zeggen maar by nader overleg schryf ik het liever aan U, daar ik bevreesd ben hem in nieuwe toorn te ontsteken, waarvoor dan geen zondebok ter ontlading voorhanden mocht zyn.

U kunt hiervan gebruik maken naar goedvinden.

Gy, lieve Mevrouw, die pleisters op alle wonden legt, wier streven het is uwe omgeving gelukkig te maken, gy die goed zyt voor allen; ik hoop dat gy U onze vriendschap niet zult onttrekken; ik weet niet of gy ook ‘Weltschmerz’ gevoelt maar ik vind het schoon zyn naaste omgeving gelukkig trachten te maken en dit zoeken uit te breiden en niet andersom te beginnen de gansche wereld te willen verlossen en zyn naaste omgeving te doen lyden. Weltschmerz (medelijden met alles wat lijdt) klinkt schoon maar lijkt mij onmogelijk; schoon dunkt het mij te trachten het lijden zijner naaste omgeving en vrienden te lenigen, in plaats hun zoo bitter zeer te doen.

Wy hebben in de Heer en Mevrouw Pool^2. een paar allerliefste menschen leeren kennen, intelligent, vol smaak en yver voor kunst, van bevallige beschaafde manieren; zyn er veel zulke hollanders?

Vaarwel, lieve Mevrouw, behoudt ons in uw vriendelyk aandenken

Johannes Bremer

Uerzig an der Mosel, Posthotel

2. de Heer en Mevrouw Pool: Fré(dérique) Hamminck Schepel, de jongste zuster van Mimi en haar echtgenoot.