Volledige werken. Deel 22. Brieven en dokumenten uit de jaren 1882-1883

[29 september 1882
(Koncept-)brief van G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]

29 september 1882

Brief van mevr. G.C. de Haas-Hanau aan Mimi. Van deze brief is een koncept-versie bewaard gebleven op een dubbel velletje postpapier, geheel beschreven. Van de definitieve redaktie is alleen het slot bewaard gebleven op een enkel velletje postpapier, waarvan blz. 1 en 2(⅕) beschreven. Dit laatste deel volgt hier op de koncept-versie. (M.M.)

29 Sept. 82

Lieve Mimi,

Om de voor hem zeer pijnlijke zaak niet opnieuw te moeten doorleven, verzocht Dek aan mij U de volgende mededeeling te doen:

Gisteren namiddag omstreeks half zes was onze maaltijd in de

[p. 364]

tuinkamer juist afgeloopen. Dek zat een cigaar te rooken en gezellig met ons te praten, toen de heer Zürcher werd aangediend. Dek verkoos met onze goedkeuring hem en famille te ontvangen, wat dan ook gebeurd is. Na de gewone beleefdheidsgroeten bestonden Z. eerste woorden in de verklaring dat hij het zeer druk had met een aanhangig proces, slechts een kwartier beschikbaar had en met den eerst volgende trein weêr wenschte te vertrekken. Op een paar woorden die Dek tot hem sprak en die ik mij niet goed genoeg herinner om ze juist te kunnen weêrgeven, antwoordde Z. dat hij sedert zijn vorig bezoek één der heeren van de Commissie gesproken had en dus wist hoe de zaken op dit oogenblik stonden-

Daarop barstte Dek uit in zóó'n vloed van rechtvaardige en verpletterende verwijten tegen Zürcher en de commissie, (waarvan Dek als zoodanig niets wil weten) dat allen, zonder onderscheid, er hun leven lang genoeg aan hebben. Hoogst driftig heeft Dek hun duidelijk, in de meest juiste en scherpe bewoordingen De waarheid gezegd en hen allen gemaakt tot kwâjongens van het minste allooi. Hun aanmatiging om hem wetten te willen stellen en hun draaierij en knoeizucht hun kwajongensachtige manier van doen, hun onkunde in zaken en menschenkennis heeft hij gegeeseld, zooals alléén een Multatuli dat kàn en mag doen wanneer men er hem zooals nu toe noodzaakt.-

Het was hoogst pijnlijk om getuigen te zijn van Dek's agitatie en van Zürcher's vreeselijke positie van Dien namiddag zal ik nooit vergeten!-

Zürcher kreeg van Dek verlof om als 't hem lust alles aan de zoogenaamde ‘heeren’ meê te deelen en verklaarde nogmaals met geen commissie te doen te willen hebben en in geen condities te willen treden. Wie dit niet aanstaat wordt door Dek geschrapt en alle deelname in de ongelukkige zaak ontzegd.

Na Z.'s vertrek is Dek spoediger tot kalmte gekomen dan ik aanvankelijk had durven verwachten en verklaarde al spoedig zich te gevoelen als iemand die door misselijkheid geplaagd, aanmerkelijk opknapt en zich verligt gevoeld na een behoorlijke vomatie.-

Lieve Mies, wat moet ik hier nog bijvoegen?.. - Ik heb getracht

[p. 365]

mijn taak zoo goed mogelijk te volbrengen. Ik was te zeer ontsteld dan dat ik instaat zou zijn U beter of meer en détail het geheel te beschrijven. Zoo iets kan men wel in zyn ganschen omvang gevoelen doch niet weêrgeven.

O! God ik vind het zoo verschrikkelijk!-

Ik ben erg gelukkig dat Dek weêr bij ons zijn intrek heeft willen nemen. Ik stel dat op onbeschrijfelijk grooten prijs. Hebt Gij nog geen reden kunnen vinden om van besluit te veranderen en met den lieven Wou zijn bijzijn met ons te deelen? Kunnen de bestaande bezwaren niet worden opgeheven? Doe ik verkeerd daar op bij U aan te dringen lieve Mimi? Ik leef nog altijd op hoop.

Dek is heden vrij wel en heeft na de verschrikkelijke scène van gisteren, heel goed geslapen: tot negen uur. Gelukkig hè? Hij gaat op het oogenblik een bezoek brengen aan Mevr. Jacobson en Hotz. Ik eindig na heel veel groeten aan U van ons allen en van de kinderen aan den lieven Wou

Dag, Mimi

Een hartelijken kus van

uw zeer liefh.

Lina de H.

die^1. Ul deden besluiten Dek niet te vergezellen? Ik zou dat zoo dol graag willen en U met den lieven Wou wel hier willen tooveren. Is daaraan niets te doen? Ik leef nog altijd op hoop. Dek brengt op het oogenblik een bezoek aan Mevr. Jacobson en Mevr. Hotz. Ook Haspels heeft hij reeds gesproken.

Tot 12 uren blijft hij op zijn kamer, komt dan koffie drinken, gaat vervolgens uit tot 4 uur (etenstijd) om bezoek af te leggen en zit s'avonds gezellig (och Gij weet wel hoè) te praten en te vertellen... zooals niemand dit buiten hem doen kan. Gisteren tusschen den middag heeft hij met de Haas het oogziekenhuis bezichtigd. Eergisteren avond zijn we bij de Wolff geweest. Vele groeten van ons allen aan U en den lieven Wou en een recht hartelijken kus voor U beiden van

Uwe U liefhebbende

Lina de Haas Hanau

1. Hier begint het slot van de definitieve versie.