De geheimtalen

[p. 667]

Lijst van verkorte boektitels^411*

Van de slechts een enkele keer aangehaalde werken is de volledige titel in een noot gegeven.

Avé-Lallemant - Fr. Chr. B. Avé-Lallemant, Das deutsche Gaunerthum in seiner social-politischen, literarischen und linguistischen Ausbildung zu seinem heutigen Bestande. Leipzig; deel i en ii: 1838; deel iii en iv: 1862.

Bischoff, Wtb. - Dr. Erich Bischoff, Wörterbuch der wichtigsten Geheim- und Berufssprachen. Leipzig z.j.

De Boeventaal - De Boeventaal. Zakwoordenboekje van het Bargoensch, of de taal van de jongens van de vlakte; in woorden en zinnen alphabetisch gerangschikt. Met een voorwoord van W.L.H. Köster Henke. Dockum 1906.

Bonaventura Vulcanius - Bonaventura Vulcanius, De Literis et Lingua Getarum sive Gothorum. Editore Bon. Vulcanio Brugensi. Lugduni Batavorum 1597.

Bronnenboek - zie Moormann, Bronnenboek.

Cartouche 1731 - Cartouche, of de Gestrafte Booswigt uyt het Fransch in Nederduitsche Vaerzen nagevolgt. Amsteldam 1731. Aanhangsel, p. 1-38.

Creemers, Aanteekeningen - Ch. Creemers, Aanteekeningen over het dorp Stramproy. Roermond 1871.

Dirks, Geschiedk. Onderz. - Mr. J. Dirks, Geschiedkundige Onderzoekingen aangaande het verblijf der Heidens of Egyptiërs in de noordelijke Nederlanden. Utrecht 1850.

Dirkcs, Nieuwe Bouwstoffen - Mr. J. Dirks, ‘Nieuwe Bouwstoffen voor de Geschiedenis van het verblijf der Heidens of Egyptiërs in Nederland’. In: Bijdragen voor de Vaderlandsche Geschiedenis en Oudheidkunde, verzameld door Mr. Is. An. Nijhoff, p. 271-284. Arnhem 1856.

Endepols, Groenstraat - Dr. J. Endepols, ‘Groenstraat-Bargoens’, De Nieuwe Taalgids xviii, p. 172-198. Groningen 1924.

Van Ewsum-Kluyver, Glossaire - A. Kluyver, ‘Un glossaire tsigane du seizième siècle’. Journal of the Gypsy Lore Society, October 1910. Liverpool 1910.

Feist, Stk. d.J. - Dr. Sigmund Feist, Stammeskunde der Juden. Die jüdischen Stämme der Erde in alter und neuer Zeit. Leipzig 1925.

Finck, Mémoires - N. Finck, Mémoires de l'Académie de Pétersbourg. 8e série, 1907.

De Geheimtalen i - zie Moormann, De Geheimtalen i.

Van Ginneken, Handb. i, ii - Dr. Jac. van Ginneken s.J., Handboek der Nederlandsche Taal. De sociologische structuur, 2 delen. Met medewerking van Willem Kea s.J. Nijmegen 1913-1914.

De Goeje, Mémoire - M.J. de Goeje, Mémoire sur les migrations des Tsiganes à travers l'Asie. Leiden 1903.

De Goeje, Zigeunerwoorden - M.J. de Goeje, ‘Zigeunerwoorden in het Nederlandsch’, in: Album Kern. Opstellen geschreven ter eere van Dr. H. Kern hem aangeboden door vrienden en leerlingen op zijn zeventigsten verjaardag. Leiden mdcccciii, p. 25-26.

411* Uit Moormann, De Geheimtalen i, met enkele toevoegingen uit het nagelaten deel iii.

[p. 668]

Grelman, Geschiedk. Verh. - H.M.G. Grelman, Geschiedkundige Verhandeling over de Heidens. Volgens de tweeden vermeerderden druk overgezet. Dordrecht mdccxci.

Günther, Gaunersprache - L. Günther, Die deutsche Gaunersprache. Leipzig 1919.

Van Hasselt, Geld. Oudh. - Geldersche Oudheden, verzameld door Mr. G. van Hasselt. Eerste deel, Arnhem 1806. (Slechts één deel verschenen.)

Van Hasselt, Stof - G. van Hasselt, Stof voor eene Geldersche Historie der Heidenen. Arnhem 1805.

Houben, Leitfaden - Heinrich Houben, Leitfaden zum Krämerlatein genannt Henese-Fleck. Breyell 1913.

Jaarboek 5674 - Jaarboek van 5674 (1913-1914), uitgegeven door de centrale organisatie voor de religieuze en moreele verheffing der Joden in Nederland. Amsterdam 5673 / 1913.

Ješina - P. Josef Ješina, Románi Čib oder die Zigeuner-Sprache. (Dritte vermehrte Auflage; erste deutsche Ausgabe.) Leipzig 1886.

Kiliaan - Etymologicum Teutonicae Linguae: sive Dictionarium. Teutonico-Latinum ... Studio et Opera Cornelii Kiliani Dufflaci. Editio tertia, prioribus auctior et correctior. Antverpiae, mdxcix.

Kluge, Rotwelsch - Friedrich Kluge, Rotwelsch. Quellen und Wortschatz der Gaunersprache und der verwandten Geheimsprachen i. Rotwelsches Quellenbuch. Strassburg 1901. (Het tweede deel is niet verschenen.)

Koenen, Gesch. d.J. - Mr. H.J. Koenen, Geschiedenis der Joden in Nederland. Utrecht 1843.

Ter Laan, Gron. Wdb. - K. ter Laan, Nieuw Groninger Woordenboek. Groningen, Den Haag 1924-1929.

Lorédan Larchey, Dictionnaire arg. par. - Lorédan Larchey, Dictionnaire historique, étymologique et anecdotique de l'Argot parisien. Paris 1872.

Lorédan Larchey, Dict. hist. - Lorédan Larchey, Dictionnaire historique d'Argot, dixième édition. Paris 1889. (Voortzetting en uitbr. van: Dictionnaire arg. par.)

Lorédan Larchey, Nouveau supplément - Lorédan Larchey, Nouveau supplément du dictionnaire d'Argot, avec le vocabulaire des chauffeurs de l'an viii et le répertoire du Largongi. (Ce dernier supplément annule tous les autres.) Paris 1889.

Liber vagatorum - Der Fielen, Rabauwen, oft der Schalcken Vocabulaer. Ghedruct Thantwerpen bij Jan de Laet in die Knape. Anno m.d.lxiii.

Loewe, Spr. d.J. - Heinrich Loewe, Die Sprachen der juden. Köln 1911.

Van Loon, Placaet-boek - Groot Gelders Placaet-boeck. Deel i: Nijmegen 1701; deel ii: Nijmegen 1703; deel iii: Arnhem 1740. De beide eerste delen ‘by-een versamelt en uytgegeven’ door W. van Loon; deel iii door H. Cannegieter.

Meijling, A.L. - Herman Meijling, ‘Een esbatement van vi Personagiën, waaronder Alit en Lijsbith’, in: Esbatementen van de Rode Lelije te Brouwershaven, academische dissertatie, Utrecht 1946 (niet in de handel).

Meijling, G. en P. - Herman Meijling, ‘Mer gheluck ende Heer Profijt’, in: Esbatementen van de Rode Lelije te Brouwershaven, academische dissertatie, Utrecht 1946 (niet in de handel).

[p. 669]

Meisinger, Rappenau - Othmar Meisinger, ‘Die hebräischen Fremdwörter der Rappenauer Mundart’. Zeitschrift für hochdeutsche Mundarte, i p. 172, vlgg. Heidelberg 1900.

Mendels, Joodsche Gemeente - Dr. I. Mendels, De joodsche gemeente te Groningen; 2de druk. Groningen 1910.

Michel, Études - Francisque-Michel, Études de philologie comparée sur l'Argot et sur les idiomes analogues parlés en Europe et en Asie. Paris 1856.

Mieses, Die Entstehungsursache - Matthias Mieses, Die Entstehungsursache der jüdischen Dialekte. Wien 1915.

Mieses, die Jidd. Spr. - Matthias Mieses, Die Jiddische Sprache. Eine historische Grammatik des Idioms der integralen Juden Ost- und Mitteleuropas. Berlin-Wien 1924.

Miklosich, Denkschriften - F. Miklosich, Denkschriften der Wiener Akademie. Bnd. 26-31, 1877-1880.

Moormann, Brg. 18de eeuw - J. Moormann, ‘Bargoensch uit het midden der achttiende eeuw’. Tijdschrift voor Taal en Letteren, deel xv, p. 241-278; deel xvi, p. 38-71. Tilburg 1927, 1928.

Moormann, Brg. v. Maastricht - J. Moormann, ‘Het Bargoensch van Maastricht’. Tijdschrift voor Taal en Letteren, deel x, p. 159-232. Tilburg 1922.

Moormann, Bronnenboek - J.G.M. Moormann, De Geheimtalen ii: Bronnenboek. Zutphen 1934.

Moormann, De Geheimtalen i - J.G.M. Moormann, De Geheimtalen, een studie over de geheimtalen in Nederland, Vlaams-België, Breyell en Mettingen. Zutphen 1932.

Moormann, De Kramertalen - J. Moormann, ‘De Kramertalen. Een vergelijkende geheimtaalstudie’. Tijdschrift voor Taal en Letteren, deel xviii, aflevering i, ii, iv, p. 49-83; 121-149; 233-266. Tilburg 1930.

Moormann, Losche Nekôdesch - J. Moormann, ‘Losche Nekôdesch, een Limburgsche geheimtaal’. Tijdschrift voor Taal en Letteren, deel x, p. 26-42; p. 68-87. Tilburg 1922.

Moormann, Louter Lekoris - J. Moormann, ‘Louter Lekoris, een levende geheimtaal’. Tijdschrift voor Taal en Letteren, deel viii, p. 235-239; p. 306-333; deel ix, p. 64-80; p. 119-131. Tilburg, 1920, 1921.

Moormann, Verwoert - J. Moormann, ‘Bargoensch uit het midden der negentiende eeuw’. Tijdschrift voor Nederlandsche Taal- en Letterkunde, deel xlv, aflevering 2 en 3, 1926.

Niceforo - Alfredo Niceforo, Le Génie de l'Argot. Essai sur les langages spéciaux, les argots et les parlers magiques. Paris mcmxii.

Nieuwenhuis, Mijn verblijf - Mijn verblijf in de gemeenschappelijke en afgezonderde Gevangenis en eenige Beschouwingen over die beide inrigtingen beschreven door een ontslagen gevangene en medegedeeld door Mr. C.J.N. Nieuwenhuis. Utrecht 1858.

Nijhoff, Gedenkwaardigheden - Mr. Is. An. Nijhoff, Gedenkwaardigheden uit de geschiedenis van Gelderland door onuitgegeven oorkonden opgehelderd en bevestigd. Zes delen. Arnhem en 's-Gravenhage 1830-1875.

Overijssel - Overijssel. Deventer 1931. Bijdrage van Jac. Zwarts: ‘De Joden in Overijssel’, p. 957-973.

[p. 670]

Pol. en Voorz., Het Joods in N. - J.L. Voorzanger en J.E. Polak, Het Joodsch in Nederland. Amsterdam 1915.

Popp Serboianu, Tsiganes - C.J. Popp Serboianu, Les Tsiganes. Histoire-Ethnographie-Linguistique-Grammaire-Dictionnaire. Paris 1930.

Prins, Marranen - Mr. J. Prins, De vestiging der Marranen in N. Nederland in de 16de eeuw. Amsterdam 1927.

Querido, Jordaan - Is. Querido, De Jordaan: Amsterdamsch epos, Amsterdam. Vier delen: deel i: De Jordaan (1912); deel ii: Van Nes en Zeedijk (1915); deel iii: Manus Peet (1922); deel iv: Mooie Karel (1925). Afgekort tot Jrd. i, ii, iii, iv.

Rutten, Bijdrage - Aug. Rutten, Bijdrage tot een Haspengouwsch Idioticon. Antwerpen 1890.

Sainéan, Argot ancien - Lazare Sainéan, L'argot ancien (1455-1850), ses éléments constitutifs, ses rapports avec les langues secrètes de l'Europe meridionale et l'argot moderne. Paris 1907.

Sainéan, Essai - Lazare Sainéan, ‘Essai sur le Judéo-Allemand et specialement sur le dialecte en Valachie’. Mémoires de la Société de Linguistique de Paris, 1903, p. 90-176.

Sainéan, Sources - L. Sainéan, Les sources de l'argot ancien. Tome premier: des origines à la fin du xviiie siècle. Tome deuxième: le dix-neuvième siècle (1800-1850). Paris 1912.

Schwob, Étude - Marcel Schwob et Georges Guieysse, ‘Étude sur l'argot français’. Mémoires de la Société de Linguistique de Paris. Tome septième. Paris 1889. p. 33 vlgg.

De Seyn-Verhougstraete, Brg. v. Roeselare - H. de Seyn-Verhougstraete, ‘Het Bargoensch van Roeselare’. Een bijvoegsel aan Is. Teirlincks Woordenboek. Roeselare 1890.

Da Silva Rosa, Gesch. der Port. Joden - J.S. da Silva Rosa, Geschiedenis der Portugeesche Joden te Amsterdam 1593-1925. Amsterdam 1925.

The Slang Dictionary - The Slang Dictionary. Etymological, Historical, and Anecdotal. A new edition. London 1891. (Zonder de naam van de schrijver.)

Slijper, Bekattering - E. Slijper, ‘Bekattering’. De Nieuwe Taalgids x. Groningen 1917.

Sloet, Bijdrage - Mr. L.A.J.W. baron Sloet, ‘Bijdrage tot de Geschiedenis der Heidenen in Gelderland’. In: Bijdragen voor de Vaderlandsche Geschiedenis en Oudheidkunde verzameld en uitgegeven door Is. An. Nijhoff. Deel v, p. 93-114. Arnhem 1847.

Von Sowa, Wtb. - Rudolf von Sowa, Wörterbuch des dialekts der deutschen Zigeuner. Serie: Abhandlungen für die Kunde des Morgenlandes. Bnd. xi, no. 1. Leipzig 1898.

Spengler, Wtb. - F.R. Spengler, Dissertatio Historio-Juridica de Cinganis sive Zigeunis. Lugduni Batavorum mdcccxxxix.

Stüve, Die Tiöttensprache - Louis Stüve, Die Geheimsprachen insbesondere die Tiöttensprache, genannt Bargunsch oder Humpisch. Recke i. Westf. 1923.

Tal, Jood en Jodendom - Justus Tal, Jood en Jodendom in Christen-omgeving. Rotterdam 1916.

Teirlinck, Wdb. - Is. Teirlinck, Woordenboek van Bargoensch (dieventaal). Roeselare 1886.

[p. 671]

Timmermans, Argot parisien - A. Timmermans, l'Argot parisien. Son vocabulaire complet, ses origines, son étymologie comparée, son esprit, ses moeurs. Paris 1922.

Van de Venne, Tafereel - Adr. van de Venne, Tafereel van de Belacchende Werelt, en deszelfs geluckige Euwe, Goet Rondt, Met bij-gevoegde Raedsel-Spreucken, aen-gewesen in de Boer-Achtige Eenvoudigheyt, op de Haegsche Kermis. 's-Gravenhage 1635.

Wagner, Die Litteratur - Jos. Maria Wagner, Die Litteratur der Gauner- und Geheimsprachen seit 1700. Ein bibliographischer Versuch. Aus Dr. Julius Petzholdt's ‘Neuer Anzeiger für Bibliographie und Bibliothekwissenschaft’ Jahrg. 1861 besonders abgedruckt. Dresden 1861.

Von Wartburg, Vom Wesen - W. von Wartburg, ‘Vom Wesen und Ursprung des Argot’. Germanisch-Romanische Monatsschrift xviii, p. 376-384. Leipzig 1930.

Winkler, Dialecticon - Johan Winkler, Algemeen Nederduitsch en Friesch Dialecticon. Deel ii. 's-Gravenhage 1874.

Von Wlislocki, Die Sprache - Dr. Heinrich von Wlislocki, Die Sprache der transsilvanischen Zigeuner. Leipzig 1884.

Zwarts, Hoofdst. - Jac. Zwarts, Hoofdstukken uit de Geschiedenis der Joden in Nederland. Zutphen 1929.

Van Zuiden, De Hd. J. in 's-Gravenhage - D.S. van Zuiden, De Hoogduitsche joden in 's-Gravenhage van af hunne komst tot op heden. Den Haag 1913.