|
| |
III. Capittel.
Maniere en vermaninge om sig met yver te bereyden tot de H. Communie.
HEt is seker dat de vrugt die men verkrygt soo door het H. Sacrament des Autaers als ook van het H. Sacrificie der Misse, veel afhangt van de maniere, op de welke men tot dese gaet. Daerom behoort het u, nooyt genoeg te wesen, enkelijk met de mond te volgen eenige gebeden die men in de boeken vind, om voor of na de H. Communie te lesen. Want schoon dit H. Sacrament een on-uyt-puttelijke
| |
| |
Fonteyne van alle gaven ende gratien is; soo worde nogtans de vrugten en werkinge van dien, niet mede-gedeelt als na mate van de goede gesteltenisse van de gene die dit ontfangen.
Ook gelijk dit Aller-H. Sacrament van het Lighaem en het Bloed des Heere, niet min een waeragtig en noodsakelijk voedsel der Zielen is; als de Spyse nodig is tot onderhoud van ons lighaem: en hoe den lust, smaek en verteeringe des Lighamelijke Spyse grooter is, men ook meerder bate en voedsel daer uyt trekt; soo komt dat hier ook plaets te hebben.
Tragt dan uwe geest op te wecken met Godvrugtige oeffeninge ende Heylige overdenkinge: want hier door sal men van os afweeren de verkeerde driften en woelinge van ons gemoed: men sal sig meer ontstoken vinden met den geest, ende eenen brand van de Goddelijke liefde: men sal ook hongeriger en begeeriger worden, tot dese Hemelsche Spyse; ende also bequaemer syn, om grooter vrugten en meerdere gratien daer uyt te trecken.
Andersints, Dit Hemelsch Brood sonder genegentheyt, en als sonder lust, sonder honger, sonder smaek ontfangende: wat kan daer uyt volgen, als dat men eyndelijk soude komen, self tot een afgekeertheyt daer van, die u dese Spyse als onsmakelijk soude doen voortkomen; ter-oorsake namentlijk, om dat men niet besorgt
| |
| |
en is geweest, om te smaeken; Hoe soet dat den Heere is in dese syne Hemelsche Spyse. De welke, schoon een bron van alle smakelijkheyt, en soetigheyt in sig heeft, egter niet komt te versaden een Ziele ten sy die hongerig daer na en ledig is.
Wy sullen hier dan voorstellen eenige Oeffeninge, om sodanigen geestelijken honger in ons op te wecken: dog welke ik bidde, gy niet ter loop of sonder aendagt, maer innerlijk en seer hertelijk by maniere van Heylige versugtinge, niet soo seer met de mond, als met het herte, geliefd uyt te spreke. Want den yver van ons hert, het voornaemste is, waer van, alle Godvrugtige oeffeningen, hun kragt en smaek ontleenen.
Of' er nogtans eenige mogte wesen, de welke sulle oordeelen, dat dese oeffeninge wat te lang syn, om telkens tot de H. Communie in het werk te leggen: so dient, dat myn oog-wit alleen geweest is, een enkele manier of model daer toe, voor te schrijven: sonder dat iemand sig te bestiptelijk aen dese order of oeffeninge behoeft te binden; maer die vrylijk, volgens syn Godvrugtigheyt, mag verkorten of ook vermeerderen. Want dese verscheydenheyt op verscheyde tyden ook syn vrugte komt te hebben. Het sal nogtans voordeelig wesen, het principaelste in syn gedagte te houden. Ook ten aensien van
| |
| |
de groote waerdigheyt van dit Aller-H. Sacrament, als ook om de groote Geestelijke vrugte, die men daer uyt kan trecken; behoord ons, geen arbeyd te verveelen. Niets is moeyelijk, voor die bemint. Hoe veel tyd komt ment niet dagelijks te verquisten, in ydele en onnutte dingen? hoe ligtelijk word een uur of meerder, dagelijks besteed tot voeding en onderhouding van ons Lighaem? En soude het dan nog te moeyelijk of te lastig konne wesen, een uure, ja een quartier uurs, met yver over te brengen, tot een Hemelsche Maeltyd! Daer, word het Lighaem alleen besorgt; hier, een onsterfelijke Ziel. Kan men dan soo yverig ende oplettende wesen, in het gene alleen het lighaem raekt, en andere geringe saken: en daer en tegen dat het gewigtigste van al is, ende daer iemands Ziele Saligheyt van hangt; dat, met soo kleyne sorge, en met soo grooten spoed gaen afleggen?
| |
Beproevingen van sig selve.
GElyk Heylige dingen niet dan Heyliglyk moete gehandelt worden; en 'er niet Heyliger is als dit Hoog-waerdig Sacrament, in het welk den Heylig der Heyligen tegenwoordig is: soo weest voor al besorgt, om na te komen, de vermaninge van den H. Apostel Paulus:
Dat den mensch syn selve beproeve.
| |
| |
Voor al dan moet uwe Ziele eerst geheyligt en gesuyvert wesen, van alle merkelyke sonde ende smette, in maniere als op het III. Deel van dit Boek, wydlopig is verhandelt. Op dat uwe Ziele niet beswaert mag wesen van iets, dat u met reden soude konne ontrusten, en u beletten, om met een Christelyke, en vrymoedige nederigheyt te naderen, tot dese Hemelsche Maeltyt.
Daer en boven kan men sig niet te veel veroodmoedigen, met sig voor Godt ook te beklagen, over de menigvuldige klyne gebreeken daer wy in steeken; en de fouten, die wy dagelyks begaen. Dus met een innerlyke droefheyt over alle onse sonden, ende met een kloek voornemen, om voortaen den Heere, getrouwer te dienen: kan men overgaen, om in syn Ziele te verwecken, die levendige en Heylige gesteltenisse, die brandende affectien, die hertelyke versugtinge; niet alleen, om te gaen begroeten, dien Koning der Koningen, en Heere van alle Heere; maer om te gaen omhelsen, om te gaen ontfangen Dien onse Ziele bemind, Die ons afgewasschen, ende verlost heeft van onse sonde door syn H. Bloed: Dien Eenig-Gebooren Soone van den Hemelschen Vader.
| |
Oeffeninge van Eerbiedige vreese Heyligen yver.
AEngaende dese Heylige gesteltenisse van eerbiedige vrese, groot verlangen of begeerte tot dese Hemelsche Spyse, is reets bre- | |
| |
der gehandelt in de voorgaende Samen-spraek van Christus Jesus met den Mensch, rakende de H. Communie, sonderling op het laetste. Men kan ook met aendagtelijk te overwegen; Wie den Heere is, die tot ons komt: Wie wy syn: Tot wat insigt dog, en soo voorts, in syn Ziele soeke te ontsteken, menigvuldige ander Heylige versugtinge, als van goede meyninge, geloove, hoope, liefde, verwonderinge &c.
| |
Oeffeninge van Goede Meyninge.
Ik verlange, ô Heere, dese Heylige Offerande aen u op te dragen, tot lof en glorie van uwen H. Naem; tot welstand van myne Ziele, en van geheel uwe H. Kerk: op dat ik niet meer mag leven; maer gy, ô Heere Jesu, en uwe H. Deugden, in my! Ik sal dan vrywillig aen u, offerande doen; en ik sal belydenisse doen voor uwe Naem, ô Heere, want die goed is. Ook wat anders, kan ik soeken buyten u, ô mynen Godt en mynen Al! Als ik u besitte: wat kan my ontbreken! Als ik u eere en diene om u; soo sult gy myn over-groote loon wesen. En wat kan voor my wesen in den Hemel: en wat kan ik van u vragen op aerde: dat gy self, het deel van myne erffenisse, ende van mynen Kelk syt: gy, die my weder sult herstellen in myne erffenisse.
| |
| |
| |
Syn Geloove op te wecken.
O Christe Jesu, Waeragtig Godt ende Mensch, van eene Self-standigheyt, van eene Majesteyt, ende Mogendheyt met uwen Vader: ik geloove en belyde vastelijk, dat gy die Jesus syt, die voor ons op dese aerde geboren, gekruyst en gestorven is, en dat gy waeragtelijk en met de daet hier tegenwoordig syt, in het Aller-H. Sacrament. Want Gy, die de Waerheyt self syt, daer van geseyt hebt: Dit is Myn Lighaem. Ik geloove het gene uyt-gesproken heeft de Soone Gods: niet kan 'er waeragtiger syn als het woord van de Eeuwige Waerheyt self. ô Heere, vermeerder ons geloove; op dat wy met alle eerbiedigheyt ende Godsdienstigheyt, soo Heylige Mysterien altyd mogen aanbidden!
| |
Syn Hoope en Betrouwen op te wekken.
O Heere van alle kragten, geluksalig is den mensch die op u, syn betrouwen stelt. Waerom syt gy droevig, myne Ziel, en waerom ont-roert gy my? Hoopt in Godt, die de bron van alle goedheyt, en den oorsprong van alle gaven is; wien gy, in dit H. Sacrament voor u, tegenwoordig hebt. Komt en nadert tot Hem met een betrouwen: want hy soet-aerdig, sagt-sinnig ende vol van barmhertigheyt is, voor alle die hem aenroepen. Hy alleen kan u van alles besorgen: want syn magt gaet over alles: | |
| |
ja Hy soekt u van alles te voorsien; want Hy in den hoogsten trap goedertiern is. ô Godt, myn eenige Hoope: daerom is het, dat myn hert sig verheugd, als ik u in dit H. Sacrament kome te ontfangen: want ik ganschelyk betrouwe, dat Gy my niets sult wygeren. Op u, Heere, is myn betrouwen: wilt my niet beschaemt laten in myne verwagtinge.
| |
Syn Liefde op te wecken.
O Aller-soetste Saligmaker Christus Jesus: hoe groot is niet geweest het gewelt van uwe liefde, die u van uyt den schoot des Vaders getrokken heeft, tot dit dal der traenen: dat gy een menschelijk Lighaem hebt wille aen nemen: soo ontallyke ongemacken, smaetheden, ja het Kruys en de doot hebt wille onderstaen: en dat alleen, om ons, ellendige menschen, ende om ons Zalig te maken. ô Onbegrypelyke liefde! Gy kost ons hebbe late verlooren gaen; en gy hebt liever gehad, ons Zalig te maken. Wy waren pligtig en schuldig: en Gy de Onnosele, neemt onse straf op u; om ons, schuldige, daer van te ontslaen.
'T is dan uyt liefde geweest, dat Gy Vleesch en Mensch geworden syt: en dat gy uyt dese wereld wederom sullende keeren naer den Vader; tot een onder-pant uwer Liefde, ons naergelaten hebt dit Aller-H. Sacrament; om also op een gansch ongehoorde, en wonderbare wyse, altyd by ons te blyven; wiens vermaek het dog is, te wesen by de Kinderen der menschen.
| |
| |
ô Heere, hoe seer verdient gy niet dat men u bemint, die soo veel gedaen hebt uyt liefde tot ons! Ik sal u dan beminnen, ô Heere, die alle myne sterkte syt. 'T is den Heere, die myn steunsel, myn toevlugt, ende myn verlosser is.
ô Godt die de Liefde selfs syt: die in de Liefde blyft, blyft in u: ik verlange om u te ontfangen in dit H. Sacrament; om soo, standvastiger met u ver-eenigt te syn, in den band van liefde. Wat soude my voortaen, meer afscheuren van den liefde van mynen Saligmaker, Christus Jesus? Ach, dat sulks niet vermag nog leven, nog doot, nog eenig ongeval, of lot, of schepsel van dese wereld!
| |
Syn Oodmoedigheyt te oeffenen.
O Heere, onsen Godt: hoe wonderbaer is uwen naem op den ganschen Aerdbodem. Gy syt den Koning van Hemel en aerde; wien de Engelen loven, de Heerschappye aenbidden, en voor de Magten beven.
En den mensch, wat is die dog, dat gy hem gedagtig syt: ende hem voorstelt de gedagtenisse van uwe wonderheden? Wat is een kind der menschen; dat gy in dit H. Sacrament, tot hem komt, ende hem besoek doet? Heere ik ben niet waerdig dat Gy onder myn dack komt.
| |
| |
| |
Opweckinge van Geestelijken Honger.
O Heylig Brood: waer door 's menschen Ziele versterkt word; en wien het eet, in der eeuwigheyt leven sal: en die het niet en eet, ook geen leven in sig sal hebben. Hoe lieflyk syn uwe wooninge, Heere der kragten: myn hert verlangt en beswykt, om te komen tot in uwe Hoven, daer gy Dit Brood uytdeylt, en Spyst die u vresen.
Neygt uwe ooren en verhoort my; want ik behoeftig en arm ben: ende versterkt myn hongerige Ziele; op dat ik door de kragt van dese Hemelsche Spyse mag wandelen, door de Woestyne van dese weereld, tot op den Berg Gods: tot dat ik u mag eeten in uw ryk, en versadigt worden van den overvloed uws Huys.
| |
Opweckinge van Medogentheyt en Ver-Oodmoediging, ten opsigt van het Lyden Jesu Christi.
GElyk dit H. Sacrament van Christus onsen Saligmaker is ingestelt, ter gedagtenisse van syn H. Leven en Lyden op dese aerde: en den Heere ook bevolen heeft, dat wy syn H. Lighaem en Bloed soude nuttigen, om noyt te vergeten syne onnosele Doot voor ons. Soo kan ook eene Godvrugtige overweginge, van alle de omstandigheden van Christi H. Leven en Ly- | |
| |
den, als syne oodmoedige Voete-wassinge der Apostelen &c. een besondere kragt hebben, ons hert te bewegen, tot menigvuldige Godsdienstige versugtinge, die den Heere seer aengenaem sulle wesen. Waer van in het breede, gehandelt is op het VI. Deel van desen Lusthof.
| |
Een ander oodmoedig Gebed voor de H. Communie.
Jesus Saligmaker des weerelts, die de sondaren syt komen Salig maken, en geseyt hebt; Komt al tot my, die vermoeyt en belast syt, en ik sal u ruste geven: aenvaert eenen Sondaer, die sig voor u komt vertoonen: mits uwe barmhertigheyt oneyndelijk is. Ik kome tot u om dat ik, als ik u verlaten hadde, was gaen dwaelen, gelijk een verloren Schaep. Maer soekt gy my, ô mynen Godt, die den goeden Herder syt; den welken uw leven voor uwe Schapen gegeven hebt; die syt komen soeken het gene dat verloren was: Soekt uwen Dienaer. Ik kome tot u met ontallijke wonden; dat is met soo groot getal van verscheyde quade driften. Is 't dat gy wilt, ô Heere, gy kont my genesen. Gy weet, dat de sieke den Geneesmeester, van noode hebben. Gy syt dien minnelyken Samaritaen: gy hebt onse qualen op u genomen: gy hebt ons uw Lighaem en uw Bloed gegeven, voor eene medecyn van onse Zielen. Zyt my dan genadig, ô mynen Godt: en geneest myne Ziele, want ik u vergramt heb. Een vermorselt en vernedert herte, is een sa- | |
| |
crificie, het welk u niet onaengenaem is: ik wil beginnen met dit sacrificie myns herte aen u op te dragen; om daer naer, met eene meerder vrymoedigheyt te gaen denken, op het Sacrificie van uw Lighaem en van uw Bloed. Breekt dan, ô mynen Godt; breekt de banden van myne sonden; en dan sal ik, los synde, waerdelijk u op dragen een Sacrificie van lof; en ik sal den Naem des Heeren aen-roepen.
| |
Hulp-soekinge by Godt den H. Geest.
ALso alle onse naerstigheyt en alle onsen yver, om van onsen kant behoorlyk te ontfangen, soo Verheven Gast en Koning; in sig selven aengesien, altyd kleyn en gering is: laeten wy ook onsen toevlugt nemen, tot Godt den H. Geest, ende bidden: Dat Hy sig gewaerdige door syne Hemelsche gratie, ons herte te ontsteken en daer te bereyden, een Heylige verblyf-plaets voor Jesus Christus; gelijk Hy eertyds dat soo wonderlijk uytgewerkt heeft, in de Aller-H. Maget en de Moeder Gods.
| |
Nodiging van Gods Lieve Heyligen.
HEt sal ook dienstig wesen dat men sig keere tot alle Gods Lieve Heyligen, en sonderling tot de H. Moeder Gods, die in haer gebenedyde ende Aller-suyverste Schoot ontfangen en gedragen heeft, Desen onsen Beminden Saligmaker: om Maria en Haeren Bruyde- | |
| |
gom, nevens onsen H. Engel-Bewaerder, onse H.H. Patroonen, en alle Gods lieve H.H. gesamentlijk te nodigen: dat sy, gelijk eertyts de H.H. Apostelen Petrus, en Joannes afgesonden wierden, om de Zael tot het eten van het Paesch-Lam te bereyden voor Haeren Heer en Koning, believe toe te stellen.
| |
Gebed tot vermeerdering van te swakken yver.
OF het gebeurde, dat niet tegenstaende iemands goeden yver ende meyninge, hy ‘nogtans niet mogte gevoelen die brandende liefde, die men gaern soude hebben, om te gaen tot des H. Tafel. Dat hy de moed niet verloore geeft, maer ootmoedig bidde, dat den Heere, ten minsten syne goede wil’le, wil aensien.
ô Godt die myn hert doorgront: ik wenschte wel; ach, dat ik met de daet, het ook volbragte: dit wonderbaer Hemelsch Sacrament te ontfangen, met alle mogelyke eerbiedigheyt, ende Godsdienstigheyt: met alle begeerte, verlange, en brandenden yver der Engelen, en alle uwe uytverkoorne!
Heer, voor u is alle myn begeerte: myn hert is voor u, ô Godt; myn hert is voor u. Ik drage u het selve geheel op, en al wat ik ben. Dat uwe ooren de gesteltenisse myns herte aenhoore: ende verhoort gy, Heere, myn arme sugten! Dat Uwe Goddelyke ongemeete
| |
| |
goetheyt voldoe en vergoede, soo veel myne krankheyt mag te kort blyven!
| |
Voorbeelden van Korte Versugtinge, omtrent de H. Communie: diergelijke een yders herte ook van self, door de inspraeke van den H. Geest, genoeg sal verschaffen, ende uytbreyden: om met alle ootmoedigheyt, Liefde ende alle mogelijke hertelijkheyt, soo Waerden Gast en Lieven Bruydegom, te onthalen ende te onderhouden.
Versugtinge, getrocken soo uyt de H. Schriftuer, als anders.
HOe bemin ik u, ô mynen Godt, die al myne sterkte syt, en myn steunsel. Hoe bemin ik u, ô mynen Godt, die syt mynen toevlugt en mynen Saligmaker?
Wat is den mensch, ô mynen Godt; dat gy hem gedagtig syt: en dat gy u gewaerdigt hem te komen besoeken!
Hoe goet is den Godt van Israel: hoe goet is hy, voor die regt van herte syn!
Belyt den Heere, want hy goet is, en syn barmhertigheyt is eeuwig.
Looft den Heere gy alle Heydenen; verheft hem gy alle Volkeren; want syne barmhertigheyt heeft kragtelijk geschenen over ons: en de waerheyt des Heeren blyft in der eeuwigheyt.
| |
| |
Gelijk eenen hert sugt naer de Fonteyne der wateren; also sugt myne Ziele tot u, ô mynen Godt!
Voor my, myn goet is, Godt aen te hangen, en myne hope te stellen op den Heere.
Want wat is 'er voor my in den Hemel, ô mynen Godt; en wat begeere ik van u op der aerden?
Myne Ziele, maekt den Heere groot! en mynen geest springt op van vreugt, in Godt mynen Saligmaker!
Salig is den Schoot, die u gedragen heeft.
Van waer komt my dat geluk, dat mynen Heere tot my komt.
Gebenedyt is hy, die daer komt in den Naem des Heere!
Heere ik en ben het niet waerdig, dat gy soud komen onder myn dack.
Wie syt gy, ô Heere, en wie ben ik? komt gy also by my? komt eenen Koning, gelijk gy syt, aldus besoeken den minsten en den verworpensten van syne ondersaten?
Gy syt gedaelt uyt den schoot van den eeuwigen Vader, om te komen in den schoot van eene allerreynste Maget: en komt gy nu in een soo onsuyver vat; in eenen stal, die vol vuyligheyt is?
Uwe liefde praemt u, ô Heere; ik bemerke het; en sy sal u overwinnen. Ey komt dog nu voorseker Heere; wilt niet vertoeven: maer ik bid u, dat gelieft mede te brengen uwe goetheyt, sagtmoedigheyt, liefde, en barmhertigheyd, naer welke ik soo verlange; op dat myne ellenden, verschoont werde.
| |
| |
Ik heb u nu in my, ô Heere, die het al hebt in u: ik besitte u, die het al kont, en al besit. Trekt myn herte af van alle andere dingen, ô mynen Godt; op dat het aen u alleen, vast blyve. Al het ander is niet, als ydelheyt en quellinge van den geest: gy syt alleen myne ruste, en mynen Schat.
Laet myne Ziele dog gevoelen, ô mynen Godt, de soetigheyt van uwe tegenwoordigheyt; laet haer smaeken, hoe soet dat gy syt, ô Heere, op dat sy verleckert synde, door uwe liefde, niets buyten u en soekt, daer in sy haer soude konnen verheugen: want gy syt de blytschap van myn herte, en myn deel, ô Godt voor alle eeuwigheyt.
Gy syt den genees-meester van myne Ziele. Gy hebt met uwe Wonden onse krankheden genesen, ô Hemelschen Medecyn-meester, die van den Hemel gedaelt syt. Geneest myne Ziele, want sy tegen u, gesondigt heeft.
Ik ben een verloren schaep, ô goeden Herder; en des niet tegenstaende laet gy my uw Heylig Vleesch niet te geven, tot myn voetsel. Neemt my op uwe schouderen: geleyt my, en daer en sal my niet ontbreken. Wat soud gy my konnen weygeren, die my, al selven geeft? gy stelt my hier op een vette weyde.
O waeragtig Ligt, het welk verligt alle mensch, die in de weerelt komt; verligt myne oogen: op dat ik nimmermeer en valle in den slaep van de doot.
O Vuur, het welk altyt brant, en noyt uyt en gaet: ik ben lauw, ik ben koud; brand myne nieren en myn herte; op dat sy vlammen
| |
| |
tot u: want gy syt het vuur komen op de aerde werpen; en wat wilt gy anders, als dat het soude branden.
O oppersten Koning van Hemel en van aerde, die ryk syt in barmhertigheyt; ik ben arm en gebreckelijk: gy weet beter, als ik, hoe groot dat myne armoede is. Gy alleen kont my ryk maken: helpt my, ô mynen Godt. Haelt uyt den schat van uwe oneyndelyke rykdommen het gene dat nootsakelyk is om my, in myne armoede te helpen.
O mynen Heere, en mynen Godt: ik ben uwen Dienaer; geeft my verstant? verwekt in my Heylige bewegingen: op dat ik uwen wille altyt kenne, en volbrenge.
Gy syt het Lam Gods; het Lam sonder vlekke; het Lam, dat weg-neemt de sonden des weerelts: neemt van my weg het gene dat u in my mishaegt, en my hinderlijk is, en geeft my, dat u aengenaem is, en dienstig voor myne Saligheyt.
O mynen Godt, myne liefde, myn vermaek, en mynen Al: dat het vier van uwe liefde myne Ziele verslinde: op dat ik door de kragt van uwe liefde, sterve aen de weerelt gelyk gy om de liefde tot my, gelieft hebt te sterven, aen het Kruys.
| |
| |
| |
Vordere Vermaninge ende oeffeninge, naer de H. Communie.
THomas à Kempis, in de Naervolginge Christi, vermaend volgens syn gewoonte seer wel en Godvrugtelijk, in het IV. Boek, dat geheel is, over de H. Communie. ‘Gy moet u niet alleen tot vierigheyt opwecken, eer gy het H. Sacrament ontfangt; maer ook daer na, u sorgvuldelijk in de selve bewaeren. Men moet daer na niet minder waken; als men te voren, sig met yver bereyd gemaekt heeft. Want die goede oplettentheyd die men naderhand heeft, is wederom de beste bereydinge tot meerder gratie. Maer die naer de Communie sig terstond uytstort tot te veel uytwendigheden, die verkrygt een ’quade gesteltenisse.
Men kan dit uyt sig selven genoeg afmeten, ende uyt de pligten van beleefdheyt, die self in de wereldse ommegang met andere menschen ver-eyscht worden. Hoe onbeleefd, onmanierlijk ende verkeerdelyk het soude wesen; sig te ont-trecken of sig te wynig te bekommeren met een werelds vriend, die wy schuldig waren na vermogen te onthalen ende te believen.
Houd dan in de hoogste waerde, dese korte oogen-blicken, soo lang Jesus Christus in
| |
| |
ons is. Geen geluckiger tyd in ons leven: geen soo kostelyk, geen van soo groote waerdigheyt: gene soo bequaem om te versorgen, ende te beyveren het werk onser Saligheyt; dan wanneer wy in ons hert besitten, de Bron van alle Saligheyt.
Wagt u dan, op die tyd iets anders te soeken, u te verhaesten, of u te bekommeren met het gene aerdsch ende vergankelyk is. Geleyd dan dien Goddelyken Gast in de geheymsten kamer van uw Huys, dat is, uw hert. Wagt u van veel te spreken: blijft in eensaemheyt, en houd u besig met uwen Godt. Want gy besit den genen, die de gehele wereld u geensints en kan ontnemen. Waerom soud gy dan soo haestig sijn? waerom soekt gy iet anders als uwen Godt? Hy alleen sal u meer vermaek aen doen, dan alle uwe vrienden. Hy sal u verschaffen meer genot en voortgang, dan alle 's werelds konsten, schatten of wetenschappen.
Maer is het mogelyk, soude iemand konne vragen, of waer uyt ontstaet het dan, dat men siet, dat vele dikwils komen tot dese H. Tafel; en nogtans soo groote vrugten in hun niet gewaer worden, maer blyven self, even koud, even swak en traeg. Waerom word een Ziele van soo kostelyke en vette Spyse, niet versadigt en beladen met vettigheyt? Hoe kan eene Ziele die soo dikwils gespyst word, met Dit Brood der Enge-
| |
| |
len, nog smaek vinden in het draf der varkens? Waerom, die soo dikwils in ons ontfangen dat Ligt, en die Sonne self, komen wy niet eenigen glans te geven? Waerom syn onse zeden en handel, geen straelen van sulk Ligt! Waerom verligten wy de wereld niet? Waerom, daer wy soo dikwils en soo digt komen by 't vuur, en branden wy nog niet? Hoe is het, dat wy ook andere door ons voorbeeld niet ontsteken?
Is dan, Die in dit H. Sacrament met de daet ontfangen word, het Ligt des werelds niet, ende als een Vuur, dat noyt verteert? Is syn Vleesch niet waerlijk Spys, en syn Bloed waerlijk drank?
ô Ziele, d' oorsake van uwe duysternis, en is niet in de Sonne: nog de oorsaek van uw koude, van uw slappigheyt; en is niet by gebrek van vuur, of van goed voedsel.
Het is van uw eygen kant, dat gy komt te verhinderen de goede uytwerkinge van dit Aller-H. Sacrament. Men loopt te ligt en haestig over soo groot en gewigtig werk. Men vergenoegt sig, sonder verder te denken op de goede onthalinge van soo Minnelijken Gast, ende op ons gedrag daer na. Men verwaerloost ook, tegens het Gebod des Heere, de gedagtenisse te hou- ende te overwegen; (laet staen naer te volgen) het H. Leven van Die wy soo dikwils komen
| |
| |
te ontfangen. De manier van Jesu nederig, versmaed en arm leven, komt ons als te mishagen. Syn H. Droefheyt en bitter lyden, schricken ons af. Op Christi ootmoedige en sagtmoedigen Geest en alle syne H. Leringe, wil men naeuwlijks denken.
Verbetert dit ô Mensch; stelt u geduerig voor oogen het H. Leven en Lyden van Die gy hebt ontfangen, blyft in Hem, en syne Liefde: onderhoud syne geboden: Volgd hem naer: en wat gy den Vader in synen Naem sult gevraegt hebben; sal u geworden. Het VI. Deel van desen Lust-hof sal u verschaffen, de bequaeme middelen hier toe.
Wat aengaet de vordere oeffeninge naer het ontfangen van het Aller-H. Sacrament, als van Aenbiddinge, Vernederinge of onderwerpinge van sig selfs, Verheuginge in den Heere, Lofsangen &c. dese syn verspreyt den ganschen Lust-hof door; en welke de godminnende Ziele in haer herte konne oeffenen; of door behulp des Registers ook ligtelyk sulle konne vinden. Wy sullen dan alleen aenraken, de Danksegginge, de Opdraginge, ende eenige Versoeke tot Godt.
| |
| |
| |
Dank-segginge te doen, met herts sugten van Liefde, Oodmoedigheyt, Verwondering, Eerbiedigheyt.
WAt eene barmhertigheyt, ô mynen Godt! Wat een goetheyt, ô mynen Saligmaker! Wat nieuwen middel van u selven mede te deelen aen de menschen! Van waer komt my dat voordeel, dat Godt by my komt! den Schepper by syn schepsel! den Koning van alle Majesteyt by eenen onwaerdigen dienaer! Waerom gaet gy niet liever verre van my, mits ik eenen sondaer ben? En weet gy niet, ô mynen Godt, dat ik niet ben, als een luttel stof en assche: een verdorven vat, het welk haest sal wesen eene Spyse der wormen? En nogtans komt gy van den Hemel u by my vervoegen? Wat sal ik geven tot vergeldinge van dese gaven? Dat myne lippen open gaen, en mynen mont vervult worde met lof; op dat ik geduerig uwe glorie singe, en alle dagen uwe wonderheden verkondige! Dat myn Ziele, den Heere love; die soo veel genade ontfangen heeft! Dat mynen geest sig verheuge in Godt mynen Saligmaker; mits hy aengesien heeft de nederigheyt van synen dienstknegt, of dienst-maegd. Den Almagtigen heeft my groote dingen gedaen: hy heeft myne ydele Ziele vervult met goederen. Gebenedyt myne Ziele, den Heere: nog wilt oyt vergeten alle de genaden, die hu u gedaen heeft. Hy vergeeft u uwe misdaden; en hy geneest door de Goddelyke kragt van dit Sacrament alle uwe krankheden.
| |
| |
‘Erkend ook in uw gemoed, en belyd voor Godt, hoe seer gy te kort schiet ende in gebreke blyft, om behoorlyk den Heere, voor soo groote weldaden te konne bedanken. Nodigt daer toe, niet alleen de Aller-Heyligste Maget, uwen H. Engel-Bewaerder, uwe besondere Patroonen, en het geheele Hemelsch Choor; maer roept ook met de 3 Jongelingen, in den gloeyenden over: Gebenedyt den Heere, alle werken des Heeren: looft ende verheft hem hooglyk in der eeuwigheyt.
Daerom houd ook veele dagen daer na, gedagtenisse van dit groot weldaet, dat gy van den Heere ontfangen hebt: en stelt dese uwe H. Communie onder het getal, van die weldaden Gods; daer gy den Heere altyt wilt ’over dankbaer wesen, en die noyt vergeten.
| |
Opdraginge te doen van Jesu H Persoon, aen den Hemelschen Vader.
SIet, ô mynen Godt, op het aengesigt van uwen Gesalfden, en niet op den nederigheyt van dien, den welken u den Selven opdraegt. Siet aen, den Middelaer tusschen u en den mensch, Christus Jesus, uwen Aller-liefsten Soon. Dese drage ik u op, tot de hoogste erkentenisse van uwe opperste Majesteyt, van uwe on-eyndelijke Liefde, ende uwe aenbiddelyke Regtvaerdigheyt.
Ik drage Hem U op; want ik u niet beter nog aengenamer kan op-offeren, als daer gy uw welbehagen in neemt:
| |
| |
Ik drage U Hem op, seg ik, die geen sonde gedaen heeft; maer geworden is de Versoeninge van onse sonde: die ons gewasschen heeft in syn Bloed. ô Heere, slaet uwe oogen op het aengesigt van Christus Jesus: siet hoe veel arbeyt in syn leven, hoe veel smerten in syn lyden en sterven, Hy voor ons gedragen heeft. Ik drage u dit al op, tot versoeninge en vergiffenisse myner sonde.
Ik drage U Hem op, op dat Gy, door Die, die voor ons tusschen-spreekt, ende verdient verhoort te worden, om syn eerbiedigheyts wille, aen uwe H. Kerk verleene, vermeerderinge en vrede: volherdinge aen de regtvaerdige: vergiffenisse aen de sondaeren: de gelovige Ziele verquickinge: aen ons alle, uwe H. Gratie, ende eyndelijk de eeuwige geluksaligheyt. Amen.
| |
Opdraginge van Sig Selve, te doen aen Jesus Christus.
WAt sal ik u geven tot vergeldinge, ô mynen Saligmaker? wat sal ik u geven? wat gelykenis is 'er tusschen myne armoede, en al het goet, dat gy my gedaen hebt? Gy vraegt my, myn herte: kan ik dese vrage weygeren? Sal dan myne Ziele niet onderworpen wesen aen den Heere, van welken al myn welvaren komt? En heeft dien, den welken voor my, syn leven gegeven heeft, geen volkomen regt, om my myne Ziele af te vragen? maer eylaces, wat is dit voor een vergeldinge, dat ik my sou geven aen u; om dat gy u, geeft | |
| |
aen my? Wat gelykenis heeft eenen Meester by synen knegt; eenen mensch by Godt; een Goddeloosen by den Regtvaerdigen, die de regtvaerdigheyt selve is: eenen sondaer, die versmagt legt in syne misdaden, by een Lam sonder vlecke? dog mits gy evenwel gewaerdigt hebt, u selven te geven voor my; en niemant anders als u selven: keert uw aensicht van my niet af; nog verstoot my niet, ô Godt mynen Saligmaker. Neemt uwen Dienaer genadelijk aen. Ik ben een mensch: maer aenvaert Gy my, die voor my hebt willen, Mensch worden. Ik ben eenen sondaer, aenvaert gy my dog, die de sondaeren syt komen, Salig maken. ô Goeden Herder, barmhertigen Herder; soekt uw verloren Schaep.
| |
Gebed om nu voortaen den Heere getrouwer te dienen, en te wandelen in alle deugden.
IK begeere u te dienen, ô mynen Godt, al het overig van myn leven in Godvrugtigheyt en regtvaerdigheyt. Och of mynen handel soo bestiert werde, dat ik uwe geregtigheden bewaren mag, om myn herte gansch aen u te hegten: op dat ik door de kragt van dit H. Sacrament in u blyve, en gy in my. Doet my de genade, dat ik myn lighaem aen u mag op dragen, als een levende, Heylige, en wel-behagende offerande. Dat ik leve; dog dat ik nu niet, maer dat Jesus Christus in my leeft. Ik make een vast voornemen, om te onderhouden uwe regtvaerdige geboden. Ondertusschen | |
| |
vinde ik in my, niet als den wille: ik vinde in my de middelen niet om uyt te werken het gene dat ik wil. Ik sie in myne litmaten een andere wet, die stryt tegen de wet van mynen geest, en my belet het goet uyt te werken, dat ik gaern doen soude. Ik heffe dan myne oogen op tot u, ô Heere: gy siet alle myne onvolmaektheden: gy weet al wat my ontbreekt. Neemt het deksel van myne oogen weg; en ik sal de wonderheden van uwe wet beschouwen. Ik sal dese onderhouden uyt gansch myn herte. Beproeft my, ô Godt: doorsiet myn herte: ondersoekt my, en let op mynen handel. Siet of den weg der boosheyt in my is: en keert my af van dien, den welken leyt tot den ondergank. O Heere, die de herten doorgront; gy weet, hoe krank dat ik ben en hoe seer dat ik onderworpen ben, aen sulke of aen sulke gebreken N.N. 't Is waer, dat ik een voornemen make van dese te beteren: maer ik soude niet nalaten te vallen, ten sy dat gy uw hant uytsteekt om my te ondersteunen. Ondersteunt dan myne krankheyt, door de kragt van uwe gratie.
Syt indagtig, ô myn Saligmaker dat gy, in het Huys van Zacheus gekomen synde, geseyt hebt: Heden is desen Huyse Saligheyt geschiet. Segt het selve aen myne Ziele, ô mynen Godt. Segt, als gy in dese komt: Ik ben uwen Salimaker. Want seggen en doen, is voor u, een en het selve. Mits dan uwe goetheyt u beweegt heeft, om aldus tot my te komen: soo sal ik ook u, die uwe handen open doet, en alle schepselen vervult met segen; niet laten gaen, | |
| |
ten sy dat gy my eerst gesegent hebt. Geeft my die deugden, dewelke ik van node heb om de pligten van den staet, daer gy my in gestelt hebt, Heyliglyk en getrouwelijk te volbrengen. Geeft my voor al, een diepe ootmoedigheyt; waer van wy soo grooten voorbeeld sien in dit H. Sacrament: daer gy u selven soo verre vernedert, dat gy u laet ontfangen ook van de gene die u, als wederom overleveren aen uwe vyanden. Geeft my de reynigheyt van Ziele en van lighaem: geeft my dese, ô suyver Lam sonder vlecke: geeft my dese, ô Jesu, die geboren syt van eene reyne Maget. Geeft my, dat ik, om dese deugt te bekomen, niet leve in gemak en wellusten: maer dat uw pynelijk leven, my eenen schroom doe hebbe, van sulk een leven. Geeft my ten lesten, ô mynen Godt, dat ik tot het laeste toe in uwen dienst mag volherden: maekt, dat ik geduerig voortgae van de eene deugt in de andere; tot dat wy uwe Godtheyt, de welke wy hier niet sien, als onder dese schaduwe, bloot mogen aenschouwen in den Hemel.
| |
Gebed voor alle daer wy eenige na verbintenisse mede hebben, en voor de geheele H. Kerk.
O mynen Godt, gy doet open het ingewant uwer barmhertigheyt voor alle menschen: gy wilt niemants dood: gy wilt dat alle menschen salig worden: gelijk gy ook voor alle menschen gestorven syt, en dit H. Sacrament | |
| |
hebt in gestelt. Bewaert uwe Dienaren, die op u hopen, ô mynen Godt: segent de gene die gy verkoren hebt voor uw erfdeel. Komt die ter hulpe, de welke gy met uw dierbaer Bloed hebt af-gekogt: ondersteunt hun door de kragt van uwe gratie, de welke gy in hun sult storten van het hoogste uwer Hemelen. Zyt barmhertig over H.H. Maekt hun deelagtig van de kragt van uw dierbaer Bloed. Geeft hun uwe gratie in dese weerelt, en uwe glorie in de andere. Dat sy hun tegenwoordig leven soo aenleggen, dat sy daer door een ander verdienen, het welk veel geluckiger is.
Syt barmhertig over alle de gene die in lyden syn; die siek syn, en in quellingen: vertroost Gy hun al, die den Trooster syt van de bedrukte, den Vader van de Weesen, den Regter van de Weduwen, den Beschermer van alle Gelovige. Sy hebben al de oogen op u geslagen, tot dat gy hun genadig syt. Vergeeft ook myne vyanden: dat dese u beminnen, ô mynen Godt, en dat sy om u, ook hunne naeste beminnen. Ik bevele u ook de Zielen in het Vagevier; van N.N. en alle die, voor welke ik besonderlyk verbonden ben te bidden. Geeft hun de ververschinge, ô mynen Godt, de welke sy van u verwagten.
Ik drage u myne Gebeden op, ô mynen Godt, met een verootmoedigt en vermorselt herte: dat dese tot u op-klimmen als eenen wierook, die u aengenaem is.
Slaet uwe oogen op uwe Heylige Kerke, ô mynen Saligmaker: siet uwe Bruyt gunstelijk aen; en maekt, dat sy voor u verschyne, son- | |
| |
der rimpele of vlecke. Breekt de magt van de gene die dese bestormen: temt de hovaerdigheyt, van die haer vervolgen: vernietigt alle Ketteryen. Stort uw ligt in het verstant van die verblint syn: maekt uwe waerheyt kenbaer aen de gene die in dwalingen syn: leyt de dolende Schapen wederom naer den Schaepstal: en laet soo vele Zielen, de welke naer uw Beelt geschapen syn, en met uw Bloed af-gekogt; niet verloren gaen. Geeft over uw volk goede Herders: sent in uwen Wyngaert, uytmuntende Werk-lieden, Mannen van een onberispelijk leven, die waken over de Schapen, de welke gy hun bevolen hebt; en die naer het exempel van den oppersten Herder hun leven niet bevreest syn, voor dese te pande te stellen.
Geeft aen alle de Geestelykheyt, een Heyligheyt, die past op hunnen roep: op dat sy eenen iever hebben tot uwe glorie, en tot de Saligheyt van hunnen even-mensch; en dat sy wyse bedienaren syn in uwe Kerke, en getrouwe uyt-reykers van uwe H. Mysterien.
Eyndelyk, ô mynen Godt, stort uwe barmhertigheyt ook over een ieder uyt, op dat elk Heyliglyk mag leven in den staet, daer hy in gestelt is. Geeft dat de Regtvaerdige mogen volherden: geeft eene vierigheyt aen de gene die op den goeden weg syn; en besonderlijk, eene verandering van leven, en boetvaerdigheyt, aen de sondaren. Bekeert gy hun, ô mynen Godt; die hebt willen sterven, om de doode te doen verrysen. Trekt dan dese door den bant van liefde tot u, want sy niet konnen komen, ten sy dat uwe liefde hun aenhaelt.
|
|
Auteursrechtvrij