Volledige werken. Deel 22. Brieven en dokumenten uit de jaren 1882-1883

[18 augustus 1883
Brief van Multatuli aan H.C. Muller]

18 augustus 1883

Brief van Multatuli aan H.C. Muller. Enkel gevouwen velletje postpapier, geheel beschreven. (M.M.)

N. Ingelheim, 18 aug 83

beste Muller! Ja, kom terug, en blyf langer. Ge zult ons zeer welkom zyn. Dit eens-vooral.-

Ik schreef u twee maal al 'n veel te langen brief. (W & g. ‘wodan’ & ‘god’ en: Dageradiana.) Maar beide keeren werden zy te uitvoerig, en telkens werden zy te uitvoerig om niet nog meer breedte te eischen ter voorkoming van misverstand. Daarom laat ik alles liggen, en bepaal me tot deze paar regels. Groet den geheelen^1. Dageraad. Ik brand van verlangen U allen meetedeelen in welke

1. den geheelen: oorspr. stond er alle.

[p. 713]

punten ik van U verschil. Ik voorzie: verwondering = afkeuring = verwyt, en gelyk: beschuldiging van afval. Daar tegen wil ik protesteeren. Maar 't eischt 'n breedvoerigheid waartoe ik thans geen tyd heb. Ik moet vertellinkjes schryven die geldwaarde hebben voor Jan Rap & ZED maat. De (meer of min)-gelyk gezinden hadden moeten zorg dragen meer nut van me te trekken. Maar dit is nu eenmaal te laat. Even als^2. Jezus zeg ik: ‘gyl. hebt niet gewild!’ of hy recht had tot die klacht weet ik niet.

Bedank den hartelyken De Vries voor z'n poeders!-

Dag beste kerel, kom terug. Wy beiden groeten u heel vriendelyk

Dek

Büchners^3. wegschuilen achter de z.g. n beteekenis van de α privans^4. (bezoek by Darwin) is subtiel, specieus^5., kleingeestig en... onjuist! Ook zegt hy veel over Darwin ('t voornaamste!)^6. dat ik vierkant tegenspreek. De (zeer beminnelyke, zachtmoedige, achtenswaardige) Darwin was juist niet wählerisch^7. in 't voor wáár houden van feiten. Hy laat zich telkens foppen door kwakzalverige specialisten, o! o!

2. Even als: oorspr. stond er Als.

3. Büchner: Ludwig Büchner (1824-1899), duitse arts en materialistische filosoof, schrijver van Kraft und Stoff (1855).

4. α privans: de ontkennende a in verbindingen als asymmetrisch, amoreel etc.

5. spécieus: gezocht (naar het fr.)

6. ('t voornaamste): naderhand ingevoegd.

7. wählerisch: kieskeurig (du.)