De geheimtalen

[p. 638]

Aanhangsel: Bron 60. Querido (1912-1925)^409*

Verklarende lijst van enige van de minstbekende jargonwoorden en volksuitdrukkingen uit: Is. Querido, De Jordaan: Amsterdamsch epos, Amsterdam. Vier delen: deel i: De Jordaan(1912); deel ii: Van Nes en Zeedijk (1915); deel iii: Manus Peet (1922); deel iv: Mooie Karel (1925). Afgekort tot Jrd. i, ii, iii, iv.

Gebruikte edities: deel i: twaalfde druk, Scheltens & Giltay, Amsterdam (overgenomen uit het exemplaar van de bibliotheek Bontenbal, Oeverstraat 58, Arnhem, No. 1916 A); deel ii: derde druk, Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur, Amsterdam (overgenomen uit het exemplaar van de bibliotheek Bontenbal, Oeverstraat 58, Arnhem, No. 1917 H); deel iii: zevende druk, Scheltens & Giltay, Amsterdam (overgenomen uit het exemplaar van de bibliotheek Bontenbal, Oeverstraat 58, Arnhem, No. 4079 A); deel iv: achtste druk, Scheltens & Giltay, Amsterdam (overgenomen uit het exemplaar van de bibliotheek Bontenbal, Oeverstraat 58, Arnhem, No. 9788 B).

De lijst is zeker een bron van veel dieventaal. Er staat echter ook veel Jiddisch in. Dit is wel uitdrukkelijk te onderscheiden van dieventaal. Het is de grootste bron die we kennen. Er staan veel gewone volksuitdrukkingen in, die toch wel de moeite waard zijn voor vele soorten betekenisveranderingen.

aai, ei: Jrd. iv, 228

aalkaren, grote open kisten om de aal onder water in te bewaren: Jrd. i, 180

aangeslagen, aangeklampt: Jrd. ii, 13

aankwasten, aanspreken: Jrd. iv, 435

aàser, ijzer: Jrd. i, 10

aas-neus, één en twee bij het dobbelspel: Jrd. iv, 283

achterklapper, achterkamer: Jrd. iv, 216

achtermeluk, achterzak: Jrd. iv, 437

achteroverdrukker, eigenlijk een berover; hier ‘plotse, valse schepaanval’: Jrd. iv, 161

Achtkèntige boer, gelijk Sjakoo, een legendarisch-sterke figuur uit de Jordaan, van een bovenmenselijke kracht. Vocht vóór de armen, tégen de rijken: Jrd. i, 97

adje, Adje, politieagent, diender: Jrd. ii, 13, 277; iv , 258; Adje-op-post, politieagent die roofholen bewaakt: Jrd. iv, 455

afbijter, snauwer Jrd. iv, 270

affetùre, avonturen:Jrd. i, 6

afgebrand op de biets loopen, zonder cent rondschooieren: Jrd. iv, 107

afgedroogd worden, een pak slaag krijgen: Jrd. ii, 274

afgeknoedeld, zeer dronken: Jrd. iv, 70; afgeknoedelde zwabberjanussen, dronken stellen: Jrd. iv, 226

afgeladen, stomdronken: Jrd. iv, 455, 478

afgelensd, afgekeken: Jrd. iii, 406

afgelooid, van alles beroofd: Jrd. ii, 368

afkienen, afsluiten: Jrd. iv, 118

afknuppelde, knuppel waarmee porders op deuren bonken: Jrd. iv, 466

afgelege, beloeren, verkennen, bespieden: Jrd. ii, 388; afgelegen, bespionneerd: Jrd. iii, 425

afleggen, verraden: Jrd. ii, 513; bespionneren: Jrd. i, 93; iv , 105, 122, 273, 302; afgelegd, bespionneerd: Jrd. iv, 298

afloense, beloeren: Jrd. iii, 449

afnokken, wegsturen: Jrd. ii, 416

afpeigeren, sterven: Jrd. iii, 501

afpijgere, afsterven: Jrd. iv, 214

409* Moormann gaf dit materiaal als aanhangsel, omdat hij, blijkens aantekeningen, niet helemaal zeker was of het wel altijd om Bargoens ging. Het handgeschreven materiaal van Moormann bestond uit een woordenlijst, geordend per deel en per pagina; het begon bijvoorbeeld met deel i, pag. 5:
pag. 5. ‧ Bloàdjes = handen.
pag. 5. ‧ leindertje = hier bedoeld: aal aan lijntjes gevangen.
pag. 5. ‧ faànkoppe = fijnkoppen, soort fijne aal.
Deze woordenlijst staat aldus afgedrukt in de verschillende delen van de Jordaan, in deel i achterin, in de delen ii, iii en iv in de vorm van voetnoten onderaan de pagina's. Het afdrukken van de lijst op deze wijze leek niet zo zinvol: de lijst is in de boeken te vinden, en woorden zijn op deze wijze niet terug te vinden. Daarom geef ik de lijst hier in alfabetische volgorde, met bron(nen) en paginanummer(s). Ik heb de lijst volgens de gebruikelijke lexicografische principes opgesteld; woorden die meer dan eens voorkwamen, zijn samengevoegd (maar spelvarianten zijn als apart trefwoord opgenomen), uitdrukkingen en afleidingen zijn onder de hoofdwoorden opgenomen, etc.

[p. 639]

afroojemen, bespieden: Jrd. iv, 436

afsnijsel, doelt op verse waar, aan de kar genomen: Jrd. iv, 216

aftuigen, afranselen: Jrd. iv, 428

aftuiger, vechter: Jrd. ii, 112

aftuygen, uitvechten: Jrd. i, 25

agere, anderen: Jrd. iii, 121; agere halft, andere helft: Jrd. iii, 439

aggelen, eten: Jrd. iii, 122

Akkertje vinden, plezierig thuis vinden: Jrd. i, 257

alles kits, alles in orde: Jrd. iii, 148

angelenst, bekeken: Jrd. ii, 392

Annaa kweisketier wallet, ik ben een goede jongen: Jrd. iii, 184

Annaa maffies aramie, ik ben geen dief: Jrd. iii, 184

Anneme-hanneme-same, (eigenlijk: anneme kaneme-meêsame): iets vinden of doormaken: Jrd. iv, 226

anpikken, je een brug laten ophijsen: Jrd. iv, 6

ansloan, afgeleid van: een vat bier aanslaan: Jrd. i, 204

appies, aardappelen: Jrd. iv, 242

are, andere: Jrd. iv, 81

arm: zijn armen zijn te kort, geen geld hebben: Jrd. iv, 467

arres, vrees: Jrd. iii, 157

asjeweine, verdwenen: Jrd. iv, 269; maak je asjeweine, maak je uit de voeten: Jrd. iii, 138

asjewijne, weg: Jrd. iv, 500

asschewijne maken, uit de voeten maken: Jrd. ii, 317

attenoj, Godallemachtig: Jrd. iii, 156

aufer de mouw, stiekem: Jrd. i, 103

awie's en nonnes, oui's en non's: Jrd. iv, 28

baai, reus van een kerel: Jrd. iv, 158

baaien, stelen: Jrd. iii, 122

baf, slag: Jrd. iii, 119

baffiane, zwaar werken: Jrd. ii, 41

bajer komen, erin lopen: Jrd. iv, 483

bajes, gevang, gevangenis: Jrd. i, 328; ii , 357; iv , 425, 260; groote bajes, gevangenis: Jrd. iv, 283

bajeskar, celwagen: Jrd. iv, 436

bajesleven, gevangenisleven: Jrd. iv, 382

bak, kast: Jrd. iv, 186

bakhuis, gezicht: Jrd. ii, 134

bamser, uitgaander: Jrd. iv, 403

bangmakertje, jasje, vestje: Jrd. ii, 244; iii , 156

banjer, meneer: Jrd. iv, 437

banjer opgooien, iemand beschuldigen: Jrd. iv, 435

banken op het Hofje, gokspel met kaarten door de jongens, op een verborgen plek van de Lindegracht: Jrd. iv, 158

Bàrberoa, katholieke begraafplaats: Jrd. i, 260

barkie roeg barre, het schip gaat weg (Arabisch): Jrd. iii, 196

barreboksen, scheren: Jrd. iv, 329

barrelaar, boemelaar: Jrd. ii, 113

barrelarij, gescharrel: Jrd. ii, 403; iv , 49

barrele of baddere, zwemmen: Jrd. iii, 3

bas, stuiver: Jrd. ii, 137; iv , 71

baserool, president van de rechtbank: Jrd. iv, 482; basserools, meneren: Jrd. iv, 437; baserool van het gebefte gajes, president van het gerecht: Jrd. iv, 288

gajes: om -, dood: Jrd. iv, 10

bavianen, zwaar, hard werken: Jrd. iii, 169; iv , 217, 294, 295, 307; vluchten: Jrd. iv, 194

bazar, politiebureau: Jrd. ii, 250

bazarretje, bekeuring: Jrd. iv, 444

bazuinblazer, iemand met bolle wangen: Jrd. iii, 492

bedelen, lenen: Jrd. iv, 415

bedissen, iets verdienen: Jrd. ii, 82; iii , 153; bedisd, wat hebben klaargespeeld: Jrd. iv, 116

bedompte kleuters, valse leugentjes: Jrd. iv, 412

[p. 640]

been: an je beenen trekken, weglopen: Jrd. iii, 479; benen uitstrekt, sterven gaat: Jrd. iv, 214

bef: je - feur doen, voor de gevangenis klaar staan: Jrd. i, 299

befetse, buffetchef: Jrd. iii, 275

behaai, lawaai: Jrd. iv, 202, 437

behaaimaker, opschepper: Jrd. iv, 72

behang, wang: Jrd. iv, 129

behangsel, wangenvel: Jrd. iii, 5

behoje-bikker, souteneur: Jrd. ii, 302; iv , 437, 425, 456

beis, straat: Jrd. ii, 368; iii, 122, 134; iv, 48, 52, 178, 455; beisje, straatje: Jrd. iv, 196

beis, twee: Jrd. iii, 182; - knaken, twee rijksdaalders: Jrd. iv, 439

beisgoosers, straatlieden: Jrd. iv, 491

beisjes maken, tierelantijntjes: Jrd. ii, 520

beisko, opkoper: Jrd. iv, 484

bekatteren, beschuldigen: Jrd. iii, 61; iv , 79, 420

bekattering, beschuldiging: Jrd. i, 63; ii , 121, 389; iv , 112, 165

beket, bouquet: Jrd. iii, 442

bekneisd, bekend: Jrd. iv, 483; bekneisde goosers, beruchte kerels: Jrd. iv, 111

beknijsen, beloeren, bekijken: Jrd. iv, 9, 205, 243

bekrèbbelde keirel, niet domme kerel; iemand die veel gezien, gehoord en gelezen heeft: Jrd. i, 102

belam, in orde: Jrd. iii, 115; iv , 64

beljon, bouillon: Jrd. iv, 59

Belle mico, zeemans-Italiaans: Jrd. iii, 7

belon, hoofd: Jrd. iv, 163

Belseland, België: Jrd. iv, 27

bemore, bang zijn: Jrd. ii, 17, 305

bènjer, kreng, opvliegend beest: Jrd. i, 40

benosselen, betalen: Jrd. ii, 331, 370, 376

bensen, zuipen: Jrd. iv, 414

benusselingen, dieverijen: Jrd. iv, 304

beseibelen, bedotten: Jrd. iv, 178; beseibeld, in de maling genomen; bedrogen: Jrd. ii, 35

besjoegenen, verliefd behandelen: Jrd. iv, 410

besjolleme(n), betalen: Jrd. i, 15; iv , 130, 232, 416, 489

besomme, betaald: Jrd. iv, 254

bestek: heb - op je, je bent van mij: Jrd. i, 19; - krijgen, verliefd worden: Jrd. iv, 39, 242

betoeft, flink, rijk, goed afkomen (bedoeld wordt: betoegd, verbastering van het Hebreeuws): Jrd. iv, 414

betoegd, hier ‘zo gesmeerd’: Jrd. iv, 202

betoege broger, rijkuitziende kerel: Jrd. iv, 448

betoft, goedgesitueerd: Jrd. iv, 192

bezarretje: - klinke, bekeuring geven: Jrd. i, 311; - krijgen, zwanger worden: Jrd. iv, 159

bezeibelen, voor de mal houden, bedriegen: Jrd. i, 356; iv , 468

bier: - met, bier met suiker: Jrd. iv, 418; biertje mit, biertje met suiker: Jrd. iv, 229; te - gaan, naar een feestmaal: Jrd. iv, 142

biesjesdeeg, sinterklaasjes: Jrd. iv, 95

biete, kinderen: Jrd. iii, 447

bietsen, zwerven: Jrd. iv, 323

bietser, zwerver: Jrd. iv, 201, 202, 237

biggele, bikkelen: Jrd. i, 61

biggen, kinderen: Jrd. i, 160

bijs, straat: Jrd. ii, 394

bikke: de -, het brood: Jrd. i, 43

bikken, eten: Jrd. iv, 288

bikkesement, eten: Jrd. iv, 250

bink, baas: Jrd. iii, 410

bink, goed: Jrd. iv, 66, 440

bink was plat, goede kerel met wie wel wat te beginnen viel: Jrd. iv, 355

binnemeluk, binnenzak: Jrd. iii, 202

binnensnij, binnenzak: Jrd. iv, 128

bitter met sànd, bitter met suiker: Jrd. i, 71

[p. 641]

blaadjes, handen: Jrd. iv, 242

blaffers, (eigenlijk plaffers of ploffers), pistolen: Jrd. iv, 103, 186, 233, 303

blauw begijntje, hoertje: Jrd. i, 248

blauwe luikjes, blauwogen: Jrd. iv, 442

Blauwe-oogen-herberg, zeer beruchte Zeedijktapperij: Jrd. iv, 411

blauw lampie, blauwoog: Jrd. iii, 556

blauw loake gereipt, lood en zink van 't dak gestolen: Jrd. i, 384

blinkers, lakschoenen: Jrd. iv, 299

blink wijfje, goed vrouwtje: Jrd. iv, 26

bloàdjes, handen: Jrd. i, 5

bloedjes, kinderen: Jrd. iv, 163

bloote knie, kaalkop: Jrd. iv, 40

bobbert, lichaam: Jrd. iv, 432

bobbert: kijkt -, kijkt lekker: Jrd. i, 59

boekje, losse werklieden met een boekje van het Veem, genieten voorkeur: Jrd. ii, 403

boerenknoop, rijksdaalder: Jrd. iii, 404

bof, geluk: Jrd. i, 202

bokkenvreter, veertig gulden: Jrd. iv, 118

bokkepoot, marinier: Jrd. iii, 133

bokser op sèchte aàre, bokser op zachte eieren: Jrd. i, 269

Boldaut-doame, van het Lirnurstelsel: Jrd. i, 299

bollebof, baas, opperbaas: Jrd. iv, 31, 118

bolleschok, pestkop (gierigaard): Jrd. i, 159

bon: op de -, op het rapport: Jrd. iv, 155

bonje, herrie: Jrd. iv, 460

bonk massel, stuk geluk: Jrd. i, 186

boorzaljpot, ziekenoppasser die met de gevangenisdokter meeloopt: Jrd. iv, 355, 366

borst natmaken, drinken: Jrd. i, 170

botten en bensen, eten en drinken: Jrd. iv, 37

bout, politieagent: Jrd. iv, 320

boutkitje, stilletje: Jrd. ii, 38

boven - en onderkruiskientjes, allerlei sleutels en inbraakgereedschap: Jrd. iv, 290

bovenklapper, bovenkamer: Jrd. iv, 287 bovenmeester, politiecommissaris: Jrd. iii, 138; iv , 483

braakie, inbraakje: Jrd. iv, 180

braceletjes, handboeien: Jrd. iv, 394

brand: - in steken, dronken drinken: Jrd. iv, 238; den - hebben, dronken zijn: Jrd. ii, 519

branderig, hier ‘duur’ Jrd. iv, 202

brasem, kerel: Jrd. iv, 203

brassertje, lokkertje: Jrd. iv, 135

breede veertien opgaan, snol worden: Jrd. iii, 42

breekie, breekijzer: Jrd. iv, 120, 197

brèndweir-alèrm, brandweeralarm: Jrd. i, 389

brief, broek: Jrd. i, 23

briggie, brigadier: Jrd. iv, 441

broàdmaule, maag: Jrd. i, 183

broeier, zwerver: Jrd. iii, 123

broge, kerel, slachtoffer van lokkerij, (anderen zeggen broger): Jrd. iv, 435

broger, man, kerel: Jrd. iv, 410, 449

brommen, zitten: Jrd. iv, 304

bruine paters, paters Capucijners Fransciscuszonen: Jrd. iv, 64

buiser, drinker: Jrd. iii, 175; iv , 483

centen-caskedoole, drukte; opschepperij: Jrd. i, 160

chaske, gok en bik, vrouwen, dobbelstenen en eten: Jrd. iv, 298

chatwood, brandkast: Jrd. iv, 293

claffotje, grondje, kleedje: Jrd. iv, 69

daai, dobbelsteen: Jrd. i, 160; ii , 396; iv , 291, 298; keisteen, straatsteen, straatkei: Jrd. iv, 96, 291, 403, 417

daainatten: den - knop krijgen, brigadier worden: Jrd. iv, 182

daan, voor gedaan of deed; zeggen nog vele Jordaners: Jrd. iv, 160

dakje: strooien -, strooien hoed: Jrd. iv, 129

[p. 642]

dakkies, handschoenen, bij inbraak altijd gebruikt: Jrd. iv, 193, 294

dalles, armoede: Jrd. ii, 253; iv , 31

dallesdekker, armoedzaaier: Jrd. ii, 256

dallesjager, armoedzaaier: Jrd. ii, 55

dalvenaar, landloper, zwerver: Jrd. iii, 450

dalvert, dwarskijker: Jrd. iv, 141

dampen, roken: Jrd. iii, 152

dansspiesen, danshuizen: Jrd. iv, 229

deesie: op d'r -, op haar gemak: Jrd. i, 384

deische, stil: Jrd. iv, 241

deise, zwijgen: Jrd. iii, 10; deis je eige, zwijg: Jrd. iv, 163

deisje, zwijg, stil: Jrd. iv, 124, 457

dèk zonder pànne, blote hemel: Jrd. i, 299

dekkel, agent van politie: Jrd. iii, 451

dekseltje, hoedje: Jrd. iv, 78

depetrippis, difteritis: Jrd. i, 54

derig, weg, pad: Jrd. iv, 404

dezepeziesie, dispositie: Jrd. i, 188

diëdeem, diadeem: Jrd. iv, 42

diepert, kelder: Jrd. iv, 466

Dijk, Zeedijk: Jrd. iv, 11, 23

dijn, lol, jool, pret: Jrd. i, 157; iii , 4, 62

dikereteur, decorateur: Jrd. i, 59

dik gezicht, slaag: Jrd. iii, 189

dikkerjes, poffertjes: Jrd. iv, 506

dobberen, vechten: Jrd. iv, 415

doffie, kans, bof: Jrd. iii, 158

dofgajes, politie, rechercheurs: Jrd. ii, 447; iv , 25, 112, 455; dievenvolk: Jrd. iv, 130

dof'm, gap hem: Jrd. i, 315

dolfer, boksijzer: Jrd. iii, 129

dolk heitjes, vier kwartjes: Jrd. iv, 54

dollet, vier (verbasterd van het Hebreeuws dallet): Jrd. iv, 436

dolmgooser, versufte kerel: Jrd. ii, 327

dolm(s)piese, slaapstee: Jrd. iv, 123, 415

domino-spel, witte tanden: Jrd. iv, 35

doorgewinterd, geroutineerd: Jrd. iv, 197

doorknijsen, doorzien: Jrd. iv, 170

doorpeesen, voortzwoegen: Jrd. iii, 429

doorpoekelen, doorspreken: Jrd. iv, 178

doorslaan, bekennen: Jrd. ii, 468; doorgeslagen, bekend, verpraten: Jrd. ii, 388; iv , 112, 154, 181

doorslagje, mond-voorbij-praterij; maar ook: meevallertje: Jrd. i, 161

doortimmeren, de mond voorbij praten: Jrd. iv, 287, 482

doppe, ogen: Jrd. ii, 40

draad over een ander hebben, kwaadspreken: Jrd. iv, 59

draadje sjoege, geen moment aandacht: Jrd. iii, 198

draaikooi, ouderwetse tuchtiging van lichtekooien: Jrd. iv, 132

dracht ganneverijen, veel diefstallen: Jrd. iv, 186

dravertje, fiets: Jrd. iii, 122, 149; dravertjes peezen, fietsen roven: Jrd. iv, 102

drijver, slaag: Jrd. iv, 240; drijvers op de pruik, slagen op de kop: Jrd. i, 165

dros, onzin, grap: Jrd. ii, 520; iii , 450; geen - maken, geen koude drukte maken: Jrd. iii, 124.

drukkert, slag: Jrd. iii, 136

duimertje, kleintje: Jrd. iii, 153

dun, jenever. Jrd. iv, 155

durk, ventje: Jrd. ii, 126

duskentje, jochie: Jrd. iii, 418

duufelsbandster, duivelsbanster: Jrd. iii, 491

dwaàl, dweil: Jrd. i, 348

edelvolk, misdadigers: Jrd. iv, 454, 483

egit, beis, kimmel, dollet, een, twee, drie, vier: Jrd. iii, 187

eilië, een vrouw die zich voor wat eetwaren laat onteren: Jrd. iv, 419

eitje, rond hoedje, hier ‘kop’: Jrd. iv, 207

Eiwa wellit, ja jongen (Arabisch): Jrd. iii, 6

elleboog roeren, dobbelen: Jrd. iv, 91

emmes, echt: Jrd. iv, 25; zie immes

erwt: als er geen-steunde, elektrische schel was: Jrd. iv, 193

[p. 643]

ezelpiepen, uit geldlade grijpen: Jrd. iv, 102

ezeltjes piepen, ladelichten: Jrd. iii, 122

faànkoppe, fijnkoppen, soort fijne aal: Jrd. i, 5

fakkels feberen, bedelbrieven schrijven: Jrd. iv, 482

fallen: me falle nie op d'r, we houden niet van haar: Jrd. iv, 59

faugd: - presse, vrijage houden: Jrd. i, 14; je - smoesse, zacht spreken met de lommerdbaas: Jrd. i, 387

feberen, schrijven: Jrd. i, 14; iii , 132; iv , 178, 192

feemen, vingers: Jrd. iv, 122, 218

fegoochemeloocheme, (nabootsingswoord), iets snel doen: Jrd. iv, 81

fel-gehaaid, potig: Jrd. iv, 19

Fenesie, Venetië: Jrd. iii, 134

ferschutten, betrappen: Jrd. iii, 121

fièduct, viaduct: Jrd. i, 260

fieselemie, fysionomie: Jrd. iv, 30

fietse: kouwe -, koude benen: Jrd. i, 356

fijnkop, beste aal: Jrd. iv, 240

filter, klap: Jrd. i, 111

finecel, financieel: Jrd. iv, 161

fiole, beredderen: Jrd. iii, 452; fiolen, gaan: Jrd. iii, 121

fiselefasie, gezicht: Jrd. iv, 390

fladder, krant: Jrd. ii, 445; iv , 24, 78, 122, 203

fladderak, mengsel jenever met elixer: Jrd. iv, 418

flanken smeren, slaag geven: Jrd. iv, 18

flèg: onder nètte -, aangeschoten (half dronken): Jrd. i, 86

flens, melk: Jrd. iv, 455

flep: gedofte -, geld in papier: Jrd. iv, 291; groen flepje, bankje van veertig gulden; flepje is ook ‘een vals getuigschrift’: Jrd. iii, 178; flepje van honderd, bankbiljet van honderd: Jrd. iv, 73; linke -, vals geld: Jrd. iv, 168, 296;

flerken, armen: Jrd. iii, 121

flesscher, oplichter: Jrd. iv, 118

flesser, oplichter: Jrd. iv, 287

flik, krant: Jrd. ii, 38; iv , 104, 283, 482

flik: gekke - uitbrabbelen, vreemde taal spreken: Jrd. iii, 175

flikkies, daalders: Jrd. iv, 72

flikken mit de peise, dobbelen met de kaarten: Jrd. i, 52

flippies in de meeluk, honderd briefjes van tien in de zak: Jrd. ii, 485

flips, kasten, schotten: Jrd. iv, 300

flok, hemd: Jrd. i, 156; iv , 415

flonkewitter, smuller: Jrd. ii, 42

fluitje, glaasje drank: Jrd. iv, 63

flussies, aanstonds: Jrd. iii, 140

foelie, kerfstok: Jrd. iv, 227; op zijn -, op zijn kerfstok: Jrd. i, 179

foelielat, kerfstok: Jrd. iii, 406

foesele en faasele, behendigheid in het venten: Jrd. iv, 71

fok, rijk: Jrd. iv, 300

fokse, goud(en), schat, geldbuit: Jrd. iii, 59, 83; iv , 73; fokse oksenaar, horloge: Jrd. ii, 325; fokse spie, gouden cent (goudtientje): Jrd. ii, 331; fokse slakje, klein gouden horloge: Jrd. iv, 429; fokse veemsteker, gouden ring: Jrd. iv, 429

fok soosems, fokpaarden: Jrd. iv, 288

foos niese, slechte, aanhalige meid: Jrd. iii, 491

fort fèn Sjekau (Sjakoo), gebouw dat vroeger stond op de Elandsgracht, naar de kant van de Baangracht, indertijd centrum voor de dieverijen van een beruchte persoonlijkheid, Sjakoo genoemd, over wie allerlei zonderlinge legenden gaan in de Jordaan, schoon er niet één Jordaner wat positiefs van weet te zeggen: Jrd. i, 54

frommes, wijf, vrouw: Jrd. i, 8; ii , 105; iv , 32, 52, 217, 227, 240, 297; onmasselig frommes, ongelukkige vrouw: Jrd. iii, 59

[p. 644]

frommesdod, vrouwenlieveling: Jrd. ii, 327

frontje, gezicht: Jrd. iv, 39, 135, 161, 217

f'rsterf: feur je -, als erfenis: Jrd. i, 306

gaar, geheel: Jrd. iii, 185

gabber, makker: Jrd. iv, 296

gabberen, hard lachen (schreeuwen): Jrd. ii, 368

gajes, volk, min volk: Jrd. ii, 110, 347; iv , 406, 440, 443, 456; politie: Jrd. iv, 128

galf, mes: Jrd. ii, 11; iv , 283, 431, 482; galfje, mes: Jrd. iii, 407

galftrekker, vechter met messen: Jrd. iv, 29

galsterd, slecht schepsel: Jrd. iii, 44

gammele, afgetakelde: Jrd. iii, 7

gammer, ezel, domkop: Jrd. ii, 389; iv , 300

gannef, dief: Jrd. iv, 63, 48

gannefen, stelen: Jrd. iv, 97

ganneverijtjes, kleine diefstallen: Jrd. iv, 94

gasser, lelijkerd: Jrd. ii, 137

gasserol, pet: Jrd. iii, 484; gasserolletje, petje: Jrd. ii, 402

gassie, petje: Jrd. iii, 10, 159; iv , 59, 455

gaten, ogen: Jrd. iii, 130

gatijsem, schoeljes: Jrd. ii, 377

gatijssem, gemeen volk: Jrd. iv, 177, 227

gavver, intieme vriend: Jrd. ii, 315; gavvers, vrienden: Jrd. i, 146

gawwer, makker: Jrd. iii, 136; iv , 186, 291, 476; handelaar: Jrd. iii, 503

gebbe, tronie: Jrd. i, 226

gebbetje, pretje, geintje: Jrd. i, 179; ii , 41, iii , 439; iv , 96, 114, 188, 269, 323, 465; gebbetjes van een kitsige, opgewonden pret: Jrd. iv, 168

gebeft gajes, rechterlijke macht: Jrd. ii, 361; - en affekate, rechters en advocaten: Jrd. iv, 483

gebroedsel, familie: Jrd. ii, 59; iv , 393

gedalliste gooser, arme kerel: Jrd. ii, 401

gedoe: stukje -, stukje antiek: Jrd. i, 44

geeltje, bankje van vijfentwintig: Jrd. iv, 203

geel velletje, een bankje van vijfentwintig gulden: Jrd. ii, 111; iv , 410

geflescht, beetgenomen: Jrd. iv, 292

geflest, bedot: Jrd. iv, 455

gefrul, gebeuzel: Jrd. iv, 27

gegannefte, gestolene: Jrd. iv, 83

gegast op een tweepit, rijden op een motorfiets met twee cilinders: Jrd. iv, 152

gehaaid, potig, ijzersterk: Jrd. ii, 316; iv , 192; gehaaid wijf, potig wijf: Jrd. i, 52

geilkene, uitdelen: Jrd. ii, 58

geintjes, grapjes: Jrd. i, 67

gejajem, gedrink: Jrd. i, 38

gekeerd, gewisseld: Jrd. iv, 202

gekiekt, de inhoud geleegd: Jrd. iv, 203

gekloft, prachtig, mooi, opgetooid, fijn: Jrd. i, 72, 250; ii , 67, 111; iv , 22, 25, 33, 47, 73, 184, 195, 240, 379; geklofte niese, knappe meid: Jrd. i, 236; - safiaantje van de dolt, lekker sigaartje van de Bochel: Jrd. iii, 132; geklofter, mooier: Jrd. iii, 422

gelikt, in de gevangenis gezeten: Jrd. iv, 156

gelooide sirool, ijzerbreker: Jrd. iv, 297

geluid: geef -, spreek: Jrd. iv, 318

gemold, uit de weg geruimd: Jrd. iv, 128

gemollefd, gestolen: Jrd. iv, 308

gemot, gerecht: Jrd. iii, 185; iv , 180, 289

gepipt, gevrijd: Jrd. iv, 21

gepoekel, geleuter, gebabbel: Jrd. i, 149

gepolitoerd, geschminkt: Jrd. iv, 444

gerikketiktakt, verlangt: Jrd. iii, 183

geschaakt, betrapt: Jrd. iii, 119; iv , 64, 106, 297; geschaakten, opgevangen: Jrd. ii, 518

geschal, fluitsein: Jrd. iv, 291

geschefte jongens, die al veel gevangenisstraf achter de rug hebben: Jrd. iv, 428

[p. 645]

geschifte knul, iemand die al op een jeugdige leeftijd in de gevangenis zat: Jrd. iv, 39

geschifter knar, gekke kop: Jrd. iv, 94

geseeuwd, gestolen: Jrd. iv, 254

geseferd, gestolen: Jrd. iii, 421

geslagen schaure, gestolen goed: Jrd. iv, 419

geslikt, gestolen: Jrd. iv, 122

gesnor, familie: Jrd. i, 136; iii , 19; iv , 22, 35, 72, 215

gesnoten, beetgenomen: Jrd. iv, 170

gestucadoord, boord en overhemd: Jrd. ii, 414

geteisem, gemeen volk: Jrd. iv, 415

gevlochte matten, golven: Jrd. iii, 185

gewoerig, weggestopt: Jrd. iv, 296

gezeire, ellende: Jrd. ii, 326

gezopen, erin gelopen (beetgenomen): Jrd. iv, 297

gezouten varkenskoppen, scheldnaam: Jrd. iv, 3

gibbelen, bekennen: Jrd. iv, 123

gibbesen, bijten, hier ‘bij elkaar happen’: Jrd. iv, 412

gibbisse, toehappen: Jrd. ii, 43

gibbissert, bijter: Jrd. iii, 138

gieren, slaan: Jrd. i, 70

gies, meid: Jrd. iv, 37

gif, sluw: Jrd. ii, 42; iv , 415

gilkenen, buit delen: Jrd. iv, 203

gilleskrauter, een dief die op alle uren steelt, inbreker op klaarlichte dag: Jrd. ii, 108; iv , 122

gilletje, diefstal: Jrd. ii, 114

gis, slim: Jrd. i, 48; ii , 33; iii , 60; iv , 27, 133, 283; gisse gooser, uitgeslapene: Jrd. iii, 560; - waàf, slim wijf: Jrd. i, 74

gisheid: die - had hij in zijn snij, die slimheid had hij in zijn zak: Jrd. iv, 287

glamonius, raam: Jrd. iv, 291

gleufkooter, deukhoed: Jrd. iv, 141

glimmend gajes, politieagent in uniform: Jrd. iii, 449

glimmerik, politieagent: Jrd. iv, 12

glimmert, agent: Jrd. iv, 241

gnap, vlug, behandig: Jrd. iv, 291

godin, goed; in orde: Jrd. ii, 42

gokkie, dobbelspel: Jrd. iv, 260

goksie, voor niets: Jrd. iv, 222; voor de -, voor de grap: Jrd. iii, 501

grommetjes, kinderen: Jrd. ii, 95

gondel, damestas of dameszak: Jrd. iv, 303

gondelbajes, bordelen: Jrd. iv, 413

gondelspiesen, bordelen: Jrd. iv, 287

gondeltiejeis, bordeel: Jrd. iv, 429

gondeltijysie, bordeeltje: Jrd. ii, 311. 389

gons, stekerij: Jrd. iv, 292

goocheme sauger, slimme gast: Jrd. iv, 483

goochemerds, slimmerds: Jrd. iv, 36

gooser, vent, kerel: Jrd. iii, 502; iv , 33, 41, 71, 79, 251, 328; - zonder solletje, petjesgast: Jrd. iv, 253

gooy'sche gasser, christenzwijn: Jrd. ii, 377

gouden plak, goudtientje: Jrd. iv, 72

gouden regen, geld: Jrd. ii, 331

Goudsbloemgracht, tegenwoordige Willemstraat: Jrd. iv, 29

grammonen, inbraakgereedschap: Jrd. iv, 203

gramonum, gereedschap: Jrd. iv, 292

grandeger, diender, politie: Jrd. iv, 403, 436

grandeger-kit, politiebureau: Jrd. iv, 119

grandere, politieman: Jrd. ii, 378

grandig, grootsprakig, fier, hoogmoedig: Jrd. ii, 395; iv , 179; grandige banjers, opscheppers: Jrd. iv, 192

grandige, politieagent: Jrd. iii, 452

grandiger, rechercheur: Jrd. iii, 159

grandig ieseltje, prachtig huis: Jrd. iii, 436

grandig schorem, (ironisch bedoeld) gemene lieden: Jrd. iv, 21

grant niet ophalen, wrok niet koelen: Jrd. iv, 71

gras: op groen - trekken, op onveilige bodem brengen: Jrd. i, 144

[p. 646]

grasperkie kneise, halfkaal hoofd laten zien: Jrd. iii, 8

grassemones-snuit, gezicht van een groentje: Jrd. iv, 286

grassemonis, mombakkes: Jrd. ii, 41

grens, mom, masker, tronie, gezicht: Jrd. i, 54; ii , 30; iv , 11, 56, 270

griebel: gaat me de - over de grabbel, huivering: Jrd. iii, 14

grijnzen, huilen: Jrd. iv, 435

grijpelingen, vingers: Jrd. iv, 97, 109

grijpers, handen: Jrd. iii, 175

groenzoeter, flemerd, onnozel bloedje: Jrd. ii, 38; iv , 139

grom, jeugdig: Jrd. ii, 394

grom, kinderen: Jrd. iii, 436

grommerig, nietig, onaanzienlijk: Jrd. iii, 413

grommetjes, kinderen: Jrd. i, 216; iii , 20; iv , 163, 165, 491

grommige jatten, kinderhandjes: Jrd. iv, 459

groot stuk, rijksdaalder: Jrd. iv, 23

groot met elkaar, grote ruzie met elkaar: Jrd. iv, 162

grootbajes, gevangenis: Jrd. iv, 372

groote knoop, rijksdaalder: Jrd. iii, 158; groote knoopen, groot geld: Jrd. ii, 364

guil, ezel: Jrd. iv, 289

haàbel, herrie (heibel): Jrd. i, 287

haai, kranig, geweldig, goed, erg: Jrd. ii, 41, 346; iv , 68, 72, 314; haaie drukkerd / drukkert, zware straf: Jrd. ii, 126; iv , 483; haaie fel, groot glas bier: Jrd. iv, 192

haakstuk: het wordt -, het loopt niet goed af: Jrd. iv, 405

haberdoedas, kleinigheidje: Jrd. i, 156

haberdoedassen, vechten: Jrd. iii, 155

hachel, eten: Jrd. iii, 188

hachelaar, eter: Jrd. iii, 190

hachelen, tappen: Jrd. ii, 275

hachelen of achelen, eten: Jrd. iv, 436

hagemag, ophef: Jrd. iv, 288

Hagenbeck, hier bedoeld als apenhuis: Jrd. iv, 20

halfblanks, wantrouwelijke: Jrd. iv, 181

half-foksen, minderwaardigen: Jrd. iv, 259

half kams of teut, dronken: Jrd. iv, 285

halfknaak, één gulden vijfentwintig: Jrd. iv, 440

half scheef, dronken: Jrd. iv, 439

half schellenkie, vijftien cent voor een pot bier: Jrd. iv, 228

halfteut, halfdronken: Jrd. i, 147

halles, koude drukte, herrie: Jrd. ii, 366; iii , 174

halve staart, vijfendertig gulden: Jrd. iv, 71

ham, huis: Jrd. iii, 410; hammetje, huisje: Jrd. iii, 133.

handen-olie, geld: Jrd. iv, 31

handje: - drukken, bijstaan: Jrd. ii, 366; - geven, waarschuwen: Jrd. ii, 357

handsjang, klap, terugslag: Jrd. iv, 129

Har, H.A.R., Haven-Arbeiders-Reserve: Jrd. iv, 138, 271

hassebassie, borrel: Jrd. iii, 154

hauge mit 'n knobbel op se pit, brigadier: Jrd. i, 299

haurik, brutaal schepsel: Jrd. ii, 377

heete, gierige: Jrd. iii, 445

heet zwartje, kleintje koffie zonder melk: Jrd. iv, 192

heibel, ruzie: Jrd. iv, 24

heijtjes bejeitser, kwartjesvinder: Jrd. ii, 326

Hein: ijzeren -, grote brandkast: Jrd. iv, 187

heitje, kwartje: Jrd. i, 395; ii , 330; iii , 12

heitjestippelarij, kwartjesvinderij: Jrd. ii, 426

heit soefe, vijf gulden: Jrd. iv, 70

hèlf belèns snikse medèm, een braniejuffrouw: Jrd. i, 15

hèlf kànes, half dronken: Jrd. i, 288

helles, licht bier: Jrd. iv, 386

[p. 647]

hengst: een - schokke, een kopstoot geven: Jrd. ii, 357

hiepen, schoenen: Jrd. iii, 495; iv , 240, 468

hikkert, gulzigaard: Jrd. i, 246

himke, Duitse, typisch Duits meisje: Jrd. iv, 402, 437

hintemer, scheldnaam voor een seksuele afwijking: Jrd. iii, 4

hippel: de - fèn, in de gaten: Jrd. i, 394

hippie, soort van prostituee: Jrd. i, 263

hompelaar, stumper: Jrd. iv, 468

hondje, dubbeltje: Jrd. ii, 9; iv , 324

hooge klapbessen, lichtekooien die geluk hebben: Jrd. iv, 288

hoogopstapeler, iemand, levend van chantage: Jrd. ii, 401

hoog say, hoge hoed: Jrd. i, 54

hoogschuifster, trotse meid: Jrd. iv, 128

hookie-pookies, ijskarretjes: Jrd. i, 240

horloge: zijn - ophalen, zijn vrouw ranselen: Jrd. iv, 32

Hotel Bellevue, gevangenis: Jrd. iii, 484

hufter, homoseksueel: Jrd. iv, 299

huidje, jas: Jrd. ii, 406; iv , 390

huppelolie, jenever: Jrd. iv, 50

hut menschen, zwerm mensen: Jrd. iv, 226

iepe(n), schoenen: Jrd. i, 23; ii , 370

iepekriet, driftig, kwaad vrouwtje: Jrd. iv, 88

iezel, huis: Jrd. iv, 496

immes, echt: Jrd. i, 53, 112; ii , 66; iv , 79, 254; immese lefgooser, een echte, koene natuur: Jrd. iii, 147; immese sloepertjes, echte toffeltjes: Jrd. iv, 307; stuk -, stukje antiek: Jrd. iv, 241

ingesneden zijn op iemand, op iemand dol zijn: Jrd. iv, 56

inspringer, opgeschoven raam: Jrd. iv, 436; inbraak: Jrd. i, 148

ippes, fijn: Jrd. iv, 171

iskedidder, niksnut: Jrd. iii, 500

jaaim, dronk: Jrd. i, 266

jaar: vijf - nemen, voor vijf jaar de gevangenis ingaan: Jrd. iv, 160

jagewaagie, man (zeemans-Arabisch): Jrd. iii, 6

jajem, regen: Jrd. ii, 114

jajemer, drinkebroer: Jrd. ii, 290; iv , 300

janker, harmonica: Jrd. iv, 218

jantje, gevangenisjaar, strafjaar: Jrd. ii, 459; 514; iv , 172, 482; heit jantjes, vijf jaar: Jrd. iv, 94; tien jantjes, tien jaar gevangenisstraf: Jrd. iv, 319

jas, in de maling-nemerij: Jrd. iv, 154

jas met staldeuren, jacquet, pandjesjas: Jrd. iv, 301, 490

jaspelen in de lik, zitten: Jrd. iv, 184

jat, hand: Jrd. iv, 59, 66, 132, 410

jatmoos, handgift: Jrd. iv, 129, 278

jatten, zakkenrollen: Jrd. ii, 115; gejat goed, gestolen goed: Jrd. i, 145

jatter, zakkenroller, dief: Jrd. i, 145; ii , 125; iv , 424

jeile, hier ‘narigheid’: Jrd. ii, 183

jeiler, herrie: Jrd. iv, 141

jen, leugen (grappig): Jrd. ii, 183; iv , 415; - moaken, zich aanstellen: Jrd. i, 170; voor de -, voor de schijn: Jrd. iv, 284

jenne, bedotten: Jrd. iv, 56

jepper, jenever: Jrd. iv, 64, 455

jès: hèt 'n -, heeft een strop: Jrd. i, 228

jette, dievenhanden: Jrd. i, 6

jeuk aan de palmpjes, steelzucht: Jrd. iv, 147

job, onnozel: Jrd. ii, 392, iii , 182; sufferd: Jrd. ii, 58; oude schuit: Jrd. ii, 395

jobber, dagloon: Jrd. iv, 71

Jodebakkie, melk, suiker, kaneel en koffie: Jrd. iv, 27

joekel, hond (ook figuurlijk): Jrd. ii, 43, 373; iv , 291, 305

joet, tien gulden: Jrd. iv, 410; joetje, tien gulden, een goudtientje; ook: gouden spie of fokse duit: Jrd. ii, 396; iii , 8; iv , 251, 471; joet beis, twaalf jaar straf: Jrd.

[p. 648]

iv , 303; joet kimmel, dertien jaar straf: Jrd. iv, 303; joet joetjes, tien tientjes: Jrd. iv, 437

jofene, fijne: Jrd. ii, 32; iii, 125; - jiepen, goede schoenen: Jrd. iii, 122; - en jofele, voortreffelijk: Jrd. iii, 121; - niesse, aardige meid: Jrd. iii, 7; -ponempies, aardige smoeltjes: Jrd. iii, 127

jompen, verzuipen: Jrd. i, 264; 't jomp 'm, verzuip hem: Jrd. i, 27

Jonker, vroeger Toevlucht voor Onbehuisden: Jrd. iv, 255

jontef, Joodse feestdag: Jrd. iv, 300

Jopie Koppie, bekende, zeer sterke vechter uit de Jodenhoek: Jrd. iv, 324

joppe, in orde, goed, fijn: Jrd. iv, 77, 379

jovene, uitmuntend, uitstekend, goed: Jrd. ii, 312; iv , 36, 70, 201, 240, 468, 482; - knar, prachtige kop: Jrd. ii, 454

jowele saùger, flinke kerel: Jrd. i, 24

juffer-in-het-groen, lichte vrouw: Jrd. iv, 226

jut, tien: Jrd. iii, 404

jut-bas, tien stuiver: Jrd. ii, 330

kaai, tabakspruim: Jrd. ii, 368, 420; iv , 163

kaalknar, kaalkop: Jrd. iv, 77

kabs, leegplunderen: Jrd. iii, 437

kachel, dronken: Jrd. iv, 406

kajem, Jood: Jrd. i, 14

kajeme, vallen: Jrd. iii, 4

kajuwijne, verdwijn, vlucht: Jrd. iv, 457

kakelientje, kakelkip: Jrd. iv, 140

kaleboes, gevangenis: Jrd. iii, 176

kalletje, prostituee: Jrd. i, 260

kanes, kop: Jrd. i, 161; iv , 205, 268

kanon, dronken: Jrd. ii, 444

kansie: op 'n - tippelen, op de baan lopen: Jrd. i, 169

kantelaars, straatzangers en schooiers: Jrd. iv, 428

kaps, los: Jrd. iv, 161

kapsaunes, kwesties: Jrd. i, 219

kapsies, twist: Jrd. ii, 14

kapsones, drukte: Jrd. ii, 203; iv , 268

kapsonesgast, dwarsdrijver: Jrd. iii, 153

karpertje, lichtekooi: Jrd. iii, 186

kaskedoole, onthutsend gebeuren: Jrd. ii, 177

katoen houden, kalm houden: Jrd. i, 72; iv, 203

kattegéerak jasitti, heel goede vrouw (Arabisch): Jrd. iii, 184

katteklater, naam van een oud drankhuis: Jrd. iv, 62

kattekop, lantaarn: Jrd. i, 173

kaufe, koude: Jrd. i, 381

kaufert, hoed: Jrd. i, 273

kauter fèn 'n niese, kindmeisje: Jrd. i, 14

kebanes, de ellende, de herrie: Jrd. iii, 452

kedin, in orde: Jrd. i, 43; iv , 4, 420; iv , 32, 56, 72, 73; kedinne, beste, goede: Jrd. i, 148; vi , 135, 284, 373; - skudde, goed schudden: Jrd. iv, 260

keep, vast: Jrd. iv, 162; - houden, vasthouden: Jrd. i, 355, 368

keep, mond: Jrd. iv, 228

kees, pruimpje: Jrd. i, 151

keggie, brood: Jrd. i, 263

keien, los: Jrd. ii, 518

keiler, borrel: Jrd. iv, 320; keilertje, een slokje, borreltje: Jrd. iii, 35, 409; iv , 272, 448; zootje keilertjes, hoop borrels: Jrd. iv, 21

kelere, ‘cholera’: Jrd. i, 170; kelere-bekattering, cholerabeschuldiging (in de zin van: erge verdachtmaking) Jrd. iv, 155; kelére-handen, cholerahanden: Jrd. ii, 309; kelére-zon, cholerazon: Jrd. iii, 186

kernak, dorpeling: Jrd. ii, 76

kernèk: sau'n -, zo een lastpost: Jrd. i, 8

kesef, zilvergeld: Jrd. ii, 396

kessafie, bankbiljet: Jrd. ii, 368

kesse-me-jeu, pièce de milieu: Jrd. i, 64

ketier, veel, mooi (Arabisch): Jrd. iii, 196

ketippie, dubbeltje: Jrd. iv, 300

keveren, dutten: Jrd. iii, 501

[p. 649]

kewijne, kaas: Jrd. i, 263

kiebes, kop: Jrd. iii, 177

kien, sleutel: Jrd. iii, 427; kienen, sleutels: Jrd. iv, 180, 183, 193, 285; kiens, sleutels: Jrd. iv, 120; - drukken, zich met iets vastwerken: Jrd. iv, 295; - in 't slot steken, sleutel in het slot steken: Jrd. i, 250

kienen, hier ‘kopen’: Jrd. iv, 121

kieze: hè je in de -, dat snap je: Jrd. i, 13

kif, gift: Jrd. i, 248

kijl, drank: Jrd. iv, 63

kikkertje met 'n sleeptros, soort van vangijzer, voor een touwlus (matrozenterm): Jrd. i, 168

kiksmorig, onbevreesd: Jrd. iv, 455

kim, goed, lekker: Jrd. iii, 12, 451; iv , 301; 't is -, 't is in orde: Jrd. ii, 363

kimmel, drie keer: Jrd. ii, 398; - hondjes, drie dubbeltjes: Jrd. iv, 22; -Jantjes, drie jaar: Jrd. iii, 451; iv , 66; - zotterem, drie stille agenten: Jrd. iv, 457

kimmelaar, drie gulden: Jrd. iv, 301

kimmelbas, drie stuivers: Jrd. iv, 264

kimmelfokse schrabbertje, drie gouden tientjes: Jrd. iii, 12

kimmeren, kopen: Jrd. iv, 71

kin, stil, juist: Jrd. iv, 293, 414

kindje feur de bosbaude, een dode: Jrd. i, 394

kip, agent: Jrd. iii, 121; zwarte kip, pastoor: Jrd. iv, 64

kip, portie, opbrengst, buit: Jrd. iv, 289, 300; - deelen, gestolen waar delen: Jrd. iv, 73

kit, kamer: Jrd. iv, 234

kitje, logementje, herberg, roofkroeg: Jrd. iv, 401

klamones, inbraakgereedschap: Jrd. ii, 389

klanker: een - rooie baai, een fles rode wijn: Jrd. iii, 187; klankertje, fles, fles bier: Jrd. ii, 395; iv , 167

klapper, clandestien bordeeltje: Jrd. i, 24; kamer: Jrd. iii, 7; iv , 189, 292, 410

klapper-duifje, duifje dat klapt als een zweep met de vleugels: Jrd. iv, 135

klassioan, iemand die in dienst naar de strafklas van discipline is gestuurd: Jrd. i, 29

klavier, hand: Jrd. ii, 106; iv , 20, 64, 103, 129, 194, 228, 261, 282, 483

kleesen, benen: Jrd. ii, 397

kleezen, voeten: Jrd. iv, 288

klefiere, handen: Jrd. i, 273

kles-kles: fèn de -, babbelfamilie: Jrd. i, 273

klesmetiek, zeer hoofd: Jrd. i, 204

kleum, slaag: Jrd. iii, 130; - krijgen, slaag krijgen: Jrd. iv, 135

kleurtje bij-schminken, een oorveeg geven: Jrd. iv, 78

klinkertje, glaasje: Jrd. iv, 206

klissebisse, zeuren: Jrd. i, 17

kloffie, jasje: Jrd. iii, 425; kloffies, kleren: Jrd. iv, 480

klomp, kokkerd: Jrd. ii, 180; reuzenpens: Jrd. iii, 410

klompenmarkt: op de -, over de dertig zijn: Jrd. iv, 169

kluisgate(n), ogen: Jrd. iii, 124; iv , 206

kluitje, borrel: Jrd. iv, 463

knaak, rijksdaalder: Jrd. ii, 49; iv , 125, 410; knaken en achterwielen, rijksdaalders: Jrd. iv, 98

knaàse, kijken: Jrd. i, 43

knagelingen, ratten: Jrd. iv, 31

knaker, portemonnee: Jrd. iii, 407

knar, kop, hoofd: Jrd. i, 167; ii , 11, 97; iii , 36, 185; iv , 15, 131, 170, 221, 237, 253, 301, 320, 337, 450, 460, 483

knaup: 'n - op, een vloek op: Jrd. i, 299

kneibel, sterke, potige kerel: Jrd. ii, 180; iv , 25, 114, 147

kneisen, zien: Jrd. ii, 11; kneis je, kijk je: Jrd. iii, 5

knijp-zitten, gevangen: Jrd. iii, 186

knijsen, kijken: Jrd. ii, 180; iv , 123, 288, 449; geknijsd in de kaarten, voorspeld door de kaarten: Jrd. iv, 454

[p. 650]

knippen, arresteren: Jrd. iii, 174

knoak, rijksdaalder: Jrd. i, 104

knobbelsmeris, politieagent: Jrd. iv, 145

knok-akkevietje, vechtpartijtje: Jrd. ii, 360

knokbaas, iemand die gestolen geld en goed tegen procenten voorlopig in bewaring neemt: Jrd. iv, 120

knokke(n), vechten: Jrd. i, 6; ii , 117

knoloog, schele: Jrd. iii, 134

knoop, dubbeltje: Jrd. iv, 51

knop-smeirisse, brigadier: Jrd. i, 43

knudde met een rietje, gekkigheid: Jrd. iii, 495

knurf, klap; mep: Jrd. ii, 326, 386; iii , 130

koasjoager, mes: Jrd. i, 17

koefnoen, niets, gratis: Jrd. i, 263; iii , 451; voor-, voor niks, niemendal: Jrd. ii, 329

koeskepees, hier ‘gelegenheidjes’: Jrd. ii, 182

koeskepeetje, hier ‘gezellig honk’: Jrd. ii, 356

koetertjekoet, in ieder geval: Jrd. iii, 97

koetsef-blinkertjes, juwelen en snuisterijen: Jrd. iv, 264

koetseséfies-blinkers, juwelen: Jrd. ii, 329

koffer, bed, bedstee: Jrd. iii, 413; iv , 4, 26; koffertje, bedstee: Jrd. iii, 131

kafferen, met iemand naar bed gaan: Jrd. iv, 402, 436

kofferplanken, beddenplanken: Jrd. i, 157

kogeltje bruis, flesje spuit: Jrd. iii, 258

kojboj, cowboy: Jrd. iv, 77

kokkement, praatje: Jrd. ii, 426

koleire-piès, choleraclown: Jrd. i, 44

koler, trein: Jrd. iii, 189

kombuis, keukentje: Jrd. iii, 474

kommetje, glas bier: Jrd. iv, 277

konkel, grote koffieketel: Jrd. iv, 39

koofertje, hoed: Jrd. iv, 240

kooler, trein: Jrd. iv, 329; zwarte kooler, de dood: Jrd. ii, 329

kooljannen, goedkope volksvis: Jrd. ii, 20

koortsvrij: niet-, dronken: Jrd. iv, 70

koosjere, onder toezicht of keuring: Jrd. iv, 70

Koot, bekende haringman op de Prinsengracht bij de Noordermarkt: Jrd. iv, 57

kooter, kindje: Jrd. iv, 20, 216, 487; kootertje, kindje: Jrd. ii, 95; iii , 136, 181

kootertje, hoedje: Jrd. iv, 202

kop sog (zog), kop koffie: Jrd. ii, 363

koper, politieagenten: Jrd. iv, 94, 186; het - pesten, de politie sarren: Jrd. iv, 457

koperen bout, gehelmde politieagent: Jrd. iv, 178, 185

koperrood, centen (kopergeld): Jrd. ii, 325

koppenteller, officier van justitie: Jrd. iv, 355

kopperen, luidruchtige eterij: Jrd. iv, 116

kopstoot, tien cent: Jrd. iv, 59

kornetje, hoofd: Jrd. iv, 164

Korte, Prinsengracht: Jrd. iii, 122

kortjan, matrozenmes: Jrd. iv, 206

kotsen, bekennen: Jrd. iv, 112

kotser, snelspreker: Jrd. iv, 484

kout, mes: Jrd. iv, 431; koutje trekken, mestrekken: Jrd. iii, 120

kraak: - zonder verschut, inbraak zonder betrapping: Jrd. iv, 94; set d'r een -, inbraak doen: Jrd. ii, 41

krabbedaaier, vechter: Jrd. iii, 126; iv , 206, 429

krabben, scheren: Jrd. iv, 241

krabber, opmaker: Jrd. iii, 449; inbrekersgereedschap: Jrd. iv, 305

krakeling, woord: Jrd. iv, 463; geen - verlunsen, geen snars meer van iets afweten: Jrd. iv, 431

kraken, inbraken: Jrd. iv, 283

krakenzetter, inbreker: Jrd. iv, 228

kraker, inbreker: Jrd. iv, 284, 293, 297, 442

krakertje, borrel: Jrd. i, 53

krank-jorem, gek: Jrd. ii, 99

krankiel, waarschijnlijk verbastering van tranquille (rustig): Jrd. iv, 50

[p. 651]

krauter, politieagent: Jrd. ii, 290; bedrieger: Jrd. iv, 201

krauteren, hier ‘ontsnappen’: Jrd. iv, 195

krautert, zwerver: Jrd. iv, 227

kreeft, vlees: Jrd. iv, 442

krèn, zwangerschap: Jrd. i, 227

kriek, bochel: Jrd. iv, 147

Kromme, Palmgracht, achter de Wijde Gang: Jrd. iv, 7, 54

Krommert, zo genoemd, verkort, de Kromme Palmstraat: Jrd. i, 52

krotjeritserik, krotjesrommel: Jrd. iii, 151

krottig, gierig: Jrd. iv, 163

kruif, blufferig heertje, verwaten vent: Jrd. iii, 506; iv , 289

kruik, hoofd: Jrd. iv, 318

kruiskoppen en vioolstukken, machinegedeelten: Jrd. iii, 170

krupsies moàke, ruzies zoeken: Jrd. i, 92

kuierlatten, benen: Jrd. iv, 204

kwak, een vrouw die zich voor wat eetwaren laat onteren: Jrd. iv, 419

kwak: - overgooien, de bel overhalen, van iets geen last meer hebben: Jrd. iv, 146; tik de - over, houd de schel vast: Jrd. iii, 176

kwakkentijd, tijd voor de vletroeierij, bommentijd (van kwak ‘bom’): Jrd. i, 125, 166

kwakkies, kleine bosjes: Jrd. iv, 430

kwant, stout, manhaftig: Jrd. ii, 517; iv , 435

kwieskwas, losbol: Jrd. iv, 164

kwijlebabbel, mispunt: Jrd. iv, 436, 415

kwijlebabber, misselijke vent: Jrd. iv, 482

kwinkert, zot: Jrd. i, 73

ladder oploopen, zich hevig kwaad maken: Jrd. iv, 40

lalderij, pret, drinkgelagen: Jrd. iv, 404

lammetje, daalder: Jrd. iv, 50

lamp, onraad: Jrd. iv, 195

lampies, ogen: Jrd. i, 72; ii , 31; iv , 25, 133, 180, 251

lampions, ogen: Jrd. iv, 35

lampjes, ogen: Jrd. iv, 9

lancet, scherpe dolk: Jrd. iv, 292

landing, herrie: Jrd. iii, 126

Lange Jan, Westertoren: Jrd. iv, 141

lappen, oren: Jrd. iii, 121

last van gal, kwaadaardig: Jrd. iv, 301

lat, been: Jrd. ii, 173; iv , 55, 145, 458

latkip, politieagent: Jrd. iv, 97, 196

lauw, lam: Jrd. i, 66; - sorg, geen zorg: Jrd. i, 229

leb, lief: Jrd. iv, 98

lebàbber, opdonder: Jrd. i, 356

lefgauser, durfal: Jrd. i, 52

lefgooser, brutale kerel: Jrd. iv, 95

lefzetters, moedsmensen: Jrd. ii, 120

legem, brood: Jrd. iv, 240

leiferensier fèn de blikke soabel, dragonder: Jrd. i, 298

leig: bi je -, ben je uitverkocht: Jrd. i, 7

leindertje, hier ‘aal aan lijntjes gevangen’: Jrd. i, 5

lel bier, groot glas bier: Jrd. i, 158

lellebellen-bar, een van de beruchtste Zeedijkkroegen: Jrd. iv, 442

lèmpies, ogen: Jrd. i, 52

lense(n), kijken, loeren: Jrd. i, 258; ii , 90; iii , 452; iv , 181, 264, 378, 432

lenzen, uitloeren: Jrd. iii, 117

lichterik, morgen: Jrd. ii, 372

lijk, oud wijf: Jrd. iv, 180

Lijkenhuis, Westersuikerfabriek: Jrd. iv, 21

lijnschieter, dromer, suffer, druiloor: Jrd. iv, 461, 448

lijzen, kletsen: Jrd. ii, 58; iv , 435

lik, gevangenis: Jrd. ii, 47

link, slim, geslepen: Jrd. i, 186; ii , 6, 108; iv , 79, 105, 403; - daajem, valse eed: Jrd. iii, 131; linke pernosies, slimme winsthandeltjes: Jrd. ii, 325; linke zus, goocheme zus: Jrd. i, 247; - gajes, gevaarlijk volk: Jrd. iv, 9; - schorem, gemeen volk: Jrd. iv, 36; - vaartje op de lippen, een bedacht praatje: Jrd. iv, 290; op - nemen, bedotten: Jrd. iv, 436

[p. 652]

linkdajem, vals vloeken, meineed: Jrd. ii, 391

linken, hier ‘bedriegen, beetnemen’: Jrd. ii, 378; linkte de bollebof van de bazar, hield de inspecteur van politie voor de gek: Jrd. ii, 460

linkgajes, uitgeslepen, gemene volk: Jrd. ii, 379

linkmiggel, slag-om-de-arm-houder: Jrd. i, 38, 61

lobbe: in se -, in z'n schik: Jrd. i, 394

loefie, half centje: Jrd. i, 421

loefies-knol-smeris, halve-cent-politie-agent: Jrd. iii, 138

loeken: loek, kijk: Jrd. ii, 43; iii , 5; iv , 418; loek hullie me de pijp uitsullen, kijk ze vluchten: Jrd. iii, 143; loek uit, kijk uit: Jrd. iv, 185

loene, nijdig: Jrd. iii, 7; iv , 109, 330; loene gebbetjes, valse pretjes: Jrd. iv, 272; loene oksenaars, valsgouden horloge: Jrd. iv, 299

loene(n), kwaadmaken, poets bakken: Jrd. i, 247; iv , 403

loeneraar, verrader: Jrd. iii, 157

loen latje, zich mal houden: Jrd. iv, 240

loensch: loensche gokker, valse speler: Jrd. iv, 141; loensche sirool, nagemaakt mens: Jrd. iv, 320

loentje, voor-de-gek-houderij: Jrd. i, 69; ii , 177; - zetten, iemand erin laten lopen; een valse slag uitslaan: Jrd. i, 60

loepertje op d'r snij sitte, horlogetje in haar zakje hebben: Jrd. ii, 365

loepie, horloge: Jrd. iv, 287

logement van Merks, bekende slaapgelegenheid: Jrd. iv, 80

lompen: laat je niet -, laat je niet kennen: Jrd. i, 175

loocheme, werken: Jrd. i, 16

lood, geld: Jrd. iv, 415

lood op het hoofd, zwaar beschonken: Jrd. iv, 49

looier, maandagverzuimer: Jrd. i, 191

loojig, zwaar: Jrd. iii, 417

loopstokken, benen: Jrd. iv, 165

lorem: in de -, dronken: Jrd. iv, 411; in de - blijven, dronken blijven: Jrd. i, 147

lorumaar, zwendelaar, bedrieger: Jrd. iv, 322

los, geen waar meer: Jrd. iv, 77

louwekus, uit!: Jrd. iv, 436

louwfikus, niemendal; niets: Jrd. iii, 414

louw loene, een tegenvaller: Jrd. iii, 119, iv , 151; hier ‘dood zijn’: Jrd. iv, 132

louw poekelen, niet loslaten; gesloten zijn: Jrd. iv, 153

louw sjoege, geen erg geven: Jrd. ii, 34

louw smoese, niets zeggen: Jrd. iii, 416

louwsmoezer, verzwijger: Jrd. iv, 322

lubbert, sul: Jrd. iv, 107, 132, 227

luchtklappertje, bovenwoninkje: Jrd. i, 263; iv , 318

luifel, neus: Jrd. iv, 93, 180

luikies, stiekem: Jrd. iv, 154; hou je luikies, hou je stil: Jrd. iii, 132

luikies, ogen: Jrd. iv, 206, 458

luikje: het stille -, woeker: Jrd. iv, 142

luim: op - broeien, loeren op verrassingen: Jrd. iv, 288

luimen, slapen: Jrd. iv, 127, 282, 288, 448; luime op de groene deken, slapen in het gras: Jrd. iii, 59

luimspiesjes, onaanzienlijke nachtlogies: Jrd. i, 148

luimspiezen, slaapsteeën van minst allooi: Jrd. ii, 299

luisterlappen, oren: Jrd. iv, 42

lunseling, de uitkijker bij loeren op prooi: Jrd. iv, 448

Lutjebroek, een bekend volksdanshuis bij de Haarlemmerpoort: Jrd. ii, 7

Maagdenhuis, een beruchte herberg op de Zeedijk: Jrd. iv, 64

m'aàge, mijn eigen: Jrd. i, 405

maaien, hard lopen: Jrd. iv, 115, 196, 203, 254, 329

[p. 653]

maandceel, een overeenkomst van de zeelui met de Maatschappij waarvoor ze varen dat hun vrouw een gedeelte van de gage maandelijks kan komen halen (er bestaat ook: weekceel): Jrd. iii, 177

maatjes, maatjes jenever: Jrd. ii, 15

maffie, kwartje: Jrd. ii, 175

mafknar, slaaphoofd: Jrd. iv, 165

majem, water: Jrd. ii, 306; iii , 171

mandrillen, lelijke souteneurs: Jrd. iv, 439

mannekuil, bed: Jrd. iv, 222

mareedsemen, stelen: Jrd. iv, 286

mareeje, moiré: Jrd. iii, 13

mareesemer, dief: Jrd. iv, 424

masseltje: op masseltjes loere, op gelukjes loeren: Jrd. i, 293

massematte, waar: Jrd. iii, 121

mattekloppertje, goudtientje: Jrd. i, 263; ii , 391

mattenkloppertje, tienguldenstukje: Jrd. iv, 93

mauwerik, poes: Jrd. iv, 437

mazzel, geluk: Jrd. ii, 198

meelikpeeser, zakkenroller: Jrd. ii, 326, 384

meeluk, zak: Jrd. iii, 452

meeluk-peesen, zakkenrollen: Jrd. iv, 432

mèffe, slapen: Jrd. i, 116

meheertje, commissaris van politie: Jrd. ii, 388

meier: kimmel -, driehonderd gulden: Jrd. iii, 411

meijer, banknoot van honderd gulden: Jrd. ii, 377; meijertje: kwart -, bankje van vijfentwintig gulden: Jrd. ii, 26; half meiertje, vijftig gulden: Jrd. iii, 59; iv , 413

meikever, losbol-boef: Jrd. iv, 271; meikevers, stelende zwervers: Jrd. iv, 428

meine-deinen, een grof kaartengokspel: Jrd. iv, 430

mekajem, 'n hoop, 'n heleboel: Jrd. ii, 390; iii , 35

melane, dronken: Jrd. i, 248; ii , 394; in de -, in de beroerdigheid: Jrd. iv, 49

melanse, melange: Jrd. iv, 129

meleur, malheur: Jrd. iv, 262

melochem, zware arbeid: Jrd. iv, 77, 233

meloje, wenk, sein: Jrd. iv, 303

melojenen, waarschuwend of wenkend inlichten: Jrd. iv, 303

meluk, zak: Jrd. iii, 495; iv , 21

melukpeeser, zakkenroller: Jrd. iv, 424

memmele, lafbek: Jrd. ii, 434

menark, heerser: Jrd. ii, 31

meneertje, commissaris: Jrd. iv, 179, 183, 193, 330; rechter van justitie: Jrd iv, 418

merode, benauwdheid: Jrd. iv, 483

merwigger, zuiper, schranser, zwerver: Jrd. iv, 418

mes, lijk: Jrd. iv, 448

mesiès: speult -, speelt Messias: Jrd. i, 395

Mesistes, Maciste (een filmreus): Jrd. iii, 442

mesomme, geld (maken veel Jordaners van: bezomme, besjomme, mezomm): Jrd. iv, 467; het totaal van zijn arbeid: Jrd. i, 32

mesooles, kapot, ziek: Jrd. ii, 394

mèt op de -, op de keien: Jrd. i, 287; fèn de - rolle, doodgaan: Jrd. i, 192; trèk me op de -, dood gaan: Jrd. i, 104

mieg-tiejeis, urinoir: Jrd. iv, 298

mieneker, laffe treiter: Jrd. iv, 112

mienerik, gluiper: Jrd. iv, 228; zwijn: Jrd. iv, 329

miggelaar, kerel op uitkijk: Jrd. iv, 303, 431

miggelen, te verblijden: Jrd. ii, 394; stuiperig lachen: Jrd. iii, 36; iv , 417

mijmis, de laan uit: Jrd. ii, 137

mikkie, broodje: Jrd. iv, 72

mikmak: 't -, een soort van ziektevloek: Jrd. i, 160

misgasser, verlopene: Jrd. iv, 403

misgazzer, zwijn: Jrd. iv, 228

[p. 654]

miskaf, nare kerel, vervallen schooier: Jrd. iv, 241, 417

misslaan, bedriegen, oneerlijk geld achterhouden: Jrd. iv, 468

misslaander, verduisteraar, oneerlijke deler: Jrd. iv, 21, 290

moal, mijl: Jrd. i, 358

moelige,^410* dikgeslagen: Jrd. iii, 176

moerkenaàn, moederkonijn: Jrd. i, 231

mokkemond, iemand met ingevallen lippen: Jrd. iv, 140

molm, geld: Jrd. i, 157; iii , 221

molmboer, rijke vent: Jrd. iii, 84

mooi dingetje, goed zaakje, goede inbraak: Jrd. iv, 105, 284

Moord- en Brandbuurt, vroegere naam van het Spaarndamkwartier: Jrd. iii, 407

moorig, bang: Jrd. iv, 131, 153

moos, duiten: Jrd. iii, 188

mootvlek: met de - peezen, met negen dobbelstenen gokken: Jrd. iv, 439

morig, angst: Jrd. i, 154

mortepaaien, hier ‘optuigen’: Jrd. ii, 101

mortje, dood: Jrd. i, 48

motlap, nummer 33: Jrd. i, 236

muim, ransel, slaag: Jrd. iii, 130; iv , 459

muimen, slaan: Jrd. ii, 356

muizen, nare toestand: Jrd. iv, 66

mulle: sonder te -, zonder te mopperen: Jrd. i, 102

muntmeter, kleine brandkast: Jrd. iv, 441

muntslaan, tegen de slapen slaan: Jrd. ii, 298; iv , 299, 414

muntsmakken, neerslaan, hevig tegen de slapen slaan: Jrd. iv, 318, 410

mutsje met de lap, het mutsje dat de gevangenen dragen en waaraan het masker vastzit waarmee ze altijd het gelaat bedekken moeten als ze zich ‘buiten’ vertonen: Jrd. iv, 483

muziekdoos, brandkast: Jrd. iv, 194

mylie als een tjoekel, grote dreigbek als van een hond: Jrd. iv, 32

naaf, mes: Jrd. i, 22

naai, slim, gewiekst, handig: Jrd. ii, 468; iii , 184, 414, 482

nabiet, wijn (Arabisch): Jrd. iii, 196

nachtspieses, nachtkroegen: Jrd. iii, 174

nagelaar, hier ‘uithongeraar’: Jrd. ii, 454

nakkedikker, berooide: Jrd. ii, 370

nasser, souteneur: Jrd. i, 73

nassi nassi goreng, gebakken rijst: Jrd. ii, 440

nebaal, een soort aal: Jrd. i, 9

nebob, baasspeler: Jrd. iii, 439

nefke, meisje, meid: Jrd. i, 52, 72; ii , 454, 523; iv , 108, 176, 205, 442

nefteren, moorden: Jrd. iv, 119

nefterik, mes: Jrd. iv, 289

negeweker, zieke: Jrd. ii, 495

nekeive, meid, straatmeid: Jrd. ii, 336, 532

nèkijfe, lichte meid: Jrd. i, 258

nemen: dat nam hij niet, Jordaanse uitdrukking voor: daar had hij geen vrede mee: Jrd. iv, 129

nep, bedrog: Jrd. iv, 59

neppen, misleiden, bestelen, bedrieglijk handelen: Jrd. iii, 148; iv , 73, 229; genept, erin gelopen, ook wel afgezet: Jrd. iv, 32

nepschauren, waardeloos goed: Jrd. iii, 180

nepvaart, afzetterijsysteem: Jrd. iv, 121

neurespiese, slaapgelegenheid: Jrd. iv, 448

neurie: onder de -, dronken zijn: Jrd. i, 165

neut, hoofd: Jrd. i, 40; iv , 51, 242; - gewarmd, gedronken: Jrd. i, 175

niesse, meid: Jrd. ii, 11; iii , 45; iv , 24, 180, 187, 242

nifteraar, halsafsnijder: Jrd. ii, 459

nifteren, moorden, doden: Jrd. iv, 408

nifterik, groot mes: Jrd. i, 154

nijf, mes: Jrd. ii, 308, 315; iii , 123; iv , 64, 118; - in de klavieren, mes in de handen: Jrd. iv, 413

410* Lees mollige?

[p. 655]

nijs, moed, durf: Jrd. ii, 367; iv , 26, 79, 305

nijs, dartel: Jrd. iii, 185

nobele, minnaar, vrijer: Jrd. ii, 513; iv , 304

nobel gajes, misdadigersvolk: Jrd. iii, 53

nobel volk, dievenvolk: Jrd. iv, 123, 282, 288

Noordermart, zeggen de Jordaners van Noordermarkt: Jrd. iv, 463

noppes, niets, niemendal: Jrd. ii, 137; iv , 28, 115; - kotse, niet verklikken: Jrd. iii, 126; - pekaan, hier ‘uitpraatje’: Jrd. iv, 150

nosteraar, vloeker: Jrd. iv, 287

nosteren, opspelen, vloeken: Jrd. iii, 130; iv , 178

nuf gepeld aàtje, fantasiehoedje: Jrd. i, 315

ofergewinterd, slim; uitgeslepen: Jrd. i, 356

oggenebbes-mensch, het ongeluksmens: Jrd. i, 340

okketaaje, van geld beroven: Jrd. iii, 80

okkies, gebrande duivenbonen: Jrd. iv, 5

oks, fijn: Jrd. iii, 126

oksenaar, horloge: Jrd. ii, 371

olms, verlept, oud, afgesleten: Jrd. ii, 115; iii , 171; iv , 180, 200, 239, 484; olmse meeligerd, aftandse stakkerd: Jrd. iii, 494; olmse prolurk, afgetakelde poen: Jrd. ii, 348; olmse sukkel, aftandse sufferd: Jrd. iv, 288; olmse tiejeiskraker, oude brandkasteninbreker: Jrd. iii, 9; - merakel, daas (dwaas?) schepsel: Jrd. iv, 31

olmsch, aftands: Jrd. iv, 72

omkleumen, bekennen: Jrd. iv, 186

omslaan, bekennen: Jrd. iv, 305

onderslagen, onderzocht: Jrd. i, 439

onke: mit se -, in zijn eentje: Jrd. iii, 129; mitte -, met één overgebleven knikker: Jrd. i, 421

onkedaai, alleen-overgeblevene: Jrd. iv, 205

onkedin, door onoprechtheid: Jrd. iv, 294

ooievaarstrengen, lange benen: Jrd. iii, 121

Oom Gerrit, pastoor: Jrd. iv, 64

oorblazers, ophitsers: Jrd. iv, 76

oortjes, geld: Jrd. iii, 495

opdoffe, mooimaken (zich mooi voordoen): Jrd. i, 196; ii , 364

opengooiertje, een dubbeltje waarmee men de deur kan ‘opengooien’ van een kroeg: Jrd. iii, 424

opgaan, gevangenisstraf krijgen: Jrd. iv, 303

opgever, die inbraken aanbrengt: Jrd. iv, 284, 285, 289

opknijse, opkijken: Jrd. iii, 132

oplaaien, iemand overhalen: Jrd. iv, 288

opsie, vrije keus: Jrd. iii, 475

opsteker, mes: Jrd. iv, 274

optoffelen, op slaan: Jrd. ii, 312

ottenooi, Heer in de hemel: Jrd. iv, 240

Oude Fransche Pad, de tegenwoordige Willemstraat, vroeger, vóór demping, het Fransche Pad geheten: Jrd. i, 97

ousten, veel praten: Jrd. iv, 304

out, hout: Jrd. iv, 219

over-gisse, overslimme: Jrd. iv, 246

padjakker, kerel: Jrd. iv, 72

pafferia, pistolen: Jrd. iv, 264

pageintjes, grapjes: Jrd. iv, 263

pakeete saugers, boevenzooi: Jrd. iv, 403

pakeetje, oplichterstruc met goederen: Jrd. iv, 437

palmegoone, zwerver, afgedankt koloniaaltje: Jrd. iii, 244

pan: onder de pannen, dronken: Jrd. i, 252

panas, chef: Jrd. iii, 183

pappen, zuipen: Jrd. ii, 274; as d'r nie woont kaje niet pappe, als er geen centen zijn, kun je er niet borrelen: Jrd. iii, 499

[p. 656]

papper, drinker: Jrd. ii, 274

pappert, drinker, zuiplap: Jrd. i, 204; iii , 208

paradetten van een half meijer, lichtekooien van een halve eeuw: Jrd. iv, 232

parsepant, ellendeling, aanbrenger, omroeper, ophitser: Jrd. iv, 55, 153

passepetoe, passe partout: Jrd. iii, 505

paternosters, handboeien: Jrd. iv, 179

paternostertjes, handboeien: Jrd. iv, 178

patet, hersens, kop: Jrd. ii, 398; iii , 413; iv , 287; patetje, hoofdje:Jrd. iv, 329

patsjief, gelaat: Jrd. iv, 289

pattekelieren, particulieren: Jrd. iv, 72

pecario, trottoiruitstallinkje: Jrd. i, 260; iii , 429

peekelen, spreken: Jrd. iv, 23

pees, werk: Jrd. iv, 148, 193, 206

peesen, ploeteren, zwoegen: Jrd. ii, 299, 375; iii , 409, 436; iv , 21, 441; gepeesd, samengewerkt: Jrd. iv, 346; peese op de dolmgoosers, jacht maken op de straatzwabbers: Jrd. ii, 365

peesklapper, roofhol: Jrd. iv, 119, 402

peesvrijers, werkmannen: Jrd. iv, 490

peezen, zwaar sjouwwerk doen, hard werken, ook: op iemand loeren: Jrd. i, 165; iv , 10, 94, 114, 293, 301, 401, 491; hier ‘jacht maken op een vrouw’: Jrd. iv, 132; - op de meluk, zakrollen: Jrd. iii, 174; - op den nastoot, chantage, roof of vuile zaakjes opknappen: Jrd. iv, 404

peezer-met-de-flik, gokker, grove en listige kaartspeler: Jrd. iv, 68

peiger, dood: Jrd. iii, 421

peigeren, sterven: Jrd ii, 513

peise, zwoegen: Jrd. i, 273

pekaan, in orde: Jrd. iv, 72, 188, 292; hier ‘voor hem gewonnen’: Jrd. ii, 312; hier ‘flink’: Jrd. iv, 4; kijk toe: Jrd. iii, 80; zo goed als: Jrd. iv, 429; - maken, inpalmen: Jrd. iv, 232

pen: onder de platte -, op straat: Jrd. iv, 410

penneboeser, huisbaas: Jrd. iii, 405

pennen, vingers: Jrd. iii, 421

pennetje, sigaretje: Jrd. ii, 395; iii , 183; iv , 484

permonje, vrijheid, toestemming: Jrd. ii, 456

pernoose, zaak waarmee geld verdiend wordt, kostwinning, broodwinning: Jrd. i, 72; ii , 370, 409; iv , 192; fijne -, fijne waar: Jrd. iii, 187; linke -, slimme aan-de-kost-komerij: Jrd. iii, 423; iv 430; linke pi- of pernose, misdadentrucs: Jrd. iv, 482

peroatje, sigaretje: Jrd. i, 39

pesaasie, passage: Jrd. i, 204

petroleum, jenever: Jrd. iv, 61

peuten, klappen uitdelen: Jrd. iv, 330

piano: op de - gezet, uitgehoord: Jrd. iv, 496

piegem, sufferd, uilskuiken, lijzerd: Jrd. ii, 387

piek, gulden: Jrd. iii, 52; iv , 11, 441; pieke(n), guldens: Jrd. i, 138; iii , 185, 436; iv , 72, 87, 164, 436

piel: te -, gesnapt worden: Jrd. iv, 146

piemelen, huilen: Jrd. ii, 311; iv , 274; gepiemeld, gehuild: Jrd. iv, 95

piepen, slapen: Jrd. iii, 7

pierelemortes, dood: Jrd. i, 298

pierement, orgel: Jrd. i, 249; ii , 101; iv , 140

pieskepees, grilligheden: Jrd. iv, 240

pieterman, gulden: Jrd. ii, 43

pijger, dood: Jrd. ii, 454

pikken, stelen: Jrd. iv, 59, 102; gepikt, gestolen: Jrd. iv, 48

pikkeneert, benijden: Jrd. iii, 5

pikker, matroos: Jrd. ii, 465

pinkieskorper, klein karpertje: Jrd. i, 85

pinose of pernose, het bedrijf betreffend: Jrd. iv, 283

pinose-jongen, misdadiger die vernuftig te werk gaat, een die van alles op de hoogte is: Jrd. iv, 106, 436, 441

pinose-kerel, hier ‘geschikte vent’: Jrd. iv, 289

[p. 657]

piot, hier ‘politie’: Jrd. ii, 387

piraatje, sigaretje: Jrd. iii, 117; iv , 145

pirmonje, verlof: Jrd. iv, 302

pit, kop: Jrd. i, 308; iii , 136; iv , 54, 262

pitten, geld: Jrd. iv, 54

plaat: je - ankleure, je bakkes roodslaan: Jrd. iii, 7

plak, vierduitstuk: Jrd. ii, 331

plakke(n), duiten: Jrd. i, 138

plakkies: rooie -, schulpjes van rood haar (over het voorhoofd gelegd): Jrd. i, 418

plakzegels, zoenen: Jrd. iv, 35, 70, 228

plathouder, eigenaar van duiven op een plat dak: Jrd. i, 243

plattekit, winkel waar gestolen waar gekocht wordt: Jrd. ii, 459

platter, pijn te doen: Jrd. ii, 452

platvin(k), beurs, portefeuille: Jrd. ii, 371, 397, 459; iv , 72, 202, 421

platvin-roovers, portefeuillerovers: Jrd. iv, 404

platvisch, onmondige meisjes, minderjarig meisje: Jrd. ii, 33, 378

Pleingasten, souteneursvolk van het nachtelijk Rembrandtsplein: Jrd. iv, 11

pleite, smeer hem, weg: Jrd. iii, 129, 159; iv , 260, 410; is -, ervandoor: Jrd. ii, 450; moak je -, ruk uit: Jrd. i, 73; - tippelen, de benen nemen: Jrd. iv, 330

pleiterik: ik gaan -, hier ‘ik smeer 'm’: Jrd. ii, 361

plèk, vierduitstuk: Jrd. i, 187

plèkje van rood haar opleggen, je kop tot bloed ranselen: Jrd. i, 136

pluk, werk: Jrd. iii, 159

poedel, agent: Jrd. ii, 447; iv , 444, 455

poederpennetje, sigaret: Jrd. iv, 149

poekelaar, spreker: Jrd. iv, 179

poekelen, praten: Jrd. ii, 15; iii , 8, 68, 421; iv , 79, 95, 115, 136, 167, 215, 217, 239, 272, 431; poekelde labe, sprak zo veel: Jrd. iii, 506

poen, geld: Jrd. i, 43; ii , 146; iv , 203, 414; - bedissen, geld verdienen: Jrd. iv, 402; poen-bedissen, verdienste maken (ironisch bedoeld op winst maken uit gestolen goed): Jrd. iv, 202; blank -, zilvergeld: Jrd. iii, 405; dot -, veel geld, grote buit: Jrd. iv, 124, 289, 295, 434, 441; - woont, veel geld zit: Jrd. iv, 435

poengassie, bedelpetje: Jrd. iii, 141

pompertje, valse sleutel: Jrd. ii, 35

pompertjes, kleine brandkasten: Jrd. iv, 286

ponem, gezicht: Jrd. iv, 205; ponemen, gezichten: Jrd. iv, 205; ponems, gezichten: Jrd. ii, 325

pooien, souteneurschap: Jrd. i, 72

pooier, man die leeft van het geld dat vrouwen met haar lichaam verdienen: Jrd. ii, 116

pooserjat, doodarm: Jrd. ii, 408

pooter, kwijt: Jrd. ii, 329

poozetjat, platzak: Jrd. iv, 442

potje, slachtoffer: Jrd. ii, 17

potje-van-smallenee, kwakzalversmidel: Jrd. iv, 74

potkacheltje, donker vrouwtje: Jrd. iii, 184

pots, snor: Jrd. iv, 193

pottegrafie, fotografie: Jrd. iv, 28

prames: hij hield hullie -, hij had er deel aan: Jrd. iii, 148; - staan, er deel aan hebben: Jrd. iv, 214

pramis, deel aan iets hebben: Jrd. iv, 150

prevelementen, praatjes: Jrd. iv, 438

prevelementje, praatje: Jrd. iv, 112, 186

priem, dolkmes: Jrd. iv, 443

prikkel, weegschaal: Jrd. i, 8

prikken, met een mes steken: Jrd. iv, 443

prinsemerei, politie: Jrd. i, 43; ii , 18; iv , 102, 197, 298

proamis: ik sta je -, ik deel met je: Jrd. i, 73

proatflemoes, leuter-snater: Jrd. i, 204

[p. 658]

proesdag, slechte, mislukte dag: Jrd. iv, 73

pruif, dronkaard: Jrd. ii, 278; de - hebhen, dronken zijn: Jrd. iv, 22

puppiefoet, puppyfood: hondenbrood: Jrd. iii, 458

rabatten, oude huizen: Jrd. i, 274

rabbe kwast, klankwoord: Jrd. iv, 141

rabbelaar, snateraar: Jrd. iv, 289

racheling, teleurstelling: Jrd. ii, 108

rachmones, medelij: Jrd. iv, 304

rachmones-woordjes, meelijwoordjes: Jrd. ii, 454

raggeling, mislukking, teleurstelling: Jrd. iv, 271, 304

ram, slaag: Jrd. iv, 27, 75; een beetje -, een paar klappen: Jrd. iii, 176

rammenassen, ranselen: Jrd. ii, 77

rastekweir, rijke vreemdeling: Jrd. ii, 389

rat: zwarte ratten, verdorven kinderen: Jrd. iv, 22

rauje dorp, gevangenis: Jrd. i, 97

raujeme, kijk eens aan: Jrd. i, 356

rausen, gappen: Jrd. iv, 174

rausje, kop: Jrd. ii, 389

ree, uitgeslapen: Jrd. ii, 35; zoo -, zo behendig: Jrd. iii, 148

reê, flink; koen: Jrd. iv, 331

reep, mond: Jrd. i, 230; iv , 194, 229, 264, 456

reizen: op -, op loeren: Jrd. i, 161; op iemand -, iemand opsporen om zich te wreken: Jrd. iv, 319; op gereze, op geloerd: Jrd. i, 376

rèm, slaag: Jrd. i, 228; - gèf, ransel gaf: Jrd. i, 52

rèm: vaaf rèm, vijf centen: Jrd. i, 441

renons, schuil: Jrd. ii, 468

renpaarden, vrouwen die werken voor souteneurs: Jrd. iv, 226, 301

rettet, privaat: Jrd. iv, 146

reutel: op den -, geborgd: Jrd. ii, 368; op den - luimen, op de borg slapen: Jrd. iv, 481

rewogempie, voordeel: Jrd. iv, 288

ribbemaus, ijzerbreker (sterke kerel): Jrd. i, 52

ribbemous, mannetjesputter, krachtige kerel: Jrd. ii, 391

rijs, loer: Jrd. ii, 93

rijst: gef mijn maar -, ik lust niet: Jrd. iii, 494

rikketikkebons, Ome Jan: Jrd. iii, 410

rikketikkie, hart: Jrd. iv, 205

ringster, iemand die de gouden ringetjes om de sigaren maakt: Jrd. iv, 140

ritsige frotterhourikken, ongure typen: Jrd. iv, 182

robbeklopper, goeierd: Jrd. i, 64

robbekollig, grillig: Jrd. iv, 49

roeie(n), eten: Jrd. iv, 211, 410

roertje: 't - rood, drankneus: Jrd. ii, 461

roetmop, tussen de ketels werken en de vlampijpen uitvegen op schip. Daar ook kolken leegscheppen van roet: Jrd. iii, 6

rokzakken, meiden: Jrd. i, 245

roller, ontrover: Jrd. iv, 459

rood en wit, zilver- en kopergeld: Jrd. iv, 78

rood goed, koper: Jrd. ii, 396

roofkitten, roofhuizen: Jrd. iv, 407

rooien, kunnen zetten, plaatsen: Jrd. i, 72; rooien naar niks, nergens naar lijken: Jrd. iv, 70

roojemen, (onthutst) kijken: Jrd. ii, 317; iv , 251; geroojemd, afgeloerd, gezien: Jrd. iv, 200, 239; roojem, moet je kijken: Jrd. iii, 410

rotteraar, verrader, spion: Jrd. i, 146; iv , 304, 483

rug: rooie -, bankje van duizend gulden: Jrd. ii, 323; roode ruggetjes, bankjes van duizend: Jrd. iv, 202

ruigpoot, homoseksueel: Jrd. iv, 299

Ruiterpié, Pieter Jacobstraat (in Amsterdam): Jrd. ii, 465

run, een beest: Jrd. i, 264

[p. 659]

rus, rechercheur: Jrd. ii, 160, 460, 461; iv , 99, 186, 436

rut, niets meer bezitten: Jrd. i, 420

rutje, kaal: Jrd. i, 263

sabberen, soort van lichte inbraak: Jrd. ii, 384

saf(f)iaantje, sigaar: Jrd. ii, 127; iv , 379

sags, zeg's: Jrd. ii, 67

samenetje, sigaret: Jrd. iv, 202

sàpper jei?, werk jij?: Jrd. i, 273?

sardineeren, openscheuren: Jrd. iv, 294

saribel, vent: Jrd. iv, 184

saroespeelster, hier ‘dievegge’: Jrd. ii, 464

satans, vuur: Jrd. ii, 452

sauger, (gewiekste) kerel: Jrd. i, 71, 148; ii , 45

schàf je, loop heen: Jrd. i, 41

schappie-hindele-mindele, dooreenmengsel: Jrd. ii, 108

scharn, mest: Jrd. iv, 307

schèf je selmiel (slemiel), loop heen ongeluk: Jrd. i, 226!

scheg, neus: Jrd. iv, 66, 184, 229, 430

schellenhitje, dagmeisje: Jrd. iv, 11

schemp, gemenigheid: Jrd. i, 168

scherp: met - te gaan peezen, met messen te gaan werken: Jrd. iv, 200; op - peesen, prostitutie uit de handen van een klant verlangen: Jrd. iv, 435; op - peezen, prostitutie uitlokken met roof: Jrd. iv, 402

schieba(a)rt, gezicht: Jrd. iv, 289; hier ‘mormelbakkes’: Jrd. ii, 280; schierbaartje, mom: Jrd. ii, 454

schieten, doorzien: Jrd. iv, 415

schiften, gevangenistijd uitzitten: Jrd. iii, 425

schilletjes, bovenkleren: Jrd. iv, 32

schimmetje trekken, momentopname nemen: Jrd. ii, 453

schipper: raòkt - òf valt flauw: Jrd. i, 25

schjaskelbajes, bordeelkroegjes: Jrd. ii, 300

schobbelevink, verschoppeling: Jrd. ii, 32

schobbetje maken, stukjes draaien: Jrd. iii, 118

schof je, zwijg, ga weg, hou op: Jrd. iv, 29, 65, 156, 166, 227, 175, 293; schofje duyfel, ga weg duivel: Jrd. i, 386

schok: op den -, avonturieren in slechte zin: Jrd. iii, 482; op den - tippelen, op goed geluk avonturen: Jrd. iv, 289

schokke(n), betalen: Jrd. i, 297; iii , 149; iv , 163, 290; te eten geven: Jrd. ii, 126

schollepie, schelpje: Jrd. i, 259

schoolmeester, slecht soort aardappel gebruikt voor visaas: Jrd. iii, 259

schoor, eten: Jrd. ii, 24

schoppel, schommel: Jrd. iv, 221

schorempies, grapjes: Jrd. iv, 168, 218

schot: in het - houden, niet uit het oog verliezen: Jrd. iv, 155

schots: bi jei -, ben jij hoogmoedig: Jrd. i, 187

schoure, goed, waar: Jrd. ii, 401, 417

schrabbers, geld: Jrd. iv, 205, 436

schrabbertjes, gouden tientjes: Jrd. ii, 17

schragen, benen: Jrd. iv, 180, 195, 243

schranderen, politie: Jrd. iv, 410

schranderig, schraal: Jrd. iv, 72

schriebes, honger: Jrd. iv, 483

schrooien, hard werken: Jrd. iv, 410

schroor: den - op, de boer op: Jrd. i, 160

schurft is één, samen van hetzelfde eten of drinken: Jrd. iv, 55

schuurtje, politiebureau: Jrd. iv, 330; in 't -, in het cachot op het politiebureau: Jrd. i, 362

seeferaar, dief: Jrd. ii, 36

seela, dronken: Jrd. iii, 438

seeveraar, dief, inbreker: Jrd. iv, 484

segraàn, chagrijn: Jrd. i, 236

seibelant, booswicht: Jrd. iv, 482

seigel, verstand: Jrd. ii, 137

seiges, bokkingsmand: Jrd. iii, 136

seintje steken, waarschuwen: Jrd. iv, 296

Sekkie Neus, oude beruchte straatventer uit de Jordaan: Jrd. iv, 404

sel me waare, zal me wachten: Jrd. i, 369

[p. 660]

sentimetaal, salto-mortale: Jrd. iv, 78

seroeang, arm: Jrd. iv, 482; seroeangs, armen: Jrd. ii, 362

shikse, christenvrouw: Jrd. ii, 11

sikker, dronken: Jrd. iii, 140

silverkluitje, dubbeltje: Jrd. iii, 141

Sint-Fresiskus, Sint Franciscus: Jrd. iii, 203

sirool, kerel, vent: Jrd. ii, 317; iii , 44, 48; iv , 34, 173, 186, 244, 355, 412

sjaakies, kalm: Jrd. ii, 355

sjaanse, chance: Jrd. iii, 411

sjakies, kalm: Jrd. iii, 122, 426

sjanken, trouwen: Jrd. ii, 311; gesjankt, getrouwd: Jrd. iv, 484

sjanst, (chance), kans: Jrd. iii, 59

sjap, goeierd: Jrd. iv, 10

sjaskelen, drinken: Jrd. iv, 70

sjatten: sjat me lou, kan me niets schelen: Jrd. iv, 200; sjatte hem louw, kon hem niet schelen: Jrd. iv, 237

sjedjes, agenten: Jrd. iv, 193

sjees, geld: Jrd. iv, 72

sjein in de kloffies, netjes in de bullen: Jrd. ii, 28

sjekelaaiwagen, dievenkar: Jrd. iv, 483

sjhat niks, deert niet: Jrd. ii, 144; sjhat niet, hindert niet: Jrd. ii, 138

sjiekètsen, soort krijgersspel: Jrd. iii, 136

sjikkere, dronken: Jrd. ii, 143

sjikkerhaàd, dronkenschap: Jrd. i, 67

sjikse, dienstmeisje: Jrd. iv, 291; treife sjiksetje, onrein christinnetje: Jrd. ii, 143

sjoakies, kalm: Jrd. i, 44; hou je -, hou je kalm: Jrd. i, 369

sjoeg, niet wijs, gek: Jrd. i, 61; iv , 141; compleet -, krankzinnig: Jrd. iv, 483

sjoege, aandacht, begrip, verstand: Jrd. ii, 38, 120; iii , 67; iv , 28, 92, 132, 259, 274, 460; antwoord: Jrd. iv, 178; geen -, geen begrip: Jrd. iv, 170; gein duytje -, geen antwoord geven: Jrd. i, 204; geen - geven, doen alsof je niets merkt: Jrd. iv, 123; geen - van hebben, geen verstand van hebben: Jrd. iii, 155; - van hebben, kennis van hebben: Jrd. i, 72

sjokken: 't sjokte hem louw, het deerde hem niet: Jrd. i, 153

sjoof, gulden: Jrd. iii, 431

sjoofie, gulden: Jrd. iv, 22

Skouw, Squaw (vrouw uit de Indianen-boeken van Aimard): Jrd. iii, 425

skroei, honger: Jrd. iii, 130

skubbe, schubben: Jrd. iv, 22

skuife, schuiven; hier ‘schieten’: Jrd. iv, 154

slamazzel, ongeluk: Jrd. ii, 17

slang, ketting: Jrd. ii, 325

slatuintjes, afgelegen plek: Jrd. iv, 85

slemasselig, ongelukkig: Jrd. iv, 288

slib: vrij -, vrij drinken: Jrd. i, 367

sliegeraar, verrader: Jrd. ii, 300

slingen, rondkruipen: Jrd. iv, 300

slinger, armelui's gerecht: Jrd. i, 64

sloepers, pantoffels: Jrd. iv, 429

sloepertjes, pantoffels: Jrd. iv, 270

sloerie, gemeen wijf: Jrd. iv, 89

sloert, koffie: Jrd. i, 383; iv , 163

smeer, slaag: Jrd. iv, 320

smiksem, boter: Jrd. iv, 55

smouterbolletje, niemendalligheid: Jrd. ii, 104

snaàjem, bek: Jrd. i, 93

snaffee, sigaret: Jrd. iv, 230

snapper, mond: Jrd. iv, 54

snappertje, geluk: Jrd. iii, 404, 411

snee: - in den neus, dronken zijn: Jrd. iv, 210; een roode - door den neus, dronken zijn: Jrd. iv, 285

snees, opkoper van gestolen waar: Jrd. iv, 22, 109, 121, 186; de groote -, God: Jrd. ii, 329

snèp, borrel: Jrd. i, 13

snij, zak: Jrd. ii, 426

snoeicenten, snoepduiten: Jrd. iii, 116

snoeien, snoepen: Jrd. iii, 137

snoeierij, gapperij: Jrd. i, 148

snoeigoed, snoepgoed: Jrd. i, 248

snoeisel, lekkers: Jrd. ii, 403

[p. 661]

snoeptafel, klein schip: Jrd. iii, 194

snoosig, akelig: Jrd. iv, 59

snotneus, een gezouten varkenskop: Jrd. iii, 412

snuifster: stramme -, snelle begrijpster: Jrd. iii, 148

snukkert, zanikerd, zeurder: Jrd. i, 250

snul, goeierd: Jrd. iv, 12

snuyven: ik snuyf je, ik heb je in de gaten: Jrd. i, 42

sodje, geheime afspraak: Jrd. iv, 289

soefte, kijk: Jrd. iii, 196

soemkoef, politie:Jrd. iii, 80; iv , 283

soenkoef, politie: Jrd. iv, 178

soentje, messtoot: Jrd. ii, 494

sofa, strop: Jrd. iv, 287

sokken zetten, hard weglopen: Jrd. iii, 439

solletje, mal hoedje, petje: Jrd. i, 149; iii , 148

somerstewelet op de lat, zomertoilet op afbetaling: Jrd. ii, 355

soof, gulden: Jrd. iii, 148; iv , 437, 442

soofies, guldens: Jrd. iv, 260

sossem-prinsemerei, bereden politie: Jrd. iii, 138

spaander, cent, duit: Jrd. iv, 26, 95

spak: geen -, geen cent: Jrd. iii, 125

span: op den -, op de uitkijk: Jrd. i, 148

spankeren, weghollen: Jrd. iv, 141

spannen, verlangend kijken, goed uitkijken: Jrd. iii, 117; iv , 304, 409; op prostitutie uit zijn en vangen: Jrd. iv, 404

sparren, gemeen vechten: Jrd. iv, 463

speeldoosie, brandkast: Jrd. i, 72

speentje, geschubd beursje: Jrd. ii, 331; speentjes rollen, speciaal beursjes-zakrollen: Jrd. iv, 443

spekkerd, spekslager: Jrd. iii, 138

sperrewer, paraplu: Jrd. ii, 374

spèt: set de-, maak benen: Jrd. i, 58

spierewit, spiering: Jrd. iv, 459

spies, klapper, val, kroegbordelen: Jrd. ii, 315

spiese, drankzaak: Jrd. ii, 58

spiesertje, diefstal: Jrd. iv, 125

spijkerkassie, harmonica: Jrd. iv, 35

spijkerkastje, harmonica: Jrd. iv, 147

spinde, treiterig plagen: Jrd. i, 105

spinnekop, dasspeld, diamanten speldje: Jrd. ii, 326; iii , 80; iv , 449

spinoos, brandkast: Jrd. iv, 294

spinose: linkste -, uitgeslepen zaakje: Jrd. iv, 192

spleet, mond: Jrd. iv, 69

splint, geld: Jrd. ii, 341, 378; iii , 155

spok, klus, hoop, groep: Jrd. i, 368; ii , 84; iii , 445; - blerders, troep huilers: Jrd. iv, 58

spongat, grote mond: Jrd. iii, 491

Spookie, Spooksteeg: Jrd. iv, 231

spuit elf, modderspuit: Jrd. iv, 435

spuuglok, jongen met geplakt haar: Jrd. iv, 57

srabèkkie, mormel (kwast): Jrd. i, 14

staan: ik sta je niet, beval je niet: Jrd. iv, 15

staken en schragen, benen en voeten: Jrd. iv, 183

staldeurenjasje, jas met split: Jrd. iv, 467

standje, nerinkje: Jrd. i, 425

stannes, drukte: Jrd. iv, 128

stappert, uitgaander: Jrd. iv, 418

steken en uitschieten der seinen, het stelsel van elkaar waarschuwen met gebaren: Jrd. iv, 286

Stelio, Stelios, een vermoord berucht crimineel type in de Jordaan: Jrd. iii, 14

stelten, benen: Jrd. iv, 74

steunen, zitten, vertoeven: Jrd. ii, 385; ontvluchten: Jrd. iii, 189; zwaar steunde, er zat geld of goed: Jrd. iv, 283; zwaar poen steunde in de tiejeis, veel geld lag in de brandkast: Jrd. iv, 289

stille, rechercheur: Jrd. ii, 299; iv , 283

stinkbokkie, goedkoop rokertje: Jrd. i, 103

Stinksloot, Lijnbaansgracht: Jrd. iv, 71

[p. 662]

stoepie-blauw, jongensspel, overlopertje: Jrd. iv, 226

stofjas, grijslinnen jas, dragen thans alle Jordaanse vrouwen in hun dagelijkse arbeid: Jrd. iv, 129

stomme, het geweten: Jrd. iv, 34

stomp op zijn behangsel, klap op zijn wang: Jrd. iv, 239

stoofie, harmonica: Jrd. iv, 66

stootje, inbraak: Jrd. iv, 287; met een - ben je bink, roof hem, met een slag ben je klaar: Jrd. iv, 403

straffetoerder, voddenraper: Jrd. iv, 273

streeptrekker, bedrieger: Jrd. iv, 448

stroobakkie, kwasterige vent: Jrd. iv, 241

stroppie, das: Jrd. iv, 221

stukke-jèk, losse jak: Jrd. i, 23

sweet, koffie: Jrd. ii, 329

sybebelajum, privaat: Jrd. iv, 203

tabak, genoeg: Jrd. iv, 190; - hebben, genoeg van iets hebben: Jrd. iii, 12; -van hebben, genoeg van hebben: Jrd. iv, 22

tabee, gegroet, goedendag: Jrd. iv, 227

tafel-timtim, mooi zilverwerk; hier ‘het voornaamste’: Jrd. iv, 304

takke: de -, een dwaze vloek: Jrd. iii, 80

talhoutjes, breekijzers: Jrd. iv, 125

talletje haring, ton haring: Jrd. i, 208

tamp, woedeverminking (niet nader aan te duiden): Jrd. iv, 55

tandel, sleutel: Jrd. iv, 291

tangen, handen: Jrd. i, 308

tapijtje, (winter)jas: Jrd. ii, 496; iv , 292

taskefée, kop koffie: Jrd. iv, 226

taun: op de -, op de toon: Jrd. i, 345

teeërie, theorie: Jrd. iv, 88

teken, luizen: Jrd. iii, 461

tekkelen, in zwenk uitzwaaien boven het plat: Jrd. iv, 135

temeije-spiese, bordeel: Jrd. iv, 409

teméje, meid van de vlakte: Jrd. ii, 366

tènde, tanden: Jrd. i, 365

tengels, vingers: Jrd. i, 307; ii , 357

tent, huis, vertrek: Jrd. iv, 297

tetterig, suffig: Jrd. iv, 207

teut, dronken: Jrd. iv, 261

Tichel, Tichelstraat: Jrd. iv, 64

tiejeis, grote brandkast: Jrd. iv, 285, 290; tiejeisjes, brandkasten: Jrd. iv, 194

tiejeiskraak, brandkastinbraak: Jrd. iv, 287, 294

tiejeispeeser, brandkastinbreker: Jrd. iv, 291

tiet, buidel met geld, eigenlijk goedgevulde portefeuille: Jrd. iii, 462

tift, drank: Jrd. iv, 306

tik met bengel, horloge met ketting: Jrd. ii, 420; iv , 479

tikken: roode ruggetjes te -, bankjes van duizend te stelen: Jrd. iv, 284; kerels van-den-haak-tikken, kerels overvallen: Jrd. iv, 407

tiklappie, menselijk hart: Jrd. iii, 57

tik-lebabber, opstopper: Jrd. i, 346

til, verzamelpunt voor misdadigers: Jrd. ii, 420

timme, ransel: Jrd. i, 362; iv , 186

tippelaar op klompen, lafaard: Jrd. ii, 459; iv , 477

tippelaarster, lichtekooi: Jrd. iv, 401

tippelant, makkelijk te vangen, te misleiden: Jrd. iv, 118

tippelen, op de baan lopen: Jrd. i, 43; onder de klok -, geslachtelijk ziek zijn: Jrd. ii, 387

tippelsjikse, een lichtekooi die overal kruist: Jrd. iv, 476

tiptop, fotografie van pasgetrouwde paartjes: Jrd. iv, 68

tjoekels, honden: Jrd. iii, 126, 406, 411

tjompen, verdrinken: Jrd. iv, 141, 161, 480

toetser, handlanger, eigenlijk bij zakkenrollers: Jrd. iv, 459

tof, goed: Jrd. iv, 403; hou je -, hou je goed: Jrd. i, 24; toffe jadmoos, gelukkige handgift: Jrd. i, 71; toffe Kee, beste Kee: Jrd. i, 342; - schobbertje, fel baasje:

[p. 663]

Jrd. i, 376; toffe tip, malle kerel: Jrd. iv, 476

tong inrollen, sterven: Jrd. iv, 35

toon: op den -, dansen: Jrd. iv, 48. 55

toppie, hoedje: Jrd. iii, 186; z'n -, zijn kop: Jrd. i, 362

tor, meid: Jrd. iv, 484; treife -, onreine lichtekooi: Jrd. iv, 427

torntoe, een kleine inspectie: Jrd. iii, 189

trammelan, lawaai: Jrd. iv, 96

trappertjes, schoenen: Jrd. ii, 36; iii , 185

trechters, oren: Jrd. ii, 387

tredderikkers, schoenen: Jrd. i, 427; ii , 396

trederikken, schoenen: Jrd. iv, 241

treiter-tippelaar, broodrover: Jrd. iv, 228

treitertje, krentenmikje: Jrd. ii, 417

trip, kwast: Jrd. ii, 430; tocht: Jrd. iii, 170

troggelaar, bedelaar: Jrd. iv, 278

trommel: hou je -, hou je mond: Jrd. i, 26

trut van Hamburg, sufkop: Jrd. iv, 60

tuimel, raam: Jrd. ii, 395

turftrekker, zakkenroller: Jrd. ii, 397; iv , 474

Turksche tafelschel, lichtekooi: Jrd. iii, 27

uitknijsen, uitkijken: Jrd. iv, 103

uitlenzen, uitkijken, loeren: Jrd. ii, 389

uitloeken, afzien: Jrd. ii, 115

uitmiggelen, uitlachen: Jrd. iv, 232

uitsmijter, sterke kerel die twistmakers het lokaal uitwerpt: Jrd. ii, 23

uppie, eentje: Jrd. i, 409

vaartje, verzonnen praatje, smoesje: Jrd. iv, 193, 435

vaatje zuur, (bedoeld: zuur bier) blauwkous: Jrd. iv, 148

vadermoordertje, boordje: Jrd. iv, 241

val, huis (voor inbraak): Jrd. iv, 194, 484; de - opengekiend, het huis, voor beroving bestemd, makkelijk met valse sleutels bewerkt: Jrd. iv, 285; de - rijp gemaakt, de inbraak overlegd: Jrd. iv, 105; de - zou rijpen, de inbraak zou lukken: Jrd. iv, 284

val effe neer, ga zitten: Jrd. iii, 491

valletje open, een gelegenheid tot stelen: Jrd. iv, 199

vazelaar, valsspeler: Jrd. ii, 328

veemsteker, ring: Jrd. ii, 312

velletje, overjas: Jrd. i, 146

verbruggen, belenen, verkopen: Jrd. i, 145; iv , 118

verbuizen: verbuist al zijn schrappies, verzuipt al zijn hebben en houwen: Jrd. iv, 427

verkleffer, verklikker: Jrd. ii, 117; iii , 130; iv , 179

verkleumen, sterven: Jrd. iv, 320

verknoester, verrader: Jrd. iii, 176

verknoezer, verrader: Jrd. iv, 287

verlinken, misleiden, bedriegen: Jrd. i, 148; iv , 21, 456

vernollen, insluiten: Jrd. iv, 437; vernolde knar, toegemetselde kop: Jrd. iv, 471

verpieren, van de hand doen: Jrd. iv, 473

verschieren, verdienen: Jrd. iv, 472

verschud: in - gaan, worden gearresteerd: Jrd. ii, 443

verschut, betrapt, betrapping: Jrd. iii, 425; iv , 295, 441; meegenomen: Jrd. iii, 175; in -, gevangen: Jrd. iv, 229; - gaan, gevangen genomen worden: Jrd. iv, 436; in - gaan, gevangen worden: Jrd. iv, 184; kregen zij -, werden zij betrapt: Jrd. iv, 197

verslapen, door de hitte geslonken, braakt de aal haar aas uit: Jrd. iv, 72

versliegeraar, spion: Jrd. iv, 424

versliegeren, verraden: Jrd. iv, 123

versneezen, verpatsen: Jrd. iii, 406

verstajem, verstand: Jrd. ii, 169

verstaufe: kenne -, kunnen verduwen: Jrd. i, 64

verzuiper, die slachtoffers, bij verzet, in het water tjompt: Jrd. iv, 418

vierhoek, bedstee: Jrd. i, 97

[p. 664]

vin deur d'r test, barst door haar hoofd: Jrd. ii, 445

vingers: drie - in een benauwd hart, het laatste van iemand wegstelen: Jrd. iv, 224; vijf - in de benauwigheid, stelende hand: Jrd. iv, 203

vinkendresseur, zakkenroller: Jrd. iv, 229

vinkenpeezer, zakkenroller: Jrd. iv, 437

vinkie, portemonnee, maar ook: beginneling: Jrd. iv, 191

vinkje, portemonnee: Jrd. iv, 301

violen: laten -, laten begaan: Jrd. iv, 186

vlag, goedkoop merk sigaretten: Jrd. iv, 466

vlammen op een niesse, verzot zijn op een meid: Jrd. iv, 409

vlerk, arm: Jrd. iv, 295

vlet, klein roeibootje: Jrd. i, 125

vlotschuit, oude overhaal: Jrd. iv, 9

voerderij, scherp gekscheren: Jrd. iv, 454

voeren, voor de gek houden, bespotten: Jrd. i, 75; ii , 250, 458; iv , 475

vogeltje veeren knippen, iemand beroven: Jrd. iv, 483

vol, diefstal: Jrd. iv, 118

vonk, lantaarn; lamp: Jrd. iv, 293

vonkertje, kacheltje: Jrd. i, 148; iii , 187

voogd: den - pressen, schunnigheden bedrijven: Jrd. iv, 429

voorburgje, lichtgekleurde jenever, jenever met een scheut elixer: Jrd. iv, 306, 447

voortippelen, voorkomen: Jrd. iv, 305

vrachtkarretje, vrouwtje: Jrd. iii, 172

Vredenburgh, katholiek gesticht voor oude vrouwen, vlak bij het Spooksteegje: Jrd. iv, 440

vrijer, slachtoffer: Jrd. iv, 455

vrijzetten, bekende truc bij souteneurs die hun vrouwen willen sparen en toch verdienen: Jrd. iv, 410

vrijzetter, een man die een vrouw zogenaamd ‘bevrijdt’: Jrd. ii, 372

vrouw die in pijn ligt, in arbeid bij een kraam: Jrd. iv, 74

vrouwen met marktmandjes, vrouwen onder het volk die ter markt op klanten azen: Jrd. iv, 43

W. en B., zeggen de gevangenen voor de straf: alleen op water en brood: Jrd. iv, 359

waffel, mond: Jrd. iv, 23, 25

waffelen, smoezen: Jrd. iv, 23

wagensmeer, klappen: Jrd. ii, 23

wasch je nou, hoepel op: Jrd. iv, 35

waspit, Jordaans meisje van de vroegere waskaarsenfabriek: Jrd. i, 9; iv , 241

wees, spion: Jrd. ii, 23

wegmaaien, snel lopen: Jrd. iv, 133

Westerstraat, groot politiebureau: Jrd. iv, 63

wezen, rechercheurs: Jrd. iv, 100

widesse, uitgeslapen: Jrd. ii, 107

wieberig, vluchten, ontsnappen: Jrd. ii, 117; iv , 97, 199; - maken, uit de voeten maken: Jrd. ii, 467; iii , 158

wiedes, nogal glad: Jrd. iv, 195

wijspen, wijsvinger: Jrd. ii, 312

Willembeis, Willemstraat: Jrd. iv, 20

Willembeisers, Willemstraters: Jrd. iv, 48

wintervliegen, sneeuwvlokken: Jrd. iv, 33

wippen, iets meester worden: Jrd. iii, 148

wipper, raam, ruit: Jrd. ii, 327; iv , 291

woafel, klap: Jrd. i, 396

wolletje, deken: Jrd. iv, 360

wolver, goedkoop: Jrd. iv, 471

wormen steken, in het graf zakken: Jrd. i, 149

Woud, Vondelpark: Jrd. iv, 324

zak: mijn - opblazen, ik heb maling aan je: Jrd. iv, 15

zakdoekje, revolver: Jrd. iv, 191

zamenetje, sigaretje: Jrd. ii, 494

Zaterdagavond-houden, vrijen: Jrd. iv, 139

Zebedeus, hier ‘sufferd’: Jrd. iv, 154

zeep, dronken: Jrd. iv, 228

zeeperd, slag: Jrd. iv, 63, 438

zeeveren, stelen: Jrd. iv, 96

[p. 665]

zenen, klappen: Jrd. i, 62

zet: in een - en een wet, in een ommezien: Jrd. iv, 226

zeventandje, inbraaksleutel van Engels model: Jrd. iv, 437

zitterik, stoel: Jrd. ii, 300; iii , 118; iv 139; achterdeel: Jrd. iv, 95

zoetelel, hoer: Jrd. iv, 229

zog, koffie: Jrd. iv, 436

zonnetje, dievenlantaarn: Jrd. iv, 203

zwaai, stuk dobbel-kinderspeelgoed, van plankjes waarop ijzeren ringetjes los zwaaien: Jrd. i, 70

zware jongen, erge misdadiger: Jrd. iv, 118

zwarte diamant, vermoede buit: Jrd. iv, 293

zwellen: wat zwel jij, wat zet je je krop op: Jrd. ii, 326

zwellers, verwaande, autoritaire lui: Jrd. iv, 303

zweltje, branielurk: Jrd. ii, 443

zwerver, paraplu: Jrd. iii, 36, 122

zweven, aan de haal gaan: Jrd. iv, 199

zwijntjes zeeveren, fietsen stelen: Jrd. iv, 102

zwikken en miesemausen, kaartspelen: Jrd. iv, 146

zwir linkies, kijk uit: Jrd. ii, 327