Volledige werken. Deel 22. Brieven en dokumenten uit de jaren 1882-1883

[23 maart 1882
Artikel inzake huldeblijk in de Kamper Crt.]

23 maart 1882

Artikel inzake het huldeblijk in de Kamper Courant, no. 4659. (G.A. Kampen; fotokopie M.M.)

[p. 53]

Een hulde aan Multatuli

De door de hh. Perelaer en Bruinsma ter sprake gebrachte Havelaarszaak had iets zwevends. Nu eens viel de klemtoon op Bantam en speciaal Lebak; dan weêr op den strijder vóór die gewesten, op Multatuli. Thans blijkt, dat de beweging zich vooralsnog wil bepalen tot eene hulde aan Douwes Dekker. Het zou ons spijten wanneer men ging meenen, met die hulde genoeg gedaan te hebben voor de geheele Havelaarszaak. Doch die hulde op zichzelve juichen we natuurlijk zeer toe.

Tal van bekende mannen hebben een circulaire, welke wijd en zijd verspreid wordt, onderteekend. ‘Te weinig openlijke blijken van erkenning en waardeering - schrijven zij - vielen Ed. Douwes Dekker tegenover veel miskenning ten deel. Laat dat van nu af anders zijn. Laat eene daad van nationale dankbaarheid den levensavond van Multatuli verhelderen. Allen, die achting gevoelen voor Havelaar's pogen, die Multatuli huldigen als den voorstander van geestesvrijheid, of dankbaar den dichter gedenken, worden uitgenoodigd daarvan blijk te geven. Dit moet metterdaad geschieden door het bijeenbrengen van een kapitaal. Hem, die door zijn ontslag geldelijke middelen prijs gaf, willen (de onderteekenaars) althans die opoffering, zooveel mogelijk is, vergoeden. (Zij) willen hem in staat stellen tot het einde toe zonder geldelijke zorgen zijnen levensstrijd te strijden; hem bezwaren voor de gedachte, hen die hij lief heeft, onverzorgd achter te laten.’

Voorzeker een edel streven! Vroeger heeft eene ‘Multatuli-Commissie’ bestaan, doch haar streven is, 't zij dan door Multatuli's houding, zooals het Hbl. meent te kunnen beweren, 't zij door een minder juiste en kiesche opvatting harer taak mislukt. Thans is er beter kans op slagen. Namen als van den heer Collard, den oud-luitenant-kolonel van het Ned. Indisch leger, den Duclari uit Max Havelaar, die als militair kommandant te Rangkas-Betoeng van Douwes Dekker's worsteling en lijden getuige is geweest, staan er ons borg voor, dat men de hulde zal voorbereiden op eene wijze aan Multatuli aangenaam.

België heeft onlangs een enthousiaste hulde gebracht aan zijn Conscience; die aan Douwes Dekker zal stiller, zal geen feestviering zijn. Moge zij echter wel, evenals die aan den Grooten Vla-

[p. 54]

ming, ‘een algemeene, een “volksbetoging”’ wezen. Zoo iemand, dan heeft de geniale Dichter, de groote Denker, de edele Mensch Douwes Dekker, haar verdiend!