Lees je wijs! Hoe bevorderen we leesplezier bij kinderen?

(2008)–Els Moor– rechtenstatus

Creatieve verwerkingsvormen bij Surinaamse kinder- en jeugdliteratuur



[pagina 69]
Dyora de wayanpop Beginnende Lezers Voor lezers vanaf ongeveer 9 jaar Schrijver: Gerrit Barron Titel: Dyora de wayanpop (1995) Illustraties: Gerold Slijngard Uitgegeven: Educatieve uitgeverij Sorava N.V. Zoals de titel aangeeft, is de hoofdpersoon in ‘Dyora de wayanpop’ een pop. Hij is gemaakt door Pae Kliwon uit Commewijne die al heel veel wayanpoppen verkocht heeft, allemaal naar traditioneel Indonesisch voorbeeld. Dyora is zo bijzonder omdat hij er echt Surinaams uitziet, de eerste echt Surinaamse wayanpop. Hij is er trots op. Hij denkt er niet over om zich als een mak schaap te laten verkopen en dan altijd naar de pijpen van een kind te moeten dansen. Hij verzint een list, waardoor hij niet verkocht wordt en dan begint zijn zwerftocht door de grote stad Paramaribo. Hij vindt poppenvrienden en -vriendinnen en samen komen ze veel aan de weet over de mensen. Dat zijn lang niet altijd vrolijke dingen. Ze ontdekken bijvoorbeeld dat er onder de kinderen al grote verschillen zijn. Er zijn veel arme en verwaarloosde kinderen, maar ook verwende kinderen van rijke ouders die een luizenleventje hebben. De poppen komen massaal in opstand tegen het onrecht en wie is hun charismatische leider? Dyora!
[pagina 70]
‘Dyora de wayanpop’ is een echt ‘Barronboek’. Gerrit Barron gebruikt zijn grote fantasie vaak om maatschappelijk onrecht aan kinderen te laten zien. De zwerftocht van Dyora is niet echt spannend. Soms is het boek een beetje ‘prekerig’, maar leuk eraan is dat er twee werelden zijn, die van de poppen en die van de mensen. En er zit, zoals in de meeste Barronboeken, veel leerzaams in. In dit geval over de Javaanse cultuur waar de wayanpop deel van uitmaakt. Dyora is eigenlijk Indonesisch-Javaans, maar zijn schepper maakt een echte Surinamer van hem. Dat gebeurt ook in onze samenleving: mensen wier wortels in Afrika, India of Indonesië liggen, worden in de loop van de tijd echte ‘Surinamers’. Daar kan in de klas, thuis of in de bibliotheek over gepraat worden. Wat is dat nou precies, dat echt ‘Surinaamse’?
Werkvorm met: Dyora de wayanpop Wat? We maken wayanpoppen en voeren daarmee een klein poppenspel op.
Waarom? Je verdiept je in een van de Surinaamse culturen, met name de Javaanse. Verleden en heden komen samen. Integratie van handenarbeid en lezen.
Hoe? De poppen voeren een spel op. Of verschillende poppenspelen door groepjes leerlingen met hun poppen. Aansluitend bij het verhaal van Dyora zouden de kinderen de poppen kunnen laten vertellen over situaties die ze nu, in deze tijd, fout vinden. Bijvoorbeeld: de poppen vertellen elkaar over kinderen die kranten of vruchten op straat moeten verkopen om iets bij te verdienen voor thuis. Maar je zou ook situaties kunnen spelen die op school en in de klas gebeuren. Kinderen die geplaagd worden door anderen bijvoorbeeld. Mochten de kinderen echt geïnteresseerd raken in het gegeven van de wayanpop dan is er de mogelijkheid tot een:
Excursie naar de afdeling Cultuurstudies van het MINOV Zie bijlage 4: organisaties en stichtingen Waarom? Tijdens hun schooltijd moeten ze bewust gemaakt worden van de culturele rijkdom die in Suriname aanwezig is. Hoe? Samen met de leerkracht naar Cultuurstudies (Fort Zeelandia) waar originele wayanpoppen te zien zijn en boeken over het onderwerp.
Wayan Informatie over de Wayanpoppen van Hillary de Bruin, hoofd van de afdeling Cultuurstudies van het minov. zie bijlage 6