Lees je wijs! Hoe bevorderen we leesplezier bij kinderen?

Creatieve verwerkingsvormen bij Surinaamse kinder- en jeugdliteratuur

[p. 134]

Bruine bonen met zoutvlees

Gevorderde Lezers

Voor iedere luisteraar en lezer die van anansiverhalen houdt!

Schrijver: Ismene Krishnadath
Titel: Bruine bonen met zoutvlees (1992)
Illustraties: Gerold Slijngard
Uitgegeven: Lees Mee

Ismene Krishnadath schreef tussen 1989 en 1996 een aantal meesterlijke anansiverhalen. Anansi heeft daarin volop zijn historische imago van de slimmerik die ieder probleem in zijn eigen voordeel kan oplossen, maar hij staat ook met al zijn pootjes in de actualiteit. De Binnenlandse Oorlog speelt in de meeste van deze verhalen een rol, met de trek van binnenlandbewoners naar de stad.

[p. 135]

‘Bruine bonen met zoutvlees’ is een topper. Kinderen houden van dit verhaal met veel lekker eten waar Anansi op zo'n slimme manier aan komt. In de Kinderboekenfestivalkrant wezen ze het aan als een van de allerleukste Surinaamse kinderboeken. Maar ook voor volwassenen is het een geweldig leesvoer. Ismene Krishnadath werkt namelijk kwistig met humor en spot met maatschappelijke en sociale toestanden.

Tijdens de Binnenlandse Oorlog verhuist Anansi met zijn gezin vanuit Brokopondo naar de stad. Ze komen terecht in de Weidestraat bij zus Nanza en haar man Prem. De eerste avond worden de bloemetjes al flink buiten gezet en in zijn overmoed belooft hij voor de volgende week weer een feest met bruine bonen met zoutvlees.

Hoe moet hij daaraan komen zonder geld en zonder werk? Door slimmigheid natuurlijk. Met behulp van de zwerver Freko weet hij van importeur Midas grote hoeveelheden bruine bonen en zoutvlees los te peuteren.

Anansi werpt zich op als dokter en adviseert importeur Midas, die last heeft van de fluitende zwerver Freko, om hem flink te voorzien van bruine bonen, die veel koolhydraten bevatten, waaraan Freko tekort heeft.

De tekeningen van Gerold Slijngard accentueren de humor. Al die mensachtige spinnen, of spinachtige mensen zijn karikaturen van feestende Surinamers en helemaal te gek is de prent met Ezel Midas die aandachtig de oren strekt en dokter Anansi die zo weggelopen lijkt uit het AZ.

Een heerlijk boekje, om voor te lezen of zelf te lezen en om grappige werkvormen mee te doen.

Freko

Werkvorm met: Bruine bonen met zoutvlees

Wat?

Zelf slimme manieren voor Anansi bedenken om aan heerlijke gerechten te komen zonder dat het geld kost.

Waarom?

Het ontwikkelen van vindingrijkheid is een doel van deze werkvorm die in groepjes uitgevoerd kan worden.

[p. 136]

Hoe?

De leerkracht of een van de leerlingen vertelt het verhaal en laat de plaatjes zien, lopend langs de leerlingen.

De beste opstelling voor zo'n activiteit is een kring. Dan krijgen leerlingen beurten om uit te leggen wat precies de slimme streek is van Anansi om aan bruine bonen met zoutvlees te komen.

Als dat duidelijk is, kunnen groepjes gevormd worden: ‘roti’, ‘Fernandes ijs’, ‘nasi-kip’, en zoveel meer gerechten als er groepjes zijn.

Samen gaan ze dan een list bedenken hoe Anansi voor een groot en vraatzuchtig gezelschap aan dit gerecht kan komen en wie of wat hij daarvoor gebruikt zonder misdadig te zijn. Pure slimmigheid dus! Een leuke opdracht voor wat oudere leerlingen die al een beetje getraind zijn in inventiviteit.

Na een minuut of tien kunnen de groepjes vertellen of dramatiseren wat ze bedacht hebben en de leerkracht kan beoordelen welke groep in aanmerking komt voor de titel: ‘Koniman Anansi’.

Wel op grond van duidelijke criteria zoals: originaliteit, vindingrijkheid, humor.